به گزارش مفدا - گناباد، سید روح الله موسوی خمینی (۱۲۸۱-۱۳۶۸ش) مشهور به امام خمینی، رهبر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، از بزرگ‌ترین مراجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم هجری است. وی از سال ۱۳۴۱ش مبارزه علنی علیه نظام سلطنتی پهلوی در ایران را آغاز کرد. حکومت وقت دو بار او را بازداشت کرد و بار دوم به ترکیه و سپس عراق تبعید شد. ۱۳ سال در حوزه علمیه نجف به رهبری مبارزان انقلابی و نیز تدریس و تألیف در علوم حوزوی و دینی پرداخت. در سال ۱۳۵۷ شمسی با گسترش مبارزات مردم به ایران بازگشت و بعد از پیروزی انقلاب تا آخر عمر رهبر جمهوری اسلامی ایران بود.

نظریه ولایت مطلقه فقیه که نظریه‌ای فقهی ـ. سیاسی مبتنی بر باورهای تشییع است، مهم‌ترین نظریه اوست. وی تلاش کرد حکومت جمهوری اسلامی و قانون اساسی آن را بر اساس همین نظریه شکل دهد. از نگاه امام خمینی حکومت، فلسفه عملی تمامی فقه بود. نگاه حکومتی او به فقه باعث شد تا ایشان ضمن تأکید بر حفظ چارچوب فقه سنتی، به نوآوری در اجتهاد معتقد شود. نظریه نقش زمان و مکان در اجتهاد و برخی فتاوای تأثیرگذار او را می‌توان نتیجه همین نگاه دانست.

زندگی نامه

سید روح ‌الله موسوی خمینی در نخستین روز از فصل پاییز ۱۲۸۱ خورشیدی در خانواده‌ ای روحانی و اهل دانش چشم به جهان گشود. ایشان تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در مکتب محلی و مدرسه‌ ای در خمین گذراندند. جوانی امام(ره) را می‌ توان از زمان مهاجرت او به حوزه علمیه اراک برای تحصیلات تکمیلی تا ۴۰ سالگی ایشان دانست. ایشان پس از تحصیلات مقدماتی خود در خمین، برای تکمیل تحصیلات خود راهی اراک شدند و در آنجا منطق را از محمد گلپایگانی، اصول را از محمدعلی بروجردی و فقه را از عباس اراکی آموختند. یکسال بعد به دنبال مهاجرت آیت الله عبدالکریم حائری یزدی برای تأسیس حوزه علمیه قم، امام(ره) نیز راهی این شهر شدند و در حوزه علمیه به تحصیل فقه، فلسفه اسلامی و عرفان پرداختند و در ۱۳۱۳ خورشیدی به درجه اجتهاد رسیدند. سپس ایشان سیاست‌ های محمدرضا پهلوی به خصوص انقلاب سفید را مورد نقد قرار دادند و به دلیل اعتراض به تبعیت محمدرضا پهلوی از سیاست رژیم صهیونیستی و آمریکا در عاشورای ۱۳۴۲ خورشیدی، ۱۰ ماه زندانی و سپس در ۱۳۴۳ خورشیدی به دلیل سخنرانی علیه اعطای کاپیتولاسیون به مستشاران نظامی آمریکایی، تبعید شدند. ایشان ۱۴ سال در تبعید بودند که حدود یک سال در ترکیه، سپس عراق و در پایان چند ماه در فرانسه اقامت داشتند. در این مدت همواره پیگیر اوضاع سیاسی ایران بودند و با ارسال پیام و اعلامیه، اسلام ‌گرایان و مخالفان را رهبری و به تدوین نظریه ولایت فقیه پرداختند.

همسر و فرزندان

در سال ۱۳۰۸ش با خدیجه (قدس ایران) ثقفی (۱۲۹۲-۱۳۸۸ش) ازدواج کرد. فرزندان ایشان عبارتند از: دو پسر به نام‌های مصطفی و احمد و سه دختر به نام‌های زهرا، فریده و صدیقه.

کتاب‌ها

از جمله آثار امام خمینی در طول حیات می توان به کشف اسرار، تحریر الوسیله، چهل حدیث، ولایت فقیه، جهاد اکبر، مناسک حج، آداب الصلاة، سر الصلاة، تفسیر سوره حمد، طلب و اراده، شرح دعای سحر، کتاب البیع (۵ جلد) و... اشاره کرد.

رهبری نظام جمهوری اسلامی در ایران

در سال ۱۳۵۷ شمسی حرکت انقلابی مردم ایران به پیروزی رسید. امام خمینی در ۱۲ بهمن همان سال به ایران بازگشت و در۲۲ بهمن نظام سلطنتی رسما شکست خورد. چند ماه بعد در فروردین ۱۳۵۸ شمسی نظام جمهوری اسلامی به رفراندم گذاشته شد و مدتی بعد، قانون اساسی توسط خبرگان منتخب مردم نوشته و به رای گذاشته شد. بر اساس این قانون نیز امام خمینی به عنوان رهبر جمهوری اسلامی معرفی شد. ایشان تا پایان عمر یعنی خرداد ماه ۱۳۶۸ رهبری این نظام را بر عهده داشتند.

تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران، تدوین قانون اساسی، مقابله با درگیری‌های داخلی، فرماندهی جنگ در زمان حمله هشت ساله عراق به ایران، پذیرش صلح با عراق، اصلاح قانون اساسی، ... مهم‌ترین کارهای او در طول این ده سال به شمار می‌رود.

درگذشت و تشییع

امام خمینی در شامگاه ۱۳ خرداد ۱۳۶۸ش در بیمارستان قلب شهید رجایی تهران درگذشت. در ۱۵ خرداد مراسم وداع با پیکر او در مصلای بزرگ تهران برگزار شد. آیت الله سید محمدرضا گلپایگانی، نماز میت را بر پیکر او اقامه کرد و در ۱۶ خرداد با حضور حدود ۱۰ میلیون نفر، تشییع و در بهشت زهرای تهران دفن شد.

مراسم تشییع جنازه او پرجمعیت‌ترین تشییع جنازه در تاریخ شمرده شده است. به مناسبت درگذشت امام خمینی ۱۴ خرداد در ایران تعطیل رسمی است و مراسم مختلفی برگزار می‌شود. برنامه اصلی در کنار مرقد او با حضور سران کشور و مردم است. سخنران اصلی این برنامه رهبر جمهوری اسلامی است.