پس از روزهایی طولانی از مذاکرات سخت بین ایران و 5+1، سرانجام طرفین به متن برنامه جامع اقدام مشترک رسیدند. به این ترتیب بیش از ده سال اختلاف بر‌سر برنامه هسته‌ای ایران در مسیر پایان یافتن قرار گرفته است. متن برجام در 159 صفحه منتشر شد.

 

محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با پایان 28 روز مذاکره هسته‌ای در وین با حضور در مرکز رسانه‌ای اتریش بیانیه مشترکی را قرائت کردند. در بخشی از این بیانیه مشترک آمده است، گروه 1+5 و جمهوری اسلامی ایران از این «برنامه جامع اقدام مشترک» تاریخی که ماهیت منحصراً صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران را تضمین کرده و نشانگر تغییر بنیادین در رویکرد آنها نسبت به این موضوع می‌باشد، استقبال می‌کنند. آنها انتظار دارند که اجرای کامل این برجام نقشی مثبت در صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی ایفا کند. ایران مجدداً تاکید می‌کند که تحت هیچ شرایطی در پی سلاح‌های هسته‌ای، ساخت یا تحصیل آنها نخواهد بود. برجام در برگیرنده برنامه‌ بلند مدت ایران مشتمل بر محدودیت‌های توافق شده در مورد برنامه هسته‌ای ایران بوده و لغو جامع همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و نیز تحریم‌های چندجانبه و یکجانبه مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران، شامل گام‌هایی برای دسترسی در زمینه‌های تجارت، فن آوری، تامین مالی و انرژی، را موجب خواهد شد.در ادامه این بیانیه تاکید شده است؛ متن کامل و پیوست‌های آن در دسترس عموم قرار خواهد گرفت و ظرف چند روز آینده توسط گروه 1+5 برای تایید توسط شورای امنیت به آن شورا تسلیم خواهد شد.ما می‌دانیم که این توافق مورد موشکافی و تأمل ژرف قرار خواهد گرفت، اما آنچه که ما امروز اعلام می‌کنیم تنها یک توافق نیست، بلکه یک توافق خوب است. توافقی خوب برای همه طرف ها و برای کل جامعه بین الملل.  

 

موارد مندرج در برنامه جامع اقدام مشترک

مسئولان وزارت امورخارجه کشورمان هم اهم موارد مندرج در برنامه جامع اقدام مشترک بین ایران و 1+5 را در اختیار خبرنگاران رسانه ها قرار دادند.این برنامه شامل 8 بند است که بندهای اصلی آن در زیر آمده است؛

1- برنامه غنی سازی ایران بدون یک روز توقف و یا تعلیق ادامه خواهد یافت.

2-  کشورهای عضو 1+5 و سایر کشورها  در پروژه‌های فناوری صلح آمیز هسته‌ای در ایران مشارکت خواهند  کرد.

3- راکتور آب سنگین اراک کماکان ماهیت آب سنگین خود را حفظ خواهد کرد.

4-   تأسیسات فردو همچنان به عنوان یک تاسیسات هسته ای باقی خواهد ماند.

5- ایران پروتکل الحاقی را داوطلبانه اجراء کرده، و متناسب با ایفای تعهدات طرف مقابل، در مراحل بعدی آن را برای تصویب به مجلس محترم شورای اسلامی  تسلیم خواهد کرد.

6-  کلیه قطعنامه های شورای امنیت در مرحله اول و در قالب ماده 41 منشور ملل متحد (که 6 قطعنامه قبلی در آن قالب صادر شده بود و ایران را تحت  ماده 41 فصل 7 منشور  قرار داده بود) لغو  و کلیه تحریم های مالی و اقتصادی تحمیل شده وفق آنها خاتمه می یابد.

7- اتحادیه اروپایی و ایالات متحده، تعهد نموده اند کلیه تحریم های اقتصادی و مالی که به بهانه برنامه هسته ای ایران وضع شده اند را همزمان با اقدامات جمهوری اسلامی ایران در حوزه هسته ای لغو نمایند.

8- بر اساس تفاهم صورت گرفته، ابتدا شورای امنیت اقدام به صدور قطعنامه جدید برای تایید برجام و لغو قطعنامه های قبلی می نماید.

سپس اتحادیه اروپایی و آمریکا تصمیمات توافق شده برای لغو تحریم های مالی و اقتصادی مرتبط با هسته ای را اتخاذ خواهند نمود. متعاقبا ایران اقدامات لازم برای اجرای تعهدات خود وفق برجام را آغاز می نماید.

 

  روحانی: تحریم‌های بانکی و مالی به طور کامل لغو خواهد شد 

حجت الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان پس از اعلام جمع‌بندی در مذاکرات هسته‌ای در گفت‌وگوی زنده تلویزیونی با بیان اینکه ملت ایران همواره ملت ادب، منطق و استدلال بوده است، گفت: من از روز اول، در روز مراسم تحلیف گفتم در صورتی غرب می‌تواند با ما تعامل داشته باشد که مسیر تهدید و تحقیر را کنار بگذارد و مسیر تکریم را آغاز کند که آنچه امروز به عنوان توافق در یک برنامه جامع برای اقدام مشترک به دست آمد ریشه آن به تعامل از طرف ایران و تکریم از سوی 1+5 برمی‌گردد و اگر این دو نبود ما دستاوردی نداشتیم. وی افزود: در ضمن مذاکره با ساماندهی اقتصاد، هم تورم را مهار کردیم و هم به رشد مثبت رسیدیم که این قوی‌ترین پیامی بود که از طرف دولت یازدهم به کشورهای 1+5 داده شد.

روحانی گفت: تمام تحریم‌های بانکی، بیمه‌ای، مالی، حمل و نقل، پتروشیمی، فلزات سنگین و تحریم‌های اقتصادی به طور کامل لغو خواهد شد و نه تعلیق، و حتی تحریم تسلیحاتی نیز  کنار گذاشته می‌شود و برای 5 سال نوعی محدودیت ایجاد شده و سپس لغو می‌شود، در زمینه تحریم‌های اشاعه‌ای نیز کالاهای دو منظوره‌ در کمیته‌ای بررسی می‌شود.

وی اظهار داشت: در واقع 23 تیرما روز بیانیه مشترک بود؛ چند روز بعد آن زمانی که سازمان ملل تصویب می‌کند می‌شود روز نهایی شدن. بعد از حدود بیش از ۲ ماه به روزی می‌رسیم که روز توافق است.

 

  اوباما: رفع تحریم های ضد ایرانی مرحله به مرحله خواهد بود

باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا هم در سخنرانی خود پس از جمع‌بندی مذاکرات میان ایران و ۱+۵ گفت: اگر ایران توافق هسته ای را نقض کند تحریم‌ها با یک ساز و کار «احیای سریع» مجددا علیه این کشور به اجرا گذاشته خواهد شد. 

وی افزود: محدودیتها برای میزان ذخیره اورانیوم ایران تا پانزده سال ادامه خواهد داشت. در نتیجه این توافق ایران هسته راکتور خود را در اراک اصلاح خواهد کرد تا دیگر پولوتونیوم در حد تسلیحاتی تولید نکند. بازرسان دسترسی بیست و چهار ساعته به تاسیسات هسته ای کلیدی ایران خواهند داشت. 

اوباما تصریح کرد: ایران طی یک دهه آینده از سانتریفیوژهای پیشرفته خود برای تولید اورانیوم غنی شده استفاده نخواهد کرد. ایران همچنین از ۹۸ درصد از زرادخانه اورانیوم غنی شده خلاص خواهد شد(کاهش خواهد داد.)

وی در ادامه گفت: اگر ایران توافق را نقض کنند، همه گزینه هایی که امروز در برابر من وجود دارد، برای هر رئیس جمهوری در آینده فراهم خواهد بود.  

باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا به کنگره هشدار داد هر مصوبه ای را که جلوی اجرای موفقیت آمیز توافق با ایران را بگیرد وتو خواهد کرد.

اوباما افزود: رفع تحریم ها مرحله به مرحله خواهد بود و ایران باید قبل از آنکه شروع به دریافت کاهش تحریمها، اقدامات  خود را کامل کند.