شرق، زينب اسماعيلي: وزير خارجه آمریکا اول از همه رسيد، بعد وزير خارجه ايران و در نوبت بعد، وزير خارجه فرانسه. اين‌گونه شنبه نيم‌تعطيل وين، با آمدورفت وزريران خارجه به روزي كاري تبديل شد. در اين بين يوكيو آمانو، مدير كل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي هم براي زماني كم‌تر از يك ساعت، راهي محل مذاكرات شد. روي ميز يكي از اتاق‌هاي اين هتل توافقي نيم‌نوشته و نيم‌خالي باز است؛ وزاري خارجه يك‌به‌يك به وين مي‌رسند تا شايد موفق شوند جاهای خالی را پر كنند. اتاق كوچكي در هتل كوبورگ يك‌سال‌ونيم است محل مذاكرات ايران و اعضاي 1+5 است، اتاقي با تزئينات سنتي و قديمي كه ديوارهايش را درهایی سفيدرنگ با حاشيه‌كاري‌هاي طلايي‌رنگ مي‌پوشاند. دو وزير خارجه ايران و آمریکا جمعه و شنبه به وين رسيدند، جان كري، شب جمعه عصابه‌دست به وين رسيد و محمدجواد ظريف ظهر شنبه. لوران فابيوس، وزير خارجه فرانسه، عصر شنبه رسيد و همان عصر، اولين مذاكره را با ظريف داشت. قرار است فدريكا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، امروز راهي وين شود. وزير خارجه آلمان و انگليس هم امروز به جمع مذاكره‌كنندگان مي‌پيوندند، اما هنوز زمان حضور وزراي خارجه روسيه و چين مشخص نيست.روز گذشته چند ساعتي بعد از واردشدن به وين، اولين ديدار و اولين مذاكره وزير خارجه ايران و آمریکا آغاز شد. مذاكره‌اي يك‌ساعت‌ونيمه كه در نوبت عصر دومين دور آن هم برگزار شد. كري و ظريف قبل از مذاكره چند جمله كوتاه در جمع خبرنگاران گفتند، جان كري گفت: «برای رسیدن به توافق امید هست، اما هنوز برخی موضوعات سخت وجود دارد». وزیر خارجه آمریکا ادامه داد همه خواهان رسیدن به توافق هستند. وزير خارجه ايران هم ابتدای این دیدار گفت: «من هم با این مسئله که باید سخت کار کنیم موافقم. ما برای داشتن یک اتفاق خوب برجسته و مهم مصمم هستیم و به کارمان ادامه می‌دهیم تا ببینیم می‌توانیم به یک توافق خوب برسیم یا نه».
مونيز بدون صالحي
اگرچه در اين دور مذاكرات علي‌اكبر صالحي، رئيس سامان انرژي اتمي ايران، حضور ندارد، اما ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا، در صندلي كناري جان كري وزير خارجه آمریکا قرار دارد. صالحي كه در چندين دور از سخت‌ترين دورهاي مذاكراتي كنار جواد ظريف حضور داشت، از يك‌ماه پيش به‌دليل عارضه‌اي جسمي در بستر بيماري به سر مي‌برد. اما روز گذشته معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا و معاون فدريكا موگريني، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا نيز حضور داشتند.اين سومين دور مذاكرات وزير خارجه ايران و آمریکا بعد از دستيابي به تفاهم در لوزان است و اكنون آنها تلاش مي‌كنند براساس كليات آنچه در لوزان به دست آمده، توافق جامع را به نگارش درآورند.اين هشتمین دور از مذاكرات هسته‌ای براي نگارش توافق جامع است كه روز يازدهم خود را طي كرد. تا قبل از ورود وزيران خارجه، معاونان و کارشناسان دو طرف، مذاكرات را به پيش مي‌بردند، اما كار نگارش متن تواق نهايي در شرايطي قرار گرفته كه نياز به تصميمات كلان دارد. از مهلت باقي‌مانده دستيابي به توافق جامع، سه روز باقي‌مانده و مذاكره‌كنندگان با دانستن زمان ضرب‌الاجل، احتمال مي‌دهند مذاكرات چند روزي هم بيشتر از اين به طول بينجامد.
حضور كوتاه آمانو در محل مذاكرات
اما غافلگيري روز گذشته، حضور يوكيو آمانو، مديركل آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، بود كه گفته شد براي ديدار با وزير خارجه آمریکا و وزير خارجه فرانسه به محل مذاكرات آمده است. اگرچه موضوع مورد مذاكره (برنامه هسته‌اي ايران) اصلي‌ترين پرونده كاري آمانو از ابتداي كارش در آژانس انرژي اتمي است، اما او تاكنون در هيچ‌يك از دورهاي مذاكراتي حضور نداشته است: بعيد نيست اصلي‌ترين موضوع مورد نظر آمانو براي مذاكره بحث مطالعات ادعايي (PMD) باشد. موضوعي كه تاكنون جان كري دو موضع‌گيري متفاوت درباره آن داشته. او كه هفته گذشته گفته بود موضوع عملكرد سابق ايران براي آمریکا اهميت ندارد، اين‌بار گفته صحبت‌هاي او نادرست منتقل شده و مي‌خواهد در جريان توافق جامع، مباحث گذشته نيز رفع شود. آژانس بين‌المللي انرژي اتمي سال‌هاست دو اتهام به برنامه هسته‌اي ايران منتسب مي‌كند كه مستندات آن مورد وثوق نيست، ولي آژانس و برخي اعضاي مذاكرات بر آن تاكيد دارند.
3 شرط فابیوس برای توافق
لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه، با مشت پر به وين رسيد؛ او به سياق قبل به‌محض ورود به وين، در جمع خبرنگاران گفت: «برای رسیدن به توافقی «محکم» با ایران، این کشور باید سه شرط را بپذیرد». به گزارش بي‌بي‌سي، فابیوس محدودکردن درازمدت ظرفیت تحقیق و توسعه، بازرسی‌های سخت‌گیرانه از تأسیسات ایران، از جمله مراکز نظامی و بالاخره بازگشت خودکار تحریم‌ها درصورت نقض تعهدات ایران را «شرایط لازم» برای رسیدن به توافق جامع عنوان کرد. او گفت ما به‌دنبال توافقی قاطع هستیم که در عین به‌رسمیت‌شناختن برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، پیشگیری از دستیابی ایران به تسلیحات اتمی را تضمین کند. محمدجواد ظريف هفته گذشته در حاشيه اجلاس وزاري خارجه اتحاديه اروپا در لوكزامبورگ با وزير خارجه فرانسه ديدار و گفت‌وگو كرد. شروط فرانسوي اين‌بار درحالي مطرح شده كه وزير خارجه اين كشور در اوج مذاكرات ژنو نيز نقشي منفي ايفا كرد. درحالي‌كه دستيابي به توافق نزديك به‌نظر مي‌رسيد، نقش منفي فابيوس توافق را به دور بعدي كشاند. محمدجواد ظریف وزیر خارجه ايران روز شنبه بعد از ورود به وین در جمع خبرنگاران گفت: «با هدف رسیدن به یک توافق که منافع و حقوق مردم ایران در آن رعایت شده و برای همه دنیا توافق خوبی باشد، به وین آمده‌ایم. مطمئن هستیم که اگر طرف مقابل تحریم‌ها را بردارد و همزمان با اقدامات ایران، اقدامات خود را انجام دهد و زیاده‌خواهی نکند، حتما به توافقی می‌رسیم که به نفع همه خواهد بود». ظریف تأکید کرد: «البته زمان مهم نیست و تنها رسیدن به توافق خوب مهم است و اینکه به یک نتیجه مناسب برسیم».وزیر خارجه ایران در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه جان کری، وزیر خارجه آمریکا گفته است که شرط رسیدن به توافق خوب آن است که ایران به تعهدات بیانیه لوزان پایبند باشد، گفت: «در لوزان نسبت به راه‌حل‌ها تفاهم کردیم و در مورد آن راه‌حل‌ها کار را ادامه می‌دهیم». اين اظهارنظر در حالي انجام گرفت كه عباس عراقچي روز گذشته درباره آنچه در لوزان به‌دست آمده به العالم گفت: «در خیلی از موارد در لوزان به راه‌حل‌های خوبی رسیدیم و الان آن راه‌حل‌ها پیاده می‌شود، ولی در بعضی موارد در لوزان به راه‌حل نرسیدیم و همچنین برخی راه‌حل‌هایی که در لوزان به آنها رسیدیم پاسخگو نیست؛ به‌خصوص اینکه بعد از لوزان برخی از کشورهای 1+5 اظهاراتی داشتند و مواردی را مطرح کردند و تغییراتی در مواضعشان مشاهده شد و این مقدار زیادی کار را سخت‌تر کرده است. ما درحال بحث در این موارد هستیم و امیدواریم بتوان اینها را مجددا به یک نظم معقول درآورد تا ان‌شاءالله کار نگارش را در پی آن انجام داد».پس از تفاهم بر كليات در لوزان بود كه وزارت‌خارجه آمریکا متني با عنوان فكت شيت (بيانيه غيررسمي) منتشر كرد كه برخلاف برخي مواردي بود كه در تفاهم لوزان به آن متعهد شده‌بودند. يكي از مهم‌ترين اين موارد موضوع لغو يا تعليق تحريم‌هاست.
شايد چند روز بيشتر از ضرب‌الاجل
درحالي‌كه چهار روز تا ضرب‌الاجل توافق جامع باقي‌مانده، برخي منابع خبري از احتمال تمديد مذاكره سخن مي‌گويند. اگرچه دو سوي مذاكرات احتمال آن‌را منتفي ندانسته اما هنوز صحبتي از تمديد نمي‌كنند. عباس عراقچي عضو تيم مذاكره‌كننده ايران در اين‌باره گفت: «تمدید مذاکرات فعلا در دستور کار نیست و تیم مذاکره‌کننده تلاش می‌کند در تاریخ تعیین‌شده به جمع‌بندی برسد و اگر مقدور نشود، ممکن است کار ما چند روزی ادامه پیدا کند تا بشود جمع‌بندی کرد». عراقچی ادامه داد: «به‌دنبال رسیدن به جمع بندی هستیم و در این دوره بنای تمدید به صورت ادوار قبلی را نداریم که چندین ماه تمدید بشود ولی ممکن است چند روزی نیاز باشد که کار ادامه پیدا کند».
دولت اتريش به‌دنبال كم‌كردن نگراني
مذاكرات اين بار در سايه نگراني از جاسوسي ادامه پيدا مي‌كند. اگرچه برخي با گفتن اين جمله كه جاسوسي از محل مذاكرات چيز عجيبي نيست خواسته‌اند شدت نگراني از اين ماجرا را كم كنند، اما هنوز نگراني‌ها از اين نرم‌افزار جاسوسي به پايان نرسيده است. وزیر خارجه جوان اتریش در اين مورد گفته كه «امنیت کامل مذاکرات هسته‌ای را تامین می‌کنیم». سباستین کورتز، گفته كه «ما فقط میزبان هستیم و نقشی در روند مذاکرات نداریم اما همه تلاش خود را انجام می‌دهم تا همه جوانب را برای مذاکره‌کنندگان هموار کنیم. این توافق نه‌تنها یک قدم بسیار مهم برای طرفین است بلکه موفقیتی برای تمام دنیا خواهد بود؛ برای همین، ما امیدواریم که وین بتواند نقش خود را بسیار کلیدی و مهم ایفا کند. امن‌بودن محل این مذاکرات، یک امتیاز ویژه، مهم و منطقی است». سخنگوی وزارت خارجه اتریش نيز به تسنیم گفته «این کشور تمام تلاش خود را برای ممانعت از جاسوسی از مذاکرات هسته‌ای و تامین امنیت محل گفت‌وگوها انجام داده است». «مارتین ویس» سخنگوی وزارت خارجه اتریش تأکید کرد اتریش میزبان این مذاکرات، تمام تدابیر لازم از قبیل لجستیک، استقرار خبرنگاران و همچنین تامین امنیت در محل مذاکرات را اندیشیده است. وزارت خارجه اتریش برای تمدید مذاکرات فراتر از مهلت تعیین‌شده آمادگی لازم را دارد و آنچه از اهمیت زیادی برخوردار است دستیابی به یک نتیجه مناسب است، نه اتمام مذاکرات در زمان مقرر و طی یک یا دو روز. سخنگوی وزارت خارجه اتریش در مورد بحث جاسوسي نيز گفت: «این مشکلی است که تمام مذاکرات و در هر شهری- چه در آمریکا، سوئیس، آلمان و اتریش- که برگزار شود امکان مواجهه با آن وجود دارد. ما تمام تلاش خود را برای حل این مشکل انجام داده و با هیأت ایرانی و دیگر هیأت‌ها در ارتباط نزدیک هستیم تا نسبت به امنیت حداکثری این مذاکرات اطمینان حاصل کنیم. ویس ادامه داد: تحقیقات در این باره در اتریش درحال انجام است. تا این اندازه می‌توانم بگویم که تحقیقاتی دراین باره صورت گرفته و ما تمام اقدامات ممکن را انجام داده تا امنیت این مذاکرات را تأمین کنیم».
--------------
حاشیه
ظهر شنبه ظريف از در پشتي هتل و دور از چشم خبرنگاران وارد هتل شد.
جان كري شب جمعه به وقت وين به اين شهر رسيد و در هتل امپريال مستقر شد.
در يكي از عكس‌هاي منتشرشده از محل مذاكرات ظريف و مونيز ايستاده با يكديگر صحبت مي‌كنند.
آمانو بدون پاسخ‌به خبرنگاران، هتل مذاكرات را ترك كرد.
همزمان با مذاكرات يك عروس و داماد هم وارد هتل شدند. در شب توافق ژنو نيز در هتل اينتركنتينانتال يك جشن خانوادگي برپا بود.
فابيوس متن صحبت‌هايش را مقابل خبرنگاران تكميل كرده و از روي كاغذ خوانده است.
-----------
شنيده
منابع دیپلماتیک به آسوشیتدپرس گفته‌اند مذاکره‌کنندگان بر ایده صادرات و فروش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران تمرکز کرده‌اند. تبدیل اورانیوم به شکلی که دیگر برای اهداف نظامی قابل استفاده نباشد یا انتقال اورانیوم به یک کشور خارجی، احتمالا روسیه، از دیگر گزینه‌هایی هستند که آسوشیتدپرس می‌گوید پیش‌روی طرفین است. به گفته یکی از دیپلمات‌ها، در یکی از سناریوها، ذخایر می‌تواند به روسیه منتقل شود، آنجا تبدیل شده و نهایتا به فروش برسند و ایران نیز از درآمد آن بهره‌مند شود.ایران درحال‌حاضر بیش از هشت تن اورانیوم با غنای پنج درصد در اختیار دارد که این میزان باید به 300 کیلوگرم کاهش یابد.
-------------
ميز ايران
يك منبع آگاه: توافق در روزهاي باقي‌مانده شدني است، مشروط به اينكه راه‌حل‌هاي حاصل‌شده قبلي در لوزان مبناي عمل قرار گيرد.
يك مقام ايراني: كري دوبار در روزهاي اخير با ظريف تماس داشته. او گفته از صحبت‌هايش سوءتفاهم شده و فعاليت‌هاي گذشته ايران براي آمریکا مهم است و بايد شفاف شود.
-------------
ميز حريف
مذاکرات ممکن است حداقل تا دو یا سه روز بعد از ضرب‌الاجل 30 ژوئن ادامه پیدا کند.(رويترز)
مشاور امنیت ملی معاون اول اوباما: ضرب‌الاجل واقعی سیاسی، 9 جولای(18 تیر) است.
آنتونی بلینکن، معاون وزیر امور خارجه آمریکا: این توافق تاریخ انقضا ندارد. بخش‌های مختلف این توافق دوره‌های زمانی متفاوت دارند، اما برخی بخش‌های آن شامل تعهدات ایران طبق «ان‌پی‌تی» تا ابد ادامه خواهند داشت. اما در صورت نبود یک توافق جامع، توافق اولیه موسوم به برنامه اقدام مشترک فورا منقضی خواهد شد. بنابراین، ایران می‌تواند برنامه خود را به سمت یک برنامه در سطح صنعتی با ده‌هاهزار سانتریفیوژ بدون بازرسی و نظارت بر فعالیت‌هایش تسریع بخشد.
سخنگوی وزارت امور خارجه چین: مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 وارد آخرین مرحله خود شده است. پیشرفت‌های مهمی حاصل شده است، اما هنوز اختلافاتی وجود دارد.