فیلم «عملیات فورچون» به این سوال پاسخ می‌دهد که اگر یک «فیلم ماموریت غیرممکن» به کارگردانی گای ریچی ساخته می‌شد، آن اثر چگونه به نظر می‌رسید. شاید روی کاغذ نام‌هایی چون استاتهام، ریچی و ژانر اکشن جاسوسی ترکیبی خوشمزه، باهوش، سرزنده و کنایه آمیز باشد، اما سوال اینجاست که آیا نتیجه نهایی نیز چنین چیزی را ثابت می‌کند یا خیر؟! در ادامه با نقد فیلم Operation Fortune همراه ویجیاتو باشید.

خلاصه داستان: زمانی که فروش یک فن آوری جدید تسلیحاتی مرگبار تهدید می‌کند که نظم و امنیت جهانی را مختل خواهد کرد، مامور ویژه اورسون فورچون (جیسون استاتهام) و تیم عاملش یکی از بزرگترین ستاره‌های سینمای هالیوود را برای کمک در یک ماموریت مخفی استخدام می‌کنند؛ و این شروع یک بازی جاسوسی در سطح جهان است.

چرا فیلم دیر به نمایش درآمد؟! مانند بسیاری از عناوین سینمایی در سال‌های اخیر، «عملیات فورچون» که قرار بود چیزی حدود یک سال پیش نمایش داده شود نیز در زمان اکران با تاخیرهای متعددی مواجه شد. برخی از آنها ناشی از همه‌گیری کرونا بود، در حالی که نمایش فیلم یک بار به دلیل جنگ در اوکراین نیز به تعویق افتاد. اما چرا؟ چون چندین نفر از شرورهای درجه پایین‌تر فیلم اوکراینی هستند و تصمیم سازندگان این بود که منتظر بمانند به این امید که جنگ در اوکراین متوقف شود؛ اما، متأسفانه جنگ هنوز ادامه دارد، و از آنجایی که یک فیلم باید اکران شود، سرانجام این اثر در اوایل سال 2023 وارد سینما شد.

آشنایی با کارگردان فیلم: گای ریچی، 10 سپتامبر 1968 در هرتفوردشایر انگلستان متولد شد. ریچی یک فیلمساز، کارگردان، تهیه کننده و فیلمنامه نویس انگلیسی است. او بیشتر به خاطر فیلم‌هایش با موضوع گانگسترهای بریتانیایی شناخته می‌شود. ریچی با کارگردانی فیلم «قفل، انبار و دو بشکه باروت» و فیلم نمادین «Snatch» به موفقیتی بین المللی دست یافت. او از آن زمان تاکنون تعدادی فیلم پرفروش مانند «شرلوک هلمز»با بازی رابرت داونی جونیور و جود لاو و «علاءالدین» اقتباسی لایو اکشن از فیلم اصلی دیزنی را کارگردانی کرده است.

گای ریچی و جیسون استاتهام با یک فیلم (قفل، انبار و دو بشکه باروت) در سراسر جهان به شهرت رسیدند و سال‌ها بعد با داستانی دیگر بازگشتند. این بار، همکاری این دو اصلاً شبیه گانگسترهای نیمه کاره دوره اول فیلمسازی گای ریچی نیست، اما همان روحیه‌ای را دارد که موفقیت آن آثار را به ارمغان آورد: یک سینمای اکشن کمدی، با هدف خلق سرگرمی. اگر بخواهیم معمولی با فیلم برخورد کنیم، در آن صورت Operation Fortune یک فیلم جاسوسی فرمولی است که می‌داند چگونه از طریق دیالوگ‌ها و بازی‌های خنده دار قهرمانانش سرگرم‌کننده باشد.

فیلمی که می‌داند چگونه ساختار خود را بسازد و تقریباً با تسلط در تمرین سرگرمی به جایی که می‌خواهد برسد. این فیلم می‌داند که چگونه می‌تواند یک اثر سینمایی عمیقاً انگلیسی آمریکایی باشد، یک فیلم مهیج جاسوسی به سبک «جمز باند و ماموریت غیرممکن» با تک خط‌های کلیشه‌ای برای یک قهرمان کلیشه‌ای چون جیسون استاتهام؛ و با یک کارگردان که همه استعدادها را خوب با یک‌دیگر هماهنگ می‌کند. بنابراین با دیدگاه معمولی فیلم یک لذت ساده برای هر بیننده‌ای است که به دنبال سرگرم شدن است.

اما واقعیت ماجرا چیست؟! چرا فیلم یک شکست تجاری بود؟ جواب روشن است؛ چون «عملیات فورچون» از اساس یک فیلم بی مزه و تاریخ مصرف گذشته است. بدون شک این فیلم پاسخ ریچی و استاتهام به فیلم‌های شیک و پرزرق‌وبرق جیمز باند قبل از دوران دنیل کریگ و قسمت‌های اخیر مجموعه «ماموریت غیرممکن» است؛ فقط با بودجه کمتر، اما با دوز طنز بیشتر. این فیلم نه فیلمنامه‌ای درخور توجه دارد و نه سطح اکشن و اجرای آن در قد و قامت یک فیلم بلاک‌باستری است. تنها امتیار واقعا مثبت کار این است که فیلم خودش را جدی نمی‌گیرد و همین امر باعث می‌شود انتظارات فرد از آن در سطح معقولی حفظ شود.

این فیلم گاهی شبیه هر اثر هیجان‌انگیز دیگری است که ریچی ساخته است، اما نوسان در فیلم به گونه‌ای زیاد است که «عملیات فورچون» از سکانسی به سکانس دیگر دچار ناهمواری می‌شود. برای مثال: در مواقعی فیلم به طرز شگفت آوری ارزان به نظر می‌رسد. حتی در لحظاتی کارگردانی و اجرای یک صحنه ساده به قدری ضعیف و با ترکیب بندی یکنواختی به تصویر کشیده می‌شود که نمی‌توان تعجب نکرد که آیا ریچی به دلیل محدودیت‌های غیرمنتظره بودجه در آن دچار مشکل شده و به سادگی نتوانسته به اندازه کافی با آنها سازگار شود، یا از اساس این اتفاق عامدانه رخ داده است.

با این تفاسیر، Operation Fortune با شوخی‌های کمدی بی‌پایان و سکانس‌های اکشن کوچک و ساده، دنباله‌ای معنوی برای تریلر جاسوسی دست‌کم‌گرفته‌شده ریچی در سال ۲۰۱۵، «The Man from U.N.C.L.E» است. آن فیلم به‌طور شاخص کمدی را از بازی‌های فوق‌العاده بازیگرانش استخراج کرد، و ریچی در عملیات فورچون چنین عملی را دوباره تکرار می‌کند. این فیلمساز به اعتبار خود، همیشه در جمع آوری گروه‌های کاریزماتیک بازیگری روی پرده مهارت داشته است، و گروهی که او در عملیات فورچون گرد هم می‌آورد از این قاعده مستثنی نیستند.

در همین مسیر، شخصیت مرکزی به عنوان اورسون فورچون با اجرای جیسون استاتهام یکی از معدود ستارگان اکشن فعال که هنوز هم می‌تواند وحشیانه سکانس‌های مبارزه‌اش را انجام دهد، در قد و اندازه خودش خوب از آب درآمده است. هر مشت و آرنجی که او در عملیات فورچون پرتاب می‌کند، احساس مرگبار دارد، که بدون شک صحنه‌های نبرد تن به تن فیلم را بسیار بهتر می‌کند. ریچی همچنین یکی از تنها کارگردان‌هایی است که می‌داند چگونه از مزیت کمدی استاتهام استفاده کند، و تصمیم فیلمساز برای جفت کردن اورسون استاتهام با سارا آبری پلازا یک نبوغ غیرمنتظره است.

این فیلم دارای درک ذاتی از نوع لذت‌های سطحی است که به نظر می‌رسد هالیوود در کل آن‌ها را فراموش کرده است. این یعنی Operation Fortune یک نسخه کلیشه‌ای در ژانر فیلم جاسوسی است و فکر می‌کند که به سادگی با علامت زدن یک چک لیست، می‌تواند به نتایج محکمی برسد. اما این فرمول هرچند سرگرم کننده یک اشتباه کامل است.

شما تصور کنید در چنین فرمولی رهبر نرم و کاریزماتیک تیم، جیسون استاتهام، متخصص فناوری و آب نبات گروه آبری پلازا و آچار تمام معاملات باگزی مالون را دارید؛ اکنون کمی برای چاشنی هیو گرانت را به عنوان یک دلال اسلحه کلیشه‌ای و جاش‌ هارتنت را برای کمدی بیشتر با داستانی نازک در قابلمه پرتاب می‌کنید و هم می‌زنید. گای ریچی به خاطر دیالوگ‌های تند و تدوین روانش در فیلم‌ها شناخته می‌شود یا شناخته می‌شد، اما او در اینجا با یک فیلم بی‌الهام یک ماموریت غیرممکن ضعیف ساخته است.

در نتیجه باید گفت: نه؛ عملیات فورچون هیچ چیز نوآورانه‌ای را روی میز به ارمغان نمی‌آورد و کپی ضعیفی از چیزی است که آنها سعی در تقلید از همه جهات آن دارند. گای ریچی از میان همه کارگردانان فعال سینما، یکی از معدود افرادی است که سبک واقعاً متمایز دارد. تشخیص فیلمی از او به دلیل نحوه فیلمبرداری، طنز و شخصیت‌هایی که در آن بازی می‌کنند، هرگز چندان دشوار نیست. اما این فیلم چندان بویی از آن آثار موفق نبرده است.