به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، برخی مشکلات موجود در بسته بندی، تاریخ انقضا و حمل و نقل مواد غذایی که ایجاد مسمومیت‌های احتمالی مصرف کنندگان و البته هدررفت چشمگیر مواد غذایی را بدنبال داشته است، یک تیم استارتاپی کشورمان را مصمم به طراحی و ساخت برچسب هوشمند به منظور شناسایی لحظه ای سلامت محصولات غذایی کرده است.
این برچسب به گونه ای طراحی شده که متناسب با نوع ماده غذایی مورد نظر محیط بسته بندی را شبیه سازی کرده و همزمان با تغییرات ماده غذایی در داخل بسته بندی، رنگ قسمت میانی برچسب تغییر و مصرف کننده را از وضعیت سلامت محصول مطلع می سازد تا با نزدیک شدن به زمان فساد ماده غذایی سریع تر اقدام به مصرف آن کند.
برچسب هوشمند ویرا از جمله استارتاپ های شرکت کننده در رقابت اینوتکس پیچ استان تهران است که ۱۱ اسفندماه ۱۴۰۱ با برتری دو استارتاپ بیازما و موری استایل به کار خود پایان داد.
رضایت تولیدکننده بزرگ لبنیات از برچسب تولید داخل
حتی یکی از کارخانجات بزرگ تولید و فروش لبنیات در کشورمان از این برچسب استفاده کرده و یک تاییدیه مبنی بر رضایت از کیفیت محصول به این تیم جوان استارتاپی ارایه کرده است. یک واحد بزرگ تولیدی پروتئین نیز برای استفاده در محصولات پروتئینی خود به آنها سفارش محصول داده است.
بنیان گذار و مدیر عامل این استارتاپ که درحال حاضر در کارخانه نوآوری آزادی مستقر است، در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، در خصوص این ایده استارتاپی اظهار داشت: ایده استارتاپ ما یک برچسب هوشمند است که به نوعی جایگزین برچسب های تاریخ انقضا می شود.
رضا احمدی افزود: این برچسب هوشمند به منظور پایش لحظه‌ای سلامت مواد غذایی، از زمان تولید تا مصرف، طراحی شده تا علاوه بر سهولت استفاده برای همه اقشار جامعه، بتواند نقش مهمی در هوشمند سازی سیستم‌های کنترل شرایط نگهداری محصولات غذایی به هنگام حمل و نقل، فروش و کاهش هدررفت و مرجوعی این محصولات ایفا کند.
وی با بیان اینکه، تاریخ های انقضا فعلی که روی محصولات غذایی نصب می شوند، کنترلی بر وضعیت حمل و نقل و نگهداری مواد غذایی ندارند و تنها یک عدد استاتیک محسوب می شوند، افزود: بر همین اساس در قالب یک تیم یک برچسب هوشمند طراحی کرده ایم که برای همه مواد غذایی فساد پذیر قابل استفاده است.
احمدی گفت: برچسب هوشمند از قابلیت منحصر به فردی برخوردار است و این ویژگی باعث می شود رنگ قسمت هوشمند برچسب بعد از اتمام تاریخ انقضا تغییر رنگ نداشته باشد و کماکان وضعیت فساد آن ماده را نشان دهد و همین طور باعث می شود از هرگونه تقلب یا سودجویی افراد متقلب با دستکاری و تغییر تاریخ انقضا درج شده روی بسته بندی محصولات غذایی جلوگیری کند.
وی در ادامه، پایش وضعیت سلامت محصول در زمان حمل و نقل و فروش برای مدیریت بهتر آن، کاهش هدررفت به دلیل اصلاح بازه زمانی مصرف و صرفه جویی چشمگیر در مصرف آب را از مزایای استفاده از برچسب هوشمند نام برد و افزود: یکی از محاسن برچسب های بسته بندی هوشمند این است که افراد کم بینا، سالمندان و کودکان می توانند به راحتی متوجه فساد مواد غذایی شوند.
احمدی گفت: به دلیل اینکه هدر رفت محصولات غذایی به دلائل شراط نامطلوب بسته بندی و سیستم حمل و نقل در کشورمان بسیار زیاد است، این برچسب باعث می شود از حجم وسیعی اتلاف آب برای تولید مواد غذایی جلوگیری شود. ضمن اینکه دومین خاصیت استفاده از برچسب هوشمند، کاهش بسیار زیاد محصولات مرجوعی به کارخانجات غذایی است.
وی با بیان اینکه، برچسب بسته بندی هوشمند از دو بخش شامل یک قسمت میانی هوشمند و همچنین بخش مرجع برای تشخیص وضعیت سلامت ماده غذایی شکل گرفته است، افزود: قسمت میانی یک محفظه پلاستیکی با حجم مشخص بوده که بخش فوقانی آن شفاف است و مایع هوشمند در داخل این محفظه تزریق می شود.
احمدی اضافه کرد: این سنسور با شبیه سازی محیط داخلی بسته بندی برای ماده غذایی مورد نظر با توجه به شرایط نگهداری، تغییرات ماده غذایی را دنبال کرده و این تغییر سبب تغییر رنگ مایع هوشمند می شود.
این فعال استارتاپی که دارای مدرک کارشناسی ارشد شیمی دارویی است، افزود: بسته بندی هوشمند در واقع بر اساس شرایط نگهداری و ماندگاری محصول غذایی در شرایط مختلف تغییر رنگ می دهد و با این تغییر رنگ به مصرف کننده اطلاع می دهد که محصول مورد استفاده از چه کیفیتی برخوردار است.
وی گفت: این برچسب با سه رنگ بنفش، خاکستری و زرد درجه بندی سلامت محصول غذایی را مشخص می کند. هنگامی که رنگ برچسب بسته بندی برخی محصولات غذایی از جمله گوشت، مرغ و لبنیات بنفش است نشان دهنده تازگی محصول و خاکستری به معنای آن سالم بودن ماده غذایی است، اما باید زودتر مصرف شود، اما هنگامی که رنگ برچسب زرد می شود نشان دهنده فاسد شدن ماده غذایی است.
به گفته این فعال حوزه نوآوری، عملکرد مایع کاملا هوشمند بوده و بر اساس شرایط نگه داری رفتار متناسب با آن شرایط را از خود نشان می دهد. به عنوان مثال در صورت طراحی این برچسب هوشمند برای استفاده روی بطری شیر پاستوریزه و نصب آن روی بطری، در صورتی که شیر در شرایط نامناسب و دمای محیط (۲۵ درجه سانتی گراد) نگه داری شود، برچسب به صورت خودکار بعد از گذشت مدت زمان مشخص از زمان نگهداری در این شرایط تغییر رنگ داده و به مصرف کننده هشدار می دهد.
طراحی این برچسب برای هر ماده با توجه به ماندگاری و اجزای سازنده منحصر بوده و بر اساس نوع ماده غذایی طراحی می شود و عمل می کند.
احمدی در خصوص اینکه این ایده چگونه به ذهن وی رسیده، اظهار داشت: هنگامی که در مقطع کارشناسی روی پلیمرهای حساس به شرایط و محیط کار می کردم، این ایده به ذهنم رسید که از این پلیمرها می توان برای بسته بندی هوشمند محصولات غذایی استفاده کرد.
وی در پاسخ سوالی در خصوص قیمت این برچسب و اینکه آیا در حال حاضر این محصول به کشور وارد می شود یا خیر، گفت: قیمت تمام شده هر یک از این برچسب ها در حال حاضر ۴۰۰ تومان است. درحالی که قیمت نمونه برچسب های خارجی وارداتی که تنها زمان و دما را به مصرف کننده نشان می دهند حدود ۵۰ سنت تا یک و نیم دلار است.
وی در ادامه در خصوص مشکلات استارتاپ ها نیز اظهار داشت: برخی استارتاپ ها به دلیل اینکه، محصول آنها خاصیت نمایش لحظه ای ندارند و بیشتر غیرحضوری است، در فرآیند دانش بنیان شدن با مشکل مواجه هستند.
این فعال حوزه نوآوری افزود: محصولاتی مانند برچسب که خاصیت غیرحضوری دارند، را نمی توان به طور مستقیم برای داوری به نمایش گذاشت که این موضوع پذیرش گرفتن از داوران را برای تیم های استارتاپی سخت کرده است.