زير سايه چين كمونيست، رايدهندگان تايواني رهبر جديد خود را انتخاب كردند. اين انتخابات درحالي برگزار شد كه طي هشت سال گذشته، پكن تهديدات خود عليه اين جزيره خودگردان را افزايش داده است. لاي چينگ ته، برنده انتخابات معاون رييسجمهور فعلي تايوان است و آشكارا مورد نفرت پكن. جهان نظارهگر بود تا ببيند نه تنها چه كسي در انتخابات پيروز ميشود، بلكه همسايه اقتدارگراي تايوان دموكراتيك چگونه پاسخ خواهد داد. شي جينپينگ، قدرتمندترين رهبر چين در يك نسل گذشته اتحاد تايوان با سرزمين اصلي را «امر اجتنابناپذير تاريخي» خوانده كه در صورت لزوم با زور به دست خواهد آمد. آخرينباري كه حزب حاكم تايوان تغيير كرد، زماني كه حزب مترقي دموكراتيك در سال ۲۰۱۶ به قدرت رسيد، پكن بيشتر ارتباطات خود را با تايپه قطع كرد و فشار اقتصادي، ديپلماتيك و نظامي بر اين جزيره را در سالهاي بعد به طور قابلتوجهي افزايش داد. پكن همچنين تنگه تايوان را به يكي از مهمترين نقاط تنشهاي ژئوپليتيكي جهان تبديل كرد. حزب كمونيست چين تايوان را بخشي از قلمروي خود ميداند، بهرغم اينكه هرگز آن را كنترل نكرده است. رهبران كمونيست چين متعهد شدهاند كه درنهايت به «اتحاد مجدد» با تايوان دست خواهند يافت و شي مكررا گفته كه مساله تايوان «نبايد به نسل بعدي منتقل شود» و اين ماموريت را به هدف «جوانسازي ملي» مرتبط كرده است. آماندا هسيائو، تحليلگر ارشد چين براي گروه بينالمللي بحران گفت: «اين انتخابات نشاندهنده تغيير رهبري در لحظهاي است كه تنشهاي بين چين و تايوان بالا گرفته و حفظ ثبات به چالش تبديل شده است.» هسيائو ميگويد: «درگيري چين با تايوان در كوتاهمدت بعيد است، اما اگر رخ دهد پيامدهاي آن در سطح جهاني احساس ميشود.» هر سه نامزد خود را بهترين انتخاب براي اجتناب از سناريويي آخرالزماني معرفي كرده و متعهد شدند كه صلح و وضعيت موجود را حفظ ميكنند؛ مسائلي كه نظرسنجيها به طور مداوم نشان دادهاند خواسته اكثر مردم تايوان هستند. اما اين سه مرد همچنين ديدگاههاي بسيار متفاوتي براي چگونگي دستيابي به اين هدف دارند. همه آنها نياز به تقويت قابليتهاي دفاعي تايوان براي جلوگيري از تجاوز چين را تاييد كردند، اما در مورد اولويتهاي سياستي، به ويژه در نحوه برخورد با پكن، اختلافنظر داشتند. «لاي» از حزب مترقي دموكراتيك بر تقويت روابط تايوان با شركاي دموكراتيك همفكر اين بازيگر مانند ايالاتمتحده و ژاپن تاكيد كرد و موضع دولت خود مبني بر اينكه تايوان كشوري واقعا مستقل واقعي است را تكرار كرد. ديدگاهي كه پكن آن را غيرقابلقبول ميداند. شامگاه شنبه، «لاي» در سخنراني براي هواداران، پيروزي خود را «پيروزي دموكراسيها» خواند. او گفت: «ما به جامعه بينالمللي ميگوييم كه بين دموكراسي و استبداد، ما همچنان در جبهه دموكراسي هستيم.» در پاسخ اوليه، چن بينهوا، سخنگوي دفتر امور تايوان چين گفت: «نتيجه انتخابات رياستجمهوري تايوان طرح اساسي و مسير توسعه در روابط ميانتنگهاي را تغيير نخواهد داد.» او گفت: «تايوان متعلق به چين است.» كارشناسان هشدار داده بودند كه ممكن است تنشها بدون توجه به اينكه چه كسي قدرت است، افزايش يابد؛ زيرا طرح «اتحاد مجدد» چين براي اكثريت قريب به اتفاق جمعيت ۲۴ ميليوني تايوان تبديل به خطقرمز شده است. علاوه بر تهديد پكن، مسائل معيشتي مانند دستمزدهاي پايين، قيمت بالاي ملك و رشد اقتصادي آهسته تايوان از عوامل كليدي نحوه راي دادن مردم بود. چين حمايت از نامزد ترجيحي خود در رقابت تنگاتنگ را پنهان نكرد و اين انتخابات را انتخابي بين «صلح و جنگ، رفاه و زوال» نشان داد. پكن آشكارا از حزب مترقي دموكراتيك و «لاي» كه زماني خود را «عامل استقلال تايوان» توصيف ميكرد، متنفر است. اگرچه او براي حفظ وضع موجود، موضع خود را تعديل كرده، اما پكن همچنان او را يك جداييطلب خطرناك ميداند. روز چهارشنبه، دفتر امور تايوان چين به رايدهندگان تايواني هشدار داد كه «خطر شديد رويارويي و درگيري ميانتنگهاي توسط لاي چينگ-ته را تشخيص داده و درست انتخاب كنند.» پيروزي «لاي» ميتواند به سرعت با افزايش فشار اقتصادي يا نظامي توسط چين روبهرو شود. وِن-تي سونگ، عضو مركز چين در شوراي جهاني آتلانتيك گفت: «در كوتاهمدت، احتمالا شاهد تلاش پكن براي اعمال فشار حداكثري جهت تعيين شرايط مذاكرات چهار سال آينده ميانتنگهاي خواهيم بود.» او افزود: «اين فشارها ميتواند شامل لفاظيهاي ديپلماتيك شديد و انتقاد از دولت بعدي حزب مترقي دموكراتيك، تحريمهاي اقتصادي هدفمند عليه صادرات و همچنين استفاده بيشتر از ابزار نظامي در مناطق خاكستري به عنوان راهي براي نشان دادن نارضايتي پكن باشد.» تاكتيكهاي «منطقه خاكستري» به اقدامات تهاجمي دولتها اشاره دارد كه به سطح جنگ علني نميرسد؛ گزارهاي كه چين طي سالهاي اخير به طور فزايندهاي در درياي چين جنوبي و تايوان از آن استفاده كرده است. به گفته هسيائو، اگر در ماه مه، «لاي» در مراسم تحليف از خواستههاي چين نگويد، احتمالا چين پاسخ قويتري خواهد داد. اين اولينبار در تاريخ تايوان دموكراتيك است كه يك حزب سياسي براي سومين دوره پيروز ميشود كه نشانهاي قوي از اين است كه تاكتيكهاي قوي چين تحت رهبري «شي» براي متقاعد كردن رايدهندگان تايواني جهت كنار گذاشتن حزب مترقي دموكراتيك كارگر نيست. بهرغم پيروزي در انتخابات رياستجمهوري، حزب مترقي دموكراتيك اكثريت را در انتخابات پارلماني به دست نياورد كه ميتواند منجر به بنبستهاي قابلتوجهي در سياستگذاري، به ويژه در مورد موضوعات مورد مناقشه شود.
پسلرزههاي پيروزي چهرهاي ضد چيني در تايوان
هراس از وقوع سناريوي «آخر الزماني»
صاحبخبر -
∎