رئیس مرکز اورژانس استان تهران، از ثبت بیش از ۸۷ هزار تماس شهروندان تهرانی با اورژانس ۱۱۵ خبر داد که دچار گرمازدگی شده بودند. محمد اسماعیل توکلی، با اشاره به ۱۵ هزار و ۲۳۰ تماس از سوی شهروندان تهرانی در موضوع گرمازدگی با اورژانس در تعطیلات آخر هفته (چهارشنبه تا جمعه) از ۶ هزار و ۳۷۳ مأموریت نیروهای اورژانس در این مدت خبر داد و گفت: ۱۹۶ مورد دارای ضعف و بی‌حالی و ۶۶ مورد نیز دچار گرمازدگی بوده‌اند.
وی به استقرار ۵ دستگاه اتوبوس آمبولانس و درمانگاه سیار اورژانس تهران در نقاط پرتردد تهران به عنوان مأموریتی ویژه برای ارائه خدمات به بیماران گرمازده اشاره کرد و افزود: در مجموع ۳۱۵ نفر از شهروندان تهرانی در این نقاط، به نیروهای اورژانس مراجعه کردند که ۳۱ نفر دچار ضعف و بی‌حالی و ۳ نفر نیز دچار گرمازدگی شده بودند. توکلی توصیه کرد که مردم باز هم در روزهای گرم ضمن پرهیز از تردد در ساعات گرم روز، مایعات فراوان به ویژه آب مصرف کنند و در صورت نیاز به خدمات فوریت‌های پزشکی با سامانه شبانه‌روزی ۱۱۵ تماس حاصل کنند. رئیس اورژانس استان تهران خاطرنشان کرد: در بازه زمانی ۱ تا ۱۳ مرداد، ۸۷ هزار و ۵۰۳ تماس از سوی شهروندان تهرانی مربوط به گرمازدگی بوده است.
خطرگاز ازن
گاز ازن اگر در لایه‌های بالایی جو (استراتوسفر) تولید شود، مانند لایه‌ای محافظتی عمل می‌کند که می‌تواند مقابل پرتوهای خطرناک خورشید مانند اشعه فرابنفش را بگیرد. گاز ازن خوب با جذب ۹۵ تا ۹۹ درصد از پرتو فرابنفش خورشید زندگی در زمین را برای ما مهیا کرده است. وقتی این گاز در لایه‌های پایینی زمین (تروپوسفر) و در محدوده نفس کشیدن تولید شود، یک آلاینده شناخته می‌شود که می‌تواند سلامت انسان را تهدید کند. می‌توان گفت شدت تشعشع خورشید با غلظت آلاینده ازن به صورت مستقیم ارتباط دارد و تابش خورشید در روزهای گرم باعث افزایش غلظت ازن می‌شود.
داده چه می‌گوید؟
بر اساس داده‌های رسمی در ۱۰ سال اخیر تعداد روزهای آلوده به ازن بیشتر شده است. درحالی‌که در سال ۱۳۹۵ تهران تنها یک روز بیش از حد مجاز با آلاینده ازن آلوده شد این میزان در سال ۱۳۹۷ به ۱۶ روز و در سال ۱۳۹۸ به ۲۵ روز رسید. در سال ۱۳۹۹ آلاینده ازن ۳۶ روز در صدر آلاینده‌ها قرار داشت. در سال ۱۴۰۱ تعداد روزهای آلوده به ازن به ۴۲ روز رسید. از ابتدای سال جاری تا پایان تیرماه نیز در مجموع تهرانی‌ها ۴۰ روز هوای آلوده را پشت سر گذاشتند که ۱۵ روز آن به ازن آغشته شده بود.
افزایش ۵/۱ سانتی‌گرادی دمای هوا نسبت به سال گذشته
علی‌اکبری بی دختی رئیس بخش پژوهشی ازن و آلودگی هوای موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران به تازگی از غلظت بالای این گاز مضر به نسبت سال گذشته خبر داد و گفت: «تعداد روزهایی که این آلاینده مضر به خصوص برای دستگاه تنفس انسان، بیش از حد مجاز بوده نسبت به سال قبل بیشتر شده است. او با توجه به داده‌های این مرکز از افزایش حدود ۵/۱ سانتی‌گرادی هوا به نسبت سال گذشته خبر داد و گفت: این شرایط وقتی در کنار آلاینده‌های ناشی از وسایل نقلیه، به خصوص اکسیدهای نیتروژن و مواد آلی فرار قرار گیرد شرایط را برای ایجاد آلاینده‌های ازن و همان‌طور ذرات معلق ریز ۲.۵ میکرون فراهم می‌کند. در فصل تابستان شاهد تولید مضاعف پیش سازهای ازن شامل اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار بر اثر فعالیت‌های صنعتی، احتراق ناقص سوخت در وسایل نقلیه غیراستاندارد و اجرا نشدن کامل «طرح کهاب» در جایگاه‌های سوخت هستیم. تابش شدید نور خورشید باعث می‌شود که این پیش سازها بر اثر واکنش با اکسیژن موجود در هوا به گاز ازن تبدیل شوند که یک آلاینده خطرناک به‌حساب می‌آید.»
آلاینده ازن نه بو دارد و نه قابل‌مشاهده است. این گاز مضر علت آلودگی هوا در تابستان است که شب‌ها غلظت آن در هوا کاهش می‌یابد.
محافظت از گرما زدگی
دکتر صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی کشور توصیه می‌کند که در ساعات گرم تابستان به ویژه زمان ظهر از قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم آفتاب خودداری شود و استفاده از عینک‌های آفتابی را توصیه می‌کند. اقبال شاکری نماینده مردم تهران هم از تأثیرات مخرب اشعه فرابنفش گفت: «در همه کشورهای دنیا با رسیدن به این سطح از اشعه فرابنفش، مسئولان شهرها را تعطیل می‌کنند تا مردم با ماندن در خانه سلامتی خود را تضمین کنند.» مهدیار سعیدیان، پزشک هم به «اعتماد» از اثرات گاز ازن روی پوست می‌گوید: التهاب پوستی و اگزما مسئله گرمازدگی از نظر او یکی از مهم‌ترین آسیب‌های گرمایش هوا برای بدن انسان است. این پزشک معتقد است زنان، کودکان و افراد مسن بیشتر در معرض گرمازدگی هستند: «باید افراد در روزهای گرم از قرار گرفتن زیر نور خورشید اجتناب کنند و اگر روزی ۲ لیتر مصرف آب برای بدن توصیه‌شده باید در صورت زیر تابش بودن تا ۴ لیتر آب مصرف کرد.» او پوشیدن لباس‌های رنگ روشن نخی، استفاده از چتر در صورت زیر آفتاب بودن را دیگر راهکارهای مقابله با گرمازدگی می‌داند.