به گزارش مفدا مشهد، شب یلدا یکی از تاریخی‌ترین و ماندگارترین رسوم ایرانیان باستان است که از قدیم تا به امروز طبق فرهنگ و آئین هر منطقه جشن گرفته می‌شود. این شب آداب و رسومی دارد که در طی زمان دستخوش تغییراتی شده اما از بین نرفته است. کلمه یلدا به معنای تولد در فرهنگ عمومی و رایج زبان فارسی با عنوان بلندترین شب سال و نماد تغییر فصل‌ها شناخته و به آن شب چله نیز می‌گویند.
تاریخ شب یلدا ۱۴۰۲ در ایران
- تاریخ شمسی شب یلدا برابر با پنجشنبه، ۳۰ آذر ۱۴۰۲ است.
- تاریخ میلادی شب یلدا برابر با ۲۰۲۳ دسامبر ۲۱ است.
- تاریخ قمری شب یلدا برابر با ۷ جمادی الثانی ۱۴۴۵ است.
نماد شب یلدا چیست؟
شب یلدا نمادی برای پیروزی نور و خورشید بر تاریکی و ظلمت است. بلندترین شب سال نیز صبح می‌شود و نمادی از امید و پیروزی را تداعی می‌کند. این شب بهانه‌ای برای دور هم جمع شدن و ثبت و مرور خاطراتی برای آیندگان است. یلدا پر است از نمادهایی که هر کدام معنی و مفهوم خاصی دارند.
انار یکی از نمادهای اصیل شب یلدا
یکی از اصلی ترین نمادهای شب یلدا، انار قرمز است. انار این میوه خوش طعم و بهشتی نماد خورشید، شادی، خنده، برکت، زایش و نو شدن بوده که دارای خواص و ویژگی‌های زیر است.
- دانه‌های انار نماد باروری و نعمت
- نماد زایش
- نماد شادی و خورشید
- جایگاه مقدس نزد ادیان مختلف
- یکی از درختان بهشتی
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- سرشار از ویتامین سی و آنتی اکسیدان
- مقاوم در برابر سرماخوردگی
هندوانه نماد اصیل شب یلدا
هندوانه این میوه تابستانی، به عنوان یکی از نمادهای اصلی شب یلدا در بین مردم شناخته می‌شود. رنگ سرخ هندوانه را می‌توان نماد گرمای تابستان و حرارت خورشید دانست که به اعتقاد گذشتگان با خوردن هندوانه در شب یلدا سراسر زمستان سرما و بیماری بر شما غلبه نخواهد کرد. هندوانه سرشار از آب است و خوردن آن سلامتی شادابی را برای انسان به همراه دارد. می‌توان گفت خوردن هندوانه نمایانگر وداع با میوه‌های تابستانی و شروع فصل میوه‌های زمستانی است. خواص و ویژگی‌های دیگر این میوه نمادین عبارتند از:
- نماد گرما و حرارت و حرارت خورشید
- سرشار از ویتامین‌های مختلف از جمله ویتامین C، آب فراوان، فیبر و بسیاری مواد مغذی دیگر
- درمان سنگ کلیه
- تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرما خوردگی
- درمان زخم معده، دیابت، سلامت چشم
- رفع عطش
- کمک به سلامت قلب و کبد
آجیل شب یلدا
آجیل شب یلدا نیز قدمتی زیاد در سفره‌ی یلدایی ایرانیان دارد. در ایران باستان نماد فراوانی، برکت و شادکامی بوده است. در گذشته این آجیل شامل میوه‌های خشک و خوراکی‌هایی مانند گردو، تخمه و کشمش می‌شد اما با گذشت زمان خوراکی‌های شب یلدا بیشتر شدند و امروزه مغزیجاتی مانند بادام، فندق، پسته و همچنین تنقلاتی مانند گندمک، سنجد، شاهدانه، نخود برشته و برنجک نیز به سفره‌ی شب یلدا اضافه شده است. تمامی این تنقلات دارای طبع گرم هستند و از سردی بدن در روزهای سرد زمستان جلوگیری می‌کنند.
تفال به دیوان حافظ
از جمله کارهای مرسوم و نمادین شب یلدا خواندن غزلیات حافظ و تفال به دیوان حافظ است که معمولاً گرفتن فال حافظ با این بیت شعر شروع می‌شود:
ای حافظ شیرازی، تو محرم هر رازی
من طالب یک فالم، بر من نظر اندازی
سنت گرفتن فال حافظ بیشتر جنبه سرگرمی داشته و نوید روزهای روشن آینده را می‌دهد، شاهنامه خوانی و قصه‌گویی هم از کارهای شب یلدا هستند که توسط بزرگ‌تر خانواده انجام می‌شود.