- ایالات متحده، به نحو مشخص شده در پیوست ۲ و منطبق با پیوست ۵، اجازه فروش هواپیماهای مسافری و قطعات و خدمات مربوطه به ایران؛ مجوز اینکه اشخاص غیرآمریکایی که در مالکیت یا کنترل اشخاص آمریکایی هستند، به نحو منطبق با این برجام با ایران مشارکت نمایند؛ و مجوز واردات فرش و مواد غذایی از مبدا ایران به آمریکا را صادر خواهد نمود.
- هشت سال پس از روز توافق، یا در زمانی که آژانس به نتیجه گیری گسترده تر خود مبنی بر اینکه مواد هسته ای در ایران در فعالیتهای صلح آمیز باقی می ماند، هرکدام که زودتر باشد، ايالات متحده اقدام قانوني مقتضي را برای لغو، یا تغییر به منظور اجرایی کردن لغو تحريم هاي مشخص شده در پیوست ۲ در خصوص دستيابي به اقلام و خدمات مرتبط با هسته اي براي فعاليت هاي هسته اي مندرج در اين برجام، منطبق با رويکرد ايالات متحده نسبت به ساير دولتهاي غيردارندهی سلاح هسته اي تحت معاهده عدم اشاعه پی خواهد گرفت.
- اتحادیه اروپایی، کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه و نیز ایالات متحده فهرست کامل و جامعی از تحريم ها یا اقدامات محدوديت ساز مرتبط با هستهای را مشخص مینمایند و آنها را منطبق با پیوست ۵ لغو خواهند نمود. پیوست ۲ همچنین اثرات لغو تحریم ها را از زمان «روز اجرا» مشخص خواهد نمود. چنانچه در هر زماني پس از روز اجرا ايران بر اين اعتقاد باشد که هر تحريم يا اقدام محدوديتساز مرتبط با هسته ای ديگری از یک عضو ۱+۵ در حال ممانعت از اجراي کامل لغو تحريم ها به نحو تشريح شده در اين برجام است، عضو ذيربط برجام با هدف فيصله موضوع با ايران مشورت خواهد نمود و چنانچه توافق داشته باشند که لغو اين تحريم يا اقدام محدوديتساز مناسب ميباشد، عضو مربوطهی برجام اقدام مقتضی را به عمل خواهد آورد. در صورتي که قادر به فيصله اين موضوع نباشند، ايران يا هر عضو گروه ۱+۵ مي توانند موضوع را به کميسيون مشترک ارجاع نمايند.
- چنانچه قانونی در سطح ایالتی یا محلی در ایالات متحده مانع از اجرای لغو تحریمهای مشخص شده در این برجام شود، ایالات متحده، با در نظر گرفتن تمامی اختیارات موجود، گامهای مقتضی را به منظور تحقق اجرای مزبور اتخاذ خواهد نمود. ایالات متحده به طور فعال، مقامات در سطح ایالتی یا محلی را تشویق خواهد کرد که تغییرات در سیاست ایالات متحده منعکس شده در لغو تحریمهای وفق این برجام را در نظر داشته و از اقداماتی که با این تغییر در سیاست همخوانی ندارد خودداری نمایند.
- اتحاديه اروپايي از بازگرداندن يا تحمیل مجدد تحريم هايي که اجراي آنها را وفق اين برجام لغو کرده است، خودداری می نمايد، فارغ از فرآيند حل و فصل اختلافات پيش بيني شده در اين برجام. هيچ گونه تحريم جديد هسته اي شوراي امنيت و هيچ گونه تحريم جديد اتحاديه اروپايي وجود نخواهد داشت. ایالات متحده، با حسن نیت، نهایت تلاش خود را برای دوام این برجام و پیشگیری از ایجاد تداخل در تحقق متمتع شدن ایران از لغو تحریم های مشخص شده در پیوست دو به عمل خواهد آورد. دولت ايالات متحده، در چارچوب اختیارات قانونی رئيس جمهور و کنگره، از بازگرداندن يا تحمیل مجدد تحريم هاي مشخص شده در پیوست ۲ که اعمال آنها را وفق اين برجام متوقف کرده است، خودداری مینمايد، فارغ از فرآيند حل و فصل اختلافات پيش بيني شده در اين برجام. دولت ايالات متحده، در چارچوب اختیارات قانونی رئيس جمهور و کنگره، از اعمال تحريم هاي جدید مرتبط با هسته اي خودداري خواهد کرد. ایران اعلام کرده است که تحمیل چنین تحریم های جدید مرتبط با هسته ای را به منزله مبنایی برای توقف کلی یا جزیی اجرای تعهدات خود وفق این برجام، تلقی خواهد نمود.
- گروه ۱+۵ به منظور تضمين شفافيت و کارآمدي در ارتباط با لغو تحريم ها وفق این برجام، تدابیر اداري و آئين نامه هاي اجرایی کافی را تمهید خواهند کرد. اتحاديه اروپايي و دولتهاي عضو و همچنين ايالات متحده دستورالعمل هاي مرتبط را صادر خواهند نمود و در خصوص جزئيات تحريم ها يا اقدامات محدوديت سازي که به موجب اين برجام لغو شده اند، بيانيه هايي را که در دسترس عموم باشد، منتشر خواهند کرد. اتحاديه اروپايي و دولت هاي عضو و ايالات متحده متعهد هستند که در خصوص محتواي اين دستورالعمل ها يا بيانيه ها با ايران به صورت منظم و بنا به اقتضاء مشورت نمايند.
- گروه ۱+۵ و ايران متعهد هستند که اين برجام را با حسن نيت و در فضايی سازنده، برمبناي احترام متقابل اجرا نمايند و از هرگونه اقدام مغاير با نص، روح و نیت اين برجام که اجراي موفقيت آميز آن را مختل سازد، خودداري کنند. مقامات ارشد دولتی در گروه ۱+۵ و ایران تمام تلاش خود را برای اجرای موفقیت آمیز این برجام، از جمله در بیانات عمومی خود، به کار خواهند بست. [۲] گروه ۱+۵ کليه اقدامات لازم را براي لغو تحريم ها به نحو مقتضي به عمل خواهند آورد، و از تحمیل مقررات آئين نامه اي استثنائي يا تبعيض آميز و الزامات شکلي به جاي تحريم ها و اقدامات محدوديتساز تحت پوشش اين برجام، خودداري می ورزند.
- اتحاديه اروپايي و دولتهاي عضو و همچنين ايالات متحده، منطبق با قوانین خود، از هرگونه سیاست با هدف خاص تاثيرگذاری خصمانه و مستقیم بر عادي سازي تجارت و روابط اقتصادي با ايران، در تعارض با تعهداتشان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیتآمیز اين برجام خودداري خواهند کرد.
- گروه ۱+۵ هيچ تحريم يا اقدام محدوديتسازي را نسبت به افراد و يا نهادها به دليل مبادرت به فعاليتهایي که مشمول لغو تحريم های مندرج در این برجام شده است، اعمال نخواهند کرد مشروط بر اينکه اين فعاليتها با سایر قوانين و مقررات جاری گروه ۱+۵ منطبق باشد. به دنبال لغو تحریم ها وفق این برجام به نحو مشخص شده در پیوست ۲، تحقیقات در دست رسیدگی در خصوص نقض هاي احتمالي تحريم ها و/يا اقدامات محدوديت ساز می تواند طبق قوانین ملی مربوطه مورد بازبینی واقع شود.
- منطبق با زمان بندي مشخص شده در پيوست ۵، اتحاديه اروپايي و دولتهاي عضو آن اجراي اقدامات قابل اعمال نسبت به افراد و نهادهای فهرست شده، از جمله بانک مرکزي ايران و ساير بانک ها و موسسات مالي ايراني را به نحو تفصيل يافته در پيوست ۲ و ملحقات آن لغو خواهد نمود. منطبق با زمان بندي تعيين شده در پيوست ۵، ايالات متحده برخی نهادها و افراد موردنظر را از فهرست SDN و برخي نهادها و افراد موردنظر را از فهرست Foreign Sanctions Evaders خارج خواهد کرد که تفصيل آن در پيوست ۲ و ملحقات آن آمده است.
- اتحادیه اروپایی و کشورهای گروه ۱+۵ و شرکاي بینالمللی با ايران در پروژه هاي مشترک در زمينه فن آوري هسته اي صلح آميز از جمله نيروگاه هسته اي، راکتورهاي تحقيقاتي، توليد سوخت، تحقيق و توسعه پيشرفته مشترک مورد توافق همانند گداخت هسته اي، ايجاد مرکز پزشکي هسته اي منطقه اي با فن آوري هاي پيشرفته روز، آموزش افراد، ايمني و امنيت هسته اي، و حفاظت محيط زيستي، به نحو مندرج در پیوست ۳، از جمله از طريق پروژه هاي همکاري فني آژانس، تعامل خواهند کرد. آنان تدابیر لازم برای اجرای این پروژه ها را به نحو مقتضی اتخاذ خواهند نمود.
- گروه ۱+۵ و ايران در خصوص گام هاي لازم براي تضمين دسترسي ايران در حوزه هاي تجارت، فن آوري، مالي و انرژي توافق خواهند کرد. اتحاديه اروپايي حوزه هاي ممکن براي همکاري بين اتحاديه اروپايي، دولت هاي عضو و ايران را بررسي بيشتر خواهد نمود، و در اين چارچوب بهره گيري از ابزارهاي ممکن همانند اعتبارات صادراتي به منظور تسهيل تجارت، تامين اعتبار پروژه ها و سرمايه گذاري در ايران را بررسي خواهد کرد.
برنامه اجرایی
- ایران و گروه ۵+۱ تعهدات خود وفق برجام را بر اساس توالی مشخص شده در پیوست ۵ اجرا خواهند کرد. نقاط عمده برای اجرا به شرح زیر می باشد:
الف. روز نهایی شدن، تاریخی است که در آن مذاکرات این برجام میان گروه ۵+۱ و ایران جمعبندی شده، و بی درنگ به دنبال آن، قطعنامهیی که این برجام را تایید می نماید به شورای امنیت سازمان ملل برای تصویب بدون تاخیر تسلیم خواهد شد.
ب. روز توافق، نود روز پس از تایید این برجام توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد، یا تاریخ مقدمی که با رضایت متقابل اعضای برجام تعیین شود خواهد بود که در آن، این برجام و تعهدات مندرج این برجام از تاثیر برخوردار خواهند شد. از این روز، اعضاء برجام آغاز به فراهم آوردن ترتیبات و تمهیدات لازم برای اجرای تعهدات خود وفق برجام خواهند نمود.
ج. روز اجرا، زمانی است که در آن، همزمان با گزارش آژانس مبنی بر راستی آزمایی اجرای تدابیر مرتبط با هسته ای ایران به نحو مندرج در بخش های ۱۴.۱ تا ۱۴.۱۲ پیوست ۵، اتحادیه اروپایی و ایالات متحده به ترتیب اقدامات مشروحه در بخشهای ۱۵ و ۱۶ پیوست ۵ را انجام داده و منطبق با قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، اقدامات شرح داده شده در بخش ۱۷ پیوست ۵ در سطح سازمان ملل متحد انجام می شود.
د. روز انتقالی، هشت سال پس از روز توافق خواهد بود، یا تاریخی که مدیرکل آژانس گزارشی ارائه نماید دال بر اینکه آژانس به نتیجه گیری گسترده تر خود مبنی بر اینکه تمام مواد هسته ای در ایران در فعالیت های صلح آمیز باقی می ماند، هرکدام زودتر باشد. در آن روز، اتحادیه اروپایی و ایالات متحده به ترتیب اقدامات مشروحه در بخشهای ۲۰ و ۲۱ پیوست ۵ را انجام داده، و منطبق با قطعنامه شورای امنیت، اقدامات شرح داده شده در بخش ۲۲ پیوست ۵ در سطح سازمان ملل متحد صورت خواهد پذیرفت و ایران، منطبق با اختیارات قانونی رییس جمهور و مجلس، تصویب پروتکل الحاقی را پیگیری خواهد نمود.
ه. روز خاتمه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد، روزی است که در آن، قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که این برجام را تایید می نماید، منطبق با شرایط خود خاتمه می یابد، که این روز ده سال از زمان روز توافق خواهد بود، مشروط به اینکه مفاد قطعنامه های قبلی بازگردانده نشده باشد. در آن روز، اتحادیه اروپایی اقدامات شرح داده شده در بخش ۲۵ پیوست ۵ را به انجام می رساند.
۳۵. توالی و نقاط عمده درج شده در بالا و در پیوست ۵، فارغ از مدت ذکر شده در این برجام برای تعهدات برجام می باشد.
ساز و کار حل و فصل اختلافات
۳۶. چنانچه ايران معتقد باشد که هر يک يا کليه گروه ۱+۵ تعهدات خود را رعايت ننموده اند، ايران مي تواند موضوع را به منظور حل و فصل به کميسيون مشترک ارجاع نمايد؛ به همين ترتيب، چنانچه هر يک از اعضاي گروه ۱+۵ معتقد باشد که ايران تعهدات خود را رعايت نکرده است، هر يک از دولتهاي گروه ۱+۵ مي تواند اقدام مشابه به عمل آورد. کميسيون مشترک ۱۵ روز زمان خواهد داشت تا موضوع را فيصله دهد، مگر اينکه اين زمان با اجماع تمديد شود. متعاقب بررسي کميسيون مشترک، چنانچه هر عضو معتقد باشد که موضوع پايبندي فيصله نيافته است، مي تواند موضوع را به وزيران امور خارجه ارجاع دهد. وزيران ۱۵ روز خواهند داشت تا موضوع را فيصله دهند، مگر اينکه اين زمان با اجماع تمديد شود. پس از بررسي کميسيون مشترک – همزمان با (يا به جاي) بررسي در سطح وزيران – خواه عضو شاکي يا عضوي که اجراي تکاليف اش موضوع بوده است مي تواند درخواست نمايد که موضوع توسط يک هيات مشورتي که متشکل از سه عضو خواهد بود (يکي از سوي هر يک از طرف هاي درگير در اختلاف و طرف سوم مستقل) بررسي شود. هيات مشورتي مي بايست نظريه غيرالزام آوري را در خصوص موضوع پايبندي ظرف ۱۵ روز ارائه نمايد. چنانچه، متعاقب اين فرايند ۳۰ روزه موضوع فيصله نيابد، کميسيون مشترک در کمتر از ۵ روز نظريه هيات مشورتي را با هدف فيصله موضوع بررسي خواهد کرد. چنانچه موضوع کماکان به نحو مورد رضايت طرف شاکي فيصله نيافته باشد، و چنانچه طرف شاکي معتقد باشد که موضوع، مصداق «عدم پایبندی اساسي» مي باشد، آنگاه آن طرف مي تواند موضوع فيصله نيافته را به عنوان مبناي توقف کلي و يا جزئي اجراي تعهدات اش وفق برجام قلمداد کرده و/يا به شوراي امنيت سازمان ملل متحد ابلاغ نمايد که معتقد است موضوع مصداق «عدم پایبندی اساسي» بشمار مي آيد.
۳۷. متعاقب دريافت ابلاغ طرف شاکي، به نحو مشروح در فوق، به همراه توضيحي از تلاش هاي توام با حسن نيت آن طرف براي طي فرايند حل و فصل اختلاف پيش بيني شده در برجام، شوراي امنيت سازمان ملل متحد مي بايست منطبق با رویه های خود در خصوص قطعنامه اي برای تداوم لغو تحريم ها راي گيري نمايد. چنانچه قطعنامه فوق الذکر ظرف ۳۰ روز از تاريخ ابلاغ به تصويب نرسد، سپس مفاد قطعنامه هاي سابق شوراي امنيت سازمان ملل متحد مجددا اعمال خواهند شد، مگر اينکه شوراي امنيت سازمان ملل متحد به نحو ديگري تصميم گيري نمايد. در چنین صورتی، این مفاد در خصوص قراردادهایی که بین هر طرف و ایران یا افراد و نهادهای ایرانی قبل از تاریخ اعمال آنها امضا شده باشد، دارای اثر عطف به ما سبق ندارد مشروط به این که فعالیت های صورت گرفته وفق اجرای این قراردادها منطبق با این برجام و قطعنامه های قبلی و فعلی شورای امنیت باشد. شوراي امنيت سازمان ملل متحد، با ابراز نیت خود برای تصمیمگیری مبتنی بر ممانعت از اجرای دوباره و خودکار تدابیر در صورتی که ظرف این مدت موضوعی که موجب ابلاغ فوق شده است حل و فصل شده باشد، ديدگاه هاي طرف هاي اختلاف و هرگونه نظريه صادره توسط هيات مشورتي را ملحوظ خواهد داشت. ايران بيان داشته است که چنانچه تحريم ها جزئا يا کلا مجددا اعمال شوند، ايران این امر را به منزله زمینه ای برای توقف کلی یا جزئی تعهدات خود وفق این برجام قلمداد خواهد نمود.
[۱] مفاد این قطعنامه به منزله مفاد این برجام نیست.
[۲] از نظر آمریکا، منظور از مقامات ارشد دولتی، مقامات ارشد قوه مجریه هستند.
منبع:فردا