خبرگزاری میزان – به‎تازگی خبرهایی ضدونقیض درباره بازگشایی گذرگاه رفح برای ورود کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه منتشر شد؛ چراکه غزه پس از تحمل ۱۰ روز از دور جدید جنایت‌های مداوم رژیم صهیونیستی در آستانه وقوع فاجعه‌ای بشردوستانه قرار گرفت.

غزه، نوار زمینی فلسطینی به وسعت ۳۶۲ کیلومتر مربع که از شرق و شمال با اراضی اشغالی، از جنوب با مصر و از غرب با دریای مدیترانه هم مرز است، از سال ۲۰۰۷ تحت محاصره رژیم صهیونیستی قرار گرفته است.

در پی آغاز دور جدید حملات رژیم صهیونیستی به نوار غزه، بیش از ۲ هزار و ۸۰۰ نفر از جمعیت ۲.۳ میلیون نفری غزه شهید شدند؛ رژیم صهیونیستی آب و برق این منطقه را قطع و از ورود موادغذایی، دارو و سوخت به این منطقه که پس از محاصره ۱۶ ساله اکنون تحت محاصره کامل قرار گرفته، جلوگیری می‌کند.

بیش از یک میلیون فلسطینی بر اثر بمباران شدید غزه از سوی رژیم صهیونیستی آواره شده‌اند؛ ده‌ها هزار فلسطینی اکنون در مدارس سازمان ملل در غزه پناه گرفته‌اند؛ امکانات پزشکی در غزه در حال فروپاشی است؛ غذا و دارو در حال اتمام است؛ همه این‌ها در کنار هم نگرانی‌ها درباره وقوع یک فاجعه انسانی فزاینده در پی اعمال مجازات دسته‌جمعی را افزایش داده است؛  ...

سازمان‌های امدادی و گروه‌های حقوق بشری مرتبا درباره بحران بشردوستانه در غزه هشدار می‌دهند و به شکل فزاینده‌ای خواستار ایجاد یک کریدور بشردوستانه به غزه هستند.

چند روزی است که مذاکراتی برای تلاش جهت باز کردن گذرگاه مرزی رفح در جریان است، اما این تلاش‌ها تاکنون هیچ نتیجه‌ای نداشته است؛ «سامح شکری»، وزیر خارجه مصر گفت که رژیم صهیونیستی هنوز اجازه گشایش این گذرگاه را نداده است.

گذرگاه رفح چیست؟

گذرگاه رفح، واقع در بخش جنوبی غزه در مرز شبه جزیره سینا مصر، تنها راه عبور برای غزه از مصر است و به‌عنوان یک رابط حیاتی بین غزه و دیگر نقاط جهان عمل می‌کند؛ در واقع، این گذرگاه، جنوبی‌ترین پست خروجی از غزه و هم مرز با شبه جزیره سینا مصر است.

به عبارت دیگر، رفح تنها دروازه غزه به جهان است که مستقیما از سوی رژیم صهیونیستی کنترل نمی‌شود.

غیر از رفح، فقط ۲ گذرگاه مرزی دیگر از نوار غزه و به داخل نوار غزه وجود دارد؛ یکی «اریز»، گذرگاهی که شمال غزه را به اراضی اشغالی مرتبط می‌کند و دیگری «کرم شالوم» که نقطه عبور کالا‌های تجاری از اراضی اشغالی به جنوب غزه است.

رژیم صهیونیستی پس از آغاز عملیات طوفان الاقصی این ۲ گذرگاه را تا اطلاع ثانوی بسته و گذرگاه رفح را به‌عنوان تنها گذرگاه موجود برای مردم غزه باقی گذاشت.

اکنون رفح، تنها گذرگاه کمک‌های بشردوستانه به غزه است.

وزارت خارجه مصر پیشتر اعلام کرد که پرواز‌های بین‌المللی کمک‌رسانی به غزه را به فرودگاه العریش در شمال سینا هدایت می‌کند و ده‌ها کامیون حامل سوخت و کالا‌های بشردوستانه در سمت مصری گذرگاه رفح پارک شده‌اند.

در حالی که مصر از عملیاتی نگه داشتن این گذرگاه سخن می‌گوید، حملات مکرر رژیم صهیونیستی به رفح، آسیب‌های قابل‌توجهی به این گذرگاه زده است.

از زمان آغاز دور جدید حملات رژیم صهیونیستی به نوار غزه، عملیات تردد و حمل‌ونقل در رفح مختل شده است؛ در عین حال، گزارش‌های متناقضی درباره وضعیت رفح منتشر می‌شود.

تاریخچه گذرگاه رفح

شبه جزیره سینا که با اراضی اشغالی هم مرز است، بین دریای مدیترانه از شمال و دریای سرخ در جنوب قرار دارد؛ این منطقه، به‌عنوان تنها بخشی از مصر که در آسیا قرار دارد، پل زمینی بین آسیا و آفریقاست.

سینا تا قرن نوزدهم تحت کنترل امپراتوری عثمانی بود و متعاقبا به دست قدرت استعماری انگلیس افتاد که تا اواسط قرن بیستم کنترل خود را بر آن حفظ کرد؛ قرارداد عثمانی و انگلیس در اول اکتبر ۱۹۰۶ مرزی را بین فلسطین که در آن زمان توسط امپراتوری عثمانی اداره می‌شد و مصر که در آن زمان توسط انگلیس اداره می‌شد، ایجاد کرد.

سینا در پی جنگ شش روزه با کشور‌های عربی در سال ۱۹۶۷ به تصرف رژیم صهیونیستی درآمد؛ این رژیم پس از توافق کمپ دیوید با میانجیگری آمریکا، سینا را به مصر بازگرداند و مصر نخستین کشور عربی بود که رسما رژیم صهیونیستی را به‌عنوان بخشی از قرارداد‌های صلح به رسمیت شناخت.

خروج کامل رژیم صهیونیستی از سینا تا سال ۱۹۸۲ به درازا انجامید؛ در ادامه، نوار غزه که از سال ۱۹۴۸ تا ۱۹۶۷ تحت کنترل مصر بود، به اشغال رژیم صهیونیستی درآمد و این رژیم تا ۴۰ سال پیش که در پی فشار بین‌المللی ناچار به خروج از غزه شد، بر این منطقه کنترل داشت.

توافق غزه-جریکو در سال ۱۹۹۴، پس از انتفاضه اول، نقطه عطفی بود که به فلسطین خودمختاری داد و سیستم جدیدی از کنترل مشترک بر گذرگاه رفح ایجاد کرد؛ این سیستم به تشکیلات خودگردان فلسطین کنترلی بر رویه‌های امنیتی و غربالگری می‌داد، اما رژیم صهیونیستی کنترل بیشتر امنیت و عملیات گذرگاه و همچنین قدرت بازرسی و ممانعت از دسترسی به هر کسی را در دست داشت.

این بخش از موافقتنامه بعدا باطل شد و تقریبا با همان زبان در قرارداد اسلو ۲ جایگزین شد.

در سپتامبر ۲۰۰۰، آریل شارون، سیاستمدار راستگرای صهیونیست، از محوطه مسجد الاقصی سومین مکان مقدس در اسلام بازدید کرد؛ این اقدام از سوی فلسطینی‌ها یک اقدام تحریک‌آمیز تلقی شد که باعث انتفاضه دوم شد؛ این موضوع بر پیچیدگی‌های گذرگاه رفح تاثیر بیشتری گذاشت.

در سال ۲۰۰۱، رژیم صهیونیستی کارکنان فلسطینی را از کار در گذرگاه رفح منع کرد و آن را به کنترل انحصاری این رژیم بازگرداند؛ این نتیجه مستقیم انتفاضه دوم بود.

در سال ۲۰۰۵، رژیم صهیونیستی و تشکیلات خودگردان فلسطین توافقنامه حرکت و دسترسی (AMA) را امضا کردند که گذرگاه را تحت کنترل کامل فلسطینی‌ها قرار داد، اما با یک شرط بزرگ؛ بر اساس این توافق، رژیم صهیونیستی این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که هر زمان که بخواهد، مرز‌ها را ببندد و افراد را از عبور از آن منع کند.

در ژوئن ۲۰۰۶، به اسارت گرفته شدن گیلعاد شالیت، سرباز صهیونیست به دست مقاومت، سبب شد تا رژیم صهیونیستی گذرگاه رفح را به مدت یک سال ببندد.

پیروزی حماس در انتخابات سال ۲۰۰۶ غزه را تحت محاصره رژیم صهیونیستی قرار داد؛ از آن زمان تا سال ۲۰۰۹، مصر و غزه این گذرگاه را به‌ندرت و به‌طور نامنظم باز کردند.

از سال ۲۰۱۱ تاکنون رفح مرتبا به دلایل سیاسی از سوی مصر باز و بسته شد؛ تنها موردی که غزه خود اقدام به بستن این گذرگاه کرد، در سال ۲۰۲۰ و در پی شیوع کرونا بود.

یک سال بعد، این گذرگاه مجددا در پی مذاکرات طرفین بازگشایی شد.

گذرگاه رفح معمولا چگونه استفاده می‌شود؟

رژیم صهیونیستی مدعی است که به ساکنان غزه برای خروج از این منطقه هشدار داده است، اما ساکنان غزه می‌گویند که این هشدار گام نخست برای رقم زدن آوارگی اجباری آن‌ها است و به همین دلیل حاضر به ترک غزه نیستند.

در عین حال، ترک غزه از مسیر رفح برای فلسطینی‌ها آسان نیست؛ فلسطینی‌هایی که مایل به استفاده از رفح هستند، باید ۲ تا چهار هفته قبل در مراکز محلی فلسطین درخواست خود را ثبت کنند و ممکن است که این درخواست از سوی مقام‌های فلسطینی یا مصری رد شوند.

آیا رفح مسیر نجات غزه است؟

بیمارستان‌های غزه در پی کمبود شدید تجهیزات پزشکی و آب در مسیر فروپاشی قرار دارند؛ دسترسی ساکنان غزه به آب آشامیدنی قطع شده است؛ بیش از یک میلیون نفر از ساکنان غزه آواره شده‌اند؛ کمبود مواد غذایی آزاردهنده شده است.

سخنگوی یونیسف می‌گوید که این آژانس برای کمک رسانی به کودکان غزه با کمبود منابع مواجه شده و خواهان ایجاد کریدور‌های بشردوستانه است.

یکی از مدیران شورای پناهندگان نروژ تاکید دارد که بدون وجود کریدور‌های بشردوستانه یا تضمین‌های ایمنی امکان کمک‌رسانی به غزه وجود ندارد.

سازمان بهداشت جهانی تاکید دارد که تجهیزات پزشکی برای حدود ۳۰۰ هزار بیمار در غزه باید وارد این منطقه شود.

سخنگوی صلیب سرخ جهانی با اشاره به اینکه این نهاد، پرسنل و تدارکات مورد نیاز برای کمک رسانی به غزه را دارد، گفت که برای ارائه کمک‌های بشردوستانه به ضمانت‌های ایمنی و فضای بشردوستانه نیاز داریم.

آنروا، آژانس کاریابی و کمک رسانی به آوارگان فلسطینی سازمان ملل، تاکید کرد: ساکنان غزه به‌شدت به آب آشامیدنی تمیز نیاز دارند و در حال حاضر در بهترین حالت فقط ۳۰ دقیقه در روز در خطوط لوله آب وجود دارد که آن هم مخلوط به فاضلاب است.

در یک کلام، همگی بر یک موضوع کلیدی تاکید دارند؛ رفع محاصره یعنی بازگشایی گذرگاه رفح.

این در حالی است که رژیم صهیونیستی نه تنها با بازگشایی گذرگاه رفح جهت ورود کمک‌های بشردوستانه مخالفت کرده، بلکه از ارائه ضمانت‌های مبنی بر عدم بمباران کامیون‌های حامل تجهیزات امدادی نیز خودداری کرده است.

با در نظر داشتن واقعیت‌های میدانی باید گفت که در حال حاضر رفح نه راهی برای کمک به غزه و نه مسیری برای نجات فلسطینی‌ها است.

به گفته مارکو ساسولی، کارشناس حقوق بین‌الملل و استاد دانشگاه ژنو در سوئیس، ایجاد یک کریدور بشردوستانه به داخل منطقه تحت محاصره پرجمعیت چالش‌برانگیز است، زیرا به نوعی آتش‌بس نیاز است و چنین آتش‌بسی مستلزم توافق میان طرفین است.

رژیم صهیونیستی عامل اصلی مسدود ماندن رفح همچنان از این گذرگاه به‌عنوان یک سلاح علیه ساکنان غزه استفاده می‌کند.

انتهای پیام/