با تصویب قانون رتبه‌بندی معلمان و تدوین آیین‌نامه اجرایی آن، معلمان با طی فرآیند طی شده به رتبه‌های خود دست یافتند و در مجموع 960 هزار نفر از معلمان مشمول رتبه‌بندی شدند البته در این فرآیند، اعتراضات مختلفی از سوی معلمان نسبت به رتبه‌های تعیین شده شکل گرفت.
در حال حاضر، رتبه‌بندی معلمان در مرحله رسیدگی به اعتراضات قرار دارد و معلمانی که نسبت به رتبه‌های خود معترض بودند در بازه زمانی اعلام شده با ثبت اعتراض و بارگذاری مدارک مرتبط، اکنون در انتظار برای تعیین رتبه‌های جدید هستند.
برای آگاهی از فرآیند رسیدگی به اعتراضات معلمان با مجتبی هاشمی؛ مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات آموزش و پرورشگفت‌وگویی داشتیم.
اعلام نتایج اعتراضات تا پایان تابستان
مجتبی هاشمی؛ مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که به نظر می‌رسد با رسیدگی به اعتراضات برخی از معلمان به نتایج رتبه‌بندی نیز اتفاق خاصی رخ ندهد چون معلمی که مدارک و مستندات را در اختیار ندارد، چگونه می‌تواند آنها را به دست بیاورد، به تسنیم گفت: بنده نیز معتقدم باید به سراغ معیارهای جدی‌تر که مرتبط با رفتارهای معلمان بوده و قابلیت سنجش بهتری دارد، برویم!
وی ادامه داد: در مرحله پاسخگویی به اعتراضات، نظرات حوزه‌های تخصصی که در آیین‌نامه نیز مشخص شده همانند انجمن اولیا و مربیان و شورای مدرسه اخذ می‌شود هم‌اکنون کارگروه‌ها در حال فعالیت هستند و به صورت روزانه گزارش‌ها دریافت می‌شود، پیش‌بینی می‌شود تا پایان تابستان نتایج رسیدگی به اعتراضات مشخص شود.
34 درصد معلمان معترض!
وی درباره اینکه چند درصد معلمان به رتبه خود اعتراض داشتند؟ گفت: از مجموع 940 هزار معلم مشمول رتبه‌بندی، 34 درصد معلمان به رتبه خود اعتراض داشتند البته باید توجه داشت که معلمان طبق قانون رتبه‌بندی، مجاز نیستند بالاتر از سنوات خود، رتبه دریافت کنند به عنوان مثال برای 15 سال سنوات خدمت، سقف رتبه 3 تعیین شده است اما برخی معلمان برای این اعتراض ثبت کرده‌اند در حالیکه ما در آموزش و پرورش موظف هستیم طبق قانون تعیین شده حرکت کنیم هر چند نظرات شخصی متفاوتی داشته باشیم.
( طبق قانون رتبه‌بندی معلمان، حداقل سابقه خدمت معلمی برای کسب رتبه‌های دانشیار معلم و استاد معلم به ترتیب (15) و (21) سال است. آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم به ترتیب معادل رتبه‌های 1، 2، 3، 4 و 5 است.)
بیشترین اعتراض معلمان به شاخص‌های رفتاری و ارائه مدارک
هاشمی درباره اینکه بیشترین اعتراض معلمان به چه مواردی بوده است، متذکر شد: بیشترین اعتراضات مربوط به شاخص‌های رفتاری و مواردی بود که مدیران مدارس درباره آنها اعلام‌نظر کرده بودند همچنین در بخش‌های مرتبط با ارائه مدارک و با توجه به دشواری موجود در ارائه مدارک، شاهد ثبت اعتراضات بودیم.
وی در ادامه گفت: هم‌اکنون در مرحله استقرار رتبه‌بندی هستیم و به دلیل اینکه بخشی از فرهنگیان معترض هستند، فرآیندها باید مبتنی بر شرایط گذشته باشد بنابراین در مرحله رسیدگی به اعتراضات نمی‌توان معیار جدیدی را برای رسیدگی به اعتراضات تولید کرد و اصلاح آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان باید بعد از گذراندن این مراحل باشد تا عدالت برای همه رعایت شود.
وی افزود: مرحله استقرار رتبه‌بندی معلمان شامل دو مرحله، اجرا و پاسخگویی به شکایات است و در پایان این مرحله باید تمام افراد به رتبه استحقاقی خود برسند و پس از آن در مرحله ارتقا، می‌توان معیارهای جدید تدوین و آیین‌نامه رتبه‌بندی را اصلاح کرد.
هاشمی با اشاره به اینکه رتبه‌بندی، نخستین تجربه نظام اداری کشور در حوزه کیفیت‌سنجی حرفه‌ای معلمان است و طبیعتاً در حوزه اجرا اشکالاتی وجود دارد، گفت: بخشی از اشکالات نیز مرتبط با آیین‌نامه و مقررات بوده و این موارد شناسایی شده است.
رتبه‌بندی باید معطوف به آینده باشد نه گذشته
مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: معیارهای تدوین شده برای سنجش معلمان، قابلیت اصلاح دارد و باید از گذشته‌کاوی آن هم در جایی که به معلم اعلام نشده است، چه مسائلی در آینده برای شما اتفاق می‌افتد پرهیز کرده و به سمت آینده‌نگری برویم و بررسی کنیم فرد در شاخص‌های معلمی چه معیارهایی دارد؛ معلمان بسیاری در مناطق محروم کشور فعالیت می‌کنند که روزانه کیلومترها مسیر برای رسیدن به مدرسه طی می‌کنند یا ایثار بسیاری برای شاگردان خود انجام داده‌اند اما این معیارهای تخصصی معلمی در رتبه‌بندی لحاظ نشده است.
هاشمی معتقد است که معیارهای تخصصی مرتبط با شغل معلمان کاملاً قابل احصا است و در اصلاح آیین‌نامه رتبه‌بندی باید مهارت‌های تخصصی معلمان بیشتر رصد و معلم با شاخص‌های مرتبط با شغل معلمی سنجیده شود.
پاسخگویی به سؤالات فرهنگیان مرحله نخست رسیدگی به اعتراضات
وی با تشریح فرآیندهای بررسی اعتراضات رتبه‌بندی گفت: فرآیند رتبه‌بندی معلمان در سامانه انجام شد و طبیعتاً در چنین شرایطی، توجیه و پاسخگویی دشوار است بنابراین تلاش کردیم در مرحله بررسی اعتراضات، ابتدا به سؤالات فرهنگیان پاسخ دهیم؛ گام دوم و سوم در بررسی اعتراضات رتبه‌بندی، بررسی مدارک و مستندات مرتبط با اعتراض افراد و پس از آن تشکیل کارگروه‌های رسیدگی به اعتراضات است.
اعتراضات به رتبه‌بندی را چه کسانی بررسی می‌کنند؟
مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش ادامه داد:کارگروه‌های رسیدگی به اعتراضات در سطح مناطق تشکیل شدند آن هم به دلیل نوع شناختی که منطقه آموزش و پرورش از نیروهای خود دارد چون یکی از پرسش‌ها و اعتراضات معلمان این بود که چه افرادی آنها را ارزیابی کرده‌اند بنابراین در کارگروه‌های رسیدگی به اعتراضات، افرادی که در مجموعه ادارات آموزش و پرورش تصمیم‌گیر هستند و نسبت به مدیریت مناطق آشنایی کامل دارند، وظیفه رسیدگی به اعتراضات را بر عهده دارند.
کارگروه معاونت پشتیبانی و امور اداری یکی از کارگروه‌های تشکیل شده برای رسیدگی به اعتراضات است و به گفته هاشمی، در اینجا پرونده معلمان معترض در معیارهای مختلف سنجیده می‌شود همچنین رصد می‌شود آیا فرد مشمول رتبه‌بندی است یا خیر؛ ارزشیابی سه سال گذشته افراد در سامانه رتبه‌بندی لحاظ شده است و یکبار دیگر در فرآیند بررسی اعتراضات توسط کارگروه امور اداری این موضوع و سنوات خدمت افراد بررسی می‌شود.
رصد مدرک تحصیلی یکی دیگر از وظایف کارگروه معاونت پشتیبانی و امور اداری است و داشتن مدرک تحصیلی از مراکز تربیت معلم امتیاز بالاتری دارد.
به گفته هاشمی این مرحله از کار یعنی بررسی توسط کارگروه معاونت پشتیبانی و امور اداری تا به امروز 94 درصد پیشرفت داشته است.
کارگروه‌های تخصصی نیز ذیل معاونت آموزش ابتدایی، متوسطه و پرورشی به تناسب نیروهایی که دارند، تشکیل شده است.
دعوت از افراد برای بررسی رتبه
مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش متذکر شد: بخش دیگری از کار مرتبط با اسناد بارگزاری شده توسط معلمان در سامانه رتبه‌بندی است و فرایند بعدی، بررسی شایستگی‌های عمومی است که مرتبط با رفتار فرد است و کارگروه‌ها با توجه به شناخت نسبی که از افراد دارند درباره آنها نظر می‌دهند.
وی افزود: کارگروه‌ها این اختیار را دارند که از معلمان دعوت کرده و شایستگی‌های عمومی آنها را بررسی کنند البته اگر از فرد شناخت داشته باشند دیگر نیازی به دعوت از افراد نیست و می‌توانند از یک ارزیاب به صورت حضوری دعوت کنند یا اینکه پرونده را به ارزیاب حرفه‌ای ارجاع دهند.
هاشمی گفت: پس از تکمیل پرونده در کارگروه‌ها، آن را به هیئت ممیزه صالح ارسال می‌کنند که رتبه‌های یک و دو در هیئت ممیزه استان و رتبه‌های سه، چهار و پنج در هیئت ممیزه مرکزی که در وزارت آموزش و پرورش مستقر است، بررسی می‌شوند و رتبه نهایی افراد در هیئت‌های ممیزه مشخص می‌شود.
مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات آموزش و پرورش درباره اینکه اصلاح آیین‌نامه رتبه‌بندی توسط چه تیمی انجام می‌شود؟ یادآور شد: واحد حقوقی و پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در این زمینه مشارکت می‌کنند البته در نظر داریم تا طی یک فراخوان پیشنهادات معلمان، سایر نهادها و افراد صاحب‌نظر درباره اصلاح آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان را جمع‌آوری کنیم.
تسنیم