شفقنا-یکی از شایع ترین دردها که گاهی انسان را در انجام ساده ترین امور زندگی با مشکل مواجه می‌کند سردرد است. در بیشتر موارد سردرد‌ها خوش خیم هستند و نیاز به درمان خاصی ندارند اما در برخی موارد سردرد می‌تواند نشانه یک بیماری خطرناک باشد.

دکتر سمیه باقی‌زاده در گفت‌و‌گو با «ایران»  درباره سردردها،‌ می‌گوید: سردرد به دردهایی گفته می‌شود که در ناحیه سر و صورت و گردن احساس می‌شود. سردرد یک علامت است که  می‌تواند دلایل  متنوعی داشته باشد.
در حقیقت بافت مغز گیرنده‌های عصبی مربوط به درد را  ندارد، به همین دلیل نسبت به درد حساس نیست. آنچه به‌صورت سردرد احساس می‌شود، تحریک گیرنده‌های درد در یکی از ساختارهای حساس به درد ناحیه سر و گردن است، که از میان آنها می‌توان به جمجمه، عضلات، اعصاب، شریان‌ها و وریدها، بافت زیرپوستی، چشم، گوش، سینوس‌های اطراف بینی و مخاط پوشاننده آنها، مخاط دهان و ساختارهای دندانی اشاره کرد.
معاون انجمن سردرد ایران با اشاره به تقسیم سردردها به دو دسته سردردهای اولیه و ثانویه، می‌افزاید: سردردهای اولیه، دردهای خوش خیمی هستند که معمولاً به‌طور مکرر در یک فرد رخ می‌دهند و تاکنون دلیل مشخصی از اختلال ساختاری مغز در این سردردها یافت نشده است. سردردهای اولیه اگرچه گاهی بسیار شدید، مکرر، آزاردهنده و ناتوان کننده هستند، ولی خطرناک نیستند. سردردهای تنشی، میگرن، خوشه‌ای (کلاستر) و نورالژی‌ها در این دسته قرار می‌گیرند.
سردردهای ثانویه نیز به  سردرد هایی گفته می‌شود که به دلیل بیماری یا آسیب ساختارهای حساس به درد ناحیه سر و گردن رخ می‌دهند. این قبیل سردردها معمولاً بر اثر تروما و آسیب ناحیه سرو گردن رخ می‌دهند، گاهی هم عفونت‌های مغزی و پرده‌های مغز(انسفالیت و مننژیت) باعث بروز چنین سردردی است. البته  سردردهای ناشی از سکته‌ها و خونریزی‌های مغزی، تومورهای مغزی، سوء مصرف مواد نیز جزو این دسته از سردردها قرار می‌گیرد.  سردردهای ناشی از مشکلات دهان و دندان، بینی و سینوس‌های اطراف بینی، گوش و چشم و همچنین سردرد‌های ناشی از مشکلات روانپزشکی هم به عنوان سردرد ثانویه شناخته شده‌اند.
به گفته دکتر باقی‌زاده، نود درصد سردرد‌ها از نوع اولیه هستند و معمولاً قبل از سن چهل سالگی برای نخستین بار رخ می‌دهند و گاهی ممکن است تا سال‌ها ادامه یابند.
برخی از سردردهای ثانویه ناشی از مشکلات عضلات گردنی و ساییدگی و التهاب مفاصل بین مهره‌ای گردنی و یا سردردهای ناشی از مصرف زیاد مسکن‌ها با وجود اینکه بسیار آزاردهنده هستند معمولاً خطرناک نیستند. در مقابل، برخی از سردردهای ثانویه، علامت بیماری‌های بسیار مهم و خطرناکی هستند که معمولاً تهدیدکننده حیات فرد یا موجب آسیب جدی به یکی از اعضای بدن خواهد شد. این سردردهای خطرناک معمولاً ناشی از عفونت‌های مغز و پرده‌های مغز یا خونریزی و سکته‌های مغزی یا سردرد ناشی از التهاب رگ‌های جمجمه هستند.
این متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب با اشاره به اینکه برخی از سردرد‌ها نیاز به بررسی اورژانسی دارند، می‌گوید: اگر سردردی که احساس می‌کنید بدترین و شدیدترین سردردی است که تاکنون تجربه کرده اید و دردی است که کاملاً ناگهانی آغاز شده باید وضعیت خود را بدرستی بررسی کنید و در صورت بروز علائمی مانند  گیجی، خواب آلودگی، مشکل در درک و فهم صحبت‌های اطرافیان،  بی‌هوش شدن،  تب بالا،  بی‌حسی و فلجی در یک نیمه بدن، سفتی گردن،  اشکال بینایی، اختلال درصحبت کردن، اختلال درتعادل و راه رفتن، تهوع و استفراغ شدید حتماً به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.
معاون انجمن سردرد ایران در مورد روش‌های تشخیص سردرد می‌گوید: معمولاً اخذ شرح حال دقیق و معاینه هدفمند توسط پزشک، منجر به تشخیص علت سردرد می‌شود.
نوع سردرد (سردرد فشارنده، تیز و خنجری یا ضربان دار)، محل سردرد (ناحیه‌ای که درد شروع می‌شود و نحوه انتشار آن به نواحی دیگر سر، یکطرفه یا دوطرفه بودن سردرد)، مدت سردرد، عوامل بهتر و بدتر کننده سردرد، علایم و نشانه‌های همراه سردرد مثل تهوع و استفراغ، قرمزی چشم، اشک ریزش، آبریزش بینی، حساسیت به نور و بو و صدا نکاتی هستند که پزشک در اخذ شرح حال به آنها توجه دارد و در مورد آنها سؤال می‌کند. سابقه ابتلا به بیماری‌های دیگر از جمله پرفشاری خون، بیماری‌های قلبی، مشکلات غدد درون ریز، ابتلا به عفونت HIV، سابقه سرطان و سابقه ضربه به ناحیه سر و گردن نیز برای تشخیص، مفید است.
او می‌گوید:« در همه موارد سردرد، انجام تصویربرداری مغزی مثل سی تی اسکن مغزی یا ام آر آی مغزی نیاز ندارد. معمولاً پزشک براساس اطلاعات به‌دست آمده از شرح حال و معاینات بیمار تصمیم می‌گیرد که آیا بیمارش نیاز به تصویر برداری دارد یا خیر. نوع تصویر برداری نیز بر اساس همین اطلاعات و نیز بر حسب در دسترس بودن، توسط پزشک مشخص می‌شود.»

نویسنده: پرستو رفیعی

انتهای پیام

http://www.shafaqna.com/persian/