به گزارش صبح اقتصاد سفر يک‌روزه و فشرده رئيس دولت سيزدهم به نقاط مرزي سيستان و بلوچستان از جنبه‌هاي ديپلماتيک و توسعه‌اي حائز اهميت بود. رئيسي در اين سفر علاوه بر افتتاح پروژه‌هاي عمراني استان، به حاکمان افغانستان درباره حق‌آبه هيرمند اخطار جدي داد و با نخستوزير پاکستان در نقطه صفر مرزي ديدار کرد. به گزارش ايسنا، سيد ابراهيم رئيسي رئيس قوه مجريه صبح پنج‌شنبه ۲۸ ارديبهشت در سفري يک‌روزه به سيستان و بلوچستان با استقبال مسئولين استاني از طريق فرودگاه کنارک وارد اين استان شد. رئيسي در بدو ورود به سيستان و بلوچستان و در فرودگاه تاکيد کرد: «با مردم ميثاق مي‌بندم که تا حصول اطمينان از تامين ضرورت توسعه‌يافتگي در استان سيستان و بلوچستان و تا زماني که مردم آن را احساس کنند اين موضوع را پيگيري خواهم کرد.» وي پس از آن با بالگرد از پروژه توسعه سواحل مکران و سپس از مجموعه کشت و صنعت مکران در کنارک و جاذبه گردشگري دماغه راشدي بازديد کرد. افتتاح پروژه‌هاي آبرساني. در جريان اين سفر عمليات لوله‌گذاري انتقال آب درياي عمان به سه استان سيستان و بلوچستان، خراسان جنوبي و خراسان رضوي با دستور رئيس قوه مجريه آغاز شد. بنابر اعلام مسئولان و مجريان، براي اجراي اين طرح‌ها حدود هزار و ۷۰۰ کيلومتر لوله‌گذاري خواهد شد که آب خليج فارس و درياي عمان را به استان‌هاي تعيين شده، منتقل مي‌کند. طرح انتقال آب از دريا جزو طرح‌هاي کلان تعريف شده براي تامين بخشي از کسري آب در دالان شرق کشور است که اجراي آن از آبان سال ۱۴۰۰ آغاز شد و طبق تفاهم‌نامه‌هاي منعقد شده، آب انتقالي به استان‌هاي خراسان رضوي و خراسان جنوبي در بخش صنعت به مصرف خواهد رسيد، اما اين آب در سيستان و بلوچستان براي تامين مصارف آشاميدني نيز پيش‌بيني و طبق برنامه زمان‌بندي شده، اين طرح با سرمايه‌گذاري ۳ ميليارد يورويي تا پايان سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداري خواهد رسيد. همچنين با دستور رئيسي عمليات آبگيري و بهره‌برداري از سد مخزني کهير شهرستان کنارک به منظور تامين آب آشاميدني، کشاورزي و صنعت محدوده بخش کهير سواحل مَکُران پس از گذشت ۱۳ سال آغاز شد. نوع اين سد بتن غلطکيCMD-FSHD، ارتفاع سد ۵۴ متر، طول تاج سد ۳۸۲ متر، عرض تاج سد پنج متر، حجم بتن ريزي سد ۷۷۰ هزار متر مکعب، طول سريز ۱۲۲ متر، نوع سرريز آزاد و بدون دريچه، سطح درياچه در تراز نرمال ۲۳ کيلومتر مربع، طول درياچه ۲۱ کيلومتر، حجم اوليه مخزن در تراز نرمال ۳۴۳ ميليون متر مکعب و پتانسيل سطح زير کشت آن بيش از پنج هزار هکتار است. رئيس دولت سيزدهم همچنين از طرح آبرساني به ۱۵۵ روستاي استان سيستان و بلوچستان به صورت همزمان و از طريق ويدئو کنفرانس بهره‌برداري کرد. اين طرح‌ها در ۱۹ شهرستان استان در قالب ۷ مجتمع آبرساني و ۲۶ پروژه، از محل طرح جهاد آبرساني وزارت نيرو با اعتبار ۲۹۱ ميليارد تومان اجرا شده است. حجم عمليات انجام شده براي اين تعداد روستا، شامل ۴۲۲ کيلومتر لوله‌گذاري خطوط انتقال و شبکه توزيع در اقطار ۹۰ تا ۵۰۰ ميليمتر، ۱۲ حلقه چاه با ظرفيت ۱۲۲ ليتر بر ثانيه، احداث ۸ باب مخزن ذخيره با حجم ۲۰۰۰ مترمکعب و ۱۰ باب ايستگاه پمپاژ است. با بهره‌برداري از طرح آبرساني به اين تعداد روستا، شاخص آبرساني استان با ۱٫۶ درصد ارتقا به عدد ۷۲٫۶ درصد مي‌رسد. اخطار جدي به حاکمان افغانستان. رئيس جمهوري اسلامي ايران در حاشيه مراسم آغاز لوله‌گذاري انتقال آب از دريا به استان‌هاي نوار شرقي کشور با اشاره به سابقه تاريخي و توافقات و معاهدات ايران و افغانستان درباره حق‌آبه هيرمند تاکيد کرد: «مي‌خواهم به حاکمان افغانستان عرض کنم که اين سخن بنده را مطلب عادي تلقي نکنند، بسيار جدي بگيرند؛ به مسئولين و حاکمان افغانستان اخطار مي‌کنم که حق مردم و منطقه سيستان و بلوچستان را سريعا بدهند.» وي با اشاره به برخي ادعاهاي منتشره مبني بر اينکه سد احداث شده بر روي هيرمند آب چنداني ندارد يا بخشي از آن رسوبات است، تصريح کرد: «بايد هر چه سريع‌تر اين اجازه به کارشناسان ما داده شود تا اين مسئله را بررسي کنند، اگر کارشناسان ما اين مطلب را تاييد کردند، بسيار خوب اشکال ندارد، در نبودن آب ما بحثي نداريم، اما اگر آب وجود دارد، اين حق مردم سيستان و بلوچستان بايد داده شود و ما به هيچ عنوان اجازه نمي‌دهيم حق مردم ضايع شود.»
رئيسي همچنين تاکيد کرد: «بدانند دولت مصمم است حق مردم را در همه شئون بگيرد؛ اين هم حق مردم استان است و ما دنبال مي‌کنيم. در همه نقاط مرزي کشور و نه صرفا در اينجا حق مردم کشورمان را خواهيم گرفت. آب مسئله اصلي دنياي امروز است و اجازه نمي‌دهيم اين حق مردم ايران از طرف هيچ کشوري ضايع شود.»
رئيس قوه مجريه با تاکيد دوباره بر اين نکته که مخاطبان اين سخنان وي، بايد اين اخطار را کاملا جدي بگيرند، گفت: «اين سخنان بنده را بسيار جدي بگيرند و بعدا گله نکنند که به ما گفته نشد يا تصور مي‌کرديم مي‌شود با گفتار سياسي و گذشت ايام از اين مسئله گذر کرد، خير. گذشت ايام اين مسئله را حل نمي‌کند. البته نماينده ما در افغانستان و استاندار سيستان و بلوچستان نيز اين مسئله را از طريق گفت‌وگو و ديپلماسي پيگيري مي‌کنند اما از حاکمان افغانستان مي‌خواهم که اين مطلب بنده را بسيار جدي بگيرند و سريعا اقدام کنند که مردم سيستان و بلوچستان به حق‌شان برسند.»
ديدار مرزي با نخستوزير پاکستان
پس از آن رئيس دولت سيزدهم با حضور در مرز ايران و پاکستان به همراه شهباز شريف نخستوزير پاکستان به طور مشترک بازارچه مرزي مند-پيشين را افتتاح کرد. بازارچه خرده‌فروشي مشترک «پيشين» مي‌تواند تحول مهمي را هم در شهر پيشين و هم در شهرستان راسک داشته باشد و به نحو مطلوب معيشت مرزنشينان را تامين کند. ۶ هزار خانوار شهرستان راسک از تخفيفات و مزاياي بازارچه خرده فروشي مشترک «پيشين» بهره‌مند خواهند شد که اين مساله نقش مهمي در بهبود وضعيت اقتصادي مردم اين منطقه خواهد داشت.
همچنين با حضور رئيس جمهوري اسلامي ايران و نخستوزير پاکستان، خط تبادل برق پلان-جيواني در گذرگاه مرزي «پيشين» به صورت ويدئوکنفرانسي افتتاح شد. در اين مراسم رئيسي پيام حضور نخستوزير و مقامات پاکستان در نقطه مرزي را امنيت بالاي منطقه عنوان کرد و گفت: «امروز دو کشور مرز را يک فرصت و نه يک تهديد مي‌بينند و هر گونه ناامني در طرف مقابل را ناامني براي خود مي‌دانند.»
رئيس دولت سيزدهم با قدرداني از وزير نيرو و دست‌اندرکاران اجراي اين طرح که با اقدامات جهادي در مدت کوتاهي عقب‌ماندگي‌هاي اجراي آن را جبران کردند، خاطرنشان کرد: «ايران علاوه بر آمادگي براي همکاري‌هاي گسترده‌تر با پاکستان در عرصه انرژي، در راستاي سياست تقويت روابط همسايگي در حال راه‌اندازي بازارچه‌هاي مرزي با پاکستان نيز هست تا علاوه بر ايجاد اشتغال و بهبود معيشت مرزنشينان به تسهيل تجارت ميان دو کشور نيز کمک شود.»
نخستوزير پاکستان هم راه‌اندازي بازارچه‌هاي مرزي ميان دو کشور را آغاز دوره‌اي جديد از تلاش‌ها براي پيشرفت منطقه دانست و بيان کرد: «افتتاح پست و خط انتقال برق بسيار مايه خرسندي است و ضمن تشکر از وزير نيرو و دست‌اندرکاران ايراني اجراي اين پروژه مشخصا از برادرم آيت‌الله رئيسي قدرداني مي‌کنم که شخصا پيگير رفع تعويق اجراي اين پروژه بودند، هر چند که اين تعويق از طرف پاکستان بود.»
رئيس جمهوري اسلامي ايران و نخستوزير پاکستان همچنين ديداري با حضور مقامات دو کشور با هم داشتند که در جريان اين ديدار رئيسي با بيان اينکه سطح روابط تجاري ايران و پاکستان تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله دارد، بر آمادگي جمهوري اسلامي ايران براي توسعه روابط تجاري با پاکستان در بخش‌هاي مختلف تجاري، صنعتي، کشاورزي و علم و فناوري تاکيد کرد.
شريف هم در اين ديدار ضمن ابراز خرسندي از حضور رئيس و تعدادي ديگر از مقامات جمهوري اسلامي ايران در نقطه صفر مرزي با پاکستان، مرز دو کشور را مرز دوستي، برادري و پيشرفت دانست و با اشاره به اهميت تامين امنيت مناطق مرزي دو کشور، بر عزم دولت پاکستان براي ريشه‌کني ناامني در اين منطقه تاکيد کرد.
نخستوزير پاکستان همچنين با دعوت از رئيسي براي سفر به کشورش گفت: «مردم پاکستان مشتاقانه منتظر ديدار با شما هستند.»
نشست با فعالان اقتصادي و سران طوايف
رئيس دولت سيزدهم پس از آن از مجتمع پتروشيمي نگين مکران بازديد کرد و از نزديک در جريان آخرين وضعيت توسعه اين مجتمع بزرگ پتروشيمي قرار گرفت. طرح شهرک پتروشيمي مکران در ساختگاهي به مساحت بيش از ۱۲۰۰ هکتار با طول تقريبي ۴٫۴ و عرض ۲٫۵ کيلومتر در حوزه سواحلي مکران در حال اجرا است. موقعيت استراتژيک اين منطقه و نزديکي به بازارهاي مصرف بزرگ دنيا از طريق اتصال به آب‌هاي آزاد و توجيهات اقتصادي ناشي از آن اهميت اين پروژه را نشان مي‌دهد.
اين پروژه فراملي با هدف توسعه صنعت به ويژه صنعت پتروشيمي در منطقه سيستان و بلوچستان، ايجاد اشتغال و ارتقاي شاخص‌هاي امنيتي و با هدف جذب سرمايه‌گذاري در استان سيستان و بلوچستان آغاز شده است. اين مجتمع مشتمل بر واحدهاي اوره آمونياک، متانول، متانول آمونياک، انواع پلي‌اتيلن، الفين، آروماتيک، MEG، MTP و کريستال ملامين با ظرفيت توليدي بالغ بر ۲۶ ميليون تن در سال است.
نشست با فعالين اقتصادي و اجتماعي پيشرفت و آباداني مکران ديگر برنامه اين سفر بود که رئيسي در اين نشست مکران را داراي ظرفيت‌هاي بسيار بالا دانست و اظهار کرد: «اين منطقه همواره مورد توجه کارآفرينان، سرمايه‌گذاران و دغدغه‌مندان نسبت به آينده درخشان ايران بوده و کمتر مقام و رئيس دولتي بوده که در ديدارهاي خارجي دو سال اخير با بنده اشاره‌اي به ظرفيت‌هاي منطقه مکران نکرده باشد.»
وي همچنين ضرورت بررسي دلايل تاخير در سرمايه‌گذاري در منطقه مکران را مورد تاکيد قرار داد و گفت: «در برخي بخش‌ها کار به درستي پيش رفته و بانک‌ها سرمايه‌گذاري‌هاي خوبي داشتند، اما در برخي حوزه‌ها با وجود تخصيص زمين هنوز اقدامي جدي نشده که اميدواريم اقدامات لازم هر چه زودتر آغاز شده و به سامان برسد.»
رئيس قوه مجريه در آخرين برنامه اين سفر يک‌روزه و فشرده با جمعي از مردم و سران قبايل و طوايف سيستان و بلوچستان ديدار و گفت‌وگو کرد. رئيسي در اين ديدار بر جبران ظلم به افرادي که در ماجراي جمعه هشتم مهر ۱۴۰۱ در زاهدان آسيب ديدند، تاکيد کرد.