به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اراک؛ ۲۴ اردیبهشت ۱۲۷۰ هجری شمسی با فتوای تاریخی میرزای شیرازی و تحریم خرید تباکو از سوی مردم امتیاز فروش تنباکو که درآن تاریخ در انحصار انگلیسی‌ها بود لغو شد.

قضیه تنباکو ابتدا ازجانب آیت الله میرزا محمدحسن آشتیانی درتهران آغاز شد و ایشان در این موضوع نقش فعالی داشت.
 
 آیت الله میرزا محمدحسن آشتیانی (میرزای آشتیانی) در مقام رهبری نهضت مقاومت و اعتراض مردم در جریان واگذاری امتیاز انحصاری دخانیات، توتون و تنباکو داخل و خارج به یک شرکت انگلیسی توسط ناصرالدین شاه قاجار در سفر سوم خود به اروپا، در سال ۱۳۰۶ کوشید علاوه بر گوشزد نمودن زیان‌های اقتصادی این قرارداد، آثار سوء فرهنگی و اجتماعی آن را به مردم یادآور شود.

 میرزای آشتیانی پس از اینکه این تذکرات موثر نیفتاد، از اواخر اوت ۱۸۹۱ مخالفت علنی و آشکار خود را با عملیات شرکت رژی (شرکت انگلیسی دارای امتیاز تنباکو) در ایران آغاز نمود و این تلاش ایشان منجر به صدور فتوای تحریم تنباکو از سوی میرزای شیرازی شد.

 فتوی معروف آیت الله میرزای شیرازی خطاب به میرزا حسن آشتیانی نوشته شده و برای او به عنوان برجسته‌ترین روحانی پایتخت ارسال شده است. 

پس از لغو امتیاز داخلی و خارجی توتون و تنباکو، امین السلطان از میرزای آشتیانی حکم جواز لغو را می‌خواهد که او در جواب می‌گوید: «وضع این حکم از من نیست، تا رفع آن از من و به دست من باشد، منع این حکم از حضرت میرزای شیرازی بوده و رفع این منع نیز موکول به جناب ایشان است». 

با انتشار این فتوی، ناصرالدین‌شاه ابتدا امین‌السلطان را برای مذاکره با میرزای آشتیانی گسیل داشت؛ ولی به علت اصرار ایشان نامبرده بر اجرای فتوای میرزای شیرازی، مذاکرات بی‌نتیجه ماند. 

ناصرالدین‌شاه نامه تندی خطاب به میرزای آشتیانی نوشت و او را با عنوان توهین آمیز «جنابا!» خطاب نمود، این نامه زمینه مکاتبات دوجانبه پیوسته‌ای را میان شاه و آشتیانی فراهم نمود؛ ولی این مکاتبات هم نتیجه مورد نظر شاه را فراهم نیاورد. 

سرانجام شاه میرزا را تهدید کرد که «یا منبر رفته و رفع تحریم دخانیات را اعلام کند و قلیان بکشد، یا از تهران خارج شود.» که در نتیجه میرزای آشتیانی آماده سفر شد. 

خبر حرکت میرزای آشتیانی باعث حرکت مردم شد و بزرگ‌ترین راهپیمایی تاریخ ایران با حضور هزاران نفر به راه افتاد که این راهپیمایی با دخالت نظامیان به خون کشیده شد. 

سرانجام شاه انگشتری برای آیت الله میرزا محمدحسن آشتیانی فرستاد و از ایشان خواست سفرش را چند روز به تعویق اندازد و پس از دو روز فسخ امتیاز انحصار دخانیات را به میرزای آشتیانی اعلام کرد.