به گزارش تجارت‌نیوز، عرفان حاج‌محمدی: مفهوم تنش آبی زمانی استفاده می‌شود که تقاضا برای آب از حجم موجود پیشی بگیرد یا به دلیل کیفیت پایین آب محدود می‌شود.
در واقع تنش آبی زمانی وجود دارد که میزان حجم آب سالانه یک کشور یا منطقه کمتر از 1700 مترمکعب برای هر فرد باشد؛ یعنی بین هشت تا 9 لیوان آب در روز.
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، از هر شش نفر در جهان، یک نفر در این وضعیت قرار دارد و این موضوع را به یک مشکل جهانی تبدیل می‌کند که به طور فزاینده‌ای نگران‌‌کننده است. در بسیاری از کشورها، آب بسیار سریع‌تر از آن که دوباره تامین شود مصرف می‌شود. هدر رفتن آب در شهرها چالشی است که باید فورا با آن روبه‌رو شویم.
موسسه منابع جهانی اعلام کرده است که دلایل تنش آبی متنوع و پیچیده است، اما بحران آب‌وهوا و گرم شدن کره زمین هر دو تهدید دائمی هستند. عوامل دیگری همچون رشد جمعیتی، اختلالات اقلیمی و کوتاه‌تر شدن فصول مرطوب، آلودگی بستر رودخانه‌ها به دلیل فعالیت‌های صنعتی، سوءمدیریت انسانی منابع آبی و درگیری‌های مسلحانه نیز دخیل هستند.
سایه کمبود آب بر 20 درصد کشورهای جهان
کشورهای فقیر بیشترین آسیب را از تنش آبی می‌بینند. بر اساس آمار منتشرشده توسط بنیاد اقدام علیه گرسنگی، در سوریه بیش از نیمی از شبکه آب در جنگ آسیب‌دیده است و در یمن، از زمان شروع درگیری‌ها جمعیت بدون دسترسی به آب سالم از 40 درصد به 70 درصد افزایش یافته است.
حدود یک‌پنجم کل کشورهای جهان تا سال 2040 با مشکلات کمبود آب مواجه خواهند شد. بر اساس تحلیلی که توسط موسسه منابع جهانی (WRI)، یک سازمان غیرانتفاعی که منابع طبیعی سیاره زمین را بررسی می‌کند، فهرست کشورهایی که شدیدترین وضعیت کم‌آبی را دارند به این شکل است:
- قطر
- اسرائيل
- لبنان
- ایران
- اردن
- لبنان
- کویت
- عربستان سعودی
- اریتره
- امارات متحده عربی
- سن مارینو
- بحرین
- هند
- پاکستان
- ترکمنستان
- عمان
کشورهای خاورمیانه؛ قربانیان اصلی تنش آبی
از 33 کشوری که احتمالا در سال 2040 با تنش آبی و قطع منابع آب مواجه می‌شوند، 14 کشور در خاورمیانه واقع شده‌اند، منطقه‌ای با دمای بالا و بارندگی بسیار کم که موجب کاهش جریان‌های رودخانه‌ای در طول سال می‌شود.
همچنین خاورمیانه، منطقه‌ای است که با ناآرامی‌های سیاسی و مناقشات ارضی مواجه است. 9 کشور از این میان ممکن است با کمبود شدید آب مواجه شوند: بحرین، کویت، فلسطین، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، ایران و لبنان.
تأثیر تنش آبی بر اقتصادهای بزرگ جهان
در حالی که بعید است ابر قدرت‌های جهانی با تنش آبی نگران‌کننده‌ای که خاورمیانه را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مواجه شوند، اما ایالات متحده، چین و هند همچنان باید با مشکلات عمده مرتبط با کمبود آب، به ویژه در مناطق خاصی مانند جنوب‌غربی ایالات متحده یا استان نینگشیا چین، جایی که کمبود آب می‌تواند از 40 درصد به 70 درصد افزایش یابد، دست‌وپنجه نرم کنند.
در آمریکای جنوبی، شیلی در حال حاضر یکی از کشورهای پرمخاطره است که در سال 2010 از نظر تنش آبی دچار شرایط حادتری شده و اکنون به عنوان یکی از مکان‌هایی در نظر گرفته می‌شود که احتمالا تا سال 2040 شاهد تنش آبی بسیار بالا خواهد بود، که عمدتا در نتیجه افزایش دما و تغییر الگوی بارندگی در منطقه است.
اسپانیا و یونان با پیوستن به کشورهای همسایه خود در شمال آفریقا، در صدر جدول کشورهای اروپایی متاثر از تنش آبی قرار دارند.
همانطور که تقریبا همیشه به این شکل بوده است، ما باید روی تعهد و حمایت کامل دولت‌ها، نهادهای محلی و بخش خصوصی حساب کنیم؛ محدود کردن استفاده از آب برای فعالیت‌های خاص، تمرکز روی کاشت محصولات کارآمد، حمایت از زیرساخت‌های تصفیه آب و نمک‌زدایی، کاشت مجدد جنگل‌ها، کاهش ضایعات مواد غذایی و ترویج رژیم‌های غذایی پایدارتر از جمله راه‌های معقول برای کاهش استرس آب در منطقه و جهان است.