نامه نیوز- دولت «حسن روحانی» این روزها 2 سالگی دولت خود را پشت سر می گذارد؛ حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران که در دولت نهم و دهم شاهد تصویب بیش از 4قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل متحد بود، از مهمترین اولویت های کاری پیش روی دولت یازدهم اعلام شد و این دولت توانست در آستانه 100 روزه‌گی خود، توافق تاریخی ژنو که مقدمه‌ای بر پایان دادن به 10 سال مناقشه‌ی هسته‌ای ایران و غرب بود، را به امضا برساند.
استارت تغییر خط مشی مذاکرات هسته‌ای ایران پس از انتخابات 24 خرداد با واگذاری پرونده آن به وزارت خارجه زده شد و در نخستین حضور رئیس جمهور و وزیر خارجه در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل پایه‌هایش بنا نهاده شد. آنجا که ظریف در نشستی با وزرای خارجه گروه 5+1 در اولین گام به این توافق رسیدند تا مباحث حاشیه‌ای همچون تعیین مکان مذاکرات هسته ای کنار گذاشته شود و شهرهای میزبان دفاتر سازمان ملل به عنوان زمین بیطرف تعیین شوند. تصمیمی که در نهایت با تاکید بر پرداختن به محتوای موارد مورد مناقشه، در 3 نشست فشرده ژنو به توافق هسته‌ای منجر شد.
حسن روحانی نیز در نخستین کنفرانس خبری با حضور رسانه‌های داخلی و خارجی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، در پاسخ به سوالی در خصوص تمهیدات عملی برای خروج از بن بست مذاکرات هسته ای دردولت جدید، گفت: اصولی که در این زمینه هست حفظ خواهد شد. به این معنا که حقوق هسته‌ای ایران بر اساس مقررات بین‌المللی مورد تأکید دولت خواهد بود و ما از حق مردم کوتاه نخواهیم آمد اما در عین حال اهل تعامل و گفت‌وگو هستیم.
اکنون تنها 3 روز تا ضرب الاجل 30 ژوئن تا 9 تیر باقی مانده است و شواهد و گفته ها از پیشرفت های قابل توحهی خبر می دهند؛ دو طرف به گفته مقامات بیش از 90 درصد از متن توافق نهایی برجام را به نگارش درآورده اند و بسیاری از اختلافات عمیق نیز حل و فصل شده است تا اکنون طرفین با توافق نهایی تنها چند موضوع اخلافی و یک اراده سیاسی فاصله داشته باشند.
به این بهانه ی دولت یازدهم مروری داریم بر 12 نشست دیپلماتیک-هسته‌ای ایران و 1+5 در مسیر خاتمه دادن به 10 سال مناقشه هسته ای و نتایجی که هر دوره از مذاکرات به همراه داشت.
نیویورک، «نخستین»ها برای پرونده هسته‌ای ایران رقم خورد
نخستین سفر رئیس جمهور به نیویورک برای شرکت در مجمع سالیانه سازمان ملل متحد با همراهی ظریف، نخستین نشست ایران و 1+5 را برای نخستین بار در سطح وزرای خارجه را رقم زد. ظریف به همراه همتایان آمریکایی، فرانسوی، بریتانیایی، روسی، چینی، آلمانی و «کاترین اشتون» بر سر یک میز نشستند و برای برداشتن گام های جدی و مهم مبتنی بر دیپلماسی، لبخندهای دیپلماتیک را نثار یکدیگر کردند.
دیدارهای دوجانبه در حاشیه نشست ایران و 1+5 در نیویورک و در راس آن گفت‌وگوی خصوصی ظریف و «جان کری» را می توان پاشنه آشیل ژنو های 1، 2 و 3 دانست. ظریف بیش از 30 سال از زندگی‌اش را در ایالات متحده آمریکا گذرانده بود و به خوبی انگلیسی صحبت می کرد، از سوی دیگر سابقه تاثیرگذار و مهم بازیگری ظریف در عرصه های مهمی همچون توافقنامه 598 میان ایران و عراق، تشکیل دولت جدید در افغانستان و همچنین حضور در هیئت هسته ای ایران در دوران مذاکره با گروه سه کشور اروپایی از وی دیپلماتی خوش سابقه ساخته بود که خوبی به نحوه تعامل با همتایان آمریکایی و اروپایی واقف بود.
در نشست نیویورک همچنین توافق شد مناقشه بر سر محل برگزاری مذاکرات هسته ای که در دوره های پیشین بسیار چالش برانگیز شده بود از میان برداشته شود و محل این نشست ها در شهرهای محل دفتر سازمان ملل متحد یعنی در شهرهای ژنو سوئیس، وین اتریش و نیویورک آمریکا، برگزار شود.
در ادامه همین نخستین حرکت های تیم سیاست خارجی در نیویورک، رییس دولت یازدهم نیز در آخرین لحظات حضورش در نیویورک بعد از سه دهه مناقشه بین ایران و آمریکا، به تلفن اوباما رییس جمهور آمریکا پاسخ داد تا قدم بزرگتری در مسیر حل پرونده هسته ای از سوی حسن روحانی برداشته شود. در این تماس تلفنی بود که اوباما و روحانی وزرای خارجه خود را مامور حل و فصل پرونده هسته ای ایران کردند.
3 دوره مذاکرات در ژنو تا فشرده شدن دست های وزرای خارجه قدرت های جهانی در دستان ظریف
بدین ترتیب، ژنو در روزهای 23 و 24 مهر میزبان نشست ایران و 1+5 در سطح معاونین وزرا بود که با حضور کاترین اشتون و ظریف برگزار شد و با ارائه طرح محرمانه ایران به صورت پاور پوینت برگزار شد و قرار شد تا نشست بعدی 16 و 17 آبان ماه در ژنو برگزار شود.
16 و 17 آبان، ژنو برای دومین بار مجددا میزبان مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 بود . نشستی که به یکباره و در میانه مذاکرات با تصمیم جان کری رییس جمهور آمریکا و دیگر قدرت های هسته ای برای حضور در مذاکرات، سطح مذاکرات به وزرای خارجه ارتقا یافت و امیدها و انتظارها برای رسیدن به «توافق بزرگ» شکل گرفت. در حالی که مذاکرات و گمانه زنی ها حکایت از رسیدن به حصول توافق بر سر جزئیات را نوید می داد فرانسه که مامور اسرائیل و عربستان در مذاکرات شده بود زیر میز مذاکره زد و مذاکرات به دور سوم و ژنو 3 در 29 و 30 آبان کشیده شد.
دو هفته بعد در میان شک و تردیدها از امکان حصول توافق بر سر برنامه هسته ای ایران و خروج مذاکرات از بن بست، بار دیگر ظریف به همراه معاونیش راهی سوئیس شدند تا مذاکرات نفس گیری را در سرمای ژنو از سر بگیرند که بر حقوق هسته ای ایران از جمله غنی سازی اورانیوم و ادامه فعالیت تاسیسات هسته ای تاکید دارد.
این بار نیز 2 روز نخست مذاکرات با معاونان وزرا پیگیری شد و اواخر روز جمعه زمزمه سفر وزرای خارجه 1+5 به ژنو شنیده شد. شنبه صبح اما، جان کری، لوران فابیوس، ویلیام هیگ، سرگئی لاوروف، به همراه وزیر خارجه چین و گیدرو وستروله آلمانی راهی ژنو شدند تا به همراه ظریف و اشتون بامداد یکشنبه تاریخی را رقم بزنند.
روز شنبه به پایان رسید و در حالی که ساعت از نیمه شب گذشته بود، درب های اتاق مذاکرات هسته ای همچنان بسته بود و گه گاهی عراقچی، معاون ظریف و مایکل مان سخنگوی اشتون با حضور در میان خبرنگاران به ارائه توضیحات و اخبار کوتاهی در زمینه پیشرفت مذاکرات ارائه می کردند و در نهایت سحرگاه یکشنبه خبر توافق هسته ای ایران از سوی «لوران فابیوس» فرانسوی که به شدت پس از دور دوم مذاکرات ژنو از سوی ایرانیان مورد خشم قرار گرفته بود اعلام شد تا بر 10 سال مناقشه هسته ای ایران مهر مختومه زده شود و سایه جنگ از سر منطقه برداشته شود.
وین 1 تا 6، شلوغ‌ترین نشست‌های هسته‌ای ایران و 1+5 تا تمدید ضرب‌الاجل نهایی
«اقدام طرح مشترک» در اواخر فروردین ماه و در آستانه آغاز دور جدید مذاکرات هسته‌ای، وارد مرحله اجرایی شد و ایران و غرب با ارائه برنامه کاری عمل به تعهدات خود، وارد دور جدیدی از مذاکرات دیپلماتیک با هدف رسیدن به توافق نهایی بر اساس جدول زمانی توافق ژنو، این بار در وین اتریش شدند.
6 دور مذاکرات وین که در بازه زمانی 6 ماهه تعیین شده بر اساس توافق ژنو برای دستیابی به توافق نهایی برگزار شد در نهایت به تمدید توافق ژنو به مدت 4 ماه در آخرین روز از تیر ماه گذشته انجامید.
در نخستین دور از مذاکرات وین، که به مدت سه روز از 29 بهمن تا 1 اسفند 1392 به طول انجامید طرفین درباره درباره برنامه کاری و چارچوب مذاکرات جامع برای گام نهایی توافق کردند. وزیر امور خارجه ایران و مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یک کنفرانس خبری مشترک در پایان مذاکرات ضمن سازنده و مثبت خواندن مذاکرات اعلام کردند که به توافق رسیده‌اند تا در چهار ماه آینده مذاکرات را برای رسیدن به یک راه‌حل نهایی ادامه دهند. گزارش‌ها حاکی از این بود که یکی از مفاد مورد توافق برگزاری ماهانه یک نشست بین ایران و گروه 1+5 است. در این نشست زمان مذاکرات بعدی (وین 2) روزهای 26 تا 29 اسفند اعلام شد.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه، وزیر خارجه ایران و هیأت همراه در روز 26 اسفند 1392 برای شرکت در دور دوم مذاکرات وین عازم این شهر شد و روز یکشنبه ابعاد برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران به ویژه غنی سازی، آب سنگین اراک و همکاری‌های بین‌المللی در حوزه فناوری صلح آمیز هسته‌ای و رفع تحریم‌ها را از محورهای مذاکرات وین اعلام کرد.
وزیر امور خارجه در پایان این دور از مذاکرات (27 اسفند 92) گفت: « دستاورد دوم و مهم این مرحله از مذاکرات هم این بود که در همه چهار موضوعی که قرار بود گفت و گو شود که همان غنی‌سازی، تحریم‌ها، همکاری‌های بین‌المللی هسته‌ای و آب سنگین اراک بود، امروز دیدگاه‌ها روشن شده است.»
یکی از نکات مذاکرات وین 2، برگزار نشدن شام کاری بین ظریف و اشتون در شب قبل از مذاکرات بود که گفته می‌شود بدلیل برخی دیدارهای غیر رسمی و هماهنگ نشده وی در ایران لغو شد. اشتون روز 17 اسفند به تهران سفر کرده و با مقامات کشورمان دیدار و گفتگو کرد.
براساس تصمیم طرفین مذاکره، سومین دور از مذاکرات هسته‌ای 18 تا 20 فروردین ( 7تا 9 آوریل) در وین برگزار و پیش از مذاکرات اصلی نیز در روزهای سوم تا پنجم آوریل، مذاکرات کارشناسی در این شهر انجام می‌شود.
به گفته سیدعباس عراقچی در این مذاکرات "همه موضوعات فنی که به بررسی های کارشناسی بیشتری نیاز داشته، از سوی مدیران سیاسی به کارشناسان ارجاع شده است، در این دور از مذاکرات کارشناسی بررسی شد."
وزیر امور خارجه کشورمان و تیم همراه روز 18 فروردین برای شرکت در سومین دور از مذاکرات وین، ایران را به مقصد اتریش ترک کرد. بنا بر گزارش‌ها در این دور ازمذاکرات قرار بود درباره همه مسائل از جمله چهار محور مذاکرات قبلی بحث و گفت و گو شود. رفع تحریم‌ها، غنی‌سازی ، همکاری‌های بین‌المللی در زمینه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای و راکتور آب سنگین اراک از موضوعات دور قبلی مذاکرات (وین 2) ایران و کشورهای 1+5 بود.
در این دور از مذاکرات امیرحسین زمانی نیا معاون اسبق وزیر امور خارجه و دکتر جمشید ممتاز استاد دانشگاه در رشته حقوق بین‌الملل به عنوان مشاور به تیم مذاکره کننده هسته‌ای اضافه شدند.
وزیر امورخارجه طی مطلبی در صفحه فیس‌بوک خود با بیان اینکه گروه مشورتی حقوقی از اساتید بسیار معتبر و شناخته شده حقوق بین‌الملل برای کمک به تیم هسته‌ای تشکیل داده است، گفت: «از دور بعد، نگارش مشترک توافق نهایی را آغاز خواهیم کرد که کاری پیچیده، دشوار و کم سرعت خواهد بود.»
چهارمین دور از مذاکرات وین نیز به روال دورهای قبلی با شام کاری ظریف و اشتون در مقر نمایندگی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین آغاز شد. طی سه روز آتی مذاکرات چند و دو جانبه متعدی بین تیم‌های مذاکره کننده در وین برگزار شد.
در این دور از مذاکرات طرفین نتوانستند به پیشرفتی در فرآیند نگارش پیشنویس توافقنامه نهایی دست یابند. اختلاف نظر مذاکره کنندگان درباره تعداد سانتریفیوژهای ایران یکی از عمده‌ترین دلایل عدم پیشرفت مذاکرات هسته‌ای وین 4 بود. در حالی که تیم ایرانی بر نیاز کشورمان به ده‌ها هزار سانتریفیوژ تأکید داشت، طرف مقابل با طرح پیشنهاد چند صد و حداکثر چند هزار سانتریفیوژ نشان داد که با واقع‌بینی لازم درباره حقوق هسته‌ای کشورمان فاصله بسیاری دارد.
مذاکرات وین 5 بر خلاف دورهای گذشته با نهار کاری بین محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، و کاترین اشتون، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در مقر نمایندگی جمهوری اسلامی برگزار و دو طرف توانستند وارد مرحله نگارش متن توافق نامه نهایی و پیشرفتی نه چندان ملموس داشته باشند.
در ابتدای وین 5، ویلیام برنز، نفر دوم وزارت خارجه آمریکا، نیز در روند مذاکرات حضور یافت تا نشان از عزم بالای دیپلمات‌ها برای پیشرفت در فرآیند نگارش پیشنویس توافقنامه هسته‌ای ایران باشد.
پرانتزهای حاوی اختلافات، اما مهمترین موضوع مذاکرات وین 5 بود، پرانتزهایی که هراز گاهی دیپلمات‌هایی از ایران و غرب از کمتر شدن آنها خبر می داد و یا بر ادامه اختلافات تاکید می‌کرد؛ همان زمان محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، با حضور در میان خبرنگاران ایرانی اعلام کرد: «در این دور از مذاکرات وارد مرحله نگارش شدیم. البته هنوز نمی‌توانیم بگوییم متن مشترکی وجود دارد. در بعضی موارد ممکن است روی قسمت‌هایی از متن توافق وجود داشته باشد، اما در بسیاری از موارد، اختلاف نظر هم در مورد محتوا و هم در مورد نحوه نگارش وجود دارد.»
وین 6 اما طولانی‌ترین نشست مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 از ابتدای آغاز آن در دولت روحانی بود، هیئت‌های دیپلماتیک مذاکره کننده ایران و 1+5 از دو هفته پیش از 20 ژولای مصادق با یکم مرداد ماه راهی پایتخت اتریش شدند. و در چندین دور به بحث و مذاکره پرداختند. در حالی که در ابتدای برگزاری این نشست منابع دیپلماتیک نسبت به دستیابی به توافق نهایی تا تاریخ 20 ژولای خوشبین بودند، در ادامه مذاکرات اما منابع خبری از عمیف شکاف‌ها و اختلافات خبر دادند.
ویلیام برنز، قائم مقام وزیر خارجه ایران نیز همانند دور گذشته در متن و حاشیه این مذاکرات حضورداشت و شاید نکته مهم دیگر مورد توجه این دور از مذاکرات، حضور حسین فریدون، برادر و دستیار ویژه رئیس جمهور پای میز مذاکرات بود.
جان کری، وزیر خارجه آمریکا در نخستین روزهای هفته دوم مذاکرات وین، وارد اتریش شد و به محل اقامت هیئت‌های مذاکره کننده ایران و گروه 1+5 در هتل پاله کوبرگ رفت. جان کری یکشنبه شب وارد محل مذاکرات شد و در روزهای دوشنبه و سه شنبه به بحث و بررسی برنامه ایران و1+5 در بحث پرونده هسته ای تهران پرداخت. جان کری که به دلیل آغاز حمله نظامی اسرائیل علیه غزه به شدت از سوی جامعه جهانی تحت فشار بود، روز سه شنبه پس از برگزاری 4 دور مذاکره فشرده دوجانبه با وزیر خارجه ایران در کنفرانس خبری حضور یافت و بر اهمیت ادامه مذاکرات هسته ای و امکان تمدید آن سخن گفت. کری در این کنفرانس خبری، گریزی به فتوای مقام معظم رهبری زد و آن را برای دولت آمریکا مهم ارزیابی کرد.
جان کری، سه شنبه شب وین را به مقصد قاهره ترک کرد تا روز چهارشنبه مذاکرات ایران و 1+5 در هتل کوبرگ ادامه داشته باشد و یک مقام ایرانی به یک باره از توقف مذاکرات در روز جمعه خبر دهد.
بدین ترتیب، مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 در وین 6 در آخرین روز از تیرماه در سرداب هتل کوبرگ با کنفرانس خبری ظریف و اشتون و توافق ایران و 1+5 برای تمدید مدت زمان توافق ژنو به 4 ماه دیگر بدون ذکر مکان و زمان دور بعدی مذاکرات به پایان رسید.
هرچند وزیر خارجه ایران، پس از بازگشت از وین در مصاحبه تلویزیونی اعلام کرد که دور بعدی مذاکرات در اوایل ماه سپتامبر آغاز خواهد شد اما مکان برگزاری این دور از مذاکرات همچنان محل گمانه زنی رسانه ای است. روز گذشته نیز عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد کشورمان از احتمال برگزاری دور بعدی مذاکرات در نیویورک خبر داد.
از سوی دیگر، اخیرا وندی شرمن، مسئول هیئت آمریکایی در مذاکرات هسته ای ایران از توافق ایران از توافق ایران و 1+5 بر سر تاسیسات غنی سازی فردو و اراک خبر داد، اظهاراتی که بلافاصله با واکنش عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران مواجه و وی به شدت هرگونه توافق بر سر تاسیسات هسته ای ایران را رد کرد.
نیویورک، مقر سازمان ملل متحد و هفتمین دور مذاکرات هسته‌ای
هفتمین دور مذاکرات ایران و گروه 1+5 درباره راه‌حل جامع هسته‌ای روز جمعه 28 شهریور ماه در شهر نیویورک رسما آغاز شد. البته تیم مذاکره کننده هسته‌ای به ریاست محمدجواد ظریف سه‌شنبه 25 شهریور ماه به منظور حضور در این نشست و همچنین شرکت در نشست مجمع عمومی راهی نیویورک شد و روز چهارشنبه 26 شهریور ماه ظریف و اشتون بر سر میز ناهار به مدت سه ساعت و نیم درباره این مذاکرات به رایزنی پرداختند و پس از آن رایزنی‌های دوجانبه و چند جانبه تیم مذاکره کننده ایرانی با هیأت‌های 1+5 برگزار شد.
محمدجواد ظریف و جان کری وزرای خارجه ایران و آمریکا نیز 30 شهریور ماه در ادامه مذاکرات هسته‌ای در نیویورک به مدت یک ساعت و نیم دیدار و گفت‌وگو کردند.
عصر پنجشنبه سوم مهر ماه نیز نشست سه جانبه ظریف،کری و اشتون برگزار و عصر جمعه چهارم مهر ماه نیز دومین نشست سه جانبه وزرای خارجه ایران، آمریکا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به مدت 2 ساعت و 15 دقیقه برگزار و در نهایت هفتمین دور مذاکرات جامع در نیویورک هم بدون حصول توافق پایان پذیرفت و مقرر شد دور بعدی در یک پایتخت اروپایی برگزار شود و این بار هم قرعه به نام وین خورد.
هشتمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای باز هم در وین
شهر وین برای هفتمین بار میزبان رایزنی‌های ایران و گروه 1+5 درباره راه‌حل جامع هسته‌ای بود. 22 مهر ماه این شهر میزبان نشست سه جانبه معاونان وزرای خارجه ایران، آمریکا و مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا و روز 23 مهرماه نیز نشست سه جانبه و شش ساعت و نیمه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، جان کری وزیر خارجه آمریکا و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار و توافق شد که ظرف یک تا دو هفته بعد مذاکرات کارشناسی برگزار و علاوه بر آن یک دور نشست سه جانبه بین ظریف، کری و اشتون در جایی غیر از اروپا برگزار شود.
هشتمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای نیز به ریاست محمدجواد ظریف و کاترین اشتون 24 مهر ماه به مدت یک روز در وین برگزار شد. مذاکرات کارشناسی در وین طی دو روز برگزار و بعد از آن اخباری مطرح شد در خصوص اینکه قرار است مسقط پایتخت عمان این بار میزبان رایزنی‌های سه جانبه ظریف، اشتون و کری باشد.
در همین راستا سید عباس عراقچی 11 آبان ماه در جمع خبرنگاران از برگزاری نشست سه جانبه ظریف، کری و اشتون در مسقط به مدت دو روز (یکشنبه و دوشنبه 18 و 19 آبان ماه) خبر داد و گفت که نهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای نیز قرار است روز سه‌شنبه 20 آبان ماه در مسقط برگزار شود.
پس از آنکه انتخابات میان دورهای کنگره آمریکا برگزار و جمهوری‌خواهان اکثریت کرسی‌های سنا را از آن خود کردند، برخی از تحلیلگران عنوان کردند که این وضعیت حصول توافق جامع هسته‌ای را با مشکل مواجه می‌کند و در صورت عدم حصول توافق، تحریم‌ها علیه ایران افزایش خواهد یافت.
مسقط میزبان نهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای
هتل البستان شهر مسقط پایتخت عمان 18، 19 و 20 آبان ماه 1393 میزبان رایزنی‌های سه جانبه (وزرای خارجه ایران، آمریکا و هماهنگ کننده 1+5) و همچنین نهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای بین هیأت‌های ایران و شش کشور بود.
سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در آستانه این دور از مذاکرات، گفت: فکر نمی‌کنم که ما به توافق در این دور از مذاکرات برسیم. احتمالا جلسات دیگری را هم احتیاج خواهیم داشت، ولی امیدوار هستیم که از وضع موجود خارج بشویم و مذاکرات مسقط، یک مذاکرات راهگشا باشد.
وی افزود: می‌دانید که در یکی دو تا موضوع، مدتی هست که مذاکرات تقریبا متوقف شده است و ما موفق به پیدا کردن راه‌حل نشده‌ایم و امیدواریم که مذاکرات مسقط از این جهت مذاکرات موفقی باشد که بتواند راهگشایی بکند. اگر راهگشایی بشود، بعد ما مذاکرات را ادامه خواهیم داد و امیدواریم تا قبل از تاریخ مقرر به توافق برسیم.
تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران 17 آبان ماه برای شرکت در این دور از مذاکرات به مسقط رفت و محمدجواد ظریف و جان کری وزرای خارجه ایران، آمریکا و کاترین اشتون هماهنگ کننده گروه 1+5 روزهای یکشنبه و دوشنبه 18 و 19 آبان ماه طی چهار دور و به مدت 12 ساعت به گفت‌وگو درباره رفع اختلافات موجود بر سر راه توافقنامه جامع هسته‌ای پرداختند. در ابتدای اولین رایزنی وزرای خارجه ایران، آمریکا و اشتون، یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان نیز حضور داشت.
20 آبان نیز این شهر میزبان نهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای بود که نشست عمومی ظهر سه‌شنبه به ریاست ظریف و اشتون و با حضور هیأت‌های ایران و شش کشور به مدت یک ساعت برگزار و پس از آن بازار رایزنی‌های دو و چند جانبه داغ بود.با اینکه برخی از احتمال ادامه این مذاکرات در روز چهارشنبه خبر می‌دادند ولی این مذاکرات سه‌شنبه پایان یافت.
البته یوسف بن علوی 25 آبان ماه سفری یک روزه به تهران داشت.
وین باز هم میزبان مذاکرات/دهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای که به تمدید ختم شد
شهر وین میزبان دهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای شد و ظهر سه‌شنبه 27 آبان ماه ظریف و کاترین اشتون در دفتر نمایندگی دائم ایران در سازمان‌های بین‌المللی در این شهر بر سر میز ناهار در خصوص این دور از مذاکرات هماهنگی‌های اولیه را انجام دادند و این مذاکرات که تا سوم آذر ماه به طول انجامید در نهایت با تمدید برنامه اقدام مشترک ژنو همراه بود.
بر این اساس طرفین تصمیم گرفتند که برنامه جامع اقدام مشترک را برای 6 ماه دیگر تمدید کردند تا در این زمان دو طرف همچنان به تعهدات خود پایبنده بوده و غرب پذیرفت که بخش دیگری از دارایی مسدود شده ایران را آزاد کند.
لوزان؛ آغازی بر پایان مذاکرات هسته ای و امضای توافق نهایی
لوزان سوئیس میزبان بعدی مذاکرات هسته ای ایران و غرب پیش از ضرب الاجل نهایی بود و بر این اساس، وزرای خارجه ایران و 6 کشور به همراه فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در 13 فروردین ماه سال جاری بعد از 9 روز رایزنی فشرده در شهر لوزان سوئیس توانستند به مجموعه‌ای از راه حل‌ها برای دستیابی به توافق جامع هسته‌ای دست پیدا کنند.
تفاهم لوزان مجموعه از راه حل هایی بود که ایران و غرب عنوان کردند توانستند به عنوان چارچوبی برای دستیابی به توافق نهایی به آن دست پیدا کنند.
استارت تغییر خط مشی مذاکرات هسته‌ای ایران پس از انتخابات 24 خرداد با واگذاری پرونده آن به وزارت خارجه زده شد و در نخستین حضور رئیس جمهور و وزیر خارجه در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل پایه‌هایش بنا نهاده شد. آنجا که ظریف در نشستی با وزرای خارجه گروه 5+1 در اولین گام به این توافق رسیدند تا مباحث حاشیه‌ای همچون تعیین مکان مذاکرات هسته ای کنار گذاشته شود و شهرهای میزبان دفاتر سازمان ملل به عنوان زمین بیطرف تعیین شوند. تصمیمی که در نهایت با تاکید بر پرداختن به محتوای موارد مورد مناقشه، در 3 نشست فشرده ژنو به توافق هسته‌ای منجر شد.
حسن روحانی نیز در نخستین کنفرانس خبری با حضور رسانه‌های داخلی و خارجی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، در پاسخ به سوالی در خصوص تمهیدات عملی برای خروج از بن بست مذاکرات هسته ای دردولت جدید، گفت: اصولی که در این زمینه هست حفظ خواهد شد. به این معنا که حقوق هسته‌ای ایران بر اساس مقررات بین‌المللی مورد تأکید دولت خواهد بود و ما از حق مردم کوتاه نخواهیم آمد اما در عین حال اهل تعامل و گفت‌وگو هستیم.
اکنون تنها 3 روز تا ضرب الاجل 30 ژوئن تا 9 تیر باقی مانده است و شواهد و گفته ها از پیشرفت های قابل توحهی خبر می دهند؛ دو طرف به گفته مقامات بیش از 90 درصد از متن توافق نهایی برجام را به نگارش درآورده اند و بسیاری از اختلافات عمیق نیز حل و فصل شده است تا اکنون طرفین با توافق نهایی تنها چند موضوع اخلافی و یک اراده سیاسی فاصله داشته باشند.
به این بهانه ی دولت یازدهم مروری داریم بر 12 نشست دیپلماتیک-هسته‌ای ایران و 1+5 در مسیر خاتمه دادن به 10 سال مناقشه هسته ای و نتایجی که هر دوره از مذاکرات به همراه داشت.
نیویورک، «نخستین»ها برای پرونده هسته‌ای ایران رقم خورد
نخستین سفر رئیس جمهور به نیویورک برای شرکت در مجمع سالیانه سازمان ملل متحد با همراهی ظریف، نخستین نشست ایران و 1+5 را برای نخستین بار در سطح وزرای خارجه را رقم زد. ظریف به همراه همتایان آمریکایی، فرانسوی، بریتانیایی، روسی، چینی، آلمانی و «کاترین اشتون» بر سر یک میز نشستند و برای برداشتن گام های جدی و مهم مبتنی بر دیپلماسی، لبخندهای دیپلماتیک را نثار یکدیگر کردند.
دیدارهای دوجانبه در حاشیه نشست ایران و 1+5 در نیویورک و در راس آن گفت‌وگوی خصوصی ظریف و «جان کری» را می توان پاشنه آشیل ژنو های 1، 2 و 3 دانست. ظریف بیش از 30 سال از زندگی‌اش را در ایالات متحده آمریکا گذرانده بود و به خوبی انگلیسی صحبت می کرد، از سوی دیگر سابقه تاثیرگذار و مهم بازیگری ظریف در عرصه های مهمی همچون توافقنامه 598 میان ایران و عراق، تشکیل دولت جدید در افغانستان و همچنین حضور در هیئت هسته ای ایران در دوران مذاکره با گروه سه کشور اروپایی از وی دیپلماتی خوش سابقه ساخته بود که خوبی به نحوه تعامل با همتایان آمریکایی و اروپایی واقف بود.
در نشست نیویورک همچنین توافق شد مناقشه بر سر محل برگزاری مذاکرات هسته ای که در دوره های پیشین بسیار چالش برانگیز شده بود از میان برداشته شود و محل این نشست ها در شهرهای محل دفتر سازمان ملل متحد یعنی در شهرهای ژنو سوئیس، وین اتریش و نیویورک آمریکا، برگزار شود.
در ادامه همین نخستین حرکت های تیم سیاست خارجی در نیویورک، رییس دولت یازدهم نیز در آخرین لحظات حضورش در نیویورک بعد از سه دهه مناقشه بین ایران و آمریکا، به تلفن اوباما رییس جمهور آمریکا پاسخ داد تا قدم بزرگتری در مسیر حل پرونده هسته ای از سوی حسن روحانی برداشته شود. در این تماس تلفنی بود که اوباما و روحانی وزرای خارجه خود را مامور حل و فصل پرونده هسته ای ایران کردند.
3 دوره مذاکرات در ژنو تا فشرده شدن دست های وزرای خارجه قدرت های جهانی در دستان ظریف
بدین ترتیب، ژنو در روزهای 23 و 24 مهر میزبان نشست ایران و 1+5 در سطح معاونین وزرا بود که با حضور کاترین اشتون و ظریف برگزار شد و با ارائه طرح محرمانه ایران به صورت پاور پوینت برگزار شد و قرار شد تا نشست بعدی 16 و 17 آبان ماه در ژنو برگزار شود.
16 و 17 آبان، ژنو برای دومین بار مجددا میزبان مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 بود . نشستی که به یکباره و در میانه مذاکرات با تصمیم جان کری رییس جمهور آمریکا و دیگر قدرت های هسته ای برای حضور در مذاکرات، سطح مذاکرات به وزرای خارجه ارتقا یافت و امیدها و انتظارها برای رسیدن به «توافق بزرگ» شکل گرفت. در حالی که مذاکرات و گمانه زنی ها حکایت از رسیدن به حصول توافق بر سر جزئیات را نوید می داد فرانسه که مامور اسرائیل و عربستان در مذاکرات شده بود زیر میز مذاکره زد و مذاکرات به دور سوم و ژنو 3 در 29 و 30 آبان کشیده شد.
دو هفته بعد در میان شک و تردیدها از امکان حصول توافق بر سر برنامه هسته ای ایران و خروج مذاکرات از بن بست، بار دیگر ظریف به همراه معاونیش راهی سوئیس شدند تا مذاکرات نفس گیری را در سرمای ژنو از سر بگیرند که بر حقوق هسته ای ایران از جمله غنی سازی اورانیوم و ادامه فعالیت تاسیسات هسته ای تاکید دارد.
این بار نیز 2 روز نخست مذاکرات با معاونان وزرا پیگیری شد و اواخر روز جمعه زمزمه سفر وزرای خارجه 1+5 به ژنو شنیده شد. شنبه صبح اما، جان کری، لوران فابیوس، ویلیام هیگ، سرگئی لاوروف، به همراه وزیر خارجه چین و گیدرو وستروله آلمانی راهی ژنو شدند تا به همراه ظریف و اشتون بامداد یکشنبه تاریخی را رقم بزنند.
روز شنبه به پایان رسید و در حالی که ساعت از نیمه شب گذشته بود، درب های اتاق مذاکرات هسته ای همچنان بسته بود و گه گاهی عراقچی، معاون ظریف و مایکل مان سخنگوی اشتون با حضور در میان خبرنگاران به ارائه توضیحات و اخبار کوتاهی در زمینه پیشرفت مذاکرات ارائه می کردند و در نهایت سحرگاه یکشنبه خبر توافق هسته ای ایران از سوی «لوران فابیوس» فرانسوی که به شدت پس از دور دوم مذاکرات ژنو از سوی ایرانیان مورد خشم قرار گرفته بود اعلام شد تا بر 10 سال مناقشه هسته ای ایران مهر مختومه زده شود و سایه جنگ از سر منطقه برداشته شود.
وین 1 تا 6، شلوغ‌ترین نشست‌های هسته‌ای ایران و 1+5 تا تمدید ضرب‌الاجل نهایی
«اقدام طرح مشترک» در اواخر فروردین ماه و در آستانه آغاز دور جدید مذاکرات هسته‌ای، وارد مرحله اجرایی شد و ایران و غرب با ارائه برنامه کاری عمل به تعهدات خود، وارد دور جدیدی از مذاکرات دیپلماتیک با هدف رسیدن به توافق نهایی بر اساس جدول زمانی توافق ژنو، این بار در وین اتریش شدند.
6 دور مذاکرات وین که در بازه زمانی 6 ماهه تعیین شده بر اساس توافق ژنو برای دستیابی به توافق نهایی برگزار شد در نهایت به تمدید توافق ژنو به مدت 4 ماه در آخرین روز از تیر ماه گذشته انجامید.
در نخستین دور از مذاکرات وین، که به مدت سه روز از 29 بهمن تا 1 اسفند 1392 به طول انجامید طرفین درباره درباره برنامه کاری و چارچوب مذاکرات جامع برای گام نهایی توافق کردند. وزیر امور خارجه ایران و مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یک کنفرانس خبری مشترک در پایان مذاکرات ضمن سازنده و مثبت خواندن مذاکرات اعلام کردند که به توافق رسیده‌اند تا در چهار ماه آینده مذاکرات را برای رسیدن به یک راه‌حل نهایی ادامه دهند. گزارش‌ها حاکی از این بود که یکی از مفاد مورد توافق برگزاری ماهانه یک نشست بین ایران و گروه 1+5 است. در این نشست زمان مذاکرات بعدی (وین 2) روزهای 26 تا 29 اسفند اعلام شد.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه، وزیر خارجه ایران و هیأت همراه در روز 26 اسفند 1392 برای شرکت در دور دوم مذاکرات وین عازم این شهر شد و روز یکشنبه ابعاد برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران به ویژه غنی سازی، آب سنگین اراک و همکاری‌های بین‌المللی در حوزه فناوری صلح آمیز هسته‌ای و رفع تحریم‌ها را از محورهای مذاکرات وین اعلام کرد.
وزیر امور خارجه در پایان این دور از مذاکرات (27 اسفند 92) گفت: « دستاورد دوم و مهم این مرحله از مذاکرات هم این بود که در همه چهار موضوعی که قرار بود گفت و گو شود که همان غنی‌سازی، تحریم‌ها، همکاری‌های بین‌المللی هسته‌ای و آب سنگین اراک بود، امروز دیدگاه‌ها روشن شده است.»
یکی از نکات مذاکرات وین 2، برگزار نشدن شام کاری بین ظریف و اشتون در شب قبل از مذاکرات بود که گفته می‌شود بدلیل برخی دیدارهای غیر رسمی و هماهنگ نشده وی در ایران لغو شد. اشتون روز 17 اسفند به تهران سفر کرده و با مقامات کشورمان دیدار و گفتگو کرد.
براساس تصمیم طرفین مذاکره، سومین دور از مذاکرات هسته‌ای 18 تا 20 فروردین ( 7تا 9 آوریل) در وین برگزار و پیش از مذاکرات اصلی نیز در روزهای سوم تا پنجم آوریل، مذاکرات کارشناسی در این شهر انجام می‌شود.
به گفته سیدعباس عراقچی در این مذاکرات "همه موضوعات فنی که به بررسی های کارشناسی بیشتری نیاز داشته، از سوی مدیران سیاسی به کارشناسان ارجاع شده است، در این دور از مذاکرات کارشناسی بررسی شد."
وزیر امور خارجه کشورمان و تیم همراه روز 18 فروردین برای شرکت در سومین دور از مذاکرات وین، ایران را به مقصد اتریش ترک کرد. بنا بر گزارش‌ها در این دور ازمذاکرات قرار بود درباره همه مسائل از جمله چهار محور مذاکرات قبلی بحث و گفت و گو شود. رفع تحریم‌ها، غنی‌سازی ، همکاری‌های بین‌المللی در زمینه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای و راکتور آب سنگین اراک از موضوعات دور قبلی مذاکرات (وین 2) ایران و کشورهای 1+5 بود.
در این دور از مذاکرات امیرحسین زمانی نیا معاون اسبق وزیر امور خارجه و دکتر جمشید ممتاز استاد دانشگاه در رشته حقوق بین‌الملل به عنوان مشاور به تیم مذاکره کننده هسته‌ای اضافه شدند.
وزیر امورخارجه طی مطلبی در صفحه فیس‌بوک خود با بیان اینکه گروه مشورتی حقوقی از اساتید بسیار معتبر و شناخته شده حقوق بین‌الملل برای کمک به تیم هسته‌ای تشکیل داده است، گفت: «از دور بعد، نگارش مشترک توافق نهایی را آغاز خواهیم کرد که کاری پیچیده، دشوار و کم سرعت خواهد بود.»
چهارمین دور از مذاکرات وین نیز به روال دورهای قبلی با شام کاری ظریف و اشتون در مقر نمایندگی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین آغاز شد. طی سه روز آتی مذاکرات چند و دو جانبه متعدی بین تیم‌های مذاکره کننده در وین برگزار شد.
در این دور از مذاکرات طرفین نتوانستند به پیشرفتی در فرآیند نگارش پیشنویس توافقنامه نهایی دست یابند. اختلاف نظر مذاکره کنندگان درباره تعداد سانتریفیوژهای ایران یکی از عمده‌ترین دلایل عدم پیشرفت مذاکرات هسته‌ای وین 4 بود. در حالی که تیم ایرانی بر نیاز کشورمان به ده‌ها هزار سانتریفیوژ تأکید داشت، طرف مقابل با طرح پیشنهاد چند صد و حداکثر چند هزار سانتریفیوژ نشان داد که با واقع‌بینی لازم درباره حقوق هسته‌ای کشورمان فاصله بسیاری دارد.
مذاکرات وین 5 بر خلاف دورهای گذشته با نهار کاری بین محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، و کاترین اشتون، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در مقر نمایندگی جمهوری اسلامی برگزار و دو طرف توانستند وارد مرحله نگارش متن توافق نامه نهایی و پیشرفتی نه چندان ملموس داشته باشند.
در ابتدای وین 5، ویلیام برنز، نفر دوم وزارت خارجه آمریکا، نیز در روند مذاکرات حضور یافت تا نشان از عزم بالای دیپلمات‌ها برای پیشرفت در فرآیند نگارش پیشنویس توافقنامه هسته‌ای ایران باشد.
پرانتزهای حاوی اختلافات، اما مهمترین موضوع مذاکرات وین 5 بود، پرانتزهایی که هراز گاهی دیپلمات‌هایی از ایران و غرب از کمتر شدن آنها خبر می داد و یا بر ادامه اختلافات تاکید می‌کرد؛ همان زمان محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، با حضور در میان خبرنگاران ایرانی اعلام کرد: «در این دور از مذاکرات وارد مرحله نگارش شدیم. البته هنوز نمی‌توانیم بگوییم متن مشترکی وجود دارد. در بعضی موارد ممکن است روی قسمت‌هایی از متن توافق وجود داشته باشد، اما در بسیاری از موارد، اختلاف نظر هم در مورد محتوا و هم در مورد نحوه نگارش وجود دارد.»
وین 6 اما طولانی‌ترین نشست مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 از ابتدای آغاز آن در دولت روحانی بود، هیئت‌های دیپلماتیک مذاکره کننده ایران و 1+5 از دو هفته پیش از 20 ژولای مصادق با یکم مرداد ماه راهی پایتخت اتریش شدند. و در چندین دور به بحث و مذاکره پرداختند. در حالی که در ابتدای برگزاری این نشست منابع دیپلماتیک نسبت به دستیابی به توافق نهایی تا تاریخ 20 ژولای خوشبین بودند، در ادامه مذاکرات اما منابع خبری از عمیف شکاف‌ها و اختلافات خبر دادند.
ویلیام برنز، قائم مقام وزیر خارجه ایران نیز همانند دور گذشته در متن و حاشیه این مذاکرات حضورداشت و شاید نکته مهم دیگر مورد توجه این دور از مذاکرات، حضور حسین فریدون، برادر و دستیار ویژه رئیس جمهور پای میز مذاکرات بود.
جان کری، وزیر خارجه آمریکا در نخستین روزهای هفته دوم مذاکرات وین، وارد اتریش شد و به محل اقامت هیئت‌های مذاکره کننده ایران و گروه 1+5 در هتل پاله کوبرگ رفت. جان کری یکشنبه شب وارد محل مذاکرات شد و در روزهای دوشنبه و سه شنبه به بحث و بررسی برنامه ایران و1+5 در بحث پرونده هسته ای تهران پرداخت. جان کری که به دلیل آغاز حمله نظامی اسرائیل علیه غزه به شدت از سوی جامعه جهانی تحت فشار بود، روز سه شنبه پس از برگزاری 4 دور مذاکره فشرده دوجانبه با وزیر خارجه ایران در کنفرانس خبری حضور یافت و بر اهمیت ادامه مذاکرات هسته ای و امکان تمدید آن سخن گفت. کری در این کنفرانس خبری، گریزی به فتوای مقام معظم رهبری زد و آن را برای دولت آمریکا مهم ارزیابی کرد.
جان کری، سه شنبه شب وین را به مقصد قاهره ترک کرد تا روز چهارشنبه مذاکرات ایران و 1+5 در هتل کوبرگ ادامه داشته باشد و یک مقام ایرانی به یک باره از توقف مذاکرات در روز جمعه خبر دهد.
بدین ترتیب، مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 در وین 6 در آخرین روز از تیرماه در سرداب هتل کوبرگ با کنفرانس خبری ظریف و اشتون و توافق ایران و 1+5 برای تمدید مدت زمان توافق ژنو به 4 ماه دیگر بدون ذکر مکان و زمان دور بعدی مذاکرات به پایان رسید.
هرچند وزیر خارجه ایران، پس از بازگشت از وین در مصاحبه تلویزیونی اعلام کرد که دور بعدی مذاکرات در اوایل ماه سپتامبر آغاز خواهد شد اما مکان برگزاری این دور از مذاکرات همچنان محل گمانه زنی رسانه ای است. روز گذشته نیز عباس عراقچی مذاکره کننده ارشد کشورمان از احتمال برگزاری دور بعدی مذاکرات در نیویورک خبر داد.
از سوی دیگر، اخیرا وندی شرمن، مسئول هیئت آمریکایی در مذاکرات هسته ای ایران از توافق ایران از توافق ایران و 1+5 بر سر تاسیسات غنی سازی فردو و اراک خبر داد، اظهاراتی که بلافاصله با واکنش عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران مواجه و وی به شدت هرگونه توافق بر سر تاسیسات هسته ای ایران را رد کرد.
نیویورک، مقر سازمان ملل متحد و هفتمین دور مذاکرات هسته‌ای
هفتمین دور مذاکرات ایران و گروه 1+5 درباره راه‌حل جامع هسته‌ای روز جمعه 28 شهریور ماه در شهر نیویورک رسما آغاز شد. البته تیم مذاکره کننده هسته‌ای به ریاست محمدجواد ظریف سه‌شنبه 25 شهریور ماه به منظور حضور در این نشست و همچنین شرکت در نشست مجمع عمومی راهی نیویورک شد و روز چهارشنبه 26 شهریور ماه ظریف و اشتون بر سر میز ناهار به مدت سه ساعت و نیم درباره این مذاکرات به رایزنی پرداختند و پس از آن رایزنی‌های دوجانبه و چند جانبه تیم مذاکره کننده ایرانی با هیأت‌های 1+5 برگزار شد.
محمدجواد ظریف و جان کری وزرای خارجه ایران و آمریکا نیز 30 شهریور ماه در ادامه مذاکرات هسته‌ای در نیویورک به مدت یک ساعت و نیم دیدار و گفت‌وگو کردند.
عصر پنجشنبه سوم مهر ماه نیز نشست سه جانبه ظریف،کری و اشتون برگزار و عصر جمعه چهارم مهر ماه نیز دومین نشست سه جانبه وزرای خارجه ایران، آمریکا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به مدت 2 ساعت و 15 دقیقه برگزار و در نهایت هفتمین دور مذاکرات جامع در نیویورک هم بدون حصول توافق پایان پذیرفت و مقرر شد دور بعدی در یک پایتخت اروپایی برگزار شود و این بار هم قرعه به نام وین خورد.
هشتمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای باز هم در وین
شهر وین برای هفتمین بار میزبان رایزنی‌های ایران و گروه 1+5 درباره راه‌حل جامع هسته‌ای بود. 22 مهر ماه این شهر میزبان نشست سه جانبه معاونان وزرای خارجه ایران، آمریکا و مسئول وقت سیاست خارجی اتحادیه اروپا و روز 23 مهرماه نیز نشست سه جانبه و شش ساعت و نیمه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، جان کری وزیر خارجه آمریکا و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار و توافق شد که ظرف یک تا دو هفته بعد مذاکرات کارشناسی برگزار و علاوه بر آن یک دور نشست سه جانبه بین ظریف، کری و اشتون در جایی غیر از اروپا برگزار شود.
هشتمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای نیز به ریاست محمدجواد ظریف و کاترین اشتون 24 مهر ماه به مدت یک روز در وین برگزار شد. مذاکرات کارشناسی در وین طی دو روز برگزار و بعد از آن اخباری مطرح شد در خصوص اینکه قرار است مسقط پایتخت عمان این بار میزبان رایزنی‌های سه جانبه ظریف، اشتون و کری باشد.
در همین راستا سید عباس عراقچی 11 آبان ماه در جمع خبرنگاران از برگزاری نشست سه جانبه ظریف، کری و اشتون در مسقط به مدت دو روز (یکشنبه و دوشنبه 18 و 19 آبان ماه) خبر داد و گفت که نهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای نیز قرار است روز سه‌شنبه 20 آبان ماه در مسقط برگزار شود.
پس از آنکه انتخابات میان دورهای کنگره آمریکا برگزار و جمهوری‌خواهان اکثریت کرسی‌های سنا را از آن خود کردند، برخی از تحلیلگران عنوان کردند که این وضعیت حصول توافق جامع هسته‌ای را با مشکل مواجه می‌کند و در صورت عدم حصول توافق، تحریم‌ها علیه ایران افزایش خواهد یافت.
مسقط میزبان نهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای
هتل البستان شهر مسقط پایتخت عمان 18، 19 و 20 آبان ماه 1393 میزبان رایزنی‌های سه جانبه (وزرای خارجه ایران، آمریکا و هماهنگ کننده 1+5) و همچنین نهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای بین هیأت‌های ایران و شش کشور بود.
سید عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته‌ای در آستانه این دور از مذاکرات، گفت: فکر نمی‌کنم که ما به توافق در این دور از مذاکرات برسیم. احتمالا جلسات دیگری را هم احتیاج خواهیم داشت، ولی امیدوار هستیم که از وضع موجود خارج بشویم و مذاکرات مسقط، یک مذاکرات راهگشا باشد.
وی افزود: می‌دانید که در یکی دو تا موضوع، مدتی هست که مذاکرات تقریبا متوقف شده است و ما موفق به پیدا کردن راه‌حل نشده‌ایم و امیدواریم که مذاکرات مسقط از این جهت مذاکرات موفقی باشد که بتواند راهگشایی بکند. اگر راهگشایی بشود، بعد ما مذاکرات را ادامه خواهیم داد و امیدواریم تا قبل از تاریخ مقرر به توافق برسیم.
تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران 17 آبان ماه برای شرکت در این دور از مذاکرات به مسقط رفت و محمدجواد ظریف و جان کری وزرای خارجه ایران، آمریکا و کاترین اشتون هماهنگ کننده گروه 1+5 روزهای یکشنبه و دوشنبه 18 و 19 آبان ماه طی چهار دور و به مدت 12 ساعت به گفت‌وگو درباره رفع اختلافات موجود بر سر راه توافقنامه جامع هسته‌ای پرداختند. در ابتدای اولین رایزنی وزرای خارجه ایران، آمریکا و اشتون، یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان نیز حضور داشت.
20 آبان نیز این شهر میزبان نهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای بود که نشست عمومی ظهر سه‌شنبه به ریاست ظریف و اشتون و با حضور هیأت‌های ایران و شش کشور به مدت یک ساعت برگزار و پس از آن بازار رایزنی‌های دو و چند جانبه داغ بود.با اینکه برخی از احتمال ادامه این مذاکرات در روز چهارشنبه خبر می‌دادند ولی این مذاکرات سه‌شنبه پایان یافت.
البته یوسف بن علوی 25 آبان ماه سفری یک روزه به تهران داشت.
وین باز هم میزبان مذاکرات/دهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای که به تمدید ختم شد
شهر وین میزبان دهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای شد و ظهر سه‌شنبه 27 آبان ماه ظریف و کاترین اشتون در دفتر نمایندگی دائم ایران در سازمان‌های بین‌المللی در این شهر بر سر میز ناهار در خصوص این دور از مذاکرات هماهنگی‌های اولیه را انجام دادند و این مذاکرات که تا سوم آذر ماه به طول انجامید در نهایت با تمدید برنامه اقدام مشترک ژنو همراه بود.
بر این اساس طرفین تصمیم گرفتند که برنامه جامع اقدام مشترک را برای 6 ماه دیگر تمدید کردند تا در این زمان دو طرف همچنان به تعهدات خود پایبنده بوده و غرب پذیرفت که بخش دیگری از دارایی مسدود شده ایران را آزاد کند.
لوزان؛ آغازی بر پایان مذاکرات هسته ای و امضای توافق نهایی
لوزان سوئیس میزبان بعدی مذاکرات هسته ای ایران و غرب پیش از ضرب الاجل نهایی بود و بر این اساس، وزرای خارجه ایران و 6 کشور به همراه فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در 13 فروردین ماه سال جاری بعد از 9 روز رایزنی فشرده در شهر لوزان سوئیس توانستند به مجموعه‌ای از راه حل‌ها برای دستیابی به توافق جامع هسته‌ای دست پیدا کنند.
تفاهم لوزان مجموعه از راه حل هایی بود که ایران و غرب عنوان کردند توانستند به عنوان چارچوبی برای دستیابی به توافق نهایی به آن دست پیدا کنند.