دیپلماسی ایرانی: شاید مهم‌ترین بخش از گفته‌های دیروز سه‌شنبه رهبری ناظر بر این نکته بود که تلاش‌ها برای دخالت‌دادن ایران در عملیات عملیات هفتم اکتبر موسوم به طوفانالاقصی یک محاسبه نادرست و غلط است. در‌این‌باره رهبری با اشاره به یاوه‌گویی‌های برخی افراد رژیم صهیونیستی و حامیان آن درباره دست‌داشتن غیرفلسطینی‌ها از‌جمله ایران در حوادث اخیر، تأکید کردند «البته ما پیشانی و بازوی جوانان فلسطینی و طراحان مدبر و هوشمند فلسطینی را می‌بوسیم و به آنها افتخار می‌کنیم؛ اما این یاوه‌گویی‌ها اشتباه و این محاسبه غلط است و کسانی که می‌گویند ضربه اخیر فلسطینی‌ها ناشی از غیرفلسطینی‌ها است، ملت بزرگ فلسطین را نشناخته‌اند و دست‌کم گرفته‌اند».
در راستای گزارش دوشنبه «شرق» با محوریت لزوم توجه به منافع ملی، باید این گفته دیروز رهبری، خط اصلی موضع‌گیری سایر مقامات داخلی باشد که به دور از شعار و رفتار افراطی، هزینه‌ای ایجاد نکنند. صد البته که این نوع سخنان به معنای نادیده‌گرفتن آرمان فلسطین و حق آنان برای دفاع نیست؛ ولی در شرایطی که دشمنان به دنبال سوءاستفاده از کوچک‌ترین موضع‌گیری اشتباه مقامات داخلی هستند، باید نهایت دقت را در موضع‌گیری‌ها، جمله‌بندی‌ها و حتی به‌کار‌بردن عبارات و واژه‌ها داشت که بار حقوقی و سیاسی برای کشور به دنبال نداشته باشد. البته رسانه‌ها هم در کنار مقامات باید این دقت را در اطلاع‌رسانی، گزارش‌ها، تحلیل‌ها و مصاحبه‌های خود داشته باشند که میان پرداخت درست خبری به تحولات فلسطین با برخی رفتارهای هیجانی تمییز قائل شوند.
وقتی اروپا و آمریکایی‌ها هم دخالت‌نداشتن ایران در عملیات ۷ اکتبر را تأیید می‌کنند
پیرو مواضع رسمی جمهوری اسلامی ایران درباره رد هرگونه دخالت و نقش تهران در عملیات هفتم اکتبر، جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید، در گفت‌وگویی با شبکه «اماسان بی‌سی»، ضمن تکرار برخی ادعاهای واهی مبنی بر حمایت ایران از حماس و نتیجه‌گیری او دال بر اینکه ایران مشخصا شریک جرم است، در نهایت اذعان کرد: «از لحاظ اینکه آیا شواهدی مبنی بر دست‌داشتن ایران در این حملات داریم یا نه، باید بگویم چیزی در اختیار نداریم».
علاوه بر آنچه جان کربی گفت، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه نیز دیروز (سه‌شنبه) در یک نشست خبری با اعتراف بر اینکه پاریس مدرک موثقی درباره نقش ایران در حمله روز شنبه جنبش مقاومت فلسطین علیه اسرائیل ندارد، از نظر‌دادن در‌این‌باره خودداری کرد. در همین زمینه ایسنا در گزارشی عنوان کرد در پی عملیات «طوفانالاقصی» از سوی جنبش مقاومت فلسطین علیه اسرائیل و مطرح‌شدن برخی ادعاها از طرف رسانه‌های خارجی مبنی بر دست‌داشتن ایران در این حمله، امانوئل مکرون، در نشست دیروز خود این را گفت که «چشم‌پوشی ایران از حمله حماس علیه رژیم صهیونیستی غیرقابل قبول بوده و فرانسه به دنبال پی‌بردن به نقش مستقیم ایران در این حمله است».
طبق گزارش خبرگزاری رویترز، رئیس‌جمهوری فرانسه علنا اعتراف کرد که «من درباره دست‌داشتن مستقیم ایران که مدرکی رسمی هم برای آن نداریم، نظری نمی‌دهم». البته مکرون هم از تکرار ادعاها علیه تهران مانند جان کربی ابایی نداشت و به گفته او «واضح است که اظهارات علنی مقامات ایران غیرقابل قبول بود». مکرون همین مواضع مقامات داخلی را مبنای ادعای ضدایرانی خود قرار داد و تأکید کرد: «با توجه به مواضع حمایتی مقامات ایران از حماس، احتمال اینکه به حماس (از سوی تهران) کمکی پیشنهاد شده باشد، وجود دارد». البته در ادامه رئیس‌جمهور فرانسه احتیاط را چاشنی سخنان خود کرد و در کنفرانس خبری مشترک با اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، متذکر شد «ما مراقب این موضوع هستیم تا اطلاعات موثقی گردآوری کنیم».
پیش از امانوئل مکرون و جان کربی، یک مقام ارشد کاخ سفید هم به رسانه‌های آمریکایی گفته بود «خیلی زود است بگوییم آیا ایران مستقیما در حمله گسترده حماس به اسرائیل دست داشته است». این مقام ارشد دولت جو بایدن که نامش فاش نشده است، شنبه‌شب به وقت محلی برابر با هفتم اکتبر ۲۰۲۳/ ۱۵ مهر در واشنگتن در گفت‌وگو با خبرنگاران رسانه‌های آمریکایی و بین‌المللی اذعان کرد «دلیل قاطعی وجود ندارد که به نقش مستقیم ایران اشاره کنیم». به موازات اذعان و اعتراف مقامات غربی درباره دخالت‌نداشتن ایران در عملیات هفتم اکتبر، نمایندگی ایران در سازمان ملل هم در بیانیه‌ای، ضمن اعلام اینکه اقدامات فلسطین دفاع کاملا مشروع در مقابل هفت دهه اشغال ظالمانه و جنایات فجیع رژیم نامشروع صهیونیستی است، هرگونه دخالت در عملیات طوفانالاقصی را رد کرد.
در بخشی از بیانیه آمده که ایران در عملیات حماس علیه رژیم صهیونیستی دخالتی نداشته و عملیات روز شنبه از طرف خود گروه‌های فلسطینی انجام شده است. نمایندگی ایران در سازمان ملل در ادامه بیانیه خود تأکید کرده است که «موفقیت عملیات حماس به این دلیل بود که این عملیات غافلگیرکننده بود و همین عامل سبب شد تا بزرگ‌ترین شکست سازمان‌های امنیتی اسرائیل رقم بخورد». بیانیه مذکور با اشاره به تلاش رژیم صهیونیستی برای توجیه شکست خود، آورده است: «این رژیم می‌خواهد شکست خود را به قدرت اطلاعاتی و برنامه‌ریزی عملیاتی ایران نسبت دهد». نمایندگی ایران در سازمان ملل همچنین در پایان اعلام کرد: «برای آنها (اسرائیل) خیلی سخت است که در جوامع اطلاعاتی گفته شود که از یک گروه فلسطینی شکست خورده‌اند».
به دنبال انتشار این بیانیه، علی کریمی‌مقام، عضو نمایندگی ایران در سازمان ملل نیز در واکنشی به ادعاهای مطرح‌شده در نشریات آمریکایی، با استناد به اظهارات غیرموثق برخی منابع مطلع مبنی بر نقش‌داشتن ایران در حمله مقاومت فلسطین به مواضع رژیم اشغالگر قدس، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس مشابه با ادبیات بیانیه روز دوشنبه گفت: «تصمیمات مقاومت فلسطین خودجوش و مطابق منافع قانونی ملت فلسطین است». کریمی‌مقام با بیان نظر نمایندگی ایران در سازمان ملل در ادامه نوشت: «ما همدلانه برای حمایت راسخ از فلسطین در کنار آن ایستاده‌ایم؛ اگرچه ما در پاسخ فلسطین نقشی نداریم؛ چراکه صرفا از سوی خود فلسطین انجام می‌شود». او در ادامه «اقدامات قاطعانه فلسطین را دفاعی تماما مشروع در قبال هفت دهه اشغال ستمکارانه و جنایات شنیع رژیم غیرقانونی صهیونیستی دانست». این بیانیه رسمی نمایندگی ایران در سازمان ملل و همچنین واکنش توییتری کریمی‌مقام به دنبال ادعای واهی و ضدایرانی بود که وال‌استریت ژورنال درباره نقش مستقیم تهران در حمایت از حماس برای انجام عملیات هفتم اکتبر مطرح کرده بود.
بازی سیاسی – رسانه‌ای با شش میلیارد دلار ایران
با وجود اینکه به گفته مقامات اروپایی و آمریکایی تاکنون هیچ سند و مدرکی دال بر نقش و دخالت مستقیم ایران در عملیات طوفانالاقصی وجود ندارد، اما طیفی از جریان‌های رسانه‌ای و نیز جمهوری‌خواهان به اظهارنظرهای برخی مقامات اجرائی ایران و نیز موضوع تبادل زندانیان دوتابعیتی و آزادسازی شش میلیارد دلار از اموال بلوکه‌شده ایران در ۲۷ شهریور/ ۱۸ سپتامبر اشاره دارند و با استناد غلط به آنها، سعی می‌کنند به هر طریقی که شده، پای ایران را به این مسئله باز کنند؛ کمااینکه وال‌استریت ژورنال هم در یک مطلب ادعایی از نقش ایران در حمله هفتم اکتبر می‌گوید که البته با تکذیب رسمی تهران مواجه شد.
اکنون جریان‌سازی رسانه‌ای و هجمه علیه تهران وارد فاز جدیدی شده است. در راستای مانور روی توافق تهران–واشنگتن بر سر تبادل زندانیان دوتابعیتی و آزادسازی شش میلیارد دلار از اموال بلوکه‌شده ایران، کوین مک‌کارتی، رئیس سابق و نماینده فعلی کالیفرنیا در مجلس نمایندگان آمریکا، از جو بایدن خواست در واکنش به حملات اخیر حماس به اسرائیل، شش میلیارد دلار از سرمایه‌های ایران را بار دیگر مسدود کند. پیش‌تر خبرگزاری فارس هم گزارش داده بود که گروهی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری حزب جمهوری‌خواه، بایدن را به دلیل سیاست‌های اشتباهش، مسئول اصلی این حملات دانسته‌اند.
در این راستا، نامزدها و چهره‌های سیاسی جمهوری‌خواه انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ ایالات متحده آمریکا، پس از حمله غافلگیرانه روز شنبه حماس به اسرائیل، در اظهارنظرهایی تلاش دارند ضمن تشدید انتقادها از عملکرد دولت بایدن در موضوع حمایت اسرائیل، پای ایران را نیز به میان بکشند و توافق اخیر تبادل زندانیان بین آمریکا و ایران و آزادسازی شش میلیارد دلار از اموال ایران در کره جنوبی را نشانه ضعف آمریکا و یکی از زمینه‌های حمله حماس به اسرائیل نشان دهند.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا و دیگر رقبای جمهوری‌خواه او برای انتخابات ریاست‌جمهوری، عملا دولت بایدن را مقصر می‌دانند و با مانوری سراسر غلط روی توافق ایران و آمریکا بر سر تبادل زندانیان و آزادسازی شش میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در بانک‌های کره جنوبی، در ادعایی ضدایرانی از این پول به عنوان خرج حملات حماس یاد می‌کنند؛ پولی که به گفته و اذعان مقامات کاخ سفید، هنوز از حساب‌های بانک مرکزی ایران در بانک‌های قطری خارج و خرج نشده است.
ترامپ همان روز شنبه در جریان یک حضور تبلیغاتی در شهر واترلو ایالت آیووا، مانند دیگر نامزدهای جمهوری‌خواه، مستقیما آزادسازی شش میلیارد دلار ایران از سوی دولت بایدن را پیش کشید و به گفته او «دلارهای مالیات‌دهندگان آمریکایی به تأمین مالی این حملات کمک کرد». ران دسانتیس، یکی از نامزدهای جمهوری‌خواه نیز مانند ترامپ دست به تکرار ادعاها ضدایرانی زد و در یک بیانیه ویدئویی، بایدن را متهم کرد که با اعمال سیاست‌های سهلگیرانه در قبال ایران، به پر‌کردن خزانه‌های آنها کمک کرده و مدعی شد این اسرائیل است که اکنون بهای این سیاست‌ها را می‌پردازد. فرماندار فلوریدا در ادامه همین ادعاهای ضدایرانی و غیرمنطقی خود افزود که ما در کنار اسرائیل خواهیم ایستاد.
تیم اسکات، سناتور جمهوری‌خواه کارولینای جنوبی نیز مدعی شد این حمله از اثرات ضعف آمریکا و باج میلیارد دلاری بایدن بوده است. او در بیانیه‌ای خارج از مطالعه و تحقیق مدعی شد: ما فقط به این تجاوز دعوت نکردیم بلکه هزینه آن را نیز پرداختیم. مشابه همین ادعاهای ضدایرانی از زبان مایک پنس هم طرح شد. البته به باور تحلیلگران مطرح‌کردن این ادعاهای ضدایرانی در فضای رقابت‌های انتخاباتی صرفا یک کارکرد سیاسی تبلیغاتی دارد و هر‌کدام از نامزدها در تلاش هستند با مانور‌دادن روی برخی مسائل و انتقاد از دولت بایدن، حمایت و مشروعیت بیشتری را به‌خصوص از لابی یهودی آیپک کسب کنند.
با توجه به مجموعه این اتهام‌زنی‌ها و مانور روی آزادشدن پول‌های بلوکه‌شده ایران، جان کربی، هماهنگ‌کننده ارتباطات راهبردی کاخ سفید در ادامه همان گفت‌وگویش با شبکه «اماسان بی‌سی» بیان کرد: «اگر تهران در مناقشه فلسطین و اسرائیل درگیر شود، ایالات متحده ممکن است دوباره شش میلیارد دلار ایران را که در یک بانک قطری نگهداری می‌شود مسدود کند». کربی در شبکه اماسان بی‌سی در مورد اقدامات احتمالی آمریکا علیه ایران در صورت دخالت در مناقشه فلسطین و اسرائیل گفت که «این شش میلیارد دلار هر لحظه ممکن است مسدود شود، اما من تصمیم سیاسی در این زمینه را اعلام نمی‌کنم». البته کربی در عین حال تصریح کرد که «بر اساس داده‌های آمریکا، تهران هنوز شروع به خرج این سرمایه‌ها نکرده است».
در تأیید گفته کربی، قبل‌تر آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید نیز عنوان کرده بود «اگرچه به دلیل محدودیت‌های فدرال نمی‌توانم به طور مستقیم به انتقادهای جمهوری‌خواهان درباره موضوع توافق با ایران و آزادسازی دارایی‌های ایران و ارتباط‌دادن آن به حمله حماس بپردازم، اما می‌توانم واقعیت‌ها را روشن کنم که حتی یک سنت از این پول (شش میلیارد دلار) هنوز هزینه نشده است و زمانی که هزینه شود، فقط می‌توان آن را صرف اموری مانند غذا و دارو برای مردم ایران کرد. این بودجه مطلقا هیچ ارتباطی با حملات امروز ندارد و اکنون زمان انتشار اطلاعات نادرست نیست». برایان نلسون، معاون تروریسم و اطلاعات مالی وزارت خزانه‌داری آمریکا، در برابر انتقادهای جمهوری‌خواهان تأکید کرد «این سرمایه‌های محدود‌شده نمی‌توانند به دست ایران برسند و هرگونه ادعای خلاف آن نادرست و گمراه‌کننده است».
در کنار این نکات، متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) به موضع‌گیری برخی نامزدهای جمهوری‌خواه انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ علیه دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا که از توافق اخیر تهران و واشنگتن انتقاد کرده‌اند، پاسخ داد. به گزارش ایسنا، متیو میلر تلاش کرد در پیام خود فضاسازی‌ها برای مرتبط‌دانستن عملیات «طوفانالاقصی» نیروهای مقاومت فلسطین علیه رژیم صهیونیستی با آزادشدن پول ایران را رد کند. او نوشت: «بگذارید واضح بگویم توافق برای بازگرداندن شهروندان آمریکایی از ایران به خانه هیچ ارتباطی با حمله به اسرائیل ندارد». سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ادامه داد: «حتی یک پنی هم خرج نشده است و در صورت خرج‌کردن، فقط می‌تواند برای نیازهای بشردوستانه مانند غذا و دارو هزینه شود. هر چیزی که برعکس باشد، نادرست است».
در‌عین‌حال، اندرو بیتس، معاون سخنگوی کاخ سفید نیز ادعاهای برخی از جمهوری‌خواهان مبنی بر کمک دولت بایدن به حمایت مالی از حمله حماس به اسرائیل از طریق آزادسازی منابع مالی ایران به‌عنوان بخشی از مبادله زندانیان را دروغی شرم‌آور خواند. معاون کارین ژان پی‌یر، به‌طور خاص پیام‌های سناتورها ریک اسکات و جی‌دی ونس را مورد انتقاد قرار داد که ادعا کرده‌اند انتقال شش میلیارد دلار سرمایه ایران از کره جنوبی به قطر، در عملیات روز شنبه مقاومت فلسطین به رژیم صهیونیستی نقش داشته است.
در‌این‌بین، مهم‌ترین اظهارنظر به مواضع روز یکشنبه آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان بازمی‌گردد که ادعاها درباره موضع منفعلانه دولت جو بایدن در قبال ایران و به تبعش انجام عملیات «طوفانالاقصی» توسط حماس را زیر سؤال برد و در تبیین گفته خود به دو نکته اشاره کرد. در موضوع نخست، بلینکن به جوسازی علیه آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده برای استفاده در امور بشردوستانه به‌عنوان بخشی از توافق بازگرداندن آمریکایی‌های زندانی در ایران اشاره کرد و آن را بازی سیاسی جمهوری‌خواهان خواند.
بلینکن در تشریح نکته دوم خود، تأکید کرده بود که پول مالیات‌دهندگان آمریکایی نقشی در این زمینه نداشته است و این شش میلیارد دلار، درآمد ایران بود که از محل فروش نفت خود به دست آورده بود و در بانکی در کره جنوبی مسدود شده بودند. رئیس دستگاه سیاست خارجی آمریکا این را هم گفت که «اگرچه ایران از همان روز اول حق استفاده از این پول‌ها را برای مصارف بشردوستانه داشته و این پول‌ها از یک حساب بانکی به حسابی دیگر در کشوری دیگر منتقل شد تا استفاده آن تسهیل شود، اما تاکنون حتی یک دلار هم از این حساب خرج نشده است».
به زعم بلینکن، وزارت خزانه‌داری آمریکا نظارت دقیقی بر این حساب (ایران) دارد تا پول‌های آن فقط برای غذا، دارو و تجهیزات پزشکی مورد استفاده قرار بگیرد. وزیر امور خارجه آمریکا به روند طی‌شدن دولت سابق هم ورود می‌کند و تأکید دارد که «دولت دونالد ترامپ هم سازوکار مشابهی را برای استفاده ایران از درآمد نفتی مسدودشده‌اش در جاهای مختلف برای امور بشردوستانه تعیین کرده بود». بنابراین از دید سکاندار سیاست خارجی دولت بایدن، «یا اطلاعات غلطی به افراد داده می‌شود یا خودشان این اطلاعات را نشر می‌دهند».
در همین زمینه ناصر کنعانی در نشست خبری روز دوشنبه خود و در پاسخ به این پرسش که برخی از مقامات غربی و آمریکایی مدعی شده‌اند تهران پول‌های اخیر آزاده‌شده را صرف انجام عملیات طوفانالاقصی کرده است، تنها به ذکر این جمله بسنده کرد که «ما توجهی به این اظهارنظرها نمی‌کنیم، آنها خودشان در این ارتباط مسائلی را مطرح کردند و خودشان هم جواب خودشان را دادند». البته سخنگوی وزارت امور خارجه ایران درباره دسترسی ایران به پول‌های آزاد‌شده اخیر در جریان توافق غیرمستقیم بین ایران و آمریکا، کار در این زمینه را تمام‌شده دانست و به باور او «ایران حق دسترسی به دارایی‌های خود را دارد»./شرق
نظر شما