عصر ایران- صفحه اول روزنامه کیهان در ۱۲ مهر ۱۳۵۷ کاملا متفاوت است. با تیترهای معنی‌دار. روزنامه‌ها که در دولت جعفر شریف‌امامی در پی اعتصاب چند روزه به اهداف خود رسیده اند حال و هوای متفاوتی دارند.
جامعه همچنان در شوک ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ است و محدودیت ذکر نام «آیت‌الله العظمی خمینی» برداشته شده و هر چند دولت عراق امام را اخراج کرده اما هنوز مقصد مشخص نیست.
در میان تیترهای کیهان ۱۲ مهر ۱۳۵۷ دیگر خبری از شاهنشاه آریامهر و شهبانو فرح که هر روز با فونت بزرگ تکرارمی شد و موارد فانتزی نیست.
تنها عکس کوچکی از شاه آن بالا هست برای خالی نبودن عریضه اما بدون تیتر و شگفتا که عکس شاه درست در کنار تیتر آیت الله العظمی خمینی نشسته است. شرح عکس مختصر و بدون جمله‌ای از شاه: شاهنشاه آریامهر صبح دیروز ولیعهد راس الخیمه را به حضور پذیرفتند.
تمام تیترها حاکی از وعده های سیاسی و اقتصادی برای آرام کردن فضاست:
- وزیر دادگستری: با مشارکت کانون وکلا/ کمیسیون جدید آزادی زندانیان سیاسی تشکیل می شود
- بنی‌احمد: برای آیت الله العظمی خمینی محدودیتی نیست
- تصمیمات هیات دولت درباره: تامین مسکن و افزایش حقوق و مزایای کارمندان و بازنشستگان
- نحوه پرداخت وام مسکن ارزان بهره به کارمندان
- ساعات کار ادارات کم می‌شود
- بودجه غذای کارمندان به حقوق آنها اضافه می‌شود
-مزایایی که به اعتصابیون داده شد شامل همه می شود- نخست‌وزیر
- برای انعکاس نظرات احزاب مخالف از رادیو و تلویزیون مانعی وجود ندارد
- سوال هیات مدیره کانون وکلا از وزیر دادگستری: چرا زندانیان سیاسی را آزاد نمی‌کنید؟
درباره تیترها جز نکته اصلی که وعده های متعدد سیاسی و اقتصادی و معیشتی برای کنترل اوضاع و مهار اعتراضات و به حاشیه راندن عکس شاه است چند نکته قابل توجه است:
- فضای صفحه اول روزنامه با قبل از اعتصاب کاملا متفاوت است. با این که مطبوعات به خواست خود (رفع سانسور) بعد از اعتصاب محدود دست یافتند مشخص نیست چرا یک ماه بعد دوباره دست به اعتصاب زدند؟ علیت اعتصاب بعدی البته حضور ماموران حکومت نظامی در تحریریه ها اعلام شد اما عملا مرجعیت رسانه از داخل به خارج منتقل شد و گفتمان روشنفکری روزنامه ها تحت الشعاع آغاز ماه محرم و گوش سپردن اخبار شبانه رادیو بی بی سی قرار گرفت.
- اگر آن دوران به لحاظ رفاهی کاملا مطلوب بوده قاعدتا نیاز به وعده هایی چون تامین مسکن و افزایش حقوق کارمندان و بازنشستگان و وام ارزان بهره نباید می بود. این پرسش درقبال ادعای فریب مردم با آب و برق مجانی هم قابل طرح است که مگر آب و برق چه قیمتی داشته که وعده مجانی شدن آن فریبنده باشد؟
- تا قبل از اعتصاب و رفع سانسور اصطلاح زندانیان سیاسی به کار نمی رفت و از جانب مقامات انکار می شد. تیتر یک اما از آزادی زندانیان سیاسی خبر می دهد. قبل تر از زندانیان سیاسی با عنوان خرابکار یاد می شد. در زمان انتشار روزنامه سه روحانی برجسته و شاخص (طالقانی و منتظری و لاهوتی) هنوز زندانی بودند و ماه بعد به مناسبت سالروز تولد شاه ( ۴ آبان) آزاد شدند.
- در نظرگرفتن مزایا برای اعتصابیون و تسری آن به دیگران هم اقدام بسیار قابل توجهی است که کمتر به آن پرداخته شده است.
- نخست‌وزیر (مهندس شریف‌امامی) در حالی از امکان انعکاس نظرات احزاب مخالف خبر داده که کمتر از ۴ سال قبل با اعلام تشکیل حزب رستاخیز همه احزاب منحل اعلام شده بودند و حزب مخالفی به رسمیت شناخته نمی شد که نظر آن منعکس شود!
