به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، دکتر سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران ، در تحلیل موانع وحدت حوزه و دانشگاه با بیان اینکه معنای وحدت حوزه و دانشگاه و مصادیق جنبه‌های وحدت حوزه و دانشگاه را می‌توان در بیانات امامین انقلاب اسلامی ملاحظه کرد، افزود: آنچه که از فرمایشات امام راحل (ره) درباره وحدت حوزه و دانشگاه استخراج می‌شود این است که دانشگاه و حوزه هر دو لازم و ملزوم هم هستند و بایستی به صورت توأمان مورد توجه قرار گیرند و رهبر معظم نیز وقتی از وحدت حوزه و دانشگاه صحبت می‌کنند، می‌گویند که وحدت به معنای یکی شدن ساختار‌های حوزه و دانشگاه نیست بلکه منظور این است که حوزه و دانشگاه به یک هدف مشترک دست پیدا کنند.
دکتر مقیمی با تقسیم موانع وحدت حوزه و دانشگاه به سه حوزه موانع ساختاری، رفتاری و زمینه‌ای، گفت: اولین تفاوت و مانعی که باعث شده است که حوزه و دانشگاه در رسیدن به یک زبان مشترک توفیقات زیادی نداشته باشند، بحث نظامات آموزشی و ساختار آموزشی متفاوت در حوزه و دانشگاه است، حوزه از یک ساختار و نظام آموزشی مشخصی پیروی می‌کند و مبتنی بر نظامات سنتی و روش‌های استاد و شاگردی است که در جای خود روش‌های بسیار اثربخشی هم هست و همواره توصیه‌ام این است که ما بایستی در نظام‌های دانشگاهی از این روش‌های آموزشی حوزه بهره‌های فراوانی بگیریم، اما متأسفانه به طور کافی نتوانسته‌ایم از این فرصت خوبی که در حوزه برای نظامات آموزشی است بهره بگیریم. نوع روابطی که بین استاد و شاگرد در حوزه برقرار می‌شود نه مبتنی بر نمره و حضور و غیاب، بلکه مبتنی بر یادگیری و محتوای علمی است و حق انتخابی که شاگرد در نظام حوزوی دارد، کمتر در دانشگاه مشاهده می‌شود. ساختار نظام آموزشی در حوزه با آنچه که در نظام دانشگاهی وجود دارد کاملاً متفاوت است و این باعث می‌شود که اگر بخواهیم از تجربیات متقابل بهره بگیریم، موانعی پیش روی طرفین قرار گیرد.
وی درباره تفاوت‌های معرفت‌شناختی به عنوان یکی دیگر از موانع ساختاری وحدت حوزه و دانشگاه نیز گفت: آنچه در نظام دانشگاهی و بیشتر در رشته‌های علوم پایه و مهندسی ملاحظه می‌شود و کم کم به علوم انسانی و اجتماعی و رفتاری هم تسری پیدا کرده است، ناظر بر این است که روش‌ها مبتنی بر عینیت‌گرایی است و رویکرد‌های معرفت‌شناختی حوزه عمدتاً معطوف به رویکرد‌های ذهنیت‌گرایی است و این باعث تفارق اساسی بین نهاد حوزه و دانشگاه شده است.
رئیس دانشگاه تهران مانع ساختاری دیگر در وحدت حوزه و دانشگاه را ناشی از تقسیم‌بندی نامناسب علوم دانست و افزود: اینکه در تقسیم‌بندی علوم بر اساس هدف، علوم دانشگاهی را مبتنی بر هدف مادی و علوم حوزوی را مبتنی بر اهداف الهی و معنوی بدانیم و یا تقسیم‌بندی علوم دینی و علوم غیردینی را مبنا قرار دهیم، این نوع نگاه بویژه برای وحدت بخشی حوزه و دانشگاه مضر است.
دکتر سید محمد مقیمی، معیار تعیین‌کننده در اهمیت علوم را نقش آن علم در «تمدن‌سازی» دانست و گفت: هدف همه علوم در نهایت این است که در جهت جامعه پردازی، ما را به تمدن نوین اسلامی برساند. تمدن هم لایه‌های مختلفی دارد، یکی لایه‌های زیرین و زیربنایی و اعتقادی است که قاعدتاً علوم حوزوی باید بیشتر به آن بپردازند و یک سری هم مظاهر مادی است که رشته‌های مهندسی و علوم طبیعی و ... بیشتر به آن توجه دارند.
رئیس دانشگاه تهران افزود: تجربیات نهاد‌های علمی در دنیا در سال‌های اخیر نشان می‌دهد که رابطه علم و دین مورد توجه اندیشمندان غربی قرار گرفته است. امروز رویکردی که به سمت مباحث دینی در علوم دنیا است شاید به مراتب قوی‌تر از آن چیزی است که در محیط دانشگاهی ما وجود دارد.
دکتر مقیمی از آنچه که تحت عنوان «انزواطلبی در حوزه» و «غربزدگی در دانشگاه» نام برد، به عنوان مانع رفتاری دیگر در زمینه وحدت حوزه و دانشگاه یاد کرد و افزود: در نظام حوزوی یک فضایی از نظر رفتاری حاکم است که همچنان منبر به عنوان مهمترین رسانه تلقی می‌شود و روحیه حضور در محیط دانشگاه در حوزویان کمتر مشاهده می‌شود. هر چند در گذشته مهمترین و تنها کانال ارتباطی دانشمندان حوزوی با جامعه از طریق منبر برقرار می‌شد و کاملاً بر مخاطبان اثرگذار بود، اما امروزه کانال‌های ارتباطی جدید، از اهمیت زیادی برخوردار شده است. نگاه سنتی در بخش عمده‌ای از حوزه این است که همچنان منبر یک کانال تعیین‌کننده است و از آن طرف هم مهمترین کانالی که دانشمندان، اساتید و دانشجویان در محیط دانشگاهی دسترسی دارند، دسترسی به منابع علمی بین‌المللی از کانال ارتباطی اینترنت است، بنابراین تفاوت کانال‌های ارتباطی یکی از موانعی است که مفاهمه و فضای گفتگو را با چالش مواجه می‌سازد. قاعدتاً ما برای ایجاد زبان مشترک نیازمند این هستیم که به کانال‌های مشترک دسترسی پیدا کنیم تا زمینه را برای گفتگوی بیشتر و موثرتر فراهم کنیم.
رئیس دانشگاه تهران گفت: با وجود تمام موانعی که وجود دارد، ما باید بدنبال تحقق این راهبرد اساسی باشیم که رابطه یک عالم دینی و دانشمند دانشگاهی برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی، یک رابطه تقابلی نیست، بلکه یک رابطه همگرا است. علاوه بر نقش حوزه و دانشگاه به عنوان دو بال تمدن نوین اسلامی، حوزه و دانشگاه برای اینکه کارکرد‌های خود را تقویت و اثربخش‌تر نمایند، به کمک هم نیاز دارند، بنابراین لازم است حوزه به عنوان نماد دینداری و دانشگاه به عنوان نماد آزاد اندیشی و رویکرد‌های عقلی و علمی، در کنار هم قرار گیرند.
وی افزود: مراکزی که تحت عنوان مرکز همکاری‌های حوزه و دانشگاه و همچنین دانشگاه امام صادق (ع) و مجموعه‌های آموزشی که با رویکرد تلفیقی حوزوی و دانشگاهی شکل گرفت، اتفاق‌های خوبی بود و شکل‌گیری نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه نیز موجب ایجاد چسبندگی و پیوند حوزه و دانشگاه با بهره‌گیری از کارشناسان توانمند گردید، اما لازم است این نهاد با بهره گیری بیشتر از اندیشمندان حوزوی که دارای عقبه فکری قوی هستند، بتواند با حضور موثرتر در گروه‌های علمی و در تعامل با اساتید دانشگاه، برای شکل‌گیری جهت‌گیری‌های جدید، اقدامات موثرتری را در دستور کار قرار دهند.