به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ رادیو سلامت چهارشنبه ۶ اردیبهشت ماه در برنامه به زندگی سلام کن با آقای دکتر حسین فرشیدی معاون بهداشت وزارت بهداشت مصاحبه کرد. مشروح آن را در ذیل بخوانید.
سوال: دیروز روز جهانی مبارزه با مالاریا بود. راجع به روند مالاریا در کشور صحبت بفرمایید اخباری شنیدیم مبنی بر اینکه ما روند افزایشی داریم علت چیست؟
فرشیدی: دیروز روز جهانی مبارزه با مالاریا بود و خدمت تمام کسانی که در طی سال‌های گذشته با مالاریا در کشور مبارزه کردند تبریک میگویم و در ۳، ۴ سال اخیر کشوری را رقم زدند که ما میبینیم در بحث مالاریا حرف برای گفتن زیاد داریم و حذف مالاریا از انتقال داخلی را داشتیم که این کار بزرگی بود که همکاران بنده در اقصی نقاط کشور فراهم کردند. وقتی صحبت از مالاریا میکنیم در روز جهانی مالاریا یعنی اینکه یک بیماری بسیار مهم در سطح دنیا است و سالانه میلیون‌ها نفر مبتلا به مالاریا میشوند و چند صد هزار نفر هم جان خودشان را متاسفانه به خاطر مالاریا از دست می‌دهند. چهار سال است که ما در کشور خودمان خصوصاً در استان‌هایی که همیشه مالاریا خیز بوده مثل سیستان و بلوچستان، استان هرمزگان، جنوب کرمان چهار سال بود که انتقال محلی نداشتیم و هنوز هم نداریم، یکی از برنامه‌هایی که تحت عنوان حذف مالاریا از ایران داریم دنبال میکنیم، این حذف مالاریا کار بسیار بسیار مشکلی است وقتی ما در سال گذشته و سال قبل از آن سال ۱۴۰۰ و۱۴۰۱ نوار شرقی مخصوصا مرزی که با پاکستان و افغانستان که داریم و افزایش موارد در پاکستان به دنبال بارندگی‌های بسیار شدیدی که بود حجم بالای مالاریا و ترددی کرد در این مرز صورت می‌گیرد و امکان آلوده بودن در پاکستان و اینکه مسافرین از پاکستان بخواهند به ایران بیایند این انتقال همیشه صورت می‌گرفته که ما به آن وارده می‌گوییم یعنی مواردی از مالاریا داریم که در پاکستان به آن ابتلا پیدا می‌کنند و وارد کشور ما میشوند یا ایرانی هستند یا پاکستانی فرقی نمی‌کند. ما سال ۱۴۰۰ حدود هزار و نه مورد از موارد را داشتیم و در سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا کرد و نزدیک به ۴ برابر و نیم این موارد افزایش پیدا کرد و زنگ خطر را برای ما از سال ۱۴۰۱ به صدا درآورد که افزایش موارد نکند یک مقدار منجر به انتقال داخلی شود و با افتخار میگویم وقتی ما می‌گوییم ما مورد انتقال محلی نداردیم یا مرگ و میر از مالاریا در سال گذشته نداشتیم یعنی کار بسیار بزرگی شده که هرکس علائم پیدا می‌کند در مرز و مشکوک به مالاریا است ما او را پیدا میکنیم.
سوال: اینکه می‌فرمایید از طریق ایرانی‌هایی که از مرز پاکستان تردد می‌کنند یا خود افرادی که از کشور پاکستان وارد ایران میشوند انتقال اتفاق می‌افتد آیا در مبادی ورودی کنترل صورت می‌گیرد یا نهایتاً این افراد وارد میشوند؟
فرشیدی: بله وارد میشوند، ولی از همان مرز کنترل میشوند، در بحث ما ممکن است عده‌ای در همان منطقه زندگی کنند، منطقه محدود است و راحت‌تر می‌شود، ولی وقتی ما مسافرینی داریم که مربوط به مناطق مرکزی کشور هستند خطر ما اینجا است اگر موارد منتقل شود و بیاید در شهر‌هایی که الان پاک هستند و ما اصلاً مالاریا نداریم در وجود مالاریا دو موضوع بسیار مهم است یکی اینکه پشه آنوفل باشد یا دوم اینکه بیمار باشد پشه آنوفل که خیلی جا‌ها داریم، ولی نمی‌توانیم بگوییم پشه آنوفل را کامل از بین ببریم و در بسیاری از نقاط کشور این پشه را داریم اگر این بیمار به جایی منتقل شود که امکان وجود پشه و بیمار که در کنار هم قرار بگیرند امکان اینکه بیماری به فرد دیگر توسط پشه منتقل شود برای ما خطرناک است یعنی از یک ایرانی به یک ایرانی دیگر این بیماری منتقل شود. تا الان ما با انجام برخی آزمایشات ژنتیکی پیگیری میکنیم مواردی را که مثبت شود که از کجا این اتفاق افتاده است. خوشبختانه تا امروز انتقال محلی الحمدالله نداشتیم و این کار بسیار بزرگی است علیرغم افزایش مواردی که ما پیدا کردیم امیدوارم این روند به طرفی پیش رود که ما سال ۱۴۰۲ بتوانیم یک مقداری پیشگیری هایمان را بیشتر کنیم مواردی که نیاز به تشخیص دارد تقویت کنیم خصوصاً در مرز‌ها و ما شاهد کاهش موارد مالاریا در کشور باشیم.
سوال: اتفاقی که ممکن است بلایای طبیعی مثل سیل باعث شود که ابتلا افزایش پیدا کند یا همجواری ما با پاکستان همیشه وجود دارد. با توجه به اینکه شعار امسال پیاده سازی استراتژی‌های جدید و اقدامات نوآورانه در حذف مالاریا به ویژه در مناطق محروم مرزی جنوب و جنوب شرقی کشور است می‌خواهم بدانم چه اقدام و چه استراتژی جدیدی را وزارت بهداشت در پیش گرفته، البته من فکر می‌کنم ما برای اخذ گواهی مشکلی نخواهیم داشت با توجه به اینکه مرگ نداشتیم و با توجه به اینکه انتقال محلی نداریم.
فرشیدی: کار‌هایی که باید انجام داد خیلی وسیع‌تر از سال قبل باید باشد و اینکه تعداد زیادی موارد وارده هم داشته باشیم هر چه تعداد بیشتر باشد امکان اینکه تبدیل به انتقال داخلی هم بشود است، بهداشت محیط خیلی مهم است قطعاً جایی که پشه‌ها باید به هر شکل رشد و نمو کنند وجود آب است، آب را کد است، آب تمیزی که باید باشد روی بهداشت محیط باید کار بیشتری انجام دهیم.
سوال: سازمان حفاظت محیط زیست با شما تعامل خوبی دارند؟
فرشیدی: همه اداراتی که درگیر هستند ارتباطات بسیار خوب داریم و خیلی هم همکار هستند با ما، برای سیستان و بلوچستان و مرز باید ویژگی‌هایی اندیشیده شود که مهمترین آن بحثی است که ما الان داریم دنبال میکنیم سلامت مرز است که ما در دو هفته آینده بحث نشست کشور‌های منطقه را داریم و وزرای کشور‌های منطقه، یکی از بحث‌ها بحثی مثل مالاریا خواهد بود که بین چند کشور این اتفاق دارد می‌افتد. یک همکاری بین المللی و منطقه‌ای را داریم پیش می‌بریم که انشاالله کمک کند که جلوی این افزایش را بگیریم.
سوال: اگر توصیه‌ای برای افرادی که به این مناطق سفر می‌کنند دارید بفرمایید.
فرشیدی: هرگونه علامتی که پیدا کردند و خصوصاً تب حتما به پزشک مراجعه کنند و حتما بگویند که کجا بودم. مثلا در تهران کسی با تب مراجعه کند و شرح حال دقیق ندهد پزشکان کمتر به این فکر می‌افتند که ممکن است مالاریا باشد، ولی اگر بگوید من مثلاً شرق استان هرمزگان بودم یا در مرز پاکستان بودم یا سفر به پاکستان یا افغانستان داشتم این را در ذهن پزشک ایجاد می‌کند که نکند مالاریا باشد و با یک تست ساده می‌توانیم تشخیص دهیم و درمان آن هم الحمدالله وجود دارد.
پایان