خارج از وين
نتانياهو: اصول لوزان، در حال فروپاشي در وين است
نخست‌وزير رژيم صهيونيستي دوشنبه در کنفرانس خبري با وزير خارجه يونان: آنچه من مي‌توانم بگويم این است که آنچه ما در وين شاهديم نه گشايش، بلکه نابودي اصولي است که گروه 1+5 در لوزان خود را به آن ملزم و متعهد کرده بود.
------------------------------------
خبرنگار اعزامي شرق به وين، زینب اسماعیلی: ماراتن گویی سر پایان ندارد. هرچه می‌دوند، خط پایان دورتر می‌شود. نه‌تنها در وین، مقر مذاکرات هسته‌ای همه دنبال پاسخ این سؤال‌اند که این مذاکرات پیچ‌در‌پیچ چه زمانی به پایان می‌رسد که حتی تهران هم روی موج این سؤال مانده است. شایعه ادامه مذاکره تا پنجشنبه (9 جولای)، اگرچه از روز یکشنبه مطرح شده بود، دوشنبه روی خط برخی خبرگزاری‌ها هم نشست. هر دو طرف گویی دنبال بهانه‌ای هستند تا خط پایان ماراتن را دورتر کنند. منابع خبری از پیشرفت مذاکرات خبر می‌دهند، اما به دنبال آن، موضوعات باقی‌مانده و تأثیر آن در مذاکرات را هم نادیده نمی‌گیرند.
مروری در خبرهای یک هفته گذشته نشان می‌دهد بعد گذشتن از ضرب‌الاجل 30 ژوئن، هیچ‌کدام از مذاکره‌کنندگان از ضرب‌الاجل جدید حرف نزدند. تنها خبر، تمدید یک‌هفته‌ای تعلیق تحریم‌های توافق ژنو به مدت یک هفته بود که ناخودآگاه ضرب‌الاجلی یک‌هفته‌ای برای مذاکرت رقم زد، اما آن ضرب‌الاجل تا 7 جولای به پایان می‌رسد و در صورت تمدید مذاکرات باید تکلیف آنها بار دیگر معلوم شود. رخ دیگر این ضرب‌الاجل‌ها محدودیت‌های دولت آمریکاست که با مصوبه جدید کنگره این کشور ایجاد شده است، درصورتیکه توافق تا 9 جولای به اطلاع کنگره برسد، آنها 30 روز وقت دارند توافق را رد یا تأیید کنند. در غیر این صورت زمان به حدود دو ماه افزایش پیدا می‌کند. یکی از اعضای نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایران به «شرق» می‌گوید درصورتیکه تا 9 جولای هم توافق به دست نیاید فقط 30 روز در تصویب توافق تأخیر ایجاد می‌شود». او البته این را مشروط می‌کند به اینکه تیم‌های مذاکراتی میز مذاکره را رها نکنند و به خانه‌هایشان باز نگردند. اتفاقی که به نظر می‌رسد، شدنی نیست.
سؤال روز؛ سه‌شنبه یا پنجشنبه
تقریبا اغلب وزرا برنامه‌های از قبل اعلام شده‌ای در روزهای بعد از 7 جولای دارند. چهارشنبه قرار است وزیر خارجه آلمان به کوبا سفر کند. البته او گفته اگر لازم باشد سفرش را به تعویق می‌اندازد. وزرای خارجه ایران، روسیه و چین هم قرار است برای حضور در اجلاس بریکس پنجشنبه به روسیه بروند.
همه شواهد نشان می‌دهد اگر تکلیف این دور مذاکره تا آخرین ساعات سه‌شنبه یا اوایل چهارشنبه مشخص نشود، نهایتا پنجشنبه به سرانجام خواهد رسید. آمریکا نیز با توجه به اختلاف زمانی حدود پنج‌ساعته اتریش با آمریکا می‌تواند توافق به‌دست‌آمده را به اطلاع کنگره برساند. البته هنوز مشخص نیست دو روز بلاتکلیفی تعهدات توافق ژنو چه خواهد شد؟ آذر ماه 92 بود که ماراتن هسته‌ای در ایستگاه ژنو متوقف شد و توافقی کوتاه‌مدت بین ایران و کشورهای 1+5 به دست آمد. ایران متعهد شد در مقابل لغو برخی تحریم‌ها برخی محدودیت‌ها در برنامه هسته‌ای خود را هم بپذیرد. از آن زمان مذاکرات برای دستیابی به توافق جامع برای حل بحران هسته‌ای - که ایران معتقد است ساختگی است- در چندین شهر از نیویورک تا وین به درازا کشیده و شواهد نشان می‌دهد اکنون همان لحظه تاریخی است. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که عصر یکشنبه به مقر مذاکرات آمد، از همین لحظه تاریخی سخن گفت که می‌توان به توافق دست یافت.
خبرنگارانی که زیر خیمه سفید نشسته‌اند، خسته‌اند. چشم‌هایشان به لپ‌تاپ‌ها و گوشی‌های موبایل دوخته شده است تا بالاخره خبری غیر از اینکه چه کسی با دیگری به مذاکره نشسته، به دستشان برسد، اما تحلیلگرانی که اغلب در لابی گران‌قیمت هتل ماریوت نشسته‌اند این‌قدر اضطراب ندارند. آنها با طیب‌خاطر منتظر بزرگ‌ترین اتفاق تاریخی هستند که تبعات و تأثیرات آن را مزه‌مزه کنند. اما در میان بی‌خبری وین، صف اول خبرهای دنیا به یونان داده شده که رفراندومی تاریخی گذرانده است.
اکنون وضعیت یونان مشخص‌تر از روزهای پیش شده، اما هنوز مشخص نیست تکلیف ماراتن 12ساله هسته‌ای در روزهای آینده چه می‌شود. در وین باد می‌وزد و این می‌تواند نشانه‌ای از تغییر فصل باشد.
دومین شب قدر هسته‌ای
دومین سال است که تیم مذاکره‌کننده و تعداد زیادی خبرنگار ایرانی، همراه آنها شب‌های قدر را در وین می‌گذرانند. برای ساعتی مذاکره متوقف می‌شود و هیأت مذاکره‌کننده ایرانی به مراسم می‌روند. شب یکشنبه هم همین‌طور بود.
اگرچه خبرنگاران بعد از پایان مراسم و هنگام خروج تیم مذاکره‌کننده از مرکز اسلامی وین بار دیگر فضای آنها را هسته‌ای کردند. محمدجواد ظریف آنجا گفت: «در تلاش هستیم برخی از اختلافات باقی‌مانده را حل کنیم، اما در برخی موارد هنوز اختلاف‌ها باقی است. نتیجه هنوز معلوم نیست». او از مردم خواست برای مقدر‌شدن آنچه صلاح است، دعا کنند.
شب‌های قدر سال گذشته مصادف بود با اوج‌گرفتن مذاکرات 18روزه وین6 که نتوانست تیم‌های مذاکراتی را به توافق نزدیک کند. آنها از همان زمان، روی متنی که جای اختلاف‌هایش پرانتز و نقطه‌چین گذاشته‌اند کار می‌کنند. گفته شده از جاخالی‌ها و پرانتز‌ها در متن کاسته شده، اما هنوز مواردی هست که دو طرف بر سر آن اختلاف دارند. این‌بار سرنشینان هر دو سوی کشتی مذاکره می‌گویند باید تصمیم و اراده سیاسی اتخاذ شود؛ هم آمریکا و نماینده اتحادیه اروپا و هم ایران. مشخص نیست در فرجام باقی‌مانده کدامشان تصمیم سیاسی می‌گیرند. 22 ماه مذاکره بی‌وقفه فرصت خوبی است تا نشان دهد هنوز دیپلماسی بر جنگ و قطع‌نامه پیروز است.
پیشرفت 90درصدی در برخی ضمیمه
همچنان خبرها به نقل از منابع آگاه اعلام می‌شود. یک منبع خبری گفته پیشرفت در ضمیمه فنی توافق جامع 70 درصد و برخی ضمیمه‌های دیگر تا 90 درصد بوده است، اما در برخی موارد مشکلات جدی باقی مانده است. شنیده‌ها حاکی است که مذاکرات روز یکشنبه، به تندی بین طرفین نیز کشیده است. این در حالی است که همین منبع خبری درباره بخش فنی توافق هسته‌ای گفته تکلیف بیش از 70 درصد ضمیمه فنی متن توافق جامع روشن شده است. ضمیمه فنی 22 تا 23 صفحه است که شامل مواردی مانند فردو، اراک، تحقیق و توسعه، نطنز و ماشین‌های تولید ایزوتوپ‌های پایدار است. به گفته این منبع، تقریبا همه موارد بررسی و در مورد بخش عمده‌ای از آن نتیجه حاصل شده است. نسخه جدیدی از ضمیمه فنی نوشته شده که هنوز چند مورد برای رفع اختلاف در آن وجود دارد. روز دوشنبه مذاکرات فنی مستمری که بین علی‌اکبر صالحی و ارنست مونیز برگزار می‌شد، متوقف شده بود. البته خبرنگار «شرق» مطلع شد این مذاکرات بین کارشناسان دو طرف انجام شد.
میهمانان یکشنبه و دوشنبه
وزیر خارجه آلمان آخرین میهمان یکشنبه بود که حدود ساعت 10 شب به وین رسید. خبرنگاران هنوز منتظر بودند و گرمای روز فروکش کرده بود. وزیر خارجه آلمان مواضعی مشابه رئیس کمیسیون سیاست خارجی اتحادیه اروپا داشت: «در فرصتی استثنایی برای دستیابی به توافق روبه‌رو هستیم تا بعد از 12 سال این مناقشه را حل کنیم».
اشتاین مایر گفت: «یک هفته مذاکره فشرده را پشت سر گذاشتیم و چارچوب یک توافق شفاف‌تر شده است. فرصتی عالی پیشِ‌رو داریم که بعد از 12 سال طولانی این مناقشه را حل کنیم که این مستلزم شجاعت و آمادگی برای یک مصالحه است، به‌ویژه از طرف تهران. دو گزینه در مورد این مناقشه پیش رو داریم: یا می‌بریم که همه ما می‌بریم یا ناکام خواهیم ماند که یعنی هیچ‌کس برنده نیست».
او ادامه داد: «به همین خاطر باید همه نیروی خود را در وین بسیج کنیم تا با جسارت و آمادگی برای مصالحه به نتیجه برسیم، ولی این بدان معنا نیست که توافق را به هر قیمت می‌خواهیم. هدف ما این است که ایران سلاح اتمی نداشته باشد».
وزیر خارجه فرانسه و فدریکا موگرینی هم به مذاکرات پیوسته بودند، جان کری، وزیر خارجه آمریکا، از جمعه گذشته در وین مانده و شب جلسات داخلی بین وزیران اروپایی و آمریکا برگزار شد. میانه‌های روز دوشنبه فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلیس و سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، به محل مذاکرات آمدند. آنها هم دومین سفرشان به وین بود، اما هفته گذشته بدون پاسخ به سؤال خبرنگاران وارد هتل شدند. وزیر خارجه چین که بار دیگر به وین بازگشته بود، دوباره مقابل خبرنگاران ایستاد و کوتاه حرف زد: «دستیابی به یک توافق جامع در دسترس است. همه طرف‌ها هر چه زودتر باید تصمیم نهایی را بگیرند».
اولین نشست عمومی ایران و 1+5
از بعدازظهر، دیدارهای جداگانه محمدجواد ظریف و وزرای خارجه 1+5 آغاز شد. اگرچه برخی از دیدارها به خاطر حضور آنها در جلسات 1+5 با تأخیر انجام یا لغو شد. با‌این‌حال، عصر دیروز اولین نشست ایران و 1+5 در سطح وزرا برگزار شد. این نشست یک‌ساعته با بررسی آخرین موارد اختلافی برگزار شد و بعد از پایان جلسه، معاونان و سایر اعضا به سرعت کار روی متن‌ها و موارد اختلافی را از سر گرفتند، اما مشخص نیست آیا در نشست عمومی وزرا راه حلی بر سر موضوع به دست آمده یا نه؟
هیچ منبع خبری تمایل ندارد موارد باقی‌مانده و اختلافی را برشمرد. همه آنها بر باقی‌ماندن چند موضوع اختلافی پافشاری می‌کنند که حاضرند برای رفع آنها بدون توجه به زمان، مذاکره را ادامه دهند. بیش از دیگران ایران است که معتقد است می‌توان مذاکره را بدون داشتن ضرب‌الاجل ادامه داد و محدودیت مذاکراتی برای خود متصور نیست. روزهای پرخبری در پیش است. خبر توافق یا تمدید مذاکره و احتمال اندکی از اعلام شکست. باید دید روزهای آینده چگونه به تاریخ پیوند خواهند خورد با توافق یا هر چیزی غیر از آن.
-------------------------------------------
ساعت شنی
رسيدن وزير خارجه انگليس، روسيه و چين به وين
دو نوبت ديدار وزيران خارجه ايران و آمريکا در روز دوشنبه
لغو ديدار ظريف و هاموند / مذاکره با موگريني
سرگئي لاوروف و محمدجواد ظريف عصر ديدار کردند
اينترفکس: لاوروف براي مدتي کوتاه، وين را ترک مي‌کند
نشست عمومي وزراي خارجه ايران و 1+5 با حضور فدريکا موگريني
تشکيل کميسيوني براي نظارت بر اجراي توافق هسته‌اي با حضور اعضايي از کشورهاي ۱+۵، ايران و اتحاديه اروپا يکي از گزينه‌هاي مورد بحث در مذاکرات هسته‌اي است
حاشیه‌ها
روزهاي گذشته تمام خبرنگاران ايراني درگير موضوع تمديد يا تغيير هتل و جابه‌جايي پرواز بازگشت‌شان به تهران بوده‌اند که با هزينه و جريمه زياد انجام شد؛ اما ديروز گروهي از تيم کارشناسي مذاکرات نيز به همين مشکل برخوردند. با توجه به شلوغي هتل ماريوت (هتل مقابل کوبورگ) روز گذشته برخي اعضاي تيم کارشناسي مجبور به اسباب‌کشي شدند. در‌اين‌میان حميد بعيدي‌نژاد رئیس تيم کارشناسي ايران بود. يک منبع خبري به خبرنگار «شرق» گفت هتل تا اين زمان رزرو شده بود؛ ولي چون مذاکرات به طول انجاميد و هتل ماريوت جا نداشته، مجبور به جابه‌جايي هتل شدند. اين هتل علاوه بر ميهمانان زيادي که دارد يکي از محل‌هاي اقامت کادر پروازي امارات است.
میز ایران
يک منبع نزديک به تيم مذاکره‌کننده، پس از نشست وزيران خارجه ايران و 1+5 از اختلافاتي جدي و در‌عين‌حال عزم جدي دو طرف خبر داد و گفت مذاکرات در سطح معاونان ادامه مي‌يابد. / ايرنا
بيانيه مشترک لاوروف و ظريف: اميدواريم يک راه‌حل فوري حاصل شود.
يک مقام ارشد ايراني: فضاي مذاکرات خوب است و ايران مي‌خواهد توافق حاصل شود، اما حاضر نيست توافق را به هر قيمت بپذيرد.
خبرگزاري اسپوتنيک روسيه از قول يک منبع ايراني: مذاکرات هسته‌اي ايران و گروه 1+5 ممکن است تا ۱۸ تير تمديد شود.
يک ديپلمات ايراني در جلسه توجيهي براي خبرنگاران خارجي در وين گفته متعهد به هيچ ضرب‌الاجلي نيستيم و غرب بايد تصميم خود را بگيرد.
ميز حريف
وزير انرژي آمريکا: «بازرسي‌هاي طراحي و برنامه‌ريزي‌شده از ايران بر اساس توافق موردنظر آمريکا «شديد و مستحکم» است و رژيم راستي‌آزمايي شامل اقدامات و مراحل خارق‌العاده‌اي خواهد بود. (نيويورک تايمز)
عمليات تغيير‌کاربري فردو به روس‌اتم سپرده مي‌شود. منابع آگاه مي‌گويند احتمالا شرکت روس اتم عمليات تبديل سايت فردو به يک مرکز تحقيقات و توسعه را بر عهده بگيرد. (خبرگزاري تاس)
يک مقام آژانس: «ما درصدد رسيدن به هرگونه ضمانت و تضمين براي اطمينان از متعهد باقي‌ماندن ايران به تعهدات جديدش خواهيم بود. بازرسي‌هاي ما در ايران بايد فراتر از جهان مبتني بر فيلم و کمي مهر و موم‌هاي سيمي برود». (نيويورک تايمز)
رويترز: مقام‌هاي ايراني و غربي تأکيد کردند جمهوري اسلامي ايران بر لغو تحريم‌هاي سازمان ملل عليه فناوري موشک بالستيک پافشاري دارد؛ ولي قدرت‌هاي جهاني با اين مسئله مخالفت کرده‌اند.