شناسهٔ خبر: 6297389 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه جمهوری‌اسلامی | لینک خبر

چند گام تا توافق نهایی

همه نگاه‌ها به سرنوشت مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 است

صاحب‌خبر -

یک قدم مانده به توافق نهایی.همه نگاه‌ها به وین، نهمین شهر بزرگ اتحادیه اروپاست تا مشخص شود چه سرنوشتی در انتظار مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 است. طرفهای مذاکره‌کننده که در هتل کوبورگ وین مستقر هستند همچنان به رایزنی مشغولند تا به متن نهایی توافق دست یابند. روز گذشته محمد جواد ظریف، فدریکا موگرینی و جان کری برای بررسی اخرین وضعیت متن توافق و ضمائم و دیدگاه‌های طرفین مذاکره‌کننده تشکیل جلسه دادند.
لاوروف وزیر خارجه روسیه هم از حل تمام مسائل خبر داد و گفت: هیچ مسئله حل نشده‌ای در مذاکرات هسته‌ای میان ایران با گروه پنج بعلاوه یک باقی نمانده است.
لاوروف افزوده که زمان امضای توافق نامه نهایی نزدیک است.
معاونان ایران و امریکا هم ساعتها مذاکره داشتند تا متنی با حداقل پرانتزها را به دست وزیران برسانند. اروپا و امریکا اجرای برنامه اقدام مشترک ژنو را تا 13 جولای (22 تیر) تمدید کردند و طرفین مذاکره‌کننده امیدوارند بتوانند تا ان زمان به توافق جامع برسند.
فابیوس، کری و اشتان مایر وزرای خارجه فرانسه،آمریکا و آلمان هم نشست مشترکی را با حضور موگرینی در هتل کوبورگ وین برگزار کردند.
خبرهایی که از وین می‌رسد گویای این است که آنچه فرایند مذاکرات هسته‌ای را به درازا کشانده، اصرار بر تداوم سیاست فشار و تحریم علیه ایران و رعایت نکردن اصل توازن در دریافت و دادن امتیازها از سوی طرف غربی است.
البته برخی منابع خبری هم گزارش دادند با آمدن وزیر خارجه روسیه به وین که پیش از این رسانه‌های روسی نقل کرده بودند لاوروف در صورت اعلام توافق به وین باز می‌گردد، گمانه زنی‌ها نسبت به حصول توافق بیشتر و بیشتر شده است.
* خبر مهم لاوروف: همه مسائل حل شده است
لاوروف وزیر خارجه روسیه هم گفت « هیچ مسئله حل نشده‌ای در مذاکرات هسته‌ای میان ایران با گروه پنج بعلاوه یک باقی نمانده است.
لاوروف افزود زمان امضای توافق نامه نهایی نزدیک است.»
*منابع نزدیک به مذاکرات: مذاکرات بیشتر از دوشنبه به طول نمی‌انجامد
در همین حال پس از اظهارات عصر روز جمعه جان کری وزیر خارجه آمریکا مبنی بر رسیدن به پیشرفت‌های قابل توجه در مذاکرات و حل برخی موضوعات باقی مانده فضای حاکم بر مذاکرات و به ویژه رسانه‌های مختلف مثبت شده است.
با این حال روز جمعه مقامات ایران و 1+5 تایید کردند که مذاکرات تا چند روز دیگر (دوشنبه) ادامه دارد.
منابع نزدیک به مذاکرات همچنین گفتند که مذاکرات بیشتر از دوشنبه به طول نمی‌انجامد.
با آمدن وزیر خارجه روسیه به وین که پیش از این رسانه‌های روسی نقل کرده بودند لاوروف در صورت اعلام توافق به وین باز می‌گردد، گمانه زنی‌ها نسبت به حصول توافق بیشتر و بیشتر شده است.
* یک دیپلمات ایرانی: جو مذاکرات مثبت شده؛ ان شا‌‌الله در مسیر توافق هسته‌ای هستیم
در همین حال یک دیپلمات ایرانی گفت: جو مذاکرات مثبت شده؛ ان شالله در مسیر توافق هسته‌ای هستیم
این دیپلمات ایرانی گفت: از روز جمعه، در مذاکرات هسته‌ای پیشرفت حاصل و جو مثبت شده است. ان شالله در مسیر توافق هسته‌ای هستیم.
پس از نشستهای روز جمعه وزرای خارجه ایران و آمریکا، جان کری اعلام کرد که مذاکرات او با ظریف سازنده بود.
با این اوصاف، جو مذاکرات نسبت به چندین روز گذشته، مثبت شده و طرفین در حال حل و فصل مسائل باقی مانده هستند.
* خبر آمد خبری در راه است
معاون مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌الملل وزارت خارجه و عضو تیم کارشناسی هیات مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان هم که اکنون در وین به سر می‌برد با اشاره به مذاکرات هسته‌ای ایران در وین اعلام کرد: "خبر آمد خبری در راه است".
محمد دریایی در صفحه شخصی توییتر خود نوشت: خبر آمد خبری در راه است سرخوش آن دل که از آن آگاه است.
*موگرینی: زمان تصمیمات حساس فرا رسیده است
رئیس‌ سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مصاحبه‌ای با شبکه خبری سی.ان.ان گفت: طرفین مذاکرات هسته‌ای ایران تاکنون تا این اندازه به توافق نزدیک نبوده‌اند.
فدریکا موگرینی در گفتگو با کریستین امانپور اعلام کرد، اکنون زمان آن رسیده که تصمیماتی حساس اتخاذ شود و لازم است پاره‌ای از مسائل کاملا سیاسی در جریان مذاکرات حل و فصل شود.
موگرینی با اشاره به روند مذاکرات در وین اظهار کرد: ما تا جایی که می‌توانیم به توافق نزدیک شده‌ایم و هرگز تا این اندازه نزدیک نبوده‌ایم.
با این حال این دیپلمات اروپایی تصریح کرد، امکان دستیابی به توافق وجود دارد، اما این مساله قطعی نیست و به اتخاذ تصمیم‌های حساس تاریخی و سیاسی نیاز دارد و البته مذاکره کنندگان متوجه این حساسیت هستند.
رئیس‌ سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: دستیابی به این توافق منطقه و جهان را امن‌تر خواهد کرد.
* پوتین: امیدوارم توافق جامع هسته‌ای در آینده نزدیک به دست آید
در همین حال «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه اعلام کرد که امیدوار است در آینده نزدیک سند توافق جامع هسته‌ای میان ایران و 1+5 به دست آید.
به گزارش دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری روسیه، پوتین در جمع خبرنگاران افزود: تقریبا همه وزیران امورخارجه ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 به غیر از وزیر امورخارجه روسیه در وین بسر می‌برند و آقای لاوروف به ما اطمینان داد که روند مذاکرات هسته‌ای را تحت کنترل دارد.
پوتین ادامه داد: می‌دانیم که در وین چه می‌گذرد وزیر امور خارجه روسیه در ارتباط دائم با شرکا و همتایان خود در وین است. ما از شرکت کنندگان فعال در روند مذاکرات هسته‌ای هستیم.
وی گفت: امیدوارم در آینده نزدیک مذاکرات با امضای اسناد لازم و توافق در مورد تضمین‌ها که از نظر من با توجه به تامین امنیت بین‌المللی و عدم انتشار تسلیحات کشتار جمعی اهمیت فراوان دارد به پایان برسد.
رئیس جمهوری روسیه خاطرنشان کرد، در این خصوص نه فقط ایران و طرف‌های شرکت‌کننده در مذاکرات بلکه تمام کشورهای منطقه از جمله کشورهای عربی علاقه‌مند هستند.
دور کنونی مذاکرات میان ایران و گروه 1+5 از دو هفته پیش در وین جریان دارد و طرف‌های مذاکره‌کننده تا کنون سه بار برای دست یابی به توافق جامع زمان پایان مذاکرات را تمدید کرده‌اند.
رئیس جمهوری روسیه در ادامه سخنان خود در مورد لغو تحریم‌های ایران گفت: همه تحریم‌های ایران لغو خواهد شد. مساله این است که این تحریم‌ها تا چه زمانی لغو می‌شوند و کدام یک از این محدودیت‌ها لغو خواهند شد.
پوتین افزود: ما خواهان لغو کامل و هر چه سریعتر تحریم‌ها هستیم زیرا بر این باوریم که تحریم شیوه مناسب برای حل مسایل بین‌المللی نیست. اما هر یک از طرف‌های شرکت‌کننده در مذاکرات نقطه نظر و دیدگاه خود را دارند و باید در مورد این مسایل توافق به دست آید.
رئیس جمهوری روسیه گفت: به نظر من توافق جامع در آینده نزدیک به دست خواهد آمد و طبیعی است ایران به افزایش تولید نفت خود خواهد پرداخت.
پوتین تصریح کرد: تحریم باید از مناسبات اقتصادی و روابط بین‌المللی کنار گذاشته شود، زیرا این موضوع نظام اقتصاد بین الملل را به هم می‌ریزد.
* وزارت خارجه چین:ایران و 1 +5 تمامی ظرفیت‌های موجود جهت دستیابی به توافق نهایی را بکار گرفته اند
سخنگوی وزارت امور خارجه چین هم با اشاره به وجود مشکلات و پیچیدگی‌های خاص در مذاکرات وین، تاکید کرد که ایران و کشورهای 1 +5 تمامی ظرفیت‌های موجود را برای دستیابی به توافق جامع بکار گرفته‌اند.
«هوا چون اینگ» که در نشست خبری خود با خبرنگاران سخن می‌گفت، با تاکید بر اینکه چین از نزدیک پیگیر تحولات جاری در مذاکرات هسته‌ای است، بر لزوم تسریع در روند دستیابی به توافق نهایی در اسرع وقت تاکید کرد.
او یادآور شد که طرفین گفت وگوها، با حفظ گرایش مطلوب مذاکرات، برای حصول شناخت مشترک در کوتاه‌ترین زمان تلاش کنند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر نمایندگان همه کشورهای حاضر در وین مشغول بکارگیری تمامی ظرفیت‌های موجود برای دستیابی به توافق جامع مورد نظر هستند، افزود: هر چند که شرایط حاکم بر مذاکرات، شرایطی پیچیده و متغیر است اما واقعیت این است که امروز ما شاهد تلاش همه جانبه ایران و کشورهای 1 +5 برای به نتیجه رسیدن مذاکرات هستیم.
این دیپلمات چینی همچنین بر دستیابی به «راهکار بسته‌ای برای حل مسائل باقی مانده» تاکید کرد و گفت: ما امیدواریم با این ابتکار مسائل باقیمانده نیز هر چه سریعتر حل و فصل گردد.
«هوا» با تاکید بر لزوم تداوم رویکرد سازنده کشورهای شرکت‌کننده در مذاکرات اظهار داشت: چین امیدوار است طرف‌ها با اطمینان راسخ سعی کنند ظرف کوتاه‌ترین مدت به شناخت مشترک برسند.
*برگزاری جلسات استماع در کنگره با موضوع توافق هسته‌ای
خبر دیگر اینکه پایگاه خبری هیل گزارش داد: همزمان که رایزنی‌های هسته‌ای میان ایران و1+5 به حصول توافق نهایی نزدیک شده است، قانونگذاران آمریکا به دقت آن را دنبال می‌کنند.
اگر توافق به دست آید، قانونگذاران 60 روز فرصت خواهند داشت تا متن آن را مورد بازبینی قرار دهند و آن‌ها تاکنون در حال تعیین خطوط قرمزشان هستند. کنگره یا می‌تواند کاری انجام ندهد یا اینکه قطعنامه‌ای را در تائید یا رد توافق تصویب کند. عدم تصویب توافق می‌تواند مانع از اجرای آن شود اما رئیس‌جمهور آمریکا قادر است آن را وتو کند. همچنین مخالفان برای خنثی کردن وتوی رئیس‌جمهور باید دو سوم آرا را هم در مجلس نمایندگان و هم در سنا در اختیار داشته باشند.
این مهلت بازبینی ابتدا یک ماه بود که به دلیل دست نیافتن به توافق تا 9 ژوئیه (20 تیر)افزایش یافت.
باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا هفته گذشته در کاخ سفید با دموکرات‌های سنا دیدار کرد و از آن‌ها خواست تا برای قضاوت درباره توافق پیش از پایان آن دست نگه دارند.
وی برای تائید توافق هسته‌ای به ویژه نیازمند موافقت این دموکرات هاست که برخی شان نیز مواضع جنگ طلبانه‌ای در قبال ایران دارند.
به گزارش هیل، کمیته روابط خارجی در هفته جاری جلسات استماعی را تشکیل خواهد داد که یکی از موضوعات مورد بحث در آن‌ها ایران خواهد بود. این کمیته روز سه شنبه سری دوم جلسات خود با موضوع ایران را برگزار می‌کند زمانی که انتظار می‌رود توافق هسته‌ای با ایران نهایی شده باشد.
*تاثیر مثبت توافق هسته‌ای با ایران بر چالش‌های منطقه
همچنین در حالی که حمایت‌های گسترده حاضران در اجلاس‌های بین‌المللی از جمله اجلاس‌های اخیر شانگهای، اوراسیا و بریکس از حقوق هسته‌ای ایران و طرح مطالبه همگرایی سراسری با حضور ایران برای مبارزه با تروریسم از سوی حاضران در این اجلاس‌ها نشانگر اعتماد جهانی به ایران و اذعان جهانی به جایگاه و نقش ایران در برقراری ثبات و امنیت جهانی است، توافق هسته‌ای با ایران می‌تواند تاثیر هرچه بیشتری بر تقویت ثبات و امنیت در منطقه و مبارزه با تروریسم داشته باشد.
این در حالی است که برخی از مقامات آمریکایی از جمله هیلاری کلینتون، وزیر خارجه سابق این کشور بر نقش آمریکا در ایجاد گروه‌های تروریستی نظیر داعش اذعان کرده‌اند و در این راستا آلبرتو فرناندز، مقام اسبق کمیسیون استراتژی مبارزه با تروریسم آمریکا اذعان کرده که داعش در حال کشتار مسلمانان است و آمریکا با کمک به داعش در حال صرف تلاش خود بر کشتار مسلمانان است.
پایگاه اینترنتی هافینگتون پست در تحلیلی با اشاره به چالش‌هایی که در خاورمیانه همزمان با مذاکرات هسته‌ای ایران مطرح هستند، از تاثیر مثبت توافق هسته‌ای ایران بر حل و فصل این چالش‌ها خبر می‌دهد.
پایگاه اینترنتی هافینگتون پست در تحلیل خود درباره تاثیر توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران بر تحولات فعلی در خاورمیانه، می‌نویسد، صرف نظر از برقراری این توافق، آمریکا و جهان عرب با چالش‌های مهمی روبرو هستند که نیازمند توجهی فوری است.
نویسنده این مقاله که «جیمز زاگبی» نام دارد تصریح می‌کند:‌ مذاکرات هسته‌ای با ایران در حالی انجام می‌شود که داعش به تهدید عراق و سوریه و دیگر کشورها ادامه می‌دهد و نا آرامی در عراق و سوریه همچنان ادامه دارد و حتی کشورهای همسایه آن‌ها نیز از تاثیر آن مصون نبوده‌اند؛ از طرف دیگر یمن نیز شاهد فاجعه انسانی تراژیک است و لجبازی‌های اسرائیل نیز خطر بروز مجدد درگیری فلسطین و اسرائیل را دوچندان ساخته است؛ در سمت کشورهای عرب نیز مشاهده می‌شود که رهبران و آراء عمومی در این کشورها نیز دیگر به آمریکا به عنوان همپیمان و حامی اعتماد ندارند.
به نظر نویسنده این گزارش، در پس زمینه مذاکرات هسته‌ای ایران، این تحولات مطرح هستند و سیاستگذاران آمریکا باید این واقعیت را در نظر بگیرند که در صورت توافق یا عدم توافق چه تاثیری ایجاد خواهد شد.
این در حالی است که دو دلیل مهم برای ضرورت موفقیت مذاکرات هسته‌ای با ایران مطرح می‌شود: نخست این‌که با این توافق نشان داده می‌شود که مسائل دشوار با دیپلماسی سنجیده و نیرومند قابل حل و فصل هستند اما آمریکا در صورت مخالفت با مذاکرات هسته‌ای گزینه بهتری به جز تحریم‌های بیشتر و استفاده از زور ندارد و هیچ‌یک از این گزینه‌ها نیز به جز بدتر کردن وضعیت خطرناک و رو به انفجار در خاورمیانه تاثیری ندارند.
دوم این‌که با این توافق باراک اوباما رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند اقدماتی برای حل و فصل درگیری‌های خاورمیانه انجام دهد.
از نظر نویسنده تحلیل هافینگتون پست، اوباما باید در مجمع عمومی سازمان ملل در سال جاری درباره مساله فلسطین و اسرائیل موضعی قاطع و قدرتمند اتخاذ کند و به حمایت از قطعنامه‌ای در شورای امنیت سازمان ملل در به رسمیت شناختن کشور فلسطین و طرح ابتکار عمل صلح عربی بپردازد و برای مذاکرات دو طرف و حل و فصل مسائل میان آن‌ها ضرب الاجلی دو ساله تعیین کند.
از طرف دیگر به عقیده نویسنده این تحلیل، باراک اوباما می‌تواند در سایه توافق هسته‌ای با ایران به اتخاذ اقدامات لازم برای دستیابی به صلح منطقه‌ای از طریق مذاکرات ایران و اعراب بر سر یک چارچوب امنیت منطقه‌ای مشابه سازمان امنیت و همکاری اروپا بپردازد.
در نهایت نیز توافق ایران و 1+5 می‌تواند باعث شود طرح ایجاد یک منطقه عاری از سلاح هسته‌ای در خاورمیانه مورد توجه قرار بگیرد هرچند که خودداری آمریکا از به چالش کشیدن برنامه هسته‌ای اسرائیل کشورهای منطقه را سرخورده می‌کند.
ایران و کشورهای 1+5 در حال انجام مذاکرات برای دستیابی به یک توافق جامع در خصوص برنامه هسته‌ای تهران و زمانبندی لغو تحریم‌های این کشور هستند که به دلیل باقی ماندن برخی اختلافات برای سومین‌بار ضرب الاجل آن تا روز دوشنبه 22 تیرماه (13 ژوییه) تمدید شد.
غرب به رهبری آمریکا و رژیم صهیونیستی در حالی ایران را به تلاش برای تولید سلاح هسته‌ای متهم می‌کند که مقامات کشورمان همواره تاکید می‌کنند فعالیت‌های هسته‌ای ایران ماهیت کاملا صلح‌آمیز دارد و سلاح هسته‌ای در دکترین دفاعی تهران جایگاهی ندارد.
کاخ سفید نیز روز جمعه در بیانیه‌ای درخصوص مذاکرات هسته‌ای، با بیان این که هنوز برخی اختلافات باقی مانده است اعلام کرد: طرف‌های مذاکره‌کننده هیچ گاه تا این اندازه به حصول یک توافق نزدیک نبوده‌اند.
باراک اوباما،‌ رئیس‌جمهوری آمریکا از تیم مذاکره‌کننده این کشور خواسته مادامی که گفت‌وگو‌ها همچنان مفید واقع می‌شوند، در وین بمانند و به رایزنی ادامه دهند.
در پی تمدید دوباره این رایزنی‌ها اتحادیه اروپا روز گذشته لغو تحریم‌های ایران را همانگونه که در برنامه اقدام مشترک توافق شده بود بار دیگر تمدید کرد که تا 22 تیر ادامه خواهد داشت.
اکنون هیئت‌های مذاکره‌کننده تلاش می‌کنند تا با رفع اختلافات باقیمانده تا روز دوشنبه به یک راه‌حل جامع بلند مدت دست پیدا کنند.