جوان آنلاین: بیمارستان گاندی در آتش سوخت و دلهره به جان بیماران، همراهان‌شان و همه مردم شهر انداخت. این حادثه زنگ خطر ساختمان‌های ناایمن پایتخت را بار دیگر به صدا درآورد؛ ساختمان‌هایی که هر لحظه ممکن است فاجعه‌ای جدید در آن‌ها به بار آید. اسامی‌شان مشخص است و سازمان آتش‌نشانی فهرست آن‌ها را آماده کرده و روی میز مسئولان گذاشته، اما متأسفانه برای ایمن‌سازی این سازه‌ها، غفلت‌های زیادی شده است، برای همین است که هر چند وقت یک بار حادثه‌ای تلخ رقم می‌خورد، مثل روز پنج‌شنبه که آتش‌سوزی بیمارستان گاندی اتفاق افتاد و شهر را دچار تنش کرد، هر چند آتش‌نشانان بموقع رسیدند و حال همه بیماران و کادر درمان خوب است، حتی آتش‌نشانانی که به دل آتش زده بودند هم جان سالم به در بردند، اما مشخص نیست با ادامه بی‌تفاوتی‌ها نسبت به ساختمان‌های ناایمن چند حوادث ناگوار دیگری رقم می‌خورد.
«پنج بار به بیمارستان گاندی اخطار داده شده بود» این را سازمان آتش‌نشانی اعلام کرده است؛ سازمانی که جز ارسال اخطار هیچ کار دیگری از دستش برنمی‌آید و اهرم فشاری ندارد. اصلاً شاید برای همین است که مسئولان ساختمان‌های ناایمن با بی‌خیالی تمام از کنار نامه‌های اخطار آتش‌نشانان رد می‌شوند، وگرنه چه دلیلی دارد که مسئول بیمارستان گاندی اخطار‌های سازمان آتش‌نشانی را نادیده و جان کادر درمان، بیماران و همراهان آن‌ها را به بازی بگیرد؟
اخطار‌ها به بیمارستان ابلاغ شده بود
می‌گویند حادثه هیچ گاه خبر نمی‌کند، اما حادثه آتش‌سوزی در ساختمان‌های ناایمن از این قاعده مستثنی است چراکه بار‌ها و بار‌ها در قالب نامه و اخطاریه، حادثه‌سازبودن این ساختمان‌ها به مدیران‌شان تذکر داده شده است، اما بی‌توجهی‌ها و پشت گوش انداختن مسئولیت‌ها باعث بروز حادثه شده است. در این رابطه احمد قیومی، فرماندار تهران گفت: «از قبل به تمامی ساختمان‌های ناایمن شهر تهران اخطار داده شده است و بعضی از بیمارستان‌های تهران از جمله گاندی و آن‌هایی که قدمت بیشتری دارند نیز این اخطار را دریافت کرده‌اند.» او ادامه داده است: «باید به سرعت برای رفع مشکلات، مقاوم‌سازی یا به صورت کل جابه‌جایی آن‌ها فکری شود که این موضوع در دستور کار مدیریت بحران شهر تهران است.» قیومی به زحمات سازمان آتش‌نشانی و مدیریت بحران تهران اشاره کرد و گفت: «بیماران بیمارستان نیز به سرعت با هماهنگی اورژانس تهران به دیگر بیمارستان‌ها منتقل شدند و در حال حاضر وضعیت کاملاً به حال عادی برگشته است.»
سوختن در آتش بی‌توجهی به هشدار‌ها
حادثه آتش‌سوزی بیمارستان گاندی به سوژه برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است. کاربران درباره تذکراتی که به ساختمان بیمارستان داده شده، اما کسی به آن توجهی نکرده بود، متن‌هایی را نوشتند. در این رابطه الهام شریفی در صفحه توییتر خود نوشت: «سخنگوی شورای شهر تهران گفته پنج بیمارستان ناایمن در تهران داریم و سخنگوی سازمان آتش‌نشانی هم گفته پنج مرتبه به بیمارستان گاندی اخطار ناایمنی داده شده بود. آیا وزارت بهداشت برای تمدید و ارائه مجوز فعالیت، ایمنی ساختمان درمانی را در نظر می‌گیرد؟ با لحاظ چه مواردی بازرسی و ارزشیابی بیمارستان را انجام می‌دهد؟» محمدرضا درویش‌نیا هم با گلایه از بی‌اهمیتی مسئولان به ایمن‌سازی بیمارستان‌ها توییت زد: «متأسفانه بیمارستان گاندی در آتش بی‌تدبیری‌ها سوخت. بیمارستان‌های دیگری هم در فهرست ساختمان‌های ناایمن تهران هستند که در صورت عدم ایمن‌سازی، این بمب‌های‌ساعتی منفجر خواهند شد.» یکی دیگر از کاربران به نام شیوا آرسته به آتش‌سوزی چند روز قبل همین ساختمان اشاره کرد و در صفحه توییتر خود نوشت: «دو هفته پیش هم این بیمارستان دچار حریق و خیابان گاندی قفل شده بود. چرا ما کلاً از هیچی درس نمی‌گیریم؟»
همچنین کاربر دیگری به نام زهیر ابراهیمی خطاب به سایر کاربران توییت زد: «لطفاً اتفاق بیمارستان گاندی رو سیاسی‌اش نکنید. ساختمان بیمارستان به دلیل ناایمن بودن دچار حریق و به کمک آتش‌نشان‌های جان برکف این حریق مهار شده است. کاشکی به اخطار‌های آتش‌نشانی برای ناایمن بودن ساختمان توجه می‌کردید، کاشکی.»
وضعیت بحرانی ۷۵ساختمان در پایتخت
بنا بر آمار ارائه‌شده از سوی مدیریت شهری، ۳۵ هزار ساختمان ناایمن در تهران وجود دارد که ضرایب ناایمنی آن‌ها متفاوت است. در این فهرست ۳۵ هزارتایی، نیمی از ساختمان‌های دولتی و بعضاً ساختمان‌های خود شهرداری هم قرار گرفته است، اما مسئله اصلی وجود ۷۵ ساختمانی است که به گفته یکی از اعضای شورای شهر تهران وضعیتی بحرانی دارند و هر لحظه ممکن است خاطره ریزش‌هایی مثل ساختمان پلاسکو را برای تهرانی‌ها و همچنین تمام مردم ایران بازآفرینی کنند. مهدی پیرهادی در دویست‌وهشتمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به گزارشی که از ناایمنی ساختمان‌ها در شهر و ساختمان‌های شهرداری تهران بر اساس گزارش سازمان مدیریت بحران و سازمان آتش‌نشانی وجود دارد، گفت: «متأسفانه برخی ساختمان‌های ناایمن، ساختمان‌های دولتی و وابسته به دولت هستند و هیچ توجیهی ندارد که ساختمان‌های دستگاه‌های دولتی و حتی خود شهرداری برای رقم کمی دچار مشکل و ناایمنی باشند.»
اخطار‌های آتش‌نشانی قدرت اجرایی ندارند.
اما چرا هشدار‌هایی که از سوی سازمان آتش‌نشانی به ساختمان‌های ناایمن داده می‌شود، در حد اخطار باقی می‌ماند و ترتیب اثر داده نمی‌شود. به نظر می‌رسد خلأ‌های قانونی در زمینه ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن وجود دارد، چراکه مأموران آتش‌نشانی در ایران فقط می‌توانند به ساختمان‌های ناایمن اخطار دهند و آن‌ها حتی نمی‌توانند یک انشعاب هم قطع کنند! این در حالی است که در کشورهایی، چون ژاپن و انگلیس، ایمنی ساختمان‌ها به قدری مهم شمرده می‌شود که مأموران آتش‌نشانی حتی اجازه پلمب ساختمان‌های ناایمن را هم دارند؛ موضوعی که جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی نیز به آن اشاره می‌کند و به «جوان» می‌گوید: «سازمان آتش‌نشانی قدرت اجرایی ندارد و همین باعث می‌شود اخطار‌های این سازمان برای ساختمان‌ها «صرفاً جهت اطلاع» باشد! البته باید گفت که در ۵/۱ سال اخیر بر اساس پیگیری‌های صورت گرفته از سوی دستگاه قضایی شرایط بهتر شده و همچنین با همکاری‌های شورای شهر تهران تعداد ۱۲۹ساختمان پرخطر پایتخت به ۷۵مورد کاهش یافته است.»
او ادامه می‌دهد: «دستگاه قضایی پس از اخطار‌های ما اخطار‌های دیگری می‌دهد و وقتی برای آن‌ها محرز شود که هیچ کاری در جهت ایمن‌سازی ساختمان انجام نمی‌شود، اقدامات دیگری، چون قطعی انشعابات، نیوجرسی مقابل در ساختمان بگذارند و دیگر اقداماتی که آن‌ها را مجاب به ایمن‌سازی کنند.» ملکی اظهار می‌دارد: «تاکنون پنج مرتبه به بیمارستان گاندی اخطار ناایمن بودن را داده بودیم و آخرین اخطار نیز در آبان ماه امسال داده شد. ما موضوع نمای کامپوزیت و مشکلات در خصوص ایمنی این بیمارستان را تذکر دادیم و قول رفع ایرادات را گرفتیم، اما متأسفانه ترتیب اثر داده نشد.»
او گفت: «حادثه حریق رخ داد و خسارت عظیمی به بیمارستان وارد شد، البته باز هم خدا را شکر که جان کسی گرفته نشده و کسی هم آسیب ندیده است، اما‌ای کاش زمانی که جلسه می‌گذاریم و اخطار می‌دهیم، مسئولان بی‌تفاوت نباشند و به آن توجه کنند.»
هزینه ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن کمتر از هزینه جبران خسارت آن خواهد بود. امید است که پس از این، اخطار‌های سازمان آتش‌نشانی مبنی بر ایمن‌سازی ساختمان‌های ناایمن جدی گرفته شود و دستگاه‌های مسئول در خصوص اخطار‌های سازمان آتش‌نشانی، اقدام سریع، قاطع و قانونی داشته باشند. بدون شک ساختمان‌های امدادی، خدمت‌رسان و دولتی باید در صدر توجهات قرار گیرند و به سرعت ایمن‌سازی شوند، در غیر این صورت مشخص نیست چه حوادثی با چه میزان خسارتی بر شهر تحمیل خواهد شد؛ خساراتی که ممکن است به قیمت از بین رفتن جان آدم‌ها نیز تمام شود و به هیچ عنوان قابل جبران نباشد.