در شرایطی که فرانسه به پشتوانه کشور‌های آفریقایی از بازگشت به گذشته در نیجر حمایت می‌کند و امریکا هم قصد دارد برخی کمک‌ها به این کشور آفریقایی را محدود کند، روسیه می‌کوشد از تثبیت موقعیت خود در نیجر برای ضربه وارد کردن به جایگاه غرب در آفریقا استفاده کند.
کودتا در نیجر، هفتمین کودتای نظامی در غرب و مرکز آفریقا در سه سال گذشته است و باعث شده نیجر به عرصه تقابل مسکو و غرب در این قاره تبدیل شود تا جایی که روسیه می‌کوشد از همین مسیر به غرب ضربه وارد کند. کودتا در نیجر می‌تواند نقطه پایانی بر دوره سلطه فرانسه بر بخشی از آفریقا باشد و روابط میان این کشور و کشور‌های آفریقایی تحت استعمار فرانسه را با بحران مواجه کند. از یک جنبه، اینکه نیجر یکی از تأمین‌کنندگان اورانیوم فرانسه محسوب می‌شود، حائز اهمیت است و از جنبه‌ای دیگر، واکنش مردم به مقامات جدید نیجر برای اعتراض به حاکمیت استعماری فرانسه در کشورشان درخور توجه است. مردم در تظاهرات خود پرچم‌های روسیه در دست داشته و شعار‌هایی در حمایت از کودتاچیان و روسیه سر دادند. این تحولات نشان می‌دهد که کودتا در قالب نماد سرخوردگی از حکومت غربگرای حامی فرانسه نمود داشته است.
پاریس حامی طرح اکوواس
چنانچه حاکمان جدید نیجر به اولتیماتوم یک هفته‌ای جامعه اقتصادی کشور‌های غرب آفریقا موسوم به اکوواس پاسخ ندهند، امکان دارد که اعضای اکوواس در این کشور مداخله نظامی کنند. این اولتیماتوم امروز به پایان می‌رسد. اتحادیه اروپا از اولتیماتوم کشور‌های آفریقایی حمایت کرده است. اکوواس چندین بار در گذشته نیز در کشور‌های منطقه مداخله نظامی کرده است، به عنوان مثال در دهه ۱۹۹۰ آن‌ها در جنگ‌های داخلی در لیبریا، سیرالئون و گینه بیسائو مداخله کردند. با این حال، عملیات نظامی اکوواس تاکنون همیشه به دعوت دولت‌های مربوط انجام شده است. در صورت اجرایی شدن عملیات نظامی در نیجر، این عملیات اولین عملیاتی خواهد بود که این نهاد برخلاف میل دولت یا حاکمان نظامی جدید انجام خواهد داد. دولت فرانسه از طرح «اکوواس» برای مداخله نظامی در نیجر حمایت کرده است.
به همین منظور، کاترین کولنا، وزیر خارجه فرانسه روز شنبه با اوحومدو محمدو، نخست وزیر و سفیر نیجر در پاریس درباره کودتای اخیر در این کشور و تحولات مربوط به این کشور دیدار و رایزنی و حمایت پاریس را از مداخله نظامی در نیجر اعلام کرد. وزیر خارجه فرانسه پیش از این گفته بود که حکومت نظامی در نیامی پایتخت نیجر تا یک‌شنبه فرصت دارد قدرت را واگذار کند و دموکراسی در این کشور را احیا کند در غیر این صورت تهدید کشور‌های غرب آفریقا در زمینه مداخله نظامی باید خیلی جدی گرفته شود. همراستا با این تحولات، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا نیز دیروز در بیانیه‌ای اعلام کرد که واشنگتن تصمیم گرفته است برخی از برنامه‌های مرتبط با کمک‌های خارجی را که دولت نیجر از آن سود می‌برد، متوقف کند.
بلینکن گفت: «این تصمیم دولت امریکا بر تمام برنامه‌های کمک‌های خارجی این کشور در نیجر تاثیر نمی‌گذارد و ارائه کمک‌های بشردوستانه و غذایی لازم ادامه خواهد یافت.» وی با اشاره به اینکه واشنگتن به فعالیت‌های خود در نیجر از جمله عملیات دیپلماتیک و امنیتی برای حفاظت از نیرو‌های امریکایی ادامه می‌دهد، خواستار بازگشت فوری دولت منتخب نیجر به قدرت شد.
بلینکن همچنین تاکید کرد که کشورش به بازبینی کمک‌های خارجی و همکاری‌های خود با تحولات میدانی در راستای اهداف سیاسی و محدودیت‌های قانونی خود ادامه خواهد داد. وی تأکید کرد که ارائه کمک‌های امریکا به دولت نیجر مشروط به وجود حکومت دموکراتیک و احترام به قانون اساسی است.
تلاش برای ورود واگنر به دوران پس از کودتا
یوگنی پریگوژین، رئیس گروه واگنر، کودتای نیجر را جشن گرفته و وضعیت در نیجر را میراث استعمار دانسته است. همچنین، خبرگزاری آسوشیتدپرس امریکا مدعی شد که حاکمیت جدید در نیجر همزمان با گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال مداخله نظامی فرانسه و کشور‌های جامعه اقتصادی غرب آفریقا (اکوواس)، از نیرو‌های نظامی شرکت خصوصی نظامی واگنر روسیه برای مقابله با هرگونه مداخله در نیجر درخواست کمک کرده است. تایمز لندن نیز نوشت که در صورت موافقت و حضور واگنر در نیجر، این کشور یازدهمین کشوری خواهد بود که واگنر در این کشور‌ها حضور خواهد داشت.
این در حالی است که سباستین فیشر، سخنگوی وزارت خارجه آلمان معتقد است که دولت برلین هیچ شواهدی در مورد نقش داشتن نیرو‌های روسیه در کودتای نیجر ندارد. فیشر جمعه در این مورد گفت: «گروه واگنر و نیرو‌های امنیتی روسیه مدت‌های مدیدی است که در اطراف نیجر یعنی در مالی و بورکینافاسو فعالیت دارند، اما ما هیچ شواهدی در مورد نقش نیرو‌های روس در کودتای نیجر نداریم.»
فیشر معتقد است که دولت برلین هیچ شواهدی در مورد نقش داشتن نیرو‌های روسیه در کودتای نیجر ندارد. پروفسور هارش وی، رئیس مطالعات و سیاست خارجی در بنیاد تحقیقات آبزرور گفت: «این شکست دولت‌های دموکراتیک است که فضا را برای همه نوع گروه‌ها برای مداخله در عملکرد کشور باز می‌کند.»