سه مقام دفاعی ایالات متحده و یک مقام آگاه گفتند آمریکا و قطر بی‌سر‌و‌صدا به توافقی دست یافته‌اند که حضور نظامی خود در یک پایگاه بزرگ در قطر را برای ۱۰ سال دیگر تمدید می‌کند.
این توافق که به‌طور علنی اعلام نشده است، اتکای واشنگتن به این کشور کوچک حوزه خلیج فارس را نشان می‌دهد که اخیرا نقشی محوری در میانجیگری برای آزادی آمریکایی‌ها از اسارت در غزه و ونزوئلا ایفا کرده است. پایگاه هوایی العدید، واقع در صحرای جنوب غربی دوحه، بزرگ‌ترین تأسیسات نظامی آمریکا در خاورمیانه را در خود جای داده است و می‌تواند پذیرای بیش از ۱۰ هزار سرباز آمریکایی باشد. لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، ماه گذشته از العدید بازدید کرد و در آنجا از قطر برای افزایش بودجه این پایگاه تشکر کرد.
اما او هیچ اشاره‌ای به تمدید توافق نکرد و دولت بایدن نیز این موضوع را علنی نکرده است. این در حالی است که قطر در حال حاضر به دلیل میزبانی از رهبران ارشد حماس، تحت نظارت فزاینده‌ای قرار گرفته است. مقامات قطری می‌گویند تنها پس از درخواست ایالات متحده در زمان دولت اوباما، حماس اجازه یافت یک دفتر سیاسی در دوحه داشته باشد. پایگاه هوایی العدید، یک مرکز محوری برای عملیات هوایی فرماندهی مرکزی ایالات متحده در افغانستان و سراسر خاورمیانه بوده است. نیروی هوایی قطر و بریتانیا نیز از این پایگاه عملیات‌های خود را اجرا می‌کنند. این تمدید زمانی صورت می‌گیرد که ایالات متحده حضور خود را در منطقه در بحبوحه تشدید تهدیدات گروه‌های نظامی در عراق، سوریه و یمن تقویت کرده است.
پس از حمله حماس به اسرائیل در تاریخ هفتم اکتبر، قطر میانجی اصلی حماس برای آزادی اولیه شمار زیادی از گروگان‌های اسرائیلی و بین‌المللی بوده است. تلاش برای احیای مذاکرات مربوط به گروگان‌ها، هماهنگی با سی‌آی‌ای و موساد و همچنین مصر همچنان جزء مذاکرات محوری است. نقش قطر در ماه‌ها مذاکرات بر سر آزادی آمریکایی‌های بازداشت‌شده از سوی ونزوئلا، کمتر علنی شده بود، اما پس از آنکه نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا ماه گذشته اعلام کرد ۱۰ آمریکایی را در ازای یک متحد نزدیک آزاد کرده است، این نقش آشکار شد. حضور قطر در هر دو مذاکرات به‌عنوان گسترش نقش میانجیگری این کشور با دیگر دشمنان ایالات متحده تلقی شده است. تحلیلگران می‌گویند ثروت عظیم نفت و گاز طبیعی قطر، همراه با توانایی عمل به‌عنوان یک تسهیل‌کننده، به قطر اجازه می‌دهد تا وزن خود را در جهان بالاتر ببرد. در‌حالی‌که میزبانی آنها از رهبری حماس مخفی نبوده، حمله هفتم اکتبر در اسرائیل باعث شد برخی از قطر انتقاد کنند و از آنها خواسته شود تا رهبران حماس را اخراج کنند.
جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، درباره گفت‌وگوهای خود با امیر قطر صحبت کرده است، اما در برخی مواقع اعتباری را که احساس می‌کنند شایسته آن هستند، به آنها نداده است. بایدن در مقاله‌ای در نوامبر گذشته در واشنگتن‌پست، از قطر نامی نبرد؛ در‌حالی‌که به مصر و دیگر متحدان آمریکا در خاورمیانه اشاره کرد. همچنین بایدن در بیانیه رسمی خود به نقش قطر در آزادی بازداشت‌شدگان در ونزوئلا اشاره نکرد. هزاران افغان در خلال خروج آمریکا از افغانستان در سال ۲۰۲۱ از کابل به پایگاه العدید منتقل شدند.
قطر میلیاردها سرمایه خود را متعهد به هزینه برای ارتقای امکانات برای هواپیماهای آمریکایی در این پایگاه کرده است. العدید در سال ۲۰۰۳ به پایگاه اصلی هوایی سنتکام تبدیل شد و نیروها و دارایی‌های خود را از پایگاه هوایی شاهزاده سلطان در عربستان منتقل کرد؛ جایی که حضور شمار زیادی از پرسنل نظامی آمریکایی حساس‌تر و بحث‌برانگیز‌تر بود.
در‌حالی‌که آستین در جریان بازدید ماه گذشته خود از این پایگاه، تمدید حضور نیروهای آمریکایی در العدید را اعلام نکرد، گفت ایالات متحده و قطر «به‌طور رسمی گام‌هایی رو به جلو برای گسترش و تقویت روابط دفاعی دوجانبه برمی‌دارند».
او افزود: «ما این کار را از طریق تعهد قطر برای کمک به منابع درخور توجه برای افزایش قابلیت‌ها در پایگاه هوایی العدید انجام می‌دهیم و این امر از هر دو نیروی ما برای سال‌های آینده پشتیبانی خواهد کرد».
نظر شما