"دیوان بین‌المللی دادگستری" که به عنوان دادگاه بین‌المللی شناخته می‌شود، رکن قضایی اصلی سازمان ملل متحد است که ستاد آن در شهر "لاهه" در کشور هلند واقع شده‌است و آفریقای جنوبی چندی پیش شکایت خود علیه رژیم صهیونیستی بخاطر آنچه در غزه می گذرد را در این دیوان مطرح کرد.
لیلا قلیجایی روز دوشنبه در گفت و گو با ایرنا دیپلماسی دولت ها را تحت تاثیر افکار عمومی دانست و افزود: این اقدام که برای نخستین بار از سوی یک دولت واقع در قاره ای به غیر از خاورمیانه در یک محکمه دارای صلاحیت رسیدگی اتفاق می افتد؛ اتفاقی نو در عرصه بین الملل است.
استاد دانشگاه افزود: بر اساس کنوانسیون ها و معاهدات بین المللی؛ هرگونه کشتار زنان، کودکان و غیرنظامیان به هر بهانه ای ممنوع و به معنای جنایت است.
وی ادامه داد: از دیگر آثار این محاکمه این است که افکار عمومی کنجکاو می شود دولت ها تا کجا می توانند به بهانه دفاع مشروع از خود کشور مقابل را مورد هدف قرار دهند؛ در حالی که اسراییل همیشه خود را اینگونه تبرئه کرده است که در مقابل فلسطین از مردم خود دفاع می کند اما واقعیت چیز دیگری است.
عضو هیات علمی دانشگاه افزود: پیش از این بدلیل سلطه رسانه ای، جنایت های اسراییل در غزه کمتر برای جهان مشهود و عریان میشد، بنابراین صرف نظر از اینکه آرای این دادگاه چه باشد و یا تکرار جنایت ها از سوی اسراییل اتفاق بیفتد یا نه؛ تنویر افکار عمومی جهان نسبت به غزه و فلسطین بسیار قابل اهمیت است.
وی تصریح کرد: اکنون زمان فریب افکار عمومی گذشته و دوره آگاهی و هوش مصنوعی است؛ از طرفی جنبه روانی برگزاری این دادگاه از موضوع رسیدگی به پرونده مهمتر و اثربخش تر است.
قلیجایی افزود: چند گردهمایی که در حاشیه برگزاری جلسه دادگاه لاهه برگزار شد؛ توجه همه جهان را به مساله فلسطین معطوف کرده است.
وی ادامه داد: همه انسانها دارای شان و منزلت هستند و نباید از کنار کوچکترین جنایت های ضدبشری در هر گوشه جهان بی تفاوت عبور کرد.
استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: از سوی دیگر هر چه تعداد چنین اعتراض های حقوقی بیشتر باشد خلاهای قانونی حقوق بین الملل نیز بیشتر مشخص می شود و در مقابل دولت ها نیز برای تکوین قوانین و معاهدات بین المللی مصمم تر خواهند بود.
وی ادامه داد: این محکمه بین المللی بطور یقین چهره اسراییل را مخدوش می کند همچنانکه حتی یهودیان جهان مخالف جنایت های رژیم صهیونسیتی در غزه هستند.
کارشناس حقوق بین الملل با بیان اینکه در این محاکمه جُرم انتسابی است و دولت مقابل به سختی زیر بار آن خواهد رفت، افزود: واکنش ها و مقاومت سران اسراییل در این محاکمه طبیعی است غافل از آنکه واقعیت چیز دیگری نشان می دهد.
قلیجایی گفت: واکنش اسراییل و آمریکا در جریان این محاکمه هر چه باشد چندان اهمیت ندارد، مساله مهمتر تشکیل این دادگاه و بیان کیفرخواست است.
وی با بیان اینکه آفریقای جنوبی از بلوک بندی جغرافیایی و سیاسی خاورمیانه دور بوده و این دادگاه را برگزار کرده است، افزود: موضوع دیگر آنکه این کشور و رژیم صهیونیستی از سال ۱۹۴۸ معاهده منع نسل کشی را همزمان امضا کردند و شاید از این منظر برای آفریقای جنوبی نسبت به نقض این مساله از سوی اسراییل حساسیت وجود دارد.
این کارشناس اضافه کرد: آفریقای جنوبی در دیوان لاهه اسراییل را بخاطر همه جنایت هایش محاکمه کرده و فقط به اوضاع غزه بسنده نکرده است.
وی تاکید کرد: اقدام شکایت علیه اسراییل در شناخت و توجه جهان به مساله غزه بسیار حائز اهمیت است.
اثربخشی اقدام دادگاه لاهه؛ نیازمند حمایت کشورهای جهان
در همین پیوند؛ دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: اثربخشی اقدام دیوان بین المللی دادگستری لاهه در محاکمه سران صهیونیستی نیازمند حمایت کشورها و همگرایی جامعه سیاسی جهان در دفاع از فلسطین است.
علی امیدی به نحوه دفاع اسراییل از خود در این محاکمه اشاره و بیان کرد: اظهارات تیم حقوقی رژیم صهیونیستی در حالی است که انواع جنایت ها از جمله جنگ، ویرانی، نسل کُشی، گرسنه نگه داشتن دسته جمعی مردم و آوارگی بطور واضح در غزه نمایان است.
استاد دانشگاه اصفهان با بیان اینکه می توان اقدام دیوان بین المللی دادگستری لاهه در محاکمه سران اسراییل را یک حرکت نمادین دانست، افزود: برجسته سازی حقوق مردم فلسطین در کشورهای مترقی و دولت هایی که نمی توانند از لحاظ نظامی برای دفاع از غزه اقدامی انجام دهند اقدامی ارزشمند است، اگرچه بازدارندگی لازم را نخواهد داشت.
وی افزود: با این حال خنثی شدن تبلیغات مظلوم نمایانه ای که از سوی اسراییل انجام شده و آشنا شدن افکار عمومی با ماهیت رژیم صهیونیستی از نتایج مهم این اقدام است.
استاد دانشگاه اصفهان ادامه داد: ایالات متحده آمریکا تاکنون از ۴۶ مورد از ۸۲ قطعنامه مطرح شده در شورای امنیت سازمان ملل با موضوع بحران فلسطین را وتو کرده یا به آن رای مُمتنع داده است، بنابراین استمرار حمایت های کورکورانه آمریکا از اسراییل اقداماتی مشابه دادگاه لاهه را رقم زده است.
امیدی در ادامه گفت: البته این نکته را باید در نظر داشت که چنانچه جلسات این دیوان بطور مستمر ادامه پیدا کند و حتی مقامات رژیم صهیونیستی نیز محاکمه شوند و برای آن‌ها حکم جلب هم صادر شود به دلیل آنکه دولت ها همکاری لازم را ندارد، در عمل اتفاق ویژه ای رقم نخواهد خورد.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر فرایندهای حقوقی بسیار زمانبر و طولانی است، در حالی که مردم فلسطین به حمایت فوری، جان پناه، آتش بس و غذا نیاز دارند.
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان افزود: با این حال محاکمه اسراییل در دیوان لاهه از وجاهت بین المللی برخوردار است؛ به این معنا که این مرجع وقتی جنایتی را شناسایی و آن را اعلام می کند بطور معمول مورد پذیرش افکار عمومی جهان واقع می شود و از این منظر دارای کارکردی اثر بخش است.
به گزارش ایرنا؛ همزمان با سراسر کشور افزون بر هزار نفر از حقوقدانان اصفهان روز گذشته با تجمع در گلستان شهدا خواستار محاکمه رژیم صهیونیسیتی شدند. تاکنون ۲۰هزار نفر از حقوقدانان ایران در این رابطه دادخواست امضا کرده‌اند.
اتحادیه عرب نیز بر حمایت کامل خود از دادخواست ارائه شده از سوی آفریقای جنوبی علیه رژیم صهیونیستی در دادگاه بین المللی لاهه به اتهام ارتکاب کشتار جمعی و نقض کنوانسیون منع کشتار جمعی سال ۱۹۴۸ تاکید کرده است. همچنین ۲۰۰ کارشناس و پروفسور حقوق بین الملل نیز حمایت کامل خود از آفریقای جنوبی علیه رژیم صهیونیستی را اعلام کردند.
نخستین جلسه دادگاه دیوان بین‌المللی دادگستری درباره بررسی شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی در پرونده نسل کُشی این رژیم در نوار غزه روز پنجشنبه برگزار شد و نماینده آفریقای جنوبی و تیم حقوقی این کشور به طور جداگانه تاکید کردند که اسراییل کشتار جمعی را تشدید کرده است و نسل کشی و قتل فلسطینیان در غزه باید متوقف شود.
روز گذشته اما تیم حقوقی رژیم اشغالگر اسراییل پاسخ خود را به اتهامات آفریقای جنوبی ارائه کرد تا دادگاه لاهه را متقاعد کند که هیچ جنایتی در غزه مرتکب نشده است.
مهلت داده شده به قضات دادگاه بین المللی لاهه برای صدور رای نهایی بین سه تا ۶ هفته است.
نیروهای مقاومت فلسطین شنبه ۱۵ مهر برابر با هفتم اکتبر ۲۰۲۳ عملیات همه‌جانبه و بی‌نظیری با نام «طوفان‌الاقصی» را علیه مواضع رژیم صهیونیستی در سرزمین‌های اشغالی انجام دادند. ارتش رژیم صهیونیستی که در این عملیات غافلگیر شد برای جبران شکست خود اقدام به بمباران وحشیانه مناطق مسکونی و زیرساخت های غزه کرده است که تاکنون بیش از ۲۰ هزار شهید برجا گذاشته است و تعداد شهدای کودک غزه به بیش از ۱۰ هزار نفر می رسد.