به گزارش جماران به نقل از الجزیره ، حسن حمزه در کارگاه کوچکی که بوی چوب و صدای موسیقی در هم می آمیزد، یکی از مهم ترین سازهای موسیقی عربی را می سازد. این مرد 67 ساله یکی از معدود صنعتگران در شمال غربی سوریه است که هنوز صنعت سنتی عودسازی را در کشوری حفظ کرده که بیش از یک دهه است ویرانی های جنگ را تحمل می کند.
حمزه از کارگاهش در شهر الباب به الجزیره گفت: «عود دوست صمیمی و قدیمی من است و ارتباط بین ما به سختی قابل بیان است، به خصوص وقتی آن را نزدیک سینه ام در آغوش می گیرم. »
سوریه به دلیل میراث موسیقی و هنر عود در سراسر جهان عرب مشهور است. کاری که حمزه می کند ساده نیست. مهارت قابل توجهی برای ساخت عود لازم است، مهارتی که او مجبور بود در طول سال ها به آرامی یاد بگیرد. عود به آهنگ‌های ناب و صداهای بی‌نظیر و هماهنگ‌اش شناخته می‌شود، به طوری که یونسکو آن را در نوامبر به فهرست میراث فرهنگی اضافه کرد .
مهارت ساخت عود از سرگرمی تا حرفه اغلب از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود، اما حمزه این حرفه را از نزدیکان خود به ارث نبرده است. در عوض، او به عنوان یک سرگرمی شروع به نواختن عود کرد، کاری که در زمان استراحت خود در زمانی که در دانشگاه حلب تحصیل می کرد انجام می داد.
حمزه پس از فراگیری زبان فرانسه و فارغ التحصیلی از دانشگاه، در نهایت در تعمیرگاه برق مشغول به کار شد. اما با این حال عود در کنارش بود، همدمی برای زمانی که می خواست آرام بگیرد. در نهایت او علاقه خود را به حرفه تبدیل کرد و تصمیم گرفت ساختن سازی را که سال ها صرف نواختن آن کرده بود آغاز کند.
حمزه با اشاره به روند ساخت اولین عود خود، مهارتی که خودش آموخته است، گفت: "من در سال 2004 شروع کردم. این یک سفر و تجربه بسیار چالش برانگیز بود." اما در پایان توانستم با موفقیت عودی بسازم که دوستان و خانواده ام را تحت تاثیر قرار داد و آنها مرا تشویق کردند تا به یکی از مشهورترین سازندگان عود در منطقه تبدیل شوم.
پس از شروع جنگ در سوریه، حمزه در سال 2012 مجبور به ترک شهر و کارگاه خود شد و به ترکیه رفت و هشت سال در آنجا پناهنده بود، اما کار با عود را متوقف نکرد. او در این باره می گوید: در مدتی که در ترکیه بودم، سعی کردم از حرفه محبوبم جدا نشم. من به چندین نوازنده، اعم از سوری و ترک، در راه اندازی کارگاه های خود برای ساخت عود کمک کردم. یکی از شروط کلیدی که برای انتقال تخصصم به علاقه مندان به ساخت عود دارم این است که باید نوازندگان ماهری باشند. یک نوازنده می‌تواند روح عود را حس کند، اندازه‌گیری‌های مناسبی را برای آلات موسیقی تعیین کند و آن را بر اساس شهود خود بسازد، برخلاف صنعتگری که در نواختن مهارت کافی ندارد و تنها ساز می سازد.
حمزه در مدت اقامتش در ترکیه به سرطان پروستات مبتلا شد و سه سال درمان تا بهبودی کامل ادامه یافت. او سپس تصمیم گرفت در سال 2019 به الباب بازگردد، یک سال پس از آن که این منطقه در عملیاتی توسط ارتش ترکیه و گروه موسوم ارتش ملی سوریه ورد حمایت آنکارا از دست داعش آزاد شد. حمزه گفت: «با انرژی بیشتر از قبل به شهرم بازگشتم و به سرعت کارگاهم را دوباره راه اندازی کردم تا کارم را از سر بگیرم. میل به بازگشت به هنرم به دلیل افراد زیادی بود که با من تماس گرفتند تا عودهایی را که می سازم خریدای کنند.»
حمزه می گوید که کیفیت ساخت عود به شدت به کیفیت چوب مورد استفاده بستگی دارد. پشت عود به چوب های سخت و بادوام مانند درخت عرعر یا آبنوس نیاز دارد. در قسمت جلوی عود از صنوبر استفاده شده است که چوبی سبک تر است. این چوب ها اغلب از خارج از کشور تهیه می شوند.
حمزه می گوید: « من استفاده از چوب ارس و آبنوس را ترجیح می دهم زیرا در منطقه ما فراوان هستند و برای ساخت پشت عود عالی هستند. من از تکیه بر چوب های وارداتی اجتناب می کنم زیرا عود بخشی از تاریخ سوریه است و ما باید به چوب های محلی وابسته باشیم. فرایند ساخت عود بسته به نوع چوب مورد استفاده دو هفته تا یک ماه به طول می‌انجامد و قیمت آن از 300 تا 1000 دلار متغیر است. »
حمزه در اوقات فراغت خود مطمئن می شود که زمان کافی برای غوطه ور شدن در گوشه ای آرام، محصور در بوی چوب و تارهای عودی که دست ساز خودش است، دارد. در آن لحظات آرامش و هماهنگی پیدا می کند. دنیای بیرون ناپدید می شود و عود به روح او متصل می شود.
حمزه می گوید: «بدترین چیز برای عود دست نخورده ماندن آن برای مدت طولانی است، زیرا این یک آلت موسیقی حساس است و بی توجهی به آن بر کیفیت آن تأثیر می گذارد. عودى که در اختیار حمزه است، نگران غفلت صاحبش نیست زیرا او مرتباً با دوستان و نوازندگان آماتورش عود می نوازد و کارگاه او بهشتی برای نوازندگان مشتاق عود است.
عبدالهادی شریف، نوازنده آماتور و یکی از دوستان حمزه می گوید: «نواختن عود و گوش دادن به موسیقی برای کسانی که در نواختن مهارت دارند و این ساز را دوست دارند، آرامش روحی خاصی دارد. زمانی که عود را در آغوش می گیرند، دیالوگی شکل می گیرد و در نتیجه موسیقی ای ایجاد می شود که شنوندگان را مجذوب خود می کند.
شریف می گوید که از دوران جوانی به موسیقی علاقه داشته است و قبل از شروع بحران در سوریه در سال 2011 در کنسرت هایی در حلب و دمشق شرکت کرده بود . او تقریباً هر روز از کارگاه حمزه برای نواختن عود و گوش دادن به موسیقی بازدید می کند. شریف در پایان به ما گفت: "موسیقی به ما اجازه می دهد تا احساسات خود را تبدیل و آنها را صادقانه بیان کنیم. موسیقی تغذیه کامل روح و زبانی است که بدون کلام آنچه را در درون انسان است بیان می کند..
نظر شما