به گزارش الف؛ روز گذشته خبر سقوط یک جت شخصی در نزدیکی مسکو پایتخت روسیه، جنجال های زیادی را در عرصه بین المللی برانگیخت. این جِت که 10 سرنشین داشته، به طور خاص حامل "یوگنی پریگوژین"، رئیس گروه نظامی واگنر یعنی همان گروهی بود که اندکی قبل، در قالب یک کودتا، پیشروی های نظامی قابل توجهی را در خاک روسیه انجام داد و موفق به تصرف برخی شهرهای مهم روسیه و مراکز مهم نظامی و امنیتی آن ها نظیر شهر رُستوف شد.
نکته قابل تامل اینکه آنطور که در آن زمان گفته شد، نیروهای گروه نظامی واگنر حتی خود را به فاصله 2 ساعت مانده تا مسکو پایتخت روسیه نیز رسانده بودند با این حال در نهایت، با میانجیگری رئیس جمهور بلاروس "الکساندر لوکاشنکو"، یک توافق و مصالحه میان یوگنی پریگوژین و دولت روسیه ایجاد شد و به تنش و جنجالها در روسیه خاتمه داده شد.
با این همه، توجه به چند نکته در مورد ماجرای سقوط هواپیمای یوگنی پریگوژین، ضروری به نظر می رسد.
1: ابهامات ماجرا زیاد است
یکی از مهمترین مسائلی که از زمان انتشار خبر سقوط هواپیمای حامل یوگنی پریگوژین فرمانده گروه نظامی واگنر خودنمایی می کند، رژه رفتن سیلی از ابهامات و ادعاهای گوناگون با محوریت حادثه مذکور است. به عنوان مثال در ابتدا گفته شد که هواپیمای وی از سوی پدافند هوایی روسیه هدف قرار گرفته است با این حال اندکی بعد، برخی منابع خبری گفتند که بمبی در داخل هواپیمای مذکور جاساز شده بوده که انفجار آن موجب انهدام هواپیما شده است.
در عین حال، از همان آغاز انتشار خبر در مورد اینکه آیا واقعا پریگوژین نیز در هواپیما حضور داشته، با جدیت سخن گفته نشده است. اگرچه نام پریگوژین در فهرست افرادی بوده که در هواپیما حضور داشته اند با این حال، پیشتر نیز برای پریگوژین حادثه ای مشابه رخ داده که نامش در فهرست افرادی بوده که در یک هواپیما حضور داشته اند و آن هواپیما نیز دچار سقوط شده اما بعدها مشخص شده که پریگوژین در هواپیمای ساقط شده حضور نداشته است.
جدای از این ها، بسیاری جدای از متهم کردن دولت روسیه و شخص پوتین مبنی بر اینکه وی انتقام کودتای ناکام پریگوژین را از وی گرفته، به طور خاص به این مساله اشاره کردند که هیچ بعید نیست اساسا طراحان کودتا از درون صفوف گروه واگنر و به طور خاص فرماندهان عالی رتبه این گروه نیز باشند. در واقع، اختلافات داخلی در واگنر خود را در قالب ترور پریگوژین و ساقط کردن هواپیمای او نشان داده است.
2: پوتین و معمای تسویه های داخلی
یکی از گزاره هایی که شمار قابل توجهی از ناظران و تحلیلگران در مورد حادثه ساقط شدن هواپیمای پریگوژین به آن اشاره می کنند این است که این حادثه را باید در ادامه سیری از تسویه حساب های ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه پس از وقوع کودتای ناکام اخیر در روسیه دانست. در این راستا، پیش از آنکه هواپیمای پریگوژین منفجر شود، سرگی سوروویکین فرمانده نیروی هوایی روسیه نیز بنابر آنچه برخی منابع خبری اعلام کرده اند، از سوی نیروهای امنیتی این کشور بازداشت شده است. فردی که مدت ها به نزدیکی به یوگنی پریگوژین شهره بوده است. به تازگی نیز معاون وی جایگزین او شده و هنوز هم هیچ خبری از ژنرال سوروویکین نیست و او در انظار عمومی ظاهر نشده است. پیش از همه این قضایا نیز شاهد آن بودیم که شمار قابل توجهی از الیگارش های روسی که درنتیجه جنگ اوکراین، منافع مالی خود را در خطر دیده بودند و علیه پوتین دست به اعتراض زده بودند هم به طرق مشکوکی در کشورهای مختلف جهان جان خود را از دست دادند. مساله ای که برخی تحلیلگران آن را به انتقام جویی کرملین نسبت میدادند.
از این منظر، اینطور گفته می شود که مرگ پریگوزرین را نیز به نوعی باید در همین راستا تحلیل و تفسیر کرد. البته که این سناریو به این مساله نیز اشاره دارد که پوتین و متحدان وی در کرملین، عملا خط و نشان بسیار روشنی را برای دیگر افرادی که به نوعی سعی در انجام اقدامات مشابه علیه نظام سیاسی روسیه داشته باشند، کشیدهاند.
3: باخت پریگوژین در رولت روسی!
در نهایت باید گفت که پریگوژین از همان زمانی که اقدام به انجام کودتا در خاک روسیه کرد، تا حد زیادی حیات خود در قالب معادلات سیاسی و نظامی روسیه را نیز خاتمه بخشید. او به عنوان فردی که پیشتر نزدیکی زیادی به پوتین داشته به خوبی می دانست که وی(پوتین) بیشترین نفرت را از خیانت به خود دارد. از این رو، اینکه وی در داخل خاک روسیه دست به کودتا بزند و فکر کند که می تواند از تبعات و پیامدهای آن فرار کند، به هیچ عنوان توقع واقع بینانه ای نبود. البته اینکه ظاهرا "دیمیتری اوتکین" دست راستِ پریگوژین نیز در هواپیمای ساقط شده همراه وی بوده هم به نوعی موید این نکته است که سناریوی انتقام جویی از بانیان کودتای ناکام روسیه کاملا جدی است.
شاید بهترین سناریو برای پریگوژین در صورت اراده اش برای انجام کودتا در روسیه این بود که حرکتش را در تقابل با پوتین و کرملین تا نقطه پایان و حتی به قیمت مرگ خود، ادامه می داد. زیرا باخت وی در میدان جنگ با رقیبش به مراتب بهتر از باخت او در قمار رولت روسی با کرملین بود!