شناسهٔ خبر: 60909163 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه ستاره‌صبح | لینک خبر

علی بیگدلی استاد دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با ستاره صبح:

واگنرها توان نظامی و مالی بالایی دارند و در خاورمیانه و غرب طرفدار دارند

ستاره صبح/پیام فیض: بامداد شنبه جنگجویان واگنر، حمله به روسیه از سمت اوکراین را آغاز و اعلام کردند که به سمت مسکو پیشروی خواهند کرد.در آنسوی درگیری نیز در شهرهای مختلف روسیه تدابیر شدید امنیتی به اجرا گذاشته شده است. ولادیمیر پوتین طی سخنانی گروه واگنر را خائن نامید و خواستار اتحاد مردم علیه آنان شد. به نظر می‌رسد که نیروهای واگنر در طول روز در حال حرکت به سمت شمال در راه مسکو بوده‌اند. فرماندار شهر لیپتسک در جنوب مسکو عصر روز گذشته تایید کرد که جنگجویان واگنر از این استان عبور کرده‌اند. همچنین ویدیوهایی منتشر شده شبه نظامیان واگنر را در حال حرکت به سمت مسکو نشان می‌دهد. به نظر می رسد مقامات روسی نگران پیشروی نیروهای واگنر به مسکو هستند.

صاحب‌خبر -

یوگنی پریگوژین 
رهبر گروه واگنر کیست؟
گروه واگنر توسط پوتین در سال 2014 در جریان حمله مسکو به شبه جزیره کریمه ایجاد و سازماندهی شد.رهبر واگنر در ارتباط با حمله به مسکو گفت: نیروهای واگنر آماده جانفشانی برای سرنگونی رهبری روسیه هستند.تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی، حاکی از حرکت کاروانی از تانک‌های ارتش این کشور به سمت پایتخت است.دیمیتری پسکوف، سخنگوی ولادیمیر پوتین به خبرگزاری تاس گفت: «رئیس جمهوری در کرملین مشغول کار است»، اما از آنجایی که مزدوران واگنر ظاهراً تلاش می‌کنند که راه خود را به پایتخت باز کنند، شایعات در شبکه‌های اجتماعی در حال افزایش است.برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی در حساب‌های کاربری خود مدعی شدند که هواپیمای ویژه آقای پوتین در ساعت ۱۴ و ۱۶ دقیقه از مسکو خارج شده و بر اساس سرویس ردیابی "فلایت‌رادار" به سمت شمال غرب حرکت کرده است. (خبری که بی بی سی هم آن را تایید کرد).ظاهراً هواپیما در نزدیکی شهر «تور» در شمال غرب مسکو از رصد رادار خارج شده است. 

بسته شدن مرزهای لتونی با روسیه
کشور لتونی روز شنبه مرزهای خود با روسیه را بست.آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که درباره تحولات جاری در روسیه با وزرای خارجه گروه هفت و جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفتگو گرده است.

درخواست شهردار مسکو
شهردار مسکو، سرگئی سوبیانین نیز در بیانیه‌ای اعلام کرده است که ساکنان مسکو بهتر است در خانه بمانند و در حد امکان از سفرهای داخل شهری خودداری کنند، زیرا عملیات مبارزه با تروریسم اعلام شده است و وضعیت «دشوار» است.هرچند امریکا واگنرها را تحریم کرده اما به نظر می رسد که به طور پنهانی از شورش آنها علیه پوتین حمایت می کند.

روز غیر کاری
شهردار مسکو همچنین در بیانیه‌ای که در تلگرام منتشر کرده، نوشت:روز دوشنبه به علت «کاهش حداقلی ریسک»، «روز غیرکاری» خواهد بود.سرعت تحولات روسیه زیاد است به همین دلیل اخبار ضد و نقیض درباره شورش واگنرها و سرنوشت پوتین در رسانه های مختلف منتشر می شود.بر اساس گزارش منابع خبری پیشروی واگنرها با دخالت رئیس جمهور بلاروس  به سمت مسکو متوقف شد. در ارتباط با این تحولات ستاره صبح با علی بیگدلی استاد تاریخ و روابط بین الملل گفتگویی انجام داده که در ادامه می خوانید:

  پیشینه گروه واگنر چیست و چرا این نیروی شبه نظامی به عنوان گروه نیابتی دولت روسیه شناخته شده است؟
واگنرها برای اولین بار در جنگ شبه جزیره کریمه یعنی در سال 2014 به عنوان یک نیروی نظامی قدرتمند شناخته شدند و از آنها به عنوان ارتش در سایه نیروی نظامی روسیه یاد شد چرا که ارتباطات سازمانی خوبی با ارتش روسیه گرفتند. از آن زمان که این گروه نظامی در جریان فتح شبه جزیره کریمه پیروز شدند گستره فعالیت آنها بسیار گسترش یافت.واگنرها به عنوان یک گروه چریکی فعالیت های خود را در آفریقا و خاورمیانه گسترش داد و با گروه های حشدالشعبی،جبهه النصره و حتی القاعده همکاری هایی را آغاز کرد.علاوه بر آن در کشورهای سوریه،لبنان و لیبی هم ماموریت هایی را انجام دادند که بیشتر در سوریه برای حمایت از مواضع روسیه فعالی بودند. همچنین برخی اطلاعات حاکی از آن است که ارتباط های آشکار و پنهانی با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دارند. مجموع جمعیت واگنرها حدود 50 هزار نفر است که حدود 25هزار نفر آنها مسلح هستند و دیگر نیروهایشان در کارهای اداری،جاسوسی و روابط دیپلماتیک فعال هستند. واگنر به دلیل اینکه بارها کارهای خرابکارانه ای در برخی کشورها انجام داده از سوی دولت های آمریکا و اروپا تحریم شده است.اما دوستانی درآمریکا دارند که از آنها حمایت می کنند. جنبش «کوکلوس‌کلان‌ها» مهمترین گروه حامی واگنر هستند که قدرت زیادی در آمریکا دارند به طوری که نقش تعیین کننده ای در انتخاب روسای جمهوری درایالات متحده ایفا می کنند.این گروه از ترامپ حمایت کرد و پیروز شد. واگنر ها حتی در ونزوئلا هم دوستان و طرفدارانی دارند.نیروهای این گروه نظامی بیشتر به جنگ های چریکی اعتقاد دارند و در این زمینه مهارت زیادی دارند و کمک های گسترده ای از سراسر دنیا به آنها منتقل می شود. واگنر با توجه به نفوذی که در خاورمیانه دارد تلاش می کرد پروژه خراسان بزرگ را اجرایی کند بنابراین با دولت ایران روابط صمیمانه ای ندارد.شعار واگنرها برای ایران آزاردهنده است اما به دلیل روابط زیادی که ایران با پوتین دارد اگر شرایط پوتین دگرگون شود به زیان ایران تمام خواهد شد.

  به نظر شما چرا واگنر به پوتین پشت کرد؟
رهبر واگنرها معتقد است که روسیه عمدا در خرسون به نیروهای واگنر حمله کرده و تعدادی از آنها را کشته است.البته از هفته های پیش صدای مخالفت واگنرها علیه پوتین به گوش می رسید ولی کسی آنچنان توجه نمی کرد.واگنرها به حدی قدرتمند شدند که بخش هایی از اوکراین را آنها تصرف کردند.
رهبر واگنرها تاکنون علیه پوتین ابراز مخالفت صریحی نکردند ولی با وزیر دفاع روسیه بسیار درگیر هستند.واگنر معتقد است شویگو باید از این گروه معذرت خواهی و مذاکره کند.
هیچکس باور نمی کرد که حمله نظامی روسیه به عنوان یکی از قدرتمندترین کشورها به اوکراین تا به این اندازه طولانی شود.غربی ها از اوکراین حمایت زیادی کردند اما بازهم تحلیل این نبود که جنگ فرسایشی شود اما شد.
در جنگ های فرسایشی معمولا قدرت قالب و برتر توان خود را از دست می دهد.روسیه به این مرحله رسیده و از جنبه مالی و انسانی خسارت فراوانی دیده است.تاکنون حدود 250 هزار نفر از نیروهای روسیه کشته شدند که باعث نارضایتی عمومی از دولت روسیه شده است.اما سیستم های امنیتی روسیه این اعتراضات و ناراحتی ها را به شدت کنترل می کندو اجازه بروز و ظهور به اعتراضات نمی دهند.

  به نظر شما واگنر تا کجا می تواند پیشروی کنند؟
ممکن است که واگنرها از جهت نظامی حریف ارتش روسیه نشوند اما این موضوع مهم نیست.مهم این است که از این پس واگنر به عنوان یک گروه چریکی مخالفت فدراسیون روسیه عمل می کند و دست به بمبگذاری و خرابکاری در این کشور می زند. این گروه ها رفته رفته طرفدار پیدا می کند.پوتین هم به همین علت گفته است که دیگر وارد جنگ داخلی نمی شود.واگنرها بحران بسیار بزرگی برای دولت روسیه هستند که پوتین با آن مواجه است.واگنرها تا حدود زیادی پوتین را گرفتار می کنند زیرا این گروه به جنگ های معمولی تن نمی دهد.شیوه جنگی واگنر چریکی و خرابکاری در شهرها است.
به طور کلی می توان گفت حتی اگر قائله واگنرها در روسیه تمام شود اما آنها از این پس به عنوان یک تهدید امنیتی برای روسیه و پوتین مزاحمت های جدی ایجاد می کنند و دست به خرابکاری می زنند و این موضوع سال ها باقی خواهند ماند.
اینکه نیروهای ارشد روسیه می گویند واگنرها از پشت به ما خنجر زدند معنایش این است که واگنر یک توان نظامی قابل توجه دارد.بیان چنین جمله ای نشان از اهمیت واگنر دارد و گفتن آن بسیار سخت و سنگین است.
برخی معتقدند که اولیگارش های میلیاردر روسی به واگنرها کمک های مالی می کنند.
اگر چه آمریکا با واگنر ارتباط سازمانی ندارد و آنها را تحریم کرده اما به نظر می رسد غربی ها به نوعی حمایت پنهانی از واگنر می کنند زیرا نمی توانند به صورت مستقیم با روسیه وارد جنگ شوند لذا گروه های مخالف پوتین را تجهیز می کنند.پوتین با سخترین بحران داخلی در شرایط فعلی رو به رو است.

  به نظر شما آیا تغییر قدرت در روسیه به ضرر ایران خواهد بود؟
ایران به همان میزانی که از غرب فاصله گرفته به سمت شرق گرایش پیدا کرده است.اینکه دستگاه دیپلماسی ایران به سمت کشورهای غیر دموکراتیک رفته به نظر می آید کار اشتباهی بوده که در روابط بین الملل انجام شده است.کشورها نباید خودشان را به یک یا دو کشور قدرتمند متکی بدانند و سایر قدرت های بزرگ دنیا را علیه خود کنند. هر میزان کشورها بتوانند تکثر گرایی بیشتری در ارتباطات بین المللی داشته باشند می توانند سرفراز تر عمل کنند.بنابراین با سقوط احتمالی پوتین شرایط به نفع ایران پیش نخواهد رفت و ممکن است مشکلاتی برای ما پیش آید.ایران باید جنبه احتیاط را در این مسئله پیش بگیرد.
 
  به نظر شما شورش واگنرها چه تاثیری در جنگ اوکراین می گذارد؟
شورش داخلی تاثیر فراوانی در مرزهای درگیر روسیه و اوکراین می گذارد.از این حادثه زلنسکی خوشحال است.اما پیشروی واگنرها احتمال دارد که یک شکاف استراتژیک در بین نیروهای نظامی پوتین ایجاد کند.این موضوع دور از ذهن نیست.بنابراین با توجه به مهارت های چریکی واگنر ها و توان مالی بالایی که دارند می توانند بحران های داخلی را تحریک کنند و شرایط داخلی روسیه را تغییر دهند و در صفوف نظامی روسیه تاثیر می‌گذارد که به نفع اوکراین خواهد بود.