چین به عنوان یک بازیگر قدرتمند در عرصه تجارت جهانی نقش آفرینی کرده و از نفوذ خود به عنوان بزرگترین صادرکننده کالا در جهان استفاده می کند. با شبکه پیچیده ای از مشارکت های تجاری که بیش از ۲۰۰ کشور را در بر می گیرد، دومین اقتصاد بزرگ جهان، هم متحدان و هم دشمنان قابل توجهی در روابط اقتصادی خود دارد. با استفاده از داده‌های تجاری ۲۰۲۲ اداره کل گمرک چین، اینفوگرافیک زیر، شرکای تجاری برتر چین را به تصویر می کشد.

واردات و صادرات چین بر اساس کشور در سال ۲۰۲۲
در طول سال ۲۰۲۲، چین مجموعاً ۳.۵۷ تریلیون دلار صادرات و ۲.۷۱ تریلیون دلار واردات داشته است که مازاد تجاری ۸۵۷ میلیارد دلاری این کشور را به همراه داشته است.

وقتی صادرات یک کشور بیشتر از واردات آن باشد، مازاد تجاری شکل می گیرد به عبارت دیگر تراز تجاری مثبت است و از طرفی وقتی صادرات کمتر از واردات باشد، کسری تجاری صورت می گیرد که همان تراز تجاری منفی می باشد. تراز مثبت زمانی رخ می دهد که صادرات از واردات بیشتر باشد و به عنوان مازاد تجاری (trade surplus) از آن یاد می شود.

جدول زیر ۲۰ کشوری که چین بیشترین تعامل تجاری را با آنها دارد را نشان می دهد:

چین با اکثریت قریب به اتفاق شرکای تجاری خود مازاد تجاری داشت: ۱۷۴ کشور از ۲۳۴ کشور؛ این مازاد تجاری به‌ویژه در روابط تجاری چین با بسیاری از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان، از جمله ایالات متحده و هند، با ۴۰۱.۱ میلیارد دلار و ۱۰۰.۳ میلیارد دلار مازاد، قابل مشاهده است.

در همین حال، تراز منفی این کشور با اقتصادهای بزرگ آسیایی دیده می شود که بیشترین آن مربوط به تایوان است که عمدتاً وارد کننده تراشه‌های الکترونیکی به چین است. چین همچنین بیشترین واردات را از ژاپن (-۱۱.۹ میلیارد دلار) و کره جنوبی (-۳۷.۸ میلیارد دلار) دارد که عمدتاً به دلیل واردات قطعات الکترونیک و ماشین آلات است.

سایر کسری‌های تجاری (واردات بیشتر از صادرات) این کشور مربوط به نیازهای استراتژیک است. به عنوان مثال، چین واردات زیادی از کشورهای تولیدکننده نفت مانند روسیه و عربستان سعودی دارد. همچنین استرالیا، تامین کننده اصلی کالاهای خام مانند آهن، طلا، لیتیوم و گاز مایع چین است.

روابط شرکای تجاری در حال توسعه چین

روابط تجاری چین بسیار فراتر از ملاحظات اقتصادی است و عوامل تاریخی، ژئوپلیتیکی و استراتژیک، در آن دخیل است. برای مثال، نقش عمده تایوان در بازار نیمه هادی ها (Semiconductor)، این کشور را هم به یک شریک تجاری ارزشمند و هم به یک رقیب بحث برانگیز تبدیل می کند. چین، تایوان را بخشی از قلمرو خود می داند، در حالی که تایوان به عنوان یک نهاد مستقل عمل می کند.

به همین ترتیب، سرمایه‌گذاری‌های فزاینده چین در زیرساخت‌های بخش‌هایی از آسیا و آفریقا، منعکس‌کننده تراز تجاری رو به رشد این کشور با کشورهای در حال توسعه است که قرار است در آینده به شرکای تجاری اصلی آن تبدیل شوند.

همانطور که اقتصاد چین تکامل می یابد، روابط این کشور با متحدان و دشمنان بالقوه، پیچیده تر می شود.