مذاکرات از وقت اضافه هم گذشته است و رسیدن به «بله» یا همان اراده سیاسی همچنان در پیچ و خم گفت‌وگوهای کاخ کوبورگ قرار دارد. اگرچه درصد بسیار زیادی از چارچوب توافق جامع به‌دست آمده است، اما تلاش برای گرفتن برخی امتیازگیری‌های حداکثری، گاهی پیشرفت را کند و جو مثبت میان تیم‌های هسته‌ای را متشنج می‌کند.
اتفاقی که برای خبرنگاران و عکاسان دوربین و لوگو به‌دست نیز ناخوشایند است و خستگی آنها را که نزدیک به دو هفته است، اخبار مذاکرات را از مقابل هتل محل مذاکرات پوشش می‌دهند، دوچندان می‌کند. با اینکه خوش‌بینی به توافق در روزهای پنج‌شنبه و جمعه همه‌جا شنیده می‌شد، اما اختلافات بر سر موضوع تحریم‌های تسلیحاتی ایران که به گفته تیم ایرانی مرتبط با تحریم‌های هسته‌ای است و باید لغو شود با واکنش آمریکایی‌ها مواجه شد و تا حدی جو موجود را متشنج کرد. این موضوع به‌خصوص زمانی بیشتر رنگ واقعیت به خود گرفت که تیم آمریکا پس از برقراری ویدئوکنفرانس با باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا، مواضع سرسختانه‌ای نشان داد و حتی از برخی تعهداتی که چندماه پیش بر اساس بیانیه لوزان منعقده در ۱۳ فروردین ۹۴ پذیرفته بودند، عقب‌نشینی کردند. موضوعی که واکنش وزیر خارجه ایران در بالکن هتل کوبورگ را به دنبال داشت و از حل مهم‌ترین مشکلات باقیمانده در صورت اراده سیاسی طرف مقابل خبر داد.
محمد‌جواد ظریف، صبح دیروز پس از مذاکره سه جانبه با همتای آمریکایی خود و همچنین فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بالکن هتل کوبورگ ظاهر شد و گفت در مذاکرات پیشرفت داریم و در حال کار هستیم. ظریف در پاسخ به خبرنگاران که به او گفتند چرا پایین نمی‌آید، گفت: «من فقط برای هوا‌خوری چند دقیقه‌ای بیرون آمدم.» او در پاسخ به خبرنگار ژاپنی که پرسید مذاکرات تا پایان هفته میلادی به طول می‌انجامد، گفت: «به نظر این‌طور است.» داوود محمدنیا، حسین فریدون و سید عباس عراقچی در بالکن همراه ظریف بودند. رئیس دستگاه دیپلماسی ایران به فاصله کمی دوباره به همراه علی‌اکبر صالحی به بالکن آمد و باز در برابر سوالات خبرنگاران قرار گرفت. او در پاسخ به این پرسش که مهم‌ترین موضوعات باقی مانده چیست، گفت: «رسیدن به «بله» برای موضوعات مهم.» ظریف با سازنده خواندن مذاکرات با کری، گفت که اگر اراده سیاسی باشد مشکلات حل می‌شود؛ چرا‌که هنوز مهم‌ترین موضوعات حل نشده است. وزير خارجه ايران عصر پنج‌شنبه درباره وضعيت مذاکرات به خبرنگاران گفت که «تا زمانی که نياز باشد به مذاکرات ادامه خواهيم داد تا به نتيجه برسيم.» ظریف همچنین اشاره کرد تا روز یکشنبه در وین خواهد بود. تحلیلگران این سخنان ظریف را مرتبط با بروز اختلافات بر سر رفع تحریم‌های تسلیحاتی ایران و تغییر در برخی مواضع طرف آمریکایی می‌دانند.
اختلافاتی که روز چهارشنبه به یک تنش در گفت وگوها انجامید و وزیرخارجه ایران به طرف‌های مذاکره هشدار داد که هرگز یک ایرانی را تهدید نکنید. روز پنج‌شنبه کاخ سفيد اعلام کرد که رئيس‌جمهوری آمريکا در تماس ويدئو کنفرانسی با تيم مذاکره اين کشور در وين، درباره «پيشرفت در مذاکرات» و «شرايط مورد نياز برای توافق خوب» با آنها گفت‌وگو کرد. به گزارش پایگاه هيل، در بيانيه کاخ سفيد آمده است: «رئيس‌جمهوری پيشرفت در مذاکرات را تا به امروز بررسی کرد و راهنمایي‌هایی درخصوص مسائل مربوط به تلاش‌های جاری برای حصول توافق خوب ارائه کرد؛ توافقی که ملاک‌ها و خواسته‌های ما را تامين کند.» برقراری تماس ویدئو کنفرانسی بين باراک اوباما با جان کری و تيم مذاکره آمریکایی پيشتر هم سابقه داشته است و رئيس جمهوری این کشور پيشتر در مذاکرات قبلی هم دست به چنين اقدامی زده بود. این تماس در حالی برقرار شده که رئيس جمهوری آمریکا پيشتر در اظهاراتی در جمع سناتورهای دموکرات درباره مذاکرات گفته بود که شانس توافق هسته‌ای کمتر از ۵۰ درصد است.
تمدید ۳روزه تعلیق تحریم‌ها
همزمان منابع خبري گزارش دادند كه اتحاديه اروپا تعلیق تحريم‌ها عليه ايران را بر اساس توافق‌نامه موقت ژنو تا سه روز ديگر تمدید كرد. وزارت خارجه آمریکا هم اعلام کرد که تمهیدات توافق مشترک ژنو را تا روز دوشنبه تمدید کرده است. یک منبع آگاه در این وزارتخانه هم اعلام کرد که مذاکرات تا پایان روز دوشنبه تمدید شده است.
پيشرفت واقعی داشته‌ایم
جان کری، روز پنج‌شنبه گفت که ما اينجا نيستم که فقط مذاکره کنيم، ما اينجا هستيم برای اينکه معتقديم در حال پيشرفت واقعی برای دستيابی به يک توافق جامع هستيم. او گفت: «اين مذاکرات به لحاظ زمانی نامحدود نيست. اگر چنانچه تصميم‌های سخت و دشوار اتخاذ نشود، کاملا آماده‌ايم که به اين فرآيند پايان بدهيم.» به گزارش «آسوشيتدپرس»، با اين حال وزير خارجه آمريکا در پاسخ به پرسشی تاکيد کرد: «اما همان‌طور که پيشتر بارها گفته‌ام و در گفت‌وگو با پرزیدنت باراک اوباما نیز مطرح کردم، ما تا ابد نمی‌توانيم پای ميز مذاکره بنشينیم.» کری روز پنج‌شنبه گفت: «نباید به اين دليل ساده که عقربه‌های ساعت نيمه شب را نشان می‌دهند، ميز مذاکره را ترک کنيم. بايد تاکيد کنم با توجه به اينکه بحث‌ها در اين مرحله بسيار فنی است و اهميت موضوعات مورد بحث بسيار، بسيار بالا است، ما عجله نمی‌کنيم و شتابزدگی به خرج نمی‌دهيم و در هيچ جنبه‌ای از اين مذاکرات دچار شتابزدگی نخواهيم شد.» وزير امور خارجه آمريکا تاکید کرد: «اگر در پايان مذاکرات بتوانيم به توافق برسيم می‌بايست چنين توافقی به خوبی از عهده آزمون‌ها و محک‌های پيش رو بر بيايد. آن هم نه طی چند روز، چند هفته يا چند ماه بلکه محک‌هايی برای ده‌ها سال. اين هدف ما در اينجا است.» او همچنين گفت: «به رغم همه پيشرفت‌های واقعی که تاکنون به دست آورده‌ايم، برخی مسائل دشوار همچنان حل نشده باقی مانده است. می‌دانيم تصميم‌های دشوار با گذشت زمان آسان نخواهند شد، بنابراين به هرحال باید چنين تصميم‌هایی به زودی اتخاذ شوند.»
گره تحریم تسلیحاتی
اگرچه گزارش‌ها حاکی است که ايران و ۶ قدرت جهانی در آستانه دستيابی به يک توافق تاريخی برای پايان دادن به بيش از ۱۲ سال مناقشه بر سر برنامه هسته‌ای هستند، اما اختلاف بر سر تحريم تسليحاتی و موشکی ايران همچنان این توافق به‌دست آمده را دور از دسترس کرده است. طرفین طی دو هفته گذشته دوبار مهلت دستيابی به يک توافق جامع و درازمدت بر سر برنامه هسته‌ای ايران را تمديد کرده‌اند. به گزارش «رویترز»، یکی از مسائلی که هنوز حل نشده است مساله تحریم‌های تسلیحاتی و موشکی ایران است. در همین زمینه، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه با تاکید بر اینکه مسکو خواستار لغو تحریم تسلیحاتی ایران در «سریع‌ترین زمان ممکن» است، گفته که این مساله باعث می‌شود تا ایران در جنگ علیه تروریسم مشارکت داشته باشد. از سوی دیگر، یک دیپلمات ارشد غربی در گفت‌وگو با رویترز موضع روسیه درباره لغو تحریم تسلیحاتی ایران را «جدید» ندانسته، اما در عین حال گفته است که قدرت‌های جهانی برای حل «موضوع دشوار» تلاش می‌کنند. از زمانی که پرونده هسته‌ای ایران از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل رفت، این شورا ۶ قطعنامه تحریمی علیه ایران تصویب کرد. تحریم‌های تسلیحاتی و موشکی بخشی از تحریم‌های شورای امنیت هستند. درخصوص نحوه برداشته شدن این تحریم‌ها نیز یک خبرگزاری روسی به نقل از منبع دیپلماتیک در وین گزارش داد که قرار است این تحریم‌ها در دو مرحله که احتمالا ۲ تا ۸ سال زمان می‌برد، رفع شوند، یعنی ابتدا تعلیق و سپس لغو مورد بحث قرار گرفته است. منبع دیپلماتیک حاضر در وین در این باره گفته است: «سازش در این موضوع همچنان ممکن است.» این خبر در شرایطی منتشر شده است که روسیه و چین به‌عنوان دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و گروه ۱+۵ حامی برداشته شدن تحریم‌های تسلیحاتی ایران بوده‌اند؛ حمایتی که نگرانی و مخالفت طرف‌های غربی به ویژه آمریکایی را به دنبال داشته است.
مذاکرات آهسته است
همزمان با این تحولات، فیلیپ هاموند گفت که اعتقاد راسخ دارم مقامات ما در همکاری با ایران در ۱۲ ساعت آینده می‌توانند یکسری مسائل را حل و فصل کنند تا فردا (امروز شنبه) در نشست وزیران مشخص شود. وزیر خارجه بریتانیا ظهر جمعه مقابل هتل کوبورگ و در جمع خبرنگاران افزود: «تمامی آخر هفته را در پیش داریم ولی مذاکرات به شکل دردآوری آهسته پیش می‌رود.» هاموند گفت: «ما در حال پیشرفتیم ولی هنوز کار زیادی درپیش داریم. به تیم‌های خود رهنمودهای واضحی دادیم. الان هم به حد کافی وقت هست که متن را بازنویسی و مسائل را شفاف‌سازی کنیم.» او اضافه کرد: «طرف ایرانی باید یکسری مسائل را با تهران هماهنگی و رایزنی کند. با آمدن وزرا امیدواریم در چند روز آینده پیشرفت قابل توجهی حاصل شود.»
پایان بررسی اسناد و ضمائم
عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران نیز گفت بررسی اسناد و ضمائم در مذاکرات به پایان رسیده است و تنها چند نکته کلیدی باقی مانده که اگر روی این نکات نیز به تفاهم برسیم می‌توانیم تفاهم‌نامه پایانی را داشته باشیم. همزمان علی‌اکبر صالحی، رئيس سازمان انرژی اتمی ايران صبح روز پنج‌شنبه در دیدار با ارنست مونيز، وزير انرژی آمريکا گفت: «به اميد خدا امروز روز پايانی موضوعات فنی است.» ارنست مونيز هم گفته است: «اگر بتوانيم، می‌خواهيم آخرين موضوعات فنی را حل کنيم.» به گزارش «ایسنا»، مجید تخت روانچی در حاشیه مراسم سومین روز درگذشت مادر همسرش در جمع خبرنگاران گفت: «ما هیچ ضرب‌الاجلی را در مذاکرات نمی‌پذیریم، بلکه آمریکایی‌ها خود یک ضرب‌الاجل داشتند که بر اساس آن می‌خواستند در آن چارچوب زمانی مذاکرات به اتمام برسد و ما هم مشکلی با آن نداشتیم. اما اگر بعد از آن ضرب‌الاجل نیز به تفاهم برسیم مشکلی نیست.» همچنین بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز در این مراسم گفت که فکر نمی‌کنم موضوعات زیادی در مذاکرات باقی مانده باشد و در موضوع هسته‌ای بسیاری از مسائل با طرف‌های مقابل حل شده است.