آژانس امنیت ملی آمریکا ید طولايی در جاسوسی دارد و به لطف «ادوارد اسنودن»، کارمند سابق این سازمان حالا بسیاری میدانند آمار منتشرنشده فراتر از آن تعدادی است که افشا میشود. بیشتر جاسوسیها بدون نظارت قانونی صورت میگیرد و بدون پیگرد میماند اما آنچه اینروزها طاقت دولتمردان اروپایی را طاق کرده، شنود از رهبران کشورهای همپیمان آمریکاست. آیا آمریکا باید از همپیمانان خود شنود کند؟ پاسخ روشن افکارعمومی جهان «نه» است؛ از هر 10 آلمانی 9 نفر، از هر پنج فرانسوی چهار نفر و از هر سه انگلیسی دو نفر مخالف جاسوسی آمریکا از رهبران و شهروندان کشورشان هستند اما آژانس امنیت ملی آمریکا تشنه جاسوسی است و نمیتواند اطلاعات موردنیازش را از کانالهای دیپلماتیک و سیاسی معمول بهدست آورد. این یعنی پیشبینی اینکه دوستان امروز میتوانند دشمنان فردا باشند اما روی دیگر ماجرا خطر افشای این جاسوسیها و تبدیل متحدان به مخاصمان است.
هرچند ماجرای جاسوسی آژانس امنیت ملی آمریکا از «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان بهلطف بحرانهای خاورمیانه و لزوم همکاری دو کشور بر سر بحران اوکراین به تنش جدی در روابط دو کشور منجر نشد اما ارتباط دو کشور کمتر بر مدار اعتماد میچرخد. حالا و کمتر از یک سال از افشای خبر شنود مکالمات تلفنی آنگلا مرکل، ویکیلیکس اسنادی از جاسوسی سازمان امنیت ملی آمریکا از رؤسای جمهوری فرانسه منتشر کرده است. ویکی لیکس بر پایه گزارشهای فوقمحرمانه و مدارک فنی سازمان امنیت ملی آمریکا از جاسوسی سازمان امنیت ملی آمریکا از «ژاک شیراک»، «نیکلا سارکوزی» و «فرانسوا اولاند» خبر داد. ویکیلیکس میگوید همه این اسناد به شنود «مکالمات و ارتباطات» سه رئیسجمهوری فرانسه، وزیران این کشور و سفیر فرانسه در آمریکا در فاصله سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲ اختصاص دارد. اسناد جدید ویکیلیکس ابتدا در روزنامه فرانسوی «لیبراسیون» و سایت خبری «مدیا پارت» منتشر شد. در واکنش فرانسوا اولاند، رئیسجمهوری کنونی فرانسه جاسوسی از مقامات فرانسوی را غیرقابلقبول خواند و گفت پاریس اقدام علیه امنیت کشورش را تحمل نمیکند. واکنش فرانسه فقط به اظهارات رئیسجمهوری این کشور ختم نشد و بهگفته دیپلماتهای فرانسوی، وزارت خارجه این کشور سفیر آمریکا را برای توضیحدادن در این مورد احضار کرد.
سخنگوی دولت فرانسه در نشست خبری خود در روز چهارشنبه گفت: «دشوار بتوان پذیرفت که اینگونه فعالیتها بتواند در میان متحدان جریان داشته باشد و بهخصوص اینکه این فعالیتها شامل عملیات شنود ریاستجمهوری باشد». سخنگوی دولت فرانسه که پیش از برگزاری جلسه شورای دفاع ملی فرانسه سخن میگفت، افزود: «درحالیکه ما با تروریسم مقابله میکنیم، دشوار بتوان انگیزه یک کشور در جاسوسی از متحدانش را تصور یا آن را درک کرد».
در بیانیهای که از سوی آژانس امنیت ملی آمریکا و در واکنش به افشای این اسناد منتشر شده، این آژانس اگرچه صحت این خبر را رد نکرده اما اعلام کرده که فرانسوا اولاند جزء افراد شنودشده نبوده است و نخواهد بود. اگرچه آخرین تاریخ این جاسوسی به 22 می 2012 و فقط چند روز پیش از سرکارآمدن اولاند بازمیگردد اما براساس یکی از اسناد منتشرشده، اولاند با نشست مخفی بر سر بحران اروپا و بهویژه خروج یونان از اتحادیه اروپا موافقت کرده بود.
در میان این اسناد، یادداشتهای آژانس امنیت ملی آمریکا در ماه می ۲۰۱۲ دیده میشود که براساس گفتوگوهای فرانسوا اولاند و «ژان مارک آیرو»، نخستوزیر وقت این کشور در آستانه دیدار با رهبران حزب سوسیالدموکرات آلمان در ۱۸ ماه می برداشته شده است. در این دیدار آنها میخواستند درباره بحران یورو و احتمال خروج یونان از منطقه یورو صحبت کنند. اولاند و آیرو در پی این گفتوگو بر پنهاننگاهداشتن این نشست تأکید داشتند. ویکیلیکس اعلام کرده است که اطلاعات منتشرشده درباره جاسوسی آمریکا از مقامات فرانسوی فقط بخشی از آنهاست و در آینده بخشهای دیگری نیز منتشر خواهد شد.
این اسناد در حالی منتشر شده که فرانسه به سرویسهای اطلاعاتی داخلی خود قدرت و آزادی عمل بیشتری برای مبارزه با شبکههای تروریستی داده و مجوز شنود تلفن و نظارت گسترده بر اینترنت را صادر کرده است. اما مورد اخیر فقط مورد جاسوسی آژانس امنیت ملی آمریکا از رهبران جهان نبوده است. در سال ۲۰۱۳ نیز رسانههای برزیل گزارش دادند که براساس اسناد سازمان امنیت ملی آمریکا، «دیلما روسف»، رئیسجمهوری برزیل و «انریکه پنا نیتو»، رئیسجمهوری مکزیک هدف جاسوسی این اداره قرار داشتهاند. روسف ابتدا از این خبر عصبانی شد اما بعد تلاش کرد روابط بحرانی کشورش با آمریکا را آرام کند زیرا بهگفته او دولت «باراک اوباما»، همتای آمریکایی او، در این ماجرا مسئولیتی نداشته است. جاروجنجالهای اخیر در حالی به راه افتاده است که صدها هزار نفر از مردم هر کشور سالانه از سوی دولتهای خود موردجاسوسی قرار میگیرند و گویا مردم هم به پنهانکاری دولتها اعتماد دارند.
«ویکیلیکس» از شنود گسترده آمریکا از 3 رئیسجمهوری فرانسه خبر داد
ضربه به خودی
صاحبخبر -