موضوع ناترازی چه در حوزه گاز و چه در حوزه فرآورده‌های نفتی دغدغه‌ای برای مسئولان نظام و فعالان این صنعت است. شورای اقتصاد ۳۶‌میلیارد دلار پروژه برای بهینه‌سازی انرژی در بخش‌های مختلف اختصاص داده است تا در پایان برنامه هفتم توسعه ضمن بهینه‌سازی مصرف ۵/۳ میلیون بشکه نفت‌خام نیز صرفه‌جویی شود. رئیس مجلس با تأکید بر اینکه مردم باید در اولویت انتفاع حاصل از این صرفه‌جویی قرار گیرند، می‌گوید: باید شرایطی ایجاد شود که مردم به دنبال وسایل تکنولوژی و بهینه‌ای که وجود دارد، بروند و قدرت خرید آن‌ها را هم پیدا کنند، هر کار دیگری انجام دهیم، آب در هاون کوبیدن است. امروز نیازمند تصمیماتی شجاعانه، عقلانی و خردمندانه هستیم که سخت و در جا‌هایی تلخ هستند، ما باید مسئولیت آن‌ها را بپذیریم تا از فرصت با ریسک موجود استفاده کنیم.
ناترازی مصرف انرژی در سال‌های اخیر مشکلاتی را برای دولت و فعالان این صنعت به وجود آورده است؛ موضوعی که با افزایش مصرف سوخت در خودرو‌های داخلی و فرسوده آغاز می‌شود و به فرسوده بودن ماشین‌آلات صنعتی، لوازم خانگی غیراستاندارد، لوازم گرمایشی پرمصرف، عدم‌دسترسی آسان به حمل‌و‌نقل عمومی شهری و بین‌شهری، عدم‌اجرای صحیح دولت الکترونیک و تردد مردم در سطح شهر برای انجام کار‌های اداری و قاچاق سوخت ختم می‌شود. اصلاح این ناترازی‌ها نیازمند فرهنگ‌سازی، بستر‌سازی برای تولید خودرو‌های برقی، تولیدلوازم خانگی کم‌مصرف و اصلاح الگوی مصرف است.
قطعاً برگزاری همایش‌ها، کنفرانس‌های متعدد و صرف هزینه‌های هنگفت برای تبیین بهینه‌سازی مصرف انرژی، در پیشرفت کار کمک چندانی نخواهد کرد. اجرای پروژه‌های مربوط به اصلاح الگوی مصرف نیازمند مشارکت همگانی در دولت است تا در کنار نوسازی ماشین‌آلات صنعتی و ناوگان عمومی تولید خودرو‌های برقی نیز در دستور کار قرار گیرد و مسئولان مربوط صرفاً ایده‌پردازی نکنند و برنامه‌های شعاری ارائه ندهند.
صاحبنظران معتقدند شاخص شدت مصرف انرژی در ایران دو برابر متوسط جهان و سه برابر کشور‌های توسعه یافته است، در حالی که قرار بود تا پایان برنامه ششم به نصف کاهش یابد، اما ما یک فرصت صرفه‌جویی انرژی نیز داریم چراکه ۱۰۱‌میلیارد دلار هدررفت منابع مالی در مصارف غیربهینه و یارانه‌هاست که این مبلغ معادل ۵/۳‌میلیون بشکه نفت‌خام در روز است و اگر بتوانیم حتی یک‌چهارم این رقم را صرفه‌جویی کنیم، پیشرفت بزرگی است. همچنین وضعیت راندمان نیروگاه‌های ما حدود ۳۹‌درصد است که این رقم در حوزه نیروگاه‌های گازی حدود ۳۲‌درصد است که باید در برنامه هفتم این ارقام بهبود یابد و یارانه‌ها به سمت مصرف‌کننده نهایی هدایت شود. دولت برنامه‌ای برای تخصیص سهمیه بنزین به هر فرد ایرانی دارد که در صورت اجرای سراسری، ضمن انتفاع کسانی که فاقد خودرو هستند، دولت نیز می‌تواند میزان مصرف واقعی را برآورد کند و از قاچاق سوخت جلوگیری شود.
روز گذشته وزیر نفت در آیین گشایش کنفرانس و نمایشگاه بین‌المللی بهینه‌سازی مصرف و بهره‌وری انرژی ایران از تخصیص ۳۶‌میلیارد دلار برای پروژه‌های بیهنه‌سازی مصرف انرژی خبر داد و گفت: در بهینه‌سازی مصرف انرژی با دو مقوله تولید و مصرف مواجهیم. در حوزه تولید نفت‌خام به عدد ۳‌میلیون‌و‌۱۹۰هزار بشکه و در گاز نیز به بیش از یک‌میلیارد مترمکعب تولید رسیده‌ایم، اما در بخش مصرف به شدت با ناترازی مواجهیم، از این رو ۳۶‌میلیارد دلار پروژه در شورای اقتصاد برای بهینه‌سازی در بخش‌های مختلف اختصاص یافته است.
جواد اوجی به میزان سرمایه‌گذاری در این صنعت اشاره کرد و افزود: در بخش سرمایه‌گذاری نیز سال گذشته بالغ بر ۱۵‌میلیارد دلار و امسال نیز ۱۳‌میلیارد دلار به پروژه‌های نیمه‌تمام تخصیص یافت که بخش زیادی از آن‌ها در راستای افزایش تولید گاز و نفت و فرآورده‌های نفتی بوده و پالایشگاه فاز۱۴ پارس‌جنوبی از جمله این پروژه‌هاست. در راستای جمع‌آوری گاز‌های مشعل نیز پروژه‌های خوبی در سال قبل به اجرا درآمد. این روز‌ها هم آماده بهره‌برداری از فاز۱۱ پارس‌جنوبی هستیم و این پروژه به زودی با حضور رئیس‌جمهور افتتاح می‌شود.

قالیباف: مجلس به دنبال ایجاد تحول در صرفه‌جویی انرژی است
به گزارش فارس، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی که در این همایش سخن می‌گفت، با اشاره به روند تدوین برنامه هفتم توسعه در مجلس گفت: ما در حال تنظیم برنامه هفتم هستیم و ناگزیریم یک برنامه تحولی داشته باشیم و به نظر من، پیشران این برنامه، موضوع انرژی در کشور است. قالیباف با بیان اینکه امروز در شرایطی هستیم که هر مشکلی را می‌توان به فرصت تبدیل کرد، تصریح کرد: فرصت‌ها به دو دسته با ریسک و بدون ریسک تقسیم می‌شوند، اتفاقاً اکثر رشد و پیشرفت‌ها، در استفاده از فرصت‌های باریسک است، به عنوان مثال در برنامه هفتم، ما امکان صرفه‌جویی روزانه ۵/۳ میلیون بشکه نفت را داریم که یک فرصت بسیار بزرگ است.
رئیس مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه امروز ظرفیت و ثروت عظیمی در بخش نفت و گاز وجود دارد، اظهار کرد: امروز در زمینه ظرفیت‌های نفت و گاز در رتبه اول هستیم، اما نقطه قوت ما تبدیل به نقطه ضعف ما شده است. امروز جامعه بشری در شرایطی است که هر پدیده‌ای که پیش روی ماست، فرصت است، اما این فرصت‌ها به دو دسته با ریسک و بدون ریسک تقسیم می‌شوند و اتفاقاً همیشه تحول و جهش برای جهش‌های بزرگ از فرصت‌های با جهش آغاز می‌شود و امروز انرژی در کشور ما یک فرصت باریسک است.
وی افزود: با اینکه رشد تولید ما کمتر از ۵/۱ درصد است، اما رشد مصرف ما حدود ۴درصد است. این یک خطر بزرگ است چراکه امروز برای تولید هر مترمکعب گاز حدود هشت دلار هزینه می‌کنیم، در حالی که صرفه‌جویی در مصرف، تنها یک دلار هزینه دارد. ما ناگزیر به بهینه‌سازی مصرف انرژی هستیم، چراکه ظرفیت مالی بسیار بزرگی برای ما ایجاد و از سویی خطر ناترازی را نیز برطرف می‌کند. این دیگر نیاز به فکر کردن ندارد بلکه ما ناگزیریم موضوع صرفه‌جویی را به سرعت در صنعت پیش ببریم. باید جلوی آن رشد را بگیریم، چراکه ما را هم از ناترازی و هم اینکه ظرفیت‌های مالی خوبی برای‌مان ایجاد می‌کند. امروز ۵/۳ میلیون بشکه معادل حدود ۱۰۰‌میلیارد دلار روزانه هدر می‌دهیم که باید به آن توجه کنیم.
مردم منتفع شوند، قطعاً همکاری می‌کنند
قالیباف تصریح کرد: هیچ تحولی انجام نمی‌شود، مگر اینکه سه پایه داشته باشد؛ هوشمندسازی، شفاف‌سازی و مردمی‌سازی، البته در وهله اول، این مردم هستند که می‌توانند تحول را رقم بزنند.
رئیس مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: اگر مردم از این بهینه‌سازی و صرفه‌جویی انتفاع داشته باشند، می‌توانند به بهترین نحو در مراحل تصمیم‌گیری و اجرا به مسئولان کمک کنند، بنابراین امروز مهم‌ترین مسئله ما، نوع نگاه به بهینه‌سازی مصرف انرژی است. قالیباف با بیان اینکه در برنامه هفتم توسعه قادریم ۵/۳ میلیون بشکه نفت در روز تا پایان سال صرفه‌جویی کنیم، عنوان کرد: در تولید انرژی حدود ۹‌میلیون بشکه در روز ظرفیت داریم، وقتی به حوزه عرضه انرژی تولید بیاییم این عدد حدود ۷‌میلیون بشکه است و واقعیت این است که امروز عرضه انرژی نهایی ما حدود ۵‌میلیون بشکه در روز است، این در حالی است که روند رشد اقتصادی ما در این زمینه طی دهه گذشته به طور متوسط یک‌درصد بوده است.
وی با تأکید بر اینکه امروز می‌توانیم ۶۵‌درصد انرژی تولیدی کشور را صرفه‌جویی کنیم، گفت: در زمان آغاز بررسی برنامه هفتم توسعه، جلسه‌ای با تعدادی از وزرای دولت و کمیسیون انرژی داشتیم و جمع‌بندی ما این بود که رشد تولید ما در حوزه انرژی حدود ۲/۱ تا ۵/۱ درصد است، اما رشد مصرف‌مان حدود ۵‌درصد است، همین الان این ناترازی با سرعت ما را رو به بحران می‌برد و ما نتوانسته‌ایم آن را متوقف کنیم.
وی تصریح کرد: اگر به صرفه‌جویی ۵/۳ میلیون بشکه در روز باور داریم، باید مردم در اولویت انتفاع حاصل از آن قرار داشته باشند و اول آن‌ها از این منابع بهره‌مند شوند و در مرحله بعدی درصدی از این منابع در اختیار دولت قرار بگیرد. باید شرایطی ایجاد شود که مردم به دنبال وسایل تکنولوژی و بهینه‌ای که وجود دارد بروند و قدرت خرید آن‌ها را هم پیدا کنند، هر کار دیگری انجام دهیم، آب در هاون کوبیدن است. امروز نیازمند تصمیماتی شجاعانه، عقلانی و خردمندانه هستیم که سخت و در جا‌هایی تلخ هستند، ما باید مسئولیت آن‌ها را بپذیریم تا از فرصت با ریسک موجود استفاده کنیم. قالیباف با بیان اینکه امروز مهم‌ترین موضوع در حوزه انرژی نوع رویکرد و نگاه ما به بهینه‌سازی انرژی است، اظهار کرد: امروز نیروگاه‌های برق، حمل‌و‌نقل و صنعت سهم بزرگی در مصرف انرژی دارد که همه باید برای صرفه‌جویی انگیزه پیدا کنند. امروز می‌خواهیم بهینه‌سازی انرژی را دولتی انجام دهیم که نمی‌شود.
وی در پایان افزود: ما در مجلس شورای اسلامی ایستاده‌ایم تا با اولویت، تحول لازم را در حوزه انرژی رقم بزنیم تا با کمک دولت، تسهیلگر مردم باشیم تا ۵/۳ میلیون بشکه صرفه‌جویی را تا پایان برنامه هفتم محقق کنیم.