به گزارش فارس، آلودگی هوا یک معضل جدی برای سلامتی به خصوص در سال‌های اخیر و در کلان شهرها است. بر اساس اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، از ابتدای سال جاری تا هفته گذشته ۹ روز هوای پاک، ۱۷۶ روز هوای قابل‌قبول، ۵۸ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و ۶ روز هوای ناسالم برای تمامی گروه‌ها در روزشمار شاخص آلودگی هوای پایتخت ثبت شده است.

شاخص کیفیت هوا(AQI) یک ابزار کلیدی برای آگاهی از کیفیت هوا، نحوۀ اثر آلودگی هوا بر سلامت و روش‌های محافظتی در برابر آلودگی هوا است. به عبارت دیگر AQI  به اثرات سلامتی ناشی از مواجهه با هوای آلوده می‌پردازد. 

این شاخص، برای پنج آلاینده اصلی هوا یعنی ذرات معلق، دی اکسید نیتروژن، ازن سطح زمین، منو اکسید کربن و دی اکسید گوگرد محاسبه می‌شود.    

شش دسته طبقه بندی شده شاخص کیفیت هوا

شاخص کیفیت هوا(AQI)  به شش دسته طبقه بندی شده است که به سلامت انسان مربوط است.

-خوب

اگر شاخص کیفیت هوا، بین 0 تا 50 باشد، کیفیت هوا رضایت بخش و دارای ریسک سلامتی ناچیز و یا فاقد ریسک سلامتی است.

-متوسط

میزان AQI  اگر بین 51 و 100 باشد، کیفیت هوا قابل قبول است. در این شرایط ممکن است در افرادی که نسبت به ذرات معلق، دی اکسید نیتروژن و ازن حساسیت ویژ‌ه‌ای دارند علائم تنفسی مشاهده شود.

در کشور ما این حالت را با رنگ زرد نشان می‌دهند و معمولا به آن وضعیت سالم اطلاق می‌شود.

-ناسالم برای گروه‌های حساس

اگر شاخص کیفیت هوا بین 101 تا 150 باشد، شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس نام دارد. این حالت را با رنگ نارنجی نشان می‌دهند و بعضی از افراد گروه‌های حساس در این شرایط ممکن است اثرات خاصی بر سلامتی تجربه کنند.

-ناسالم

عدد شاخص کیفیت هوا بین 151 تا 200 را با رنگ قرمز نشان می‌دهند و هوا در این شرایط ناسالم است و ممکن است سلامت هر فردی به خطر بیفتد. گروه‌های حساس قطعا اثرات بیشتری را در این حالت تجربه خواهند کرد. 

-بسیار ناسالم

اگر این شاخص بین 201 تا 300 باشد، شرایط بسیار ناسالم است. که این حالت را به رنگ بنفش نشان می‌دهند.

-خطرناک

شاخص بالای 300 شرایط خطرناک است که با رنگ خرمایی نشان می‌دهند.

علائم آلودگی هوا با توجه به میزان و نوع آلاینده‌ها و سلامتی افراد متغیر است

-افرادی که هوای آلوده تنفس می‌کنند، ممکن است دچار علائم مختلفی شوند. این علائم در افراد مختلف بسته به شرایط جسمی افراد و میزان و نوع آلاینده‌ها متفاوت است.

-آلودگی هوا برای افراد معمولی تغییرات آنی و لحظه ای ایجاد نمی‌کند.

-افراد ممکن است بعضی علائم آلودگی را به کار زیاد و یا استرس و سایر عوامل نسبت دهند.

-آلودگی اگر روی دستگاه تنفسی فوقانی تاثیر بگذارد خودش را با علائمی  نظیر قرمزی ، سوزش و خارش چشم، خارش گلو و سوزش بینی، نشان می‌دهد.

-تاثیر آلودگی روی دستگاه تنفسی تحتانی می‌تواند با علائمی به شکل سرفه و تنگی نفس در بیماران مزمن تنفسی و قلبی باشد.

-اگر آلودگی روی سیستم عصبی تاثیر بگذارد علائمی نظیر بی‌قراری، گیجی، سردرد، می‌تواند ایجاد کند.

-افرادی که پوست‌های حساس دارند، علائمی روی پوست نظیر قرمزی و سوزش  در اثر آلودگی ایجاد می‌شود. 

-چون جذب آلودگی هوا از طریق مخاط‌های بدن است بیشترین اثر را روی  چشم، بینی و دهان و بعد از آن دستگاه تنفسی دارد.

علائم کلی آلودگی هوا

علائم کلی آلودگی هوا در افراد شامل خستگی، سردرد یا سرگیجه، سرفه‌های تک تک ، عطسه، خس خس سینه یا مشکل در تنفس، مخاط بیشتر در بینی یا گلو، خشکی یا تحریک چشم، بینی، گلو و پوست است.

علائم شایع 

برخی علائم نسبت به علامت‌های دیگر شایع‌تر هستند؛ مانند سوزش چشم، سردرد و حالت تهوع.

علائم مشترک آلودگی هوا با ویروس‌های تنفسی

آلودگی هوا علائم مشترکی با ویروس‌های تنفسی و سرماخوردگی دارد. علائمی نظیر ضعف و بی‌حالی، خستگی، سوزش چشم، آب‌ریزش بینی، سوزش گلو و سرفه خشک از این دسته علائم هستند.