برخلاف فولاد معمولی که به طور گسترده تولید آن متکی بر استفاده از سوخت‌های فسیلی و روش‌های انرژی‌بر میباشد و منجر به انتشار مقادیر قابل توجهی از کربن می‌شود، فولاد سبز که اغلب با عناوین فولاد کم کربن یا فولاد پایدار نیز نامیده می‌شود، با کاهش اثرات زیست‌محیطی و ارتقای بهره‌وری انرژی، موجبات توسعه پایدار این صنعت را فراهم می نماید.  

بنگاه‌های صنعتی منطقه خاورمیانه تلاش می‌کنند تا در راستای ایفای مسئولیت زیست محیطی خود، از روش های تولید پایدار از جمله فولاد سبز استفاده کنند. بانکیم پریخ، مدیر مالی شرکت Conares اعلام کرده که پذیرش فولاد سبز در منطقه خاورمیانه شتاب بیشتری گرفته که بدنبال گرایش و تمایل فزاینده بنگاه‌ها به روش‌های تولید این نوع فولاد است.

بنگاه‌های صنعتی خاورمیانه به طور فزاینده ای از تأثیرات مخرب زیست محیطی روش های تولید سنتی چه در رابطه با فولاد یا سایر تولیدات دیگر، آگاه هستند و بنا به اظهارات سعید خلفان الغفری، مدیرعامل شرکت امارات استیل آرکان، تعهد رو به رشدی نسبت به پذیرش شیوه‌های پایدار تولید در میان بنگاه‌های صنعتی وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به تولید فولاد سبز اشاره کرد. او بر این باور است که با وجود چالش‌ها، خاورمیانه و به ویژه امارات متحده عربی موقعیت خوبی برای تبدیل شدن به یک رهبر جهانی در فولاد سبز را دارند که موقعیت مزبور ناشی از وجود منابع طبیعی لازم در منطقه، زیرساخت‌های قوی و حمایت دولت‌ها برای تبدیل رویای تولید فولاد سبز به واقعیت است.

دیپاک بانداری، مدیر ارشد بازرگانی در گروه صنایع فولاد عرب خلیج فارس، نیز ضمن تائید این موضوع اشاره می‌کند که خاورمیانه به طور فزاینده ای از شیوه های تولید فولاد سبز استقبال می‌کند، زیرا آگاهی جهانی در مورد پایداری زیست محیطی رو به رشد است. رویکردهای کلیدی در اقتصادهای خاورمیانه شامل مواردی از جمله بررسی تولید هیدروژن از گاز طبیعی برای استفاده در فرآیند تولید فولاد سبز، تنوع بخشی به اقتصاد و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی در حال شکل‌گیری و توسعه است. علاوه بر این، کشورهایی که منابع انرژی خورشیدی و بادی فراوان دارند، در نظردارند از انرژی‌های تجدیدپذیر برای کاهش انتشار کربن در تولید فولاد استفاده کنند.  

طی ماه‌های اخیر افزایش آگاهی زیست‌محیطی در صنعت فولاد و ذینفعان در منطقه خاورمیانه، اجرای سیاست‌ها و راهکارهای حمایتی دولتها برای هدایت و تسهیل حرکت بنگاه‌های صنعتی به سمت شیوه‌های پایدارتر و افزایش تحقیق و توسعه برای اجرای فناوری‌های فولاد سبز؛ ضمن افزایش همکاری‌ها و مشارکت با سازمان‌های بین‌المللی و گرایش مصرف‌کنندگان به سوی فولاد سازگار با محیط زیست، از پیشرفت های قابل توجهی برخوردار بوده است.

چالش‌های گذار به فولاد سبز

با وجود تغییر رویکردها و افزایش آگاهی، منطقه خاورمیانه با موانع متعددی برای پذیرش فولاد سبز مواجه است. مشاری الجدیمی، رئیس شرکت فولاد بحرین، یکی از چالش‌ها در این رابطه را  هزینه بالای تولید هیدروژن عنوان می‌کند. در روش سنتی تولید فولاد از طریق کوره بلند (دارای سهم قابل توجه در تولید جهانی فولاد) به ازای تولید هر تن فولاد، 2 تن دی‌اکسید کربن (CO2) تولید و در هوا منتشر می‌شود. در مقابل، در فرآیند تولید فولاد به روش DRI/EAF (احیای مستقیم آهن از طریق کوره قوس الکتریکی) که معمولاً در خاورمیانه نیز به کار می‌رود، کمتر از 1.2 تن CO2 به ازای هر تن فولاد تولیدی در هوا منتشر می‌کند.

با جایگزینی هیدروژن با گاز طبیعی و استفاده از کوره‌های استفاده‌کننده از انرژی تجدیدپذیر، رویکرد DRI/EAF این پتانسیل را دارد که تولید فولاد سبز پایدار را با انتشار گازهای گلخانه‌ای به زیر حتی 0.5 تن CO2 در هر تن فولاد نیز برساند. توجیه‌پذیری اقتصادی تولید فولاد مبتنی بر هیدروژن منوط به این است که قیمت هر کیلوگرم گاز هیدروژن کمتر از 3.5 دلار باشد. در شرایط فعلی، الکترولیز قلیایی، یک روش رایج برای تولید هیدروژن است که  حدود 11 دلار در کیلوگرم هزینه دارد.

الجدیمی تاکید می‌کند که اگرچه دسترسی فراوان به گاز طبیعی مقرون به صرفه در خاورمیانه یک مزیت رقابتی ایجاد می‌کند ولی با این حال، این مزیت ممکن است برخی شرکت‌ها را از سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های کم کربن نیز منصرف کند.

انتقال به تولید فولاد سبز با چالش‌های نظارتی هم مواجه است. این منطقه در حال حاضر اجازه واردات فولاد را بدون توجه به روش تولید آنها می‌دهد. توسعه همکاری بین دولت‌ها و صنایع برای تنظیم  سیاست‌ها، یارانه‌ها، مشوق‌ها و مقررات مطلوب برای ترویج شیوه‌های پایدار و تسهیل جذب فناوری‌های سبز ، مشابه مکانیسم تعدیل کربن مرزی CBAM اتحادیه اروپا، بسیار مهم است.

یکی از فناوری‌های برجسته تولید فولاد، احیای مستقیم سنگ آهن مبتنی بر هیدروژن است. احیای مستقیم مبتنی بر هیدروژن از هیدروژن سبز که با استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی یا بادی تولید می‌شود، به عنوان یک عامل احیا برای تبدیل سنگ آهن به فلز آهن استفاده می‌کند. اگرچه این فناوری می‌تواند به طور قابل توجهی بر تلاش‌های پایدارسازی صنعت فولاد تأثیر بگذارد ولی با این حال، اجرای موفقیت‌آمیز این روش نیازمند افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساختهای تولید هیدروژن و توسعه زنجیره‌های تامین برای تامین این گاز در منطقه است.

فناوری دیگری که از تلاش‌های پایدارسازی صنعت فولاد پشتیبانی می‌کند، جذب و ذخیره کربن (CCS) است. کشورهایی مانند بحرین به طور فعال در حال ارزیابی امکان سنجی CCS با هدف کاهش انتشار کربن هستند. این فعالیت عنصری ضروری در کنار سایر استراتژی‌های کاهش کربن، برای دستیابی به اهداف اقلیمی در نظر گرفته می‌شود.

 تولید فولاد سبز به شدت به فولاد ضایعاتی بازیافت شده از خودروها و لوازم خانگی مستعمل و ضایعات صنعتی نیز متکی است و این موضوع، تقاضا برای استخراج جدید سنگ آهن را کاهش داده و موجب کاهش مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز می‌شود. با این حال، منطقه خاورمیانه به دلیل محدودیت دسترسی به ضایعات با کیفیت بالا با چالش‌هایی نیز مواجه است و این موضوع به همراه کمبود جهانی و افزایش قیمت‌ها، واردات را برای برآوردن نیاز کوره‌های قوس الکتریکی الزامی ساخته است.

منبع:https://fastcompanyme.com

ترجمه و تدوین: دپارتمان تحقیقات و توسعه بازار گروه صنعتی سدید