به گزارش مشرق، از آغاز بحران اوکراین همواره سوژه‌های جدید و گاهاً شوکه کننده از جزئیات و ابعاد این نبرد در سطح جهان بازتاب می‌یابد که یکی از این موضوعات، حضور و تحرکات گروه تروریستی داعش است؛ گروهی دهشت‌افکن که سال‌ها سایه سیاه آن، وحشت بر اندام جهان افکنده بود.

مستنداتی از تحرکات داعش در اوکراین

بهمن ماه سال گذشته خبرگزاری «آسوشیتد پرس» مجموعه تصاویر و یک ویدئو که ظاهراً چند جنگجوی کی‌یف در خط مقدم در منطقه دونتسک را نشان می‌داد، منتشر کرد. در یکی از این تصاویر، یک نظامی که این خبرگزاری آمریکایی او را فرمانده یک واحد اوکراینی به نام «کورت» معرفی می‌کرد، با نشان داعش روی بازوی چپش دیده می‌شد.

این نخستین باری نبود که نیروهای نظامی و شبه‌نظامی کی‌یف با نشان‌های افراطی دیده می‌شوند. این افراد اغلب شخصاً با «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین مرتبط بوده‌اند. زلنسکی هم چند عکس از سربازان کی‌یف را در اینستاگرام خود منتشر کرد که در یکی از آن‌ها نماد نازی روی بازوی یک نظامی دیده می‌شد.

به تازگی نیز روزنامه انگلیسی «سان» ویدئویی را از تیپ ۲۴۱ نیروهای دفاع سرزمینی ارتش اوکراین منتشر کرده که پرچم سیاه گروه تروریستی داعش به وضوح بر روی سینه و بازوان این نیروها دیده می‌شود.

حضور داعش اگر چه در جریان منازعه ۱۹ ماهه اوکراین پررنگ شده اما رگ و ریشه حضور در مناطق مورد دعوای روسیه و اوکراین به حدود یک دهه پیش برمی‌گردد. به عنوان نمونه در ۷ ژوئیه ۲۰۱۵ روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در گزارشی از حضور یک نیروی داوطلب چچنی متشکل از هواداران داعش در مناطق مورد مناقشه‌جدایی‌طلبان روسیه و نیروهای اوکراینی در جنگ اول اوکراین که در سال ۲۰۱۴ آغاز و منجر به جدایی شبه جزیره کریمه شده‌بود، خبر داد.

حتی سایت پارلمان اروپا نیز در همان ایام با استناد به گزارش رسانه‌ها و سازمان‌های اطلاعاتی کشورهای اروپایی به همین گزارش استناد کرده و نوشته‌بود که به نظر می‌رسد گروه‌های داعشی برآمده از جمهوری‌های خودمختار چچن و اینگوش از جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی آشکارا در کنار اوکراین قرار گرفته‌اند. آنها در صددند تا روسیه را تضعیف و مسکو را وادار کنند که نیروهای خود را در این کشور متمرکز و منابع را از جبهه‌های دیگری که در آن در مقابل گروه‌های تروریستی مختلف اسلامی قرار دارد دور کند.

داعش در خدمت اهداف ژئوپلیتیکی آمریکا

با وجود اینکه بیش از ۶ سال از پایان خلافت ادعایی داعش می‌گذرد، اما عناصر این گروه تروریستی-تکفیری همچنان در قالب هسته‌های خفته در مناطق مختلف جهان از عراق و سوریه گرفته تا اوکراین فعالیت دارند و طی این سال‌ها از هر فرصتی برای خودنمایی استفاده کرده‌اند؛ تحرکاتی که با اهداف گوناگون در لوای حمایت‌های غرب با محوریت آمریکا صورت می‌گیرد.

در بخشی از گزارشی که روزنامه «سان» انگلیس انتشار داده، چنین آمداست: «در پایان سال ۲۰۲۱ آمریکایی‌ها ده‌ها تروریست داعشی را از اتباع روسیه و کشورهای مستقل همسود آزاد و به پایگاه التنف تحت کنترل آمریکا اعزام کردند تا در آنجا، تحت عملیات ویژه از جمله آموزش روش‌های انجام اقدامات خرابکارانه و تروریستی با تمرکز بر منطقه دونباس قرار گیرند و حتی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) و فرماندهی عملیات ویژه نیروهای مسلح آن کشور نیز به تشکیل واحدهای جدید داعش در غرب آسیا و کشورهای آفریقایی ادامه می‌دهند تا با همکاری سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای ناتو آنها را به اوکراین منتقل کنند.»

این گزارش و بسیاری گزارش‌های دیگر نشان می‌دهد که واشنگتن همان گونه که در دیگر کشورهای جهان از قبیل سوریه و عراق در راستای اهداف کلان خود گام برداشته‌بود، همچنان از این رویه با هدف استفاده ابزاری و حمایت از تروریست‌ها در اوکراین ادامه می‌دهد.

حتی در اکتبر ۲۰۲۱ نیز گزارش‌هایی از سوی منابع نظامی رژیم صهیونیستی ثابت کرده بودند که حدود ۳۵۰ پرسنل نظامی و غیرنظامی آمریکا به همراه نیروهای انگلیسی و فرانسوی همچنان به ظاهر به عنوان «کارشناس اطلاعاتی» در التنف مستقر هستند اما در واقع همچنان به آموزش این گروه‌های تروریستی می‌پردازند.

بنابراین باید اذعان داشت که اصرارهای این بار آمریکا هم مبنی بر اینکه واشنگتن هیچ نیرویی در اوکراین ندارد، چیزی جز تکرار ادعاهای واهی گذشته نیست. از نگاه ناظران، این گزارش و بسیاری گزارش‌های دیگر نشان دهنده تمایل واشنگتن برای استفاده از هر وسیله لازم برای دستیابی به اهداف ژئوپلیتیکی خود است؛ همان دیدگاهی که معتقد است «هدف وسیله را توجیه می‌کند.»

دولت آمریکا با این راهبرد حتی تلاش کرد از تشکیلات غیرقانونی تایوان علیه دولت چین، استخدام ۵۰۰ مزدور شورشی (کنتراها) در نیکاراگوئه و حتی شورشی‌های در کوزوو نیز حمایت کند و حتی درباره افغانستان نیز تا قبل از خروج از این کشور با پشتیبانی از تروریست‌های داعشی برای ضربه زدن به کشورهایی مخالف و رقیب خود که همجوار افغانستان هستند، همین رویه را دنبال می‌کرد.

کارشناسان بر این باورند آمریکا و متحدانش که همواره معیارهای دوگانه‌ای را در قبال مساله تروریسم دنبال کرده‌اند و هر جا که در راستای منافع شأن بوده به تقویت تروریست‌ها پرداخته‌اند. اکنون نیز قصد دارند تا همین اقدام را در قلب اروپا و البته این بار علیه روسیه به عنوان بزرگترین رقیب خود انجام دهند.

فرجام سخن

مستندات زیادی در جریان بحران اوکراین رسانه‌ای شده‌است که نشان می‌دهد به رغم انکار سران کی‌یف و مقامات غربی، داعش حضوری پررنگ در این بحران دارد تا کلاف در هم تنیده بزرگترین بحران حاضر جهان، پیچیده‌تر شود.

حال این پرسش به ذهن می‌رسد که «آیا با تروریسم هم راهی به آزادی و دموکراسی هست؟» پرسشی مهم که بستر را برای نشانه رفتن نوک پیکان اتهامات به سمت غرب هموار ساخته است. انتشار فیلمی از مجروحان جنگی اوکراین با پرچم گروه تروریستی داعش و تصاویر مشابه دیگر که در این گزارش انعکاس یافت، تردیدها را نسبت به حقانیت ادعای پوشالی غرب برای استقرار آزادی و دموکراسی در این کشور جنگ زده تحت مدیریت غرب به ویژه آمریکا افزایش داده‌است.

چگونه می‌شود شعارهای آزادی و دموکراسی سر داد اما از تروریست‌های داعشی منفور افکار عمومی جهانی برای نیل به اهداف ضدتروریستی در اوکراین استفاده کرد؟

تجارب گذشته از ماهیت و جنایات تروریست‌های تکفیری در سوریه و عراق همچون داعش و جبهه النصره یا گروه‌های تروریستی دیگر همچون القاعده، الشباب و بوکوحرام وابسته به القاعده هم پیشتر ثابت کرده‌بود که این گروه‌های دهشت‌افکن ساخته شده و مجری دستورات غرب با اهداف خاص هستند؛ گروه‌هایی که هرگز به موازین اخلاقی و انسانی پایبند نیستند و باید منتظر تکرار جنایات آنها این بار در اوکراین بود.

در مجموع، اگر چه غرب برای غلبه بر روسیه یا دست کم ایجاد توازن در جبهه‌ها اقدام به گسیل و تجهیز تروریست‌ها کرده‌است اما حتی در صورت دست برتر کی‌یف باز هم اوکراین پیروز نهایی نیست؛ کشوری که بعد از سهم‌خواهی، بجای برقراری دموکراسی به محل استقرار و تحرک گروه‌های تندرو و تروریست تبدیل می‌شود و افزون بر خاک این کشور، پهنه جهان را نیز ناامن خواهد کرد.