در آستانه فرا رسیدن ضرب الاجل نهایی در روز سه شنبه، از داخل هتل کوبورگ وین که طی نه روز گذشته میزبان مذاکرات فشرده کارشناسان فنی و حقوقی در زمینه پرونده هستهای ایران بوده است، نشانههایی به چشم میخورد مبنی بر اینکه احتمالا پایان این مذاکرات نزدیک باشد.
یکی از مقاماتی که مستقیما در گفتگوها حضور دارد به "سی ان ان" گفته است که ظاهرا توافقنامه آزمایشی وجود دارد مبنی بر اینکه اگر توافقنامه امضا شد، با صدور بیانیهای اعلام شود که تحریمها برداشته شدند ولی در ادامه جدول زمانی وجود داشته باشد که براساس آن برای هرگونه اقدامی که در برنامه هستهای ایران صورت گیرد تحریمهای جدید برداشته شوند. در ظاهر پیشرفت در مورد موضوع تحریمها بدست آمده است اما البته همچنان موضوعات حل نشده دیگر باقی است که برای مثال در مورد نوع دسترسیهایی که بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواهند داشت، اختلاف وجود دارد. هنوز راههایی برای طی کردن باقی مانده است اما به نظر میرسد کم کم داریم به جایی میرسیم.
شبکه تلویزیونی فرانس بیست و چهار هم گزارش داد حسن نیتی واقعی برای رسیدن به توافق برسر برنامه هستهای ایران نزد طرفین مذاکرهکننده وجود دارد. گروه پنج به علاوه یک و تهران پس از بیست ماه مذاکره همچنان برای رسیدن به توافقی نهایی در حال تلاشند. هنوز اختلافاتی وجود دارد اما دو طرف برای رسیدن به توافق حسن نیتی واقعی نشان دادهاند.
یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در این باره گفت پیشرفتهایی برای حرکت رو به جلو صورت گرفته اما کارهای بیشتری لازم است. با همکاری ایران فکر میکنم خواهیم توانست به منظور شفاف سازی مسائل مربوط به برنامه هستهای ایران گزارشی تا پایان سال منتشر کنیم.
بی بیسی هم گزارش داده در زمینه ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران، گشایش حاصل شده است. امیدها این است که مشکلات، یک به یک حل شوند.
جروزالم پست هم در گزارشی به قلم مایکل ویلنر نوشت، سه مسئله مهم که مانع از توافق تاریخی هستهای ایران و قدرتهای جهانی شده به نظر میرسد توسط کارشناسان این کشورها ظرف چهل و هشت ساعت گذشته برطرف شده است.
این روزنامه گزارش داد: گفته میشود قدرتهای جهانی درباره ساز وکاری که اجازه خواهد داد تحریمها در صورت نقض توافق نهایی هستهای توسط ایران بلافاصله بازگردند توافق کردهاند. بر این اساس تحریمها به جای آنکه به طور خودکار دوباره از سرگرفته شود کمیتهای متشکل از نمایندگان هر کشور رای خواهد داد در صورت نقض قابل توجه تعهدات از سوی ایران درباره بازگرداندن تحریمها تصمیم گیری میشود.
* عراقچی:هیچگاه در مذاکرات این مقدار جلو نرفته بودیم
در همین حال عباس عراقچی مذاکرهکننده ارشد ایران با باین اینکه هیچگاه در مذاکرات این مقدار جلو نرفته بودیم اعلام کرد: «برای هیچکس تمدید مذاکرات یک گزینه نیست و کسی این را نمیخواهد.... ما تلاش میکنیم تا کار را به پایان برسانیم. وی اعلام کرد « فضای مثبتی » بر گفتگوها حاکم است. عراقچی در عین حال گفت: « اگر به توافقی دست پیدا کنیم که خطوط قرمز ما را محترم بشمارد و رعایت کند، آنگاه توافق منعقد خواهد شد. در غیر این صورت ترجیح میدهیم دست خالی به تهران بازگردیم.»
وی تاکید کرد: در روز توافق تمام تحریمهای اقتصادی مالی اروپا و آمریکا لغو میشود و اقدامات ما هم از همان روز آغاز میشود.
وی افزود: مشکل همزمانی باید در این مورد یعنی اجرای اقدامات ایران و لغو تحریمها حل شود. روز توافق تمام تحریمهای ذکر شده لغو میشود.
عراقچی تاکید کرد: امضای توافق، قطعنامه شورای امنیت است. چرا که این یک "برنامه جامع اقدام مشترک" است که امضای(مکتوب)ندارد. در عین حال هنوز تصمیم گرفته نشده که امضای واقعی صورت میگیرد یا نه.
عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان با تاکید بر اینکه فضای مذاکرات بسیار جدی است و جلسات به صورت فشرده و گسترده در جریان است گفت: ما خود را اسیر زمان نمیکنیم، ولی معتقدیم تمدید مذاکرات گزینه مطلوبی برای هیچ یک از طرفین نیست.
عراقچی اظهار کرد: فضای مذاکرات بسیار جدی است، بحثها به صورت فشرده و گسترده در جریان است. در این دور آخر در طول یک الی یک ماه و نیم گذشته به صورت مستمر جلسات برگزار شده،دوستان کارشناس ما مستمرا در وین جلسات داشتند و حدود 20 روز نیز هست که خودمان در اینجا هستیم و ما مذاکرات را در یک سطح بالاتر کارشناسان یعنی در سطح معاونین و در سطح سیاسی دنبال میکردیم.
وی با بیان اینکه ما خود را اسیر زمان نمیکنیم و به دنبال توافق خوب و منصفانه هستیم که خواستههای ما را محقق کند تاکید کرد: البته طولانی شدن مذاکرات را نیز به نفع مذاکرات نمیدانیم و تمام تلاشمان این است که در این فاصله زمانی مشخص شده به نتیجه برسیم.
این عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان ادامه داد: مهلت زمانی مشخص شده 9 تیرماه بود، ولی چون بحثها ادامه داشت در توافق اولیه این مذاکرات به مدت 7 روز تمدید شد تا به یک نتیجه برسیم. هرچه به روزها و مراحل آخر نزدیکتر میشویم بحثها جدیتر میشوند. این مباحث به هم مرتبط هستند.
دیپلماتها میگویند در خصوص یکی از دشوارترین مسائل باقیمانده مورد مذاکره یعنی نحوه برچیده شدن تحریمها بر ضد ایران- ممکن است دست کم میان کارشناسانی که متن توافقنامه پیچیده نهایی را تنظیم میکنند، یک مصالحهای صورت گرفته باشد.
یک مقام ایرانی تاکید کرد هنوز اختلافاتی وجود دارد با این همه یک دیپلمات غربی نیز گفت در خصوص تحریمهای سازمان ملل متحد هنوز توافقی صورت نگرفته است.
دستیابی به توافق هستهای میان ایران و پنج به علاوه یک، به یک بن بست طولانی که سابقه آن به سال 2002 میلادی (1381) و هنگامی بازمی گردد که مخالفان ایران برای نخستین بار تاسیسات هستهای اعلام نشده ایران را فاش کردند، پایان خواهد داد.
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران هم که در تمام طول هفته سرگرم مذاکره و رایزنی با جان کری وزیر خارجه آمریکا بوده است در پیامی به زبان انگلیسی بر روی یوتیوب اعلام کرد که دستیابی به توافق میتواند افقی تازه را برای مقابله با چالشهای مهم مشترک بگشاید.
ظریف در این پیام با اشارهای صریح به گروه تکفیری صهیونیستی داعش گفت: «تهدید مشترک ما امروز افراط گرایی خشن و بربریسم است.»
روز شنبه به نظر میرسید که یکی دیگر از سنگ موانع در برابر دستیابی به توافق هستهای - یعنی تحقیقات متوقف مانده سازمان ملل درباره ادعاهای مربوط به تلاشهای گذشته ایران در جهت ساخت بمب - احتمالا به صورت بالقوه در آستانه حل وفصل قرار گرفته است.
یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی پس از بازگشت از سفر به تهران به خبرنگاران گفت این آژانس قصد دارد تا پایان سال جاری گزارش خود را در باب شفاف سازی و روشن کردن این مسائل منتشر سازد.
وی با این همه افزود این کار مستلزم همکاری ایران خواهد بود که تاکنون از صدور مجوز دسترسی آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تعدادی از افراد و سایتهای حساس که برخی از آنها نظامی هستند خودداری کرده است. آمانو گفت هنوز کارهای بیشتری باید صورت بگیرد.
کلسی داونپورت کارشناس انجمن کنترل تسلیحات گفت: اظهارات آمانو در این خصوص مثبت بوده است و گامی مهم و چشمگیر برای حل وفصل موضوع تحقیقات در این زمینه به شمار میرود.
وی افزود: «اگر آژانس بینالمللی انرژی اتمی از پارامترها و شاخصههای تحقیقات در این خصوص راضی است، پس این روند باید برای گروه پنج به علاوه یک نیز قابل قبول و راضیکننده باشد.»
* آسوشیتدپرس: نشانههایی در وین وجود دارد که میگوید پایان نزدیک است
در همین حال آسوشیتدپرس نوشت: وزرای خارجه گروه 1+5 احتمالا به همتایان آمریکایی و ایرانی خود در وین خواهند پیوست تا با دستیابی به توافق هستهای با ایران پس از 2 سال تلاشهای سخت، به یک موفقیت بزرگ دیپلماتیک دست پیدا کنند.
دیپلماتها عنوان کردند که یکی از دو موضوع اختلافی که سازوکار برداشته شدن تحریمها بود در مرحله کارشناسی با توافق همراه بود و حل و فصل شده است.
وال استریت ژورنال نیز در این باره نوشت: به گفته مقامات حاضر در مذاکرات هستهای در وین، به نظر میرسد که عناصر کلیدی یک توافق هستهای میان ایران و قدرتهای جهانی در آستانه ضربالاجل 7 جولای (16 تیر) در جای خود قرار گرفتهاند.
دیپلماتهای آمریکایی و ایرانی تاکید دارند که دستیابی به توافق هستهای برای پایان دادن به 10 سال بن بست بر سر حل و فصل برنامه هستهای ایران همچنان نامعلوم است.
این مقامات اما اظهار دارد که پیشرفتهایی در روزهای اخیر بر سر دو موضوع چالش برانگیز باقی مانده حاصل شده است:سازوکار رفع تحریمها و بازرسی از تاسیسات هستهای ایران. وال استریت ژورنال در ادامه ادعا میکند که توافق هستهای با هدف مهار تواناییهای تهران برای حرکت به سمت سلاح اتمی در مقابل برداشته شدن تحریمها صورت میگیرد. در کنار آمریکا، کشورهای فرانسه، انگلیس، چین، روسیه و المان نیز در حال مذاکره با ایران برای رسیدن به توافق هستهای هستند.
* رسانه چینی:ایران و 1+5 در آستانه یک توافق تاریخی هستند
یک نشریه ارگانی حزب حاکم چین هم در تحلیلی نوشت: ماراتن طولانی گفت و گوهای هستهای خط پایان را تجربه میکند و 1 +5 و ایران که یک بار در لوزان بیانیهای منتشر کردند، حالا در آستانه یک توافق تاریخی هستند.
روزنامه گلوبال تایمز خاطر نشان کرده است که شاید به جرات بتوان گفت که ایران بزرگترین برنده توافق هستهای است و مزایای آن بیش از هر طرفی متوجه این کشور خواهد بود.
این رسانه چینی اضافه کرد که مذاکرات قبلی که توافقاتی را در پی داشت، باعث شد ایران هفت میلیارد دلار از داراییهایش را دوباره بدست آورد.
به نوشته این روزنامه، حالا اما ایران در آستانه رفع تمامی تحریمها است. این در حالی است که این کشور برنامه هستهای صلح آمیز خود را نیز تثبیت کرده و در حال پیش بردن آن است.
گلوبال تایمز تاکید کرد: البته این حق ایران است که تحریمهای ظالمانهای که برای خفه کردن اقتصاد این کشور وضع شد، از روی بخشهای نفت، گاز، انرژی و بانکهای آن برداشته شود.
این روزنامه چینی نوشت: البته آمریکا هم در این میان بسیار مشتاق توافق است و آن را بارها نشان داده است.
گلوبال تایمز ادامه میدهد: طبیعی است که آمریکا بخواهد تجارت گستردهتری با ایران داشته باشد و در این منطقه بیش از گذشته فعالیتهای اقتصادی انجام دهد. این توافق به آمریکا چنین امکانی میدهد، امکانی که سالها از آن بیبهره بوده است.
افزون بر این، روزنامه چینی نوشت که آمریکا به نسبت اروپا که محتاط است با جسارت بیشتری با ایران گفت و گو میکند و علاقه بیشتری به توافق نشان میدهد، زیرا میراث گرانبهایی از دولت باراک اوباما رئیسجمهور آن کشور بر جای مانده و یک توافق تاریخی شکل میگیرد که تبعات منطقهای و جهانی وسیعی خواهد داشت.
* واشنگتن پست: نام کری و ظریف در کتب تاریخی جهان ثبت خواهد شد
واشنگتن پست هم نوشت: نام «جان کری» وزیر خارجه امریکا و «محمدجواد ظریف» وزیرخارجه ایران در کتب تاریخی جهان؛ به عنوان دو دیپلماتی حک خواهد شد که در عین وجوه تمایز ماهوی، با برقراری یک رابطه دوستانه حول محور حفظ منافع ملی، توافقی تاریخی ثبت کردند.
«کارول موره لو» مقاله نویس روزنامه واشنگتن پست، تحلیلی را به ارزیابی دیپلماسی شخصی وزرای امور خارجه ایران و آمریکا در فرآیند گفتوگوهای هستهای ایران اختصاص داد و نوشت: اگر توافق هستهای ایران بدست آید، نام «جان کری» و «محمدجواد ظریف» و رئیسان جمهوری دولتهای متبوعشان در کتب تاریخی جهان ثبت خواهد شد.
* وزیر خارجه اتریش: توافق هستهای افقهای جدیدی برای همکاری تهران و اروپا باز میکند
وزیر خارجه اتریش هم گفت: حصول یک توافق هستهای فرصتی جدید برای همکاریهای بهتر میان ایران و اروپا است.
سباستین کورتز با اشاره به مذاکرات ایران و 1+5 که هم اکنون در وین پایتخت این کشور در جریان است گفت: حصول یک توافق در خصوص برنامه هستهای ایران افقهای جدیدی را برای همکاری میان تهران و اتحادیه اروپا به ویژه در حوزه اقتصادی باز میکند.
وزیر امور خارجه اتریش با بیان اینکه برداشته شدن تحریم بخشی از مذاکرات کنونی در وین است، تاکید کرد: کاهش تحریمها امکان همکاری با ایران را افزایش میدهد.
کورتز افزود: ما همه امیدواریم که مذاکرات هستهای با ایران با موفقیت به پایان برسد چون بر این باوریم که این اتفاق نه تنها برای منطقه سودمند است بلکه صلح،ثبات و امنیت را برای جهان به همراه دارد.
* نتانیاهو: در وین شکست ما رقم میخورد، توافقی بد را انتظار میکشیم
در همین حال، بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی با حمله مجدد به توافق هستهای احتمالی بین جمهوری اسلامی ایران و شش قدرت بزرگ جهان، گفت که در وین پیشرفتی صورت نگرفته بلکه شکست ما درحال رقم خوردن است و توافقی بد را انتظار میکشیم.
نتانیاهو که در آغاز جلسه کابینه رژیم صهیونیستی سخن میگفت، ادعا کرد: توافق هستهای با ایران از توافق با کره شمالی که نتیجه آن ایجاد زرادخانه هستهای این کشور بود، بدتر است.
نخست وزیر رژیم صهیونیستی گفت: هر روز که از مذاکرات هستهای در پایتخت اتریش میگذرد، عقب نشینی کشورهای بزرگ بیشتر و امتیازهای زیادتری به ایران داده میشود.
وی افزود: با امضای توافق هستهای صدها میلیارد دلار به سوی ایران سرازیر خواهد شد و به ایرانیها کمک میکند تا در مسیرهایی که میخواهند آن را هزینه کنند.
منابعی مسئول در دفتر نتانیاهو هم با حمله به توافق هستهای با ایران گفتهاند که گزارشها حاکی از پیشرفت در مذاکرات هستهای و به ویژه در خصوص دستیابی به تفاهم در باره تحریمهای ایران هستند.
این منابع در گفتوگو با پایگاه صهیونیستی «واللا» افزودهاند: امتیازهای به ایران در خصوص سازوکارهای ممکن برای نظارت بر توافق، رفع تحریمها، تعداد سانتریفیوژها، تحقیقات و توسعه برنامه هستهای و نصب سانتریفیوژهای بسیار پیشرفته است.
حضور وزرای خارجه 1+5 در وین برای پایان دادن به مذاکرات هستهای
صاحبخبر -