تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا توانسته تصویر فوق‌العاده‌ای را از لحظات آغازین یک ابرنواختر که همزمان با لحظات پایانی عمر یک ستاره است، ثبت کند.

تلسکوپ جیمز وب در ادامه شکارهای حیرت‌انگیز خود اینبار به سراغ یک ستاره خاص آن هم از نوع ولف-رایه رفته است. اینگونه ستاره‌ها جرمی حداقل ۲۰ برابر خورشید دارند و از نظر روشنایی و داغی نیز کم‌نظیر هستند. همچنین آنها اگرچه در ابتدا نسبت به خورشید ما بسیار بزرگتر هستند، اما با گذر زمان به‌سرعت جرم خود را از دست می‌دهند. ستارگان ولف-رایه در پایان عمر خود به انفجاری عظیم و درخشان به‌نام ابرنواختر می‌رسند.

جیمز وب به‌سراغ ثبت تصویر تولد یک ابرنواختر رفته است

سوژه جدید تلسکوپ جیمز وب ناسا WR124 نام دارد. اگرچه این ستاره زمانی از نظر جرم ۳۰ برابر بزرگتر از خورشید بوده،‌ اما حالا یک سوم آن را از دست داده است. اگر کمی به تصویر دقت کنید، گازهای زرد و بنفشی را مشاهده خواهید کرد که از مرکز ستاره به سمت بیرون می‌روند. سرعت این گازها به ۱۵۰ هزار کیلومتر بر ساعت می‌رسد.

تصویر ترکیبی دو ابزار جیمز وب از لحظات آغازین ابرنواختر

این تصویر که از فاصله ۱۵ هزار سال نوری زمین گرفته شده، نتیجه همکاری دو ابزار علمی جیمز وب یعنی دوربین رصد مادون‌قرمز نزدیک (NIRCam) و طیف‌سنج مادون قرمز میانه (MIRI) است. همکاری این دو دوربین باعث شده که جیمز وب جنبه‌های مختلفی از لحظات آغازین این ابرنواختر را ثبت کند.

تصویر ابزار MIRI

اگر دقیق‌تر بخواهیم صحبت کنیم. NIRCam مسئول ثبت هسته اصلی ستاره و گاز کنار آن بوده است و MIRI نیز ساختار سحابی اطراف آن را به‌تصویر می‌کشد. البته اولین بار در سال ۱۹۹۸ بود که تلسکوپ هابل تصویر این ستاره را ثبت کرد و بعدها نیز در سال ۲۰۱۵ هابل تصویر دیگری را از آن برای جهانیان ارسال کرد.

تصویر تلسکوپ هابل از WR124

در نمای تلسکوپ جیمز وب گازها به رنگ بنفش روشن دیده می‌شوند؛ اما در نمای هابل گرد‌و‌غبار اطراف ستاره نارنجی روشن هستند. البته این لزوما به‌معنی برتری یا دقت بیشتر تلسکوپ جیمز وب نیست، بلکه دانشمندان می‌توانند با مقایسه آنها در کنار هم دید بهتری در رابطه با چگونگی ایجاد و توزیع گاز در محیط‌های این‌چنینی به‌دست آورند.

خوشبختانه اطمینان داریم که تصویر جیمز وب از لحظات آغازین یک ابرنواختر آخرین شگفتی این تلسکوپ حیرت‌انگیز نیست و در آینده نیز شاهد موارد جذاب‌تری خواهیم بود.