مریم فکری: بازار سهام اولین هفته کاری سال ۱۴۰۲ را پرشتاب آغاز کرد؛ به طوری که از مرز ۲ میلیون واحد رد شد و حالا روی سکوی ۲ میلیون و ۷۸ هزار و ۷۱۲ واحد ایستاده است. بورس تهران در آخرین روز کاری سال گذشته نیز با رشد دسته‌جمعی صنایع، شارژ شد و با جهش ۵۴ هزار و ۷۱۵ واحدی خود را به ارتفاع یک میلیون و ۹۶۰ هزار و ۴۶۱ واحد رساند.

در حال حاضر برخی از کارشناسان اعتقاد دارند که سال ۱۴۰۲، سال بورس است و سهام خود را با نرخ دلار تعدیل می‌کند؛ این در حالی است که در سال ۱۴۰۲، بورس تنها بازاری بود که از افزایش قیمت دلار عقب ماند. با این فرض، گروهی از تحلیلگران بازار سهام عنوان می‌کنند که نرخ دلار محرک اصلی تعدیل بازار سرمایه در سال جدید خواهد بود. اگرچه برخی دیگر از کارشناسان، با ذکر تهدیداتی در بازار سرمایه همچون ضعف تولید و ریسک‌های بالا در داخل کشور و بین‌المللی، چنین نگاهی ندارند.

با این وجود، مجید عبدالحمیدی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین می‌گوید: با توجه به رشد بالای دلار در سال‌جاری و پیش‌بینی بالای ۴۰ درصدی قیمت دلار تا پایان سال ۱۴۰۲ و وجود تصمیمات لازم، انگیزه کافی برای رشد این بازار در سال آینده وجود خواهد داشت.

وی عنوان می‌کند: اگر بازارهای موازی و متغیرهای کلان اقتصادی را مشاهده کنیم، نوبتی هم باشد، نوبت بازار سرمایه است. اما چون بازار سرمایه نسبت به بازارهای موازی بیشتر تحت‌تاثیر تصمیمات دولت است و دولت کنترل بیشتری روی بازار دارد، جلوی رشدهای خوب بازار تا الان گرفته شد، اما به نظر می‌رسد سال ۱۴۰۲ سال خوبی برای بازار سرمایه باشد.

اثر نرخ دلار روی ابزارهای سرمایه‌گذاری چقدر است؟

اما مرتضی ایمانی‌راد، اقتصاددان، تحلیلی متفاوت از اثرگذاری نرخ دلار روی بازار سهام دارد. وی در ویدئویی، درباره این‌که بازار سرمایه در سال ۱۴۰۲ به کدام سمت می‌رود؟ می‌گوید: به طور معمول متغیری به نام تورم و نرخ دلار، هر چند این دو به یکدیگر به شدت وابسته هستند، روی تمام بخش‌های سرمایه‌گذاری اثر می‌گذارند. نکته بسیار مهم این است که هر کدام از ابزارهای سرمایه‌گذاری تحت‌تاثیر افزایش نرخ دلار، تقریبا افزایش پیدا می‌کنند، اما همه آنها به یک نسبت افزایش پیدا نمی‌کنند. برای مثال، اثر افزایش نرخ دلار روی سکه به مراتب بیشتر از سهام است و اثری که روی سهام دارد، به مراتب بیشتر از مسکن است.

وی می‌افزاید: این خیلی طبیعی است، برای این‌که ارتباط بازارهای مختلف با دلار متفاوت است، چراکه بخش مسکن کاملا به دلار وابسته نیست.

این کارشناس اقتصادی تصریح می‌کند: نکته دوم، زمان اثرگذاری است. برای مثال، وقتی نرخ دلار بالا می‌رود، خیلی سریع روی طلا اثر می‌گذارد، بنابراین واکنش سکه و طلا تحت‌تاثیر افزایش قیمت دلار بسیار سریع است؛ در حالی که مسکن این‌طور نیست.

ایمانی‌راد تصریح می‌کند: بر این اساس، هر کدام از ابزارهای سرمایه‌گذاری به میزان متفاوتی تحت‌تاثیر افزایش قیمت دلار هستند و در عین حال، در یک زمان مشخص و با یک تاخیر زمانی مشخص خود را نشان می‌دهند. این دو مساله را اگر نتوانیم از یکدیگر تفکیک کنیم، از قیمت دلار به راحتی به افزایش بازار سهام نمی‌توانیم برسیم. به همین دلیل، در سال ۱۴۰۱ بازار سهام نتوانست خود را با دلار تعدیل کند. این مساله بسیار مهمی است و تا آن‌جایی که دیدم، کمتر روی آن کار شده است.

بازار سهام از افزایش قیمت دلار عقب ماند

وی عنوان می‌کند: ما با این نگاه اگر وارد بحث بازار سهام شویم، می‌توانیم نتیجه‌گیری کنیم که بازار سهام از افزایش قیمت دلار عقب مانده است، بنابراین بازار بورس و سهام ایران نتوانست خود را با افزایش قیمت دلار تعدیل کند. با این استدلال برخی عنوان می‌کنند که سال ۱۴۰۲، زمانی که بازار سهام خود را تعدیل کند.

این کارشناس اقتصادی متذکر می‌شود: اما نمی‌شود چنین نتیجه‌گیری‌ای داشت. اما یک نکته بسیار مهمی که وجود دارد، این پرسش است که چرا در سال ۱۴۰۱ بازار سهام خود را با دلار تعدیل نکرد!؟ چرا نباید در سال ۱۴۰۲ همان شرایط وجود داشته باشد؟

ایمانی‌راد ادامه می‌دهد: در سال ۱۴۰۲ من هم با این بحث موافق هستم که بازار سهام به دلیل این‌که خود را با دلار تعدیل نکرده، بنابراین امسال سال بورس است. ولی ما تا عوامل اثرگذار روی بورس اوراق بهادار را بررسی نکنیم، نمی‌توانیم ارزیابی کنیم برای بورس چه اتفاقی می‌افتد.

وی می‌گوید: آنچه را که به طور خلاصه می‌توانم بگویم، این است که بازار بورس و سهام ایران به شدت تحت‌تاثیر بازار جهانی است. ما در بازار جهانی شاهد کاهش قیمت دلار آمریکا و بالا رفتن قیمت نفت هستیم. احتمال این‌که قیمت نفت تا ۹۰ دلار بالا رود و روی این عدد تثبیت شود، بسیار بالاست. این یک برگ برنده برای بازار سهام ایران است.

این کارشناس اقتصادی می‌افزاید: موضوع دوم، تورم است که همیشه تورم بازار بورس را به سمت بالا هل می‌دهد. به طور طبیعی، سهامی که خریداری می‌شود، تحت‌تاثیر سودی است که شرکت‌ها می‌کنند و وقتی تورم بالا می‌رود، شرکت‌ها از نظر اسمی سود بیشتری می‌کنند. در نتیجه قیمت سهام به طور طبیعی افزایش پیدا می‌کند. مساله سوم، نرخ ارز است.

دو تهدید بازار سرمایه در سال ۱۴۰۲ چیست؟

ایمانی‌راد عنوان می‌کند: در این میان، دو تهدید بازار بورس را در سال ۱۴۰۲ به شدت تحت‌تاثیر قرار می‌دهد که نباید آن‌ها را دستکم گرفت. یکی از این تهدیدها، تولید ضعیف در داخل کشور است. مساله، مشکل واردات و سرمایه‌گذاری است. تولید بالا حتما باید نرخ رشد بالای ۵ درصد داشته باشد تا بتواند تاثیر مثبتی روی بازار سهام بگذارد که یک چنین پیش‌بینی‌ای را برای سال ۱۴۰۲ نداریم.

وی تصریح می‌کند: از سوی دیگر، آنچه که جدی است، ریسک‌های بالا در داخل کشور و ریسک‌های بالا در سطح بین‌المللی و ریسک در اقتصاد جهانی است.

این کارشناس اقتصادی متذکر می‌شود: با وجود این‌ها، برآوردها نشان می‌دهد که بازار بورس ایران پیش‌رونده و صعودی است. اما نکته این‌جاست که اگر تب ریسک‌ها بالا رود و اثرگذاری‌شان روی اقتصاد افزایش یابد، حتی احتمال این‌که بازار سهام رشد هم نکند، وجود دارد.

ایمانی‌راد خاطرنشان می‌کند: این‌که گفته می‌شود بازار سهام خود را با نرخ دلار تعدیل می‌کند، من این را نمی‌بینم.

۲۲۳۲۲۵