کم‌تر از ۲ میلیون مسلمان امسال حاجی شدند
سعودی‌ها پس از سه سال اعمال محدودیت به دلیل شیوع کرونا، حج تمتع امسال را با حضور میلیونی زائران و بدون اعمال محدودیت برگزار کردند. نخستین گروه زائران حج تمتع از ۲۹ شوال (۳۰ اردیبشهت) وارد سرزمین وحی شد و با گذشت زمان و نزدیک شدن به ماه ذی‌الحجه، هر روز بر تعداد زائران حج تمتع افزوده می‌شد.
عربستان از پذیرش بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار زائر از کشورهای مختلف خبر داده بود. اما برخی کشورها، از همه سهمیه خود استفاده نکرده و در نهایت یک میلیون و ۸۴۵ هزار و ۴۵ زائر از حدود ۱۰۰ کشور به حج تمتع مشرف شدند.
اعزام ۹۵ درصد زائران حج از طریق هوایی
فرودگاه‌های مدینه، جده، طائف، ریاض، الدمام و یبنع در کنار مرزهای زمینی و دریایی عربستان، برای انتقال زائران حج تمتع آماده شده بود. بیش از ۹۵ درصد زائران حج تمتع سال جاری از طریق هوایی، ۳ درصد زمینی و سه دهم درصد از طریق دریایی وارد سرزمین وحی شدند.
امسال بر اساس گزارش‌های هواشناسی، گرم‌ترین حج تمتع را شاهد بودیم. بر همین اساس هم سعودی‌ها در مسیر زائران مه‌پاش‌هایی را نصب کرده بودند. افزایش وسایل سرمایشی در چادرها هم از دیگر اقدامات آن‌ها برای رفاه زائران بود.
وزیر حج عربستان از برپایی موفق مناسک حج تمتع خبر داد و مدعی شد که زائران از خدمات‌رسانی سعودی‌ها در این ایام ابراز رضایت کرده‌اند. هنوز زائران حج تمتع در سرزمین وحی حضور دارند و خدمات‌رسانی به حجاج کشورهای مختلف ادامه دارد.
افزایش خدمات حج در سال‌های آینده بدون افزایش قیمت
سعودی‌ها امسال براس نخستین‌بار در مشعرالحرام فرش‌هایی برای استراحت زائران قرار دادند؛ در حالی که پیش از این زائران باید خودشان برای بیتوته در مشعرالحرام زیرانداز می‌آوردند.
وزیر حج عربستان این اقدام را برای ایجاد رفاه بیشتر زائران عنوان کرد و گفته است: «در سال‌های آینده تلاش می‌کنیم میزان خدمات به زائران را بدون افزایش هزینه حج تمتع بالا ببریم». گرانی سفر حج تمتع امسال باعث انصراف زائران برخی از کشورها شده بود.
ایام تشریق در حج ۱۴۴۴
با آغاز مناسک حج تمتع، زائران حج تمتع ۱۴۴۴ در روز نهم ذی‌الحجه در صحرای عرفات به عبادت و استغفار پرداختند و پس از بیتوته در مشعرالحرام، راهی سرزمین منا شدند. سه روز وقوف در سرزمین منا از اعمال حج تمتع است که زائران باید هر روز با حضور در رمی جمرات به شیطان نمادین سنگ بزنند
در نخستین روز حضور در سرزمین منا هم‌زمان با دهم ذی‌الحجه(عید قربان)، زائران بر اساس زمان بندی اعلام شده به رمی جمرات رفتند و پس از آن قربانی و در ادامه حلق (تراشیدن سر) و تقصیر (گرفتن ناخن یا کوتاه کردن مو) کردند. در این زمان دیگر تفاوت حاجیانی که برای نخستین بار به این سفر معنوی مشرف شده بودند، با آنهایی که برای دومین بار یا بیشتر حاجی شده بودند، مشخص بود.
با این وجود، زائران با زبان و نژادهای مختلف، سیاه پوست و سفیدپوست با لباس سفید احرام همه با هم در سرزمین منا معبود را نیایش می‌کردند. برخی از هر لحظه استفاده کرده و قرآن می‌خوانند. برخی دیگر هم مشغول نماز و راز و نیاز با خالق هستی بودند. برخی هم برای طواف به دور کعبه، عازم مسجدالحرام شدند.
دومین و سومین روز حضور در سرزمین منا (یازدهم و دوازدهم ذی‌الحجه) هم زائران به انجام رمی جمرات پرداخته و از شب گذشته منا را ترک کردند. به گفته رئیس سازمان حج و زیارت کشورمان، شب گذشته همه حجاج ایرانی منا را ترک کردند و در مکه مکرمه مستقر شدند تا سایر اعمال حج تمتع همچون طواف و نماز نساء را به جا آورند.
تولد دوباره
البته حجاج برخی کشورها از بامداد امروز وارد مکه مکرمه شده و باقی اعمال حج تمتع را انجام دادند. امروز دیگر مناسک حج تمتع به پایان رسید و حجاج به یکدیگر تولد دوباره را تبریک گفتند. برخی هم دلتنگ عرفات و منا بوده و می‌گفتند دل خود را آنجا جا گذاشتند.
بازگشت حجاج
حدود ۲ میلیون حاجی از کشورهای مختلف اکنون در مکه مکرمه حضور دارند و از فردا حجاج سعودی به شهرهای خود بازمی‌گردند. بازگشت زائران سایر کشورها هم در روزهای آینده آغاز می‌شود و کاروانهای مدینه اول که قبل از حاجی شدن به مدینه منوره مشرف شده بودند، به کشورهای خود بازمی‌گردند. کاروانهای مدینه دوم نیز راهی مدینه شده و پس از زیارت حرم نبوی و بقیع، از فرودگاه مدینه به کشورهای خود برمی‌گردند.
در حج تمتع امسال با انصراف ۹ زائر ایرانی، ۸۷ هزار و ۵۴۱ ایرانی حاجی شدند که بر اساس برنامه‌ریزی تا اوایل ماه محرم روند بازگشت حجاج کشورمان ادامه دارد.