شفقنا-«یوگنی پریگوژین»، رئیس گروه نظامی خصوصی «واگنر» طی ساعات گذشته از نزدیک‌ترین افراد به «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهوری روسیه به بزرگترین منبع تهدید برای وی و حکومتش تبدیل شده است.
به گزارش سرویس ترجمه شفقنا به نقل از العربی الجدید، پریگوژین که عاملی مهم در نفود روسیه در افریقا به شمار می‌رود و و معروف به «آشپز پوتین» است طی ساعات گدشته با بروز اختلافات میان واگنر و فرماندهی نظامی روسیه و متهم شدن وی به «شورش مسلحانه» به فردی «خائن» از نظر مسکو تبدیل شده است.
اما پریگوژین کیست؟ چطور گروه تحت امر وی به بزرگترین تهدید علیه پوتین تبدیل شد؟
درخشش ستاره اقبال پریگوژین
پریگوژین در سال 1961 میلادی در شهر لنینگراد، زادگاه پوتین به دنیا آمده و به دست مادری بیوه بزرگ شده که گرفتار مشکلات مالی بوده است. به نوشته سایت «دی مسنجر» امریکا، وی معروف به حمله و دزدی از آپارتمان‌ها و فروش اجناس سرقتی در بازار سیاه بوده و تقریبا همه سال‌های پس از 1980 میلادی را در بازداشتگاه‌ها به اتهام سرقت و کلاهبردای و فحشا گذرانده است.
هنگامی که پریگوژین در سال 1990 میلادی از زندان خارج شد، خود را در روسیه بسیار متفاوتی یافت؛ جایی که در آن، نوع جدیدی از سرمایه داری پدید آمده بود، وی از طریق کیوسک هات‌داگ فروشی وارد دنیای تجارت شد که بعداً به زنجیره‌ای از کیوسک‌های هات‌داگ فروشی و سپس به یک امپراتوری تجاری کوچک از سوپرمارکت ها و رستوران‌ها تبدیل شد.
یکی از رستوران‌های مجلل او به اسم «نیو آیلند»، در اسکله سن پترزبورگ مورد علاقه پوتین بود و وی برای پذیرایی از افراد برجسته به هنگام سفر به روسیه از جمله «جورج دبلیو بوش»، رئیس جمهوری وقت امریکا از آن استفاده می‌کرد.
پوتین از صاحب این رستوران که مرد جوان جاه طلبی بود، بسیار خوشش می‌آمد. شرکت کترینگ او قراردادهای پرسود دولتی را برای تغذیه دانش آموزان، زندانیان و سربازان روسی به دست آورد و تنها یک قرارداد نظامی بیش از یک میلیارد دلار ارزش داشت. این تاجر روسی قراردادهای پذیرایی برای کرملین و ارتش را هم به عهده گرفت و پس از آن به عنوان «آشپز پوتین» شناخته شد.
قبل از جنگ با اوکراین، پریگوژین در امریکا به دلیل تامین مالی آژانس بدنام جست‌وجوی اینترنتی، که واشنگتن آن را به انتشار اطلاعات نادرست در امریکا از سوی کرملین پیش از انتخابات ریاست جمهوری 2016 میلادی متهم کرده است، معروف بود. پریگوژین در تحقیقات بازپرس ویژه رابرت مولر در سال 2019 و وزارت خزانه داری امریکا به دلیل ارتباطش با این عملیات، تحت تحریم قرار گرفت.
پریگوژین در آن هنگام این چنین به تحریم امریکا واکنش نشان داد: « من اصلا از دیدن نامم در این فهرست ناامید نیستم. اگر آنها می خواهند شیطان را ببینند، همینطور باشد.»
شکل‌گیری واگنر
پریگوژین علیرغم اینکه سال‌ها ارتباط خود با گروه واگنر به عنوان ارتش در سایه کرملین را انکار می‌کرده است اما امروز با به رهبری خود بر این گروه افتخار می کند، حتی با افتخار بر سر قبر سربازان واگنر کشته شده در اوکراین می‌ایستد.
منشا این گروه نظامی خصوصی روسی هنوز مورد توافق قرار نگرفته است، در مقطعی صحبت‌هایی مطرح شد مبنی بر اینکه واگنر در سال 2014 میلادی توسط یک افسر سابق نیروهای ویژه روسیه به نام «دیمیتری اوتکین» تاسیس شد، اما سال گذشته پریگوژین داستان متفاوتی را بیان کرد.
پریگوژین گفت که پس از تظاهرات جدایی طلبان در شرق اوکراین در سال 2014 میلادی تصمیم به ایجاد این گروه گرفت و شخصا «سلاح های قدیمی را تمیز کرد، جلیقه‌های ضد گلوله خریداری و متخصصانی پیدا کرد که می توانند در این زمینه به او کمک کنند.»
روایت پریگوژین با گزارشی که در سال 2019 توسط وب‌سایت تحقیقاتی روسیه «The Bell» منتشر شد، در تضاد است، این گزارش نشان می‌دهد پریگوژین در تاسیس واگنر دخالتی نداشته و مقامات ارشد وزارت دفاع روسیه ایده «واگنر» را مطرح کردند و وی را که در ابتدا مردد بود، برای تامین مالی این پروژه انتخاب کردند.
علیرغم اختلاف بر سر شکل‌گیری واگنر، این گروه روسی توانسته است در بسیاری از جاها تاثیر خود را بگذارد و مأموریت‌هایی محوله از سوی کرملین سرانجام برساند، جنگجویان واگنر در الحاق شبه جزیره کریمه به روسیه در سال 2014 میلادی نقش‌آفرینی کردند و به به نیابت از جدایی‌طلبان طرفدار روسیه در منطقه دونباس در اوکراین جنگیدند، همچنین عناصر واگنر در سوریه در کنار رژیم بشار اسد جنگیده و متحمل خسارات زیادی شدند. ، این گروه در لیبی، سودان و دیگر کشورهای عربی و آفریقایی فعالیت‌های گسترده‌ای داشته است.
به نوشته سایت «دی مسنجر» گمان می‌رود واگنر در حدود 30 کشور که اکثریت آنها در آفریقا هستند فعالیت کرده و به برخی از دولت‌های آن مانند سودان و جمهوری آفریقای مرکزی خدمات امنیتی ارائه کرده است و در مقابل شرکت‌های مرتبط با پریگوژین به امتیازات استخراج طلا و الماس دست یافته‌اند، به نوشته این سایت، جنگجویان این گروه به نقض گسترده حقوق بشر از جمله قتل، تجاوز و شکنجه متهم شده اند.
روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» هم نوشته است: پس از تهاجم روسیه به اوکراین، پریگوژین جنگجویان خود را در کنار بکارگیری زندانیان روانه جنگ کرد که تعداد آنها به طرز چشمگیری افزایش یافت.
«از سرسخت‌ترین فرماندهان جنگ روسیه و اوکراین»
نام پریگوژین در ماه‌های اخیر با حضور وی در شبکه‌های اجتماعی به دلیل کلمات تند و وحشیانه و همچنین انتقاد از فرماندهی نظامی روسیه به دلیل عدم ارسال مهمات کافی به جنگجویانش و نادیده گرفتن رنج سربازان بر سر زبان‌ها افتاده است.
به نوشته روزنامه گاردیان، پریگوژین به عنوان «بی رحم‌ترین فرمانده در میان فرماندهان تهاجم روسیه» شهرت پیدا کرده و به نظر می‌رسد که وی به طور ضمنی ویدیویی را تأیید می‌کند که نشان می‌دهد با چکش یک فراری واگنر که ظاهراً توسط اوکراینی‌ها در تبادل اسرا بازگردانده شده بود، کشته می‌شود.
«جنگ» پریگوژین علیه فرماندهی نظامی روسیه
پاییز گذشته، زمانی که سربازان وی در حال جنگیدن و مرگ در میدان نبرد در اوکراین بودند، اختلافات فرمانده گروه واگنر با رهبری نظامی روسیه آشکار شد. در آن زمان، پریگوژین از اظهارات «رمضان قدیروف»، رئیس جمهور چچن، که از روش جنگ انتقاد می‌کرد و خواستار جایگزینی فرماندهان ارشد نظامی و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای تاکتیکی بود، حمایت کرد.
علاوه بر این، پریگوژین علناً ویدیویی را که توسط دو فرمانده واگنر در باخموت اوکراین منتشر شده بود، تأیید کرد که در آن «والری گراسیموف»، فرمانده ارتش روسیه را متهم می‌کردند که از ارسال مهمات به نیروهای واگنر خودداری کرده و به او توهین می‌کنند.
با این حال، این اختلافات جدید نبود، بلکه آخرین فصل درگیری طولانی مدت بین دو طرف را تشکیل می داد. در همین راستا، «سیوا گونتسکی»، استاد علوم سیاسی و کارشناس سیاسی روسیه گفت: «پریگوژین از زمان سوریه با ارتش روسیه مشکل داشته است و شایعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه ارتش اجازه داده سربازانش توسط امریکایی‌ها در آنجا کشته شوند.»
به گفته گونتسکی، عدم تمایل عمومی پریگوژین به انتقاد از خود پوتین ممکن است به این معنی باشد که او از طرف رئیس جمهور برای طرح افراطی‌ترین دیدگاه‌ها و تلاش برای آگاهی از واکنش عمومی نسبت به آن، مامور شده است البته افراد زیادی از او در ساختار سیاسی روسیه متنفر هستند.
گونتسکی رفتار پریگوژین را در دوره اخیر، از تبلیغ خود تا ارسال ویدئو از میدان نبرد و دیگران، به رفتار پوتین در دوران جوانی‌اش تشبیه می کند، این نوع از «ذهنیت زندان» در میان نخبگان روسی نفوذ پیدا کرده است، زیرا نشان‌دهنده نوعی خاص از چالش‌طلبی در برابر غرب است.
«کریستو گروسف»، پژوهشگر ارشد روسیه در سایت Bellingcat، نوشت: «اعضای واگنر به من گفتند رای و انتخاب ما در هر زمانی پریگوژین و نه پوتین خواهد بود، به نظر من بوی خون می آید.»
تاجری که پریگوژین را در دهه 1990 می‌شناخت، می‌گوید که او باهوش و با استعداد است و «برای رسیدن به آنچه می‌خواهد از هیچ چیزی کوتاه نمی‌آید.»
روز گذشته در حالی که پریگوژین وزیر دفاع روسیه را متهم کرد که دستور بمباران مقر نیروهای واگنر را صادر کرده و از روس‌ها خواست، به او بپیوندند، اختلافات بین رئیس گروه واگنر و وزیر دفاع به اوج خود رسید اما وزارت دفاع روسیه هدف قرار دادن عناصر واگنر را تکذیب کرد و سرویس امنیتی روسیه به اتهام «شورش» پرونده‌ای را علیه او باز کرد.
پریگوژین تاکید کرده هدف وی برکنار کردن وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک ارتش روسیه است.
متن این گزارش در العربی الجدید
∎