شناسهٔ خبر: 64644020 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه ستاره‌صبح | لینک خبر

فقدان «کانت»شناس ایرانی

گروه فرهنگ و هنر: «کریم مجتهدی» از استادان بنام فلسفه و از چهره‌های ماندگار ایران در سن 93 سالگی پس از یک دوره بیماری درگذشت. او فلسفه را انتخاب خودش می دانست و معتقد بود علم جدید بدون کانت فهمیده نمی شود. بنابراین او کانت شناس ایرانی به شمار می رفت.

صاحب‌خبر -

استاد مجتهدی (متولد شهریور ۱۳۰۹ در تبریز) فیلسوف ایرانی و استاد بازنشسته گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران بود.
وی دانش‌آموخته فلسفه از دانشگاه سوربن پاریس در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری بود، مجتهدی پایان نامه کارشناسی ارشد خود را زیر نظر یکی از بزرگ ترین فلاسفه قرن بیستم ژان وال با عنوان بررسی تحلیل استعلایی کانت و رساله دکترای خود را با مشاوره هانری کربن نگاشت که در سال ۱۳۴۳ موفق به اخذ درجه دکترای خود شد و همان سال به ایران بازگشت.
دکتر مجتهدی در تهران به پیشنهاد و راهنمایی مرحوم یحیی مهدوی در گروه فلسفه دانشگاه تهران مشغول تدریس شد و بیش از ۳۵ سال تا بازنشستگی (بهار ۱۳۸۲) به تدریس ادامه داد. وی سهم موثری در رشد پژوهش‌های فلسفی در ایران ایفا کرد.
این استاد دانشگاه با آثار مکتوب زیادی در ذهن و زمانه دانشجویان و استادان فلسفه ماندگار شده است. کتاب فلسفه نقادی کانت که اول بار سال ۱۳۶۳ چاپ شد، وی را به عنوان کانت‌شناس به جامعه دانشگاهی فلسفه ایران شناساند. وی در این کتاب ابتدا روش استعلایی و عقل از نظر کانت را توضیح داده، سپس رابطه قوا در نقد عقل محض، نقش تخیل، عقل قانون گذار، عقل سلیم زیباشناختی، نظریه قوا و نظریه غایات را بیان کرده است. وی همچنین در سال ۱۳۸۰ به عنوان چهره ماندگار فلسفه ایران معرفی شد. در سال ۱۳۸۹ هم در مقام محقق پیشکسوت در علوم انسانی، تقدیرنامه یونسکو و مدال طلای جهانی ابن‌سینا را دریافت کرد. در سال ۱۳۹۰ نیز از سوی بنیاد ملی نخبگان به عنوان استاد ممتاز معرفی شد.
«فلسفه نقادی کانت»، «فلسفه در قرون وسطی»، «فلسفه تاریخ»، «دکارت و فلسفه او»، «پدیدارشناسی روح بر حسب نظر هگل»، «دونس اسکوتوس و کانت به روایت هیدگر»، «سیدجمال‌الدین اسدآبادی و تفکر جدید»، «فلسفه و تجدد»، «نگاهی به فلسفه‌های جدید و معاصر در جهان غرب» (مجموعه مقالات)، «درباره هگل و فلسفه او» (مجموعه مقالات)، «فلسفه و فرهنگ»، «داستایفسکی: آثار و افکار»، «افکار کانت»، «آشنایی ایرانیان با فلسفه‌های جدید غرب»، «مقدمه بر المشاعر صدرالمتألهین شیرازی، ملاصدرا» (ترجمه)،  «فلسفه و غرب» (مجموعه مقالات)، «فلسفه در آلمان»، «چند بحث کوتاه فلسفی»، «مدارس و دانشگاههای اسلامی و غربی در قرون وسطی»، «افکار هگل»، «لایب‌نیتس و مفسران فلسفه او»، «فلسفه در دوره تجدید حیات فرهنگی غرب»، «سهروردی و افکار او» (تأملی در منابع فلسفه اشراق)، «افلاطونیان متأخر» (از ادریوس تا ویکتور کوزن)، «منطق از نظرگاه هگل» و «فیلسوف دانشجو است» از جمله آثار منتشرشده این متفکر ایرانی هستند.
این چهره ماندگار فلسفه که عضو هیات علمی پژوهشگاه  علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بود از چهار ماه پیش به دلیل سکته و کهولت سن، تحت مراقبت‌های ویژه بیمارستانی در منزل برادر خود بود.

مراسم تشییع 
براساس اعلام پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، مراسم تشییع پیکر استاد غرب‌شناس برجسته دکتر مجتهدی، امروزساعت ۹ صبح از مقابل ساختمان مرکزی این پژوهشگاه برگزار می‌شود. سپس طبق برنامه پیکر آن مرحوم برای خاکسپاری به سمت بهشت زهرا (س) منتقل می شود و در قطعه نام آوران به خاک سپرده می شود.

آرای مجتهدی 
کریم مجتهدی سال 97 در گفت و گویی با خبرگزاری مهر گفته است: «کاری که ما در ایران انجام می‌دهیم اصلاً فلسفه نیست، حاشیه است. فیلسوف حق ندارد به صورت ژورنالیستی و روزنامه نگارانه وارد مسائل جامعه شود وگرنه دیگر فیلسوف نیست. البته بیشتر فلاسفه سیاسی به نحوی وارد مسائل می‌شوند. فیلسوف اگر بخواهد وارد مسائل سیاسی شود، باید به صورت عمیق وارد شود و عمق مسئله را جستجو کند و اشتباه‌های فرهنگی جامعه را بررسی کند. البته درس فلسفه در ایران همیشه در معرض خطر است چون جدی گرفته نمی‌شود.»او درباره لزوم استفاده از واژگان فارسی گفته است: «اینکه ما آنقدر راحت از لغات خارجی به جای فارسی استفاده می‌کنیم، نوعی غریبه شدن نسبت به زندگی ایرانی و بزرگترین خیانت است. من خودم تحصیلکرده غرب هستم، ولی همیشه روی این مسئله که از واژگان فارسی استفاده شود، تعصب داشتم و دارم. »

پیام های تسلیت
در پی درگذشت مجتهدی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، وزیر فرهنگ و مدیر عامل خانه کتاب پیام های تسلیت مخابره کردند.

برچسب‌ها: