«علی پارسانیا» مشاور وزیر در اجرایی‌سازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در گفت و گو با خبرنگار ایلنا در مورد تغییرات در سند تحول بنیادین در سال جدید توضیح داد: مسئولیت تغییر در محتوای سند، با شورای عالی آموزش و پرورش است. ما در مورد اجرای آن برای سال جدید، بخش‌های تازه‌ای خواهیم داشت؛ به صورت ویژه بخش مدرسه‌ای سند تحول برای اجرا مدنظر است. مخاطب اصلی عمده راهکارهای سند تحول که ۱۳۱ راهکار است، مدیران ارشد و سیاستگذاران هستند.

مشاور وزیر تصریح کرد: باید از دل این سند در همان سالهای اول ویرایش مدرسه‌ای تدوین می‌شد و آن ویرایش مدرسه‌ای را به مدارس سراسر کشور ابلاغ می‌کردند و براساس آن ویرایش، مدارس ارزیابی می‌شدند و معلمان و مدیران نیز دوره‌های توانمندسازی و ارتقای توانایی‌های شغلی را می‌گذراندند و دانشگاه فرهنگیان نیز بر اساس همان ویرایش سند، نظام درسی باز طراحی می‌کرد که ۱۰ سال است انجام نشده و ما سال قبل به عنوان یک پژوهش کار روی سند را به پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش سفارش دادیم و این پژوهشگاه نیز با گروه پژوهشی قرارداد بستند و آن‌ها ویرایش مدرسه‌ای سند تحول را با عنوان الگوی مفهومی مدرسه در تراز سند تحول آماده کردند. این الگوی مفهومی با حضور وزیر آموزش و پرورش رونمایی شده و به زودی در سایت پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش بازگذاری می‌شود.

پارسانیا با بیان اینکه تمام معلمان، مدیران مدارس، دانشگاهیان، پژوهشکده و اندیشکده‌ها و محققین می‌توانند به آن الگو مراجعه و حتی آن را نقد کنند، افزود: بعد از اعتبارسنجی عمومی الگوی مفهومی سند، ویرایش نهایی آن تدوین و برای تصویب به شورای عالی آموزش و پرورش داده می‌شود. ویرایش مدرسه‌ای سند تحول مبنای تصمیمات ما از سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳ خواهد بود. 

او در مورد موانع اجرای سند تحول بنیادین نیز اظهار کرد: در این سال‌ها دو دسته مانع سر راه ما وجود داشته است؛ یک دسته از این موانع درون آموزش و پرورش نیست و به بیرون از دستگاه برمی‌گردد. آن چیزی که به ما برمی‌گردد این است که ما در ستاد اجرایی‌سازی سند تحول بنیادین، خیلی خوب موفق نشدیم تا در ستاد، سند را مبنای برنامه ریزی‌ها قرار دهیم. این مانع از جنس نگرشی است. عمده موانع درونی از همین نوع هستند. یکی از مواردی که نیاز به تحول داشته همین نگرش‌های درونی بوده است. 

پارسانیا ادامه داد: مانع دیگر مربوط به برداشتی است که نسبت به تحول داریم؛ باید دید معماری تحول در نظامات اجتماعی چگونه اتفاق می‌افتد؟ ما معماری تحول درستی در این سال‌ها برای اجرایی‌سازی سند تحول نداشتیم. آموزش و پرورش یک نظام اجتماعی و انسانی زنده است. نظامات اجتماعی زنده دکمه روشن و خاموش ندارند که ما از اینجا بخشنامه صادر کنیم و از فردا معلم‌ها طبق آن عمل کنند. این فهم از تحول نیاز به بازنگری و تحول داشت و دارد و برای آن اقداماتی طراحی کرده ایم. 

مشاور وزیر در پاسخ به این سوال که غایت نهایی سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش بعد از اجرایی شدن ۱۳۱ بند آن چه خواهد بود؟ گفت: سند تحول در نهایت در خدمت تربیت دانش آموزانی است که فقط علم آموز نیستند. به دنبال دانش آموزانی است که اول یک انسان هستند با مهارت‌های زندگی در یک جامعه واقعی. این دانش آموزان از تربیت اخلاقی ویژه‌ای برخوردار هستند. دانش آموزانی که می‌توانند با هم نوع خود درست زندگی کنند و تربیت اجتماعی خوبی دارند. این افراد می‌توانند نظام اجتماعی که در آن زندگی می‌کنند را مسئولانه بسازند و می‌توانند مشکلات فردی و خانوادگی خود را حل کنند. همچنین این دانش آموزان طبع زیبایی شناسانه و هنری دارند و وقتی اثری هنری می‌بینند به سادگی از کنار آن نمی‌گذرند و زیبایی طبیعت را درک می‌کنند. سند تحول به دنبال تربیت انسانی با جهت گیری‌های اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی، هنری، زیستی-بدنی است تا حدی که بتوانیم بگوییم ما دانش آموزانی داریم که از پختگی قابل قبولی برخوردار هستند و پاکیزه و سالم زندگی می‌کنند. 

پارسانیا تاکید کرد: غایت سند تحول نقطه پایان ندارد. به طور کلی نظام‌های اجتماعی نقطه پایان تحول ندارند و همیشه مسائل نوپدیدی به وجود می‌آید که آموزش و پرورش باید خود را با آن‌ها وفق دهد و تحول داشته باشد. تحول در نظام اجتماعی تمام نمی‌شود چرا که جامعه هیچ وقت ساکت و راکد نیست. جامعه تغییر می‌کند پس آموزش و پرورش نیز باید تحول پیدا کند.