با كنار كشيدن غيررسمي امريكا از ميانجيگري در ميان فلسطين و اسراييل، اكنون فرانسه در تلاش است ابتكار عمل را در اين باره به دست بگيرد. در اين راستا لوران فابيوس، وزير امور خارجه فرانسه از سوي كاخ اليزه ماموريت يافت با سفر به خاورميانه، زمينهها را براي توافق طرف فلسطيني و اسراييلي درباره طرح فرانسوي فراهم كند. فابيوس كه از روزها پيش به دنبال اين هدف به خاورميانه آمده، روز گذشته به سرزمينهاي اشغالي فلسطين سفر كرد تا با نخست وزير اسراييل و رييس تشكيلات خودگردان فلسطين ديدار و رايزني داشته باشد.
وزير خارجه فرانسه پيش از سفر به سرزمينهاي اشغالي، ديدارهايي را با مقامات مصري و عماني در قاهره و مسقط داشت. فابيوس در سلسله رايزنيهاي منطقهاي خود به تشريح قطعنامه فرانسه در شوراي امنيت سازمان ملل ميپردازد كه هدف آن ازسرگيري مذاكرات صلح ميان فلسطين و اسراييل است. اين قطعنامه قرار است در آيندهاي نزديك احتمالا در ماه سپتامبر به شوراي امنيت سازمان ملل ارايه شود.
اما همزمان با حضور فابيوس در تلآويو برخي منابع از مخالفت نتانياهو با پيشنويس قطعنامه فرانسه خبر دادهاند. در اين قطعنامه مدت زمان تعيين شده براي رسيدن به يك توافق دايم 18 ماه درنظر گرفته شده است. پاريس در طرح خود تاكيد كرده اگر توافقي در مدت زمان تعيين شده حاصل نشود، دولت فرانسه فلسطين را به عنوان يك كشور به رسميت خواهد شناخت. اين درحالي است كه در قطعنامه مذكور نيز به تشكيل كشور فلسطين اشاره شده است؛ كشوري كه طبق مفاد قطعنامه بايد بر اساس همان مرزهاي مبتني بر خطوط 4 ژوئن سال 1967 تشكيل شود.
اين در حالي است كه فرانسه از منتقدان تهاجم سال گذشته اسراييل به غزه بود و در طول 50 روزي كه غزه زير بار سنگين حملات رژيم صهيونيستي قرار داشت، پاريس شاهد اعتراضات گسترده ضد صهيونيسم بود. با اين حال ديدار وزير امورخارجه فرانسه از سرزمينهاي اشغالي فلسطين در حالي صورت ميگيرد كه روابط فرانسه و اسراييل به نظر بسيار پيچيده است، برخي حتي مواضع فرانسه در مذاكرات هستهاي ايران را به روابط پاريس- تلآويو و البته رياض نسبت ميدهند.
اما فابيوس قبل از سفر به تلآويو در اظهاراتي عمومي با انتقاد از شهركسازيهاي اسراييل، گفته بود اين اقدامات تلآويو راهحل تشكيل دو كشور را نابود ميكند. وزير امور خارجه فرانسه تاكيد كرد هر اندازه شهركسازي رژيم صهيونيستي در اراضي فلسطيني با روند سريعتري انجام گيرد، فرصتهاي تحقق راهحل تشكيل دو كشور و دستيابي طرفين فلسطيني و صهيونيستي به توافق و سازش كمرنگتر ميشود. فابيوس خاطرنشان كرده است: اگر دست روي دست بگذاريم و كاري انجام ندهيم، ممكن است اوضاع از اين بدتر شده و سراسر منطقه را به آتش بكشد.
بنيامين نتانياهو، نخست وزير رژيم صهيونيستي نيز در واكنش، ابتكارعمل وزير خارجه فرانسه براي تصويب قطعنامه در شوراي امنيت درباره روند سازش در خاورميانه را «دستوري» توصيف كرده و ابراز داشته كه اين طرح، به امنيت اسراييل آسيب ميرساند. بنيامين نتانياهو همچنين بار ديگر گفته است، هر طرحي براي روند صلح بايد بر اساس به رسميت شناختن اسراييل به عنوان «خانه يهود» باشد. از سوي ديگر مشاور محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان با رد درخواست نتانياهو درباره شناسايي اسراييل به عنوان دولت يهودي، هشدار داده اسراييل همه فرصتها را براي دستيابي به صلح از بين ميبرد و نميتوان با كابينهاي كه برخي وزراي آن خواهان نسلكشي فلسطينيها هستند، گفتوگو كرد. لازم به ذكر است با وجود توصيفات كلي كه از طرح فرانسه براي صلح خاورميانه وجود دارد، برخي گروههاي فلسطيني هم در مخالفت با ابتكار عمل فرانسوي ميگويند در طرح فرانسه حق بازگشت آوارگان فلسطيني به موطنشان، موضوع اسراي فلسطيني و تشكيل كشور مستقل فلسطيني به پايتختي قدس ناديده گرفته شده و افشاي جزيياتي از طرح فرانسه موجي از نگراني را در ميان فلسطينيها ايجاد كرده است. گفتني است كه بر اساس برخي گزارشها فرانسه در طرح پيشنهادي خود شهر قدس را پايتخت مشترك فلسطينيها و اسراييليها دانسته است. اما به باور فلسطينيها يكي ديگر از نكات منفي طرح فرانسه اين است كه اسراييل ميتواند شهركهايي را كه در كرانه باختري رود اردن احداث كرده است، به اراضي اشغالي 1948 ملحق كند و به اين ترتيب سيطره خود را بر كرانه باختري رود اردن كه تحت اشغالش است، تثبيت كند. با اين حال برخي منابع هم مدعياند درباره مساله آوارگان فلسطيني پيشنويس طرح فرانسه خواهان حل عادلانه، متوازن و واقعي اين مساله با تمركز بر پرداخت غرامت شده است.
خبرهاي ضد و نقيض درباره استعفاي دولت فلسطين
به دنبال خبرهاي ضد و نقيضي كه در روزهاي گذشته در زمينه استعفاي دولت وحدت ملي فلسطين وجود داشت، صائب عريقات، رييس هيات مذاكرهكننده فلسطين در مذاكرات صلح خاورميانه اعلام كرد كه دولت كنوني فلسطين براي تشكيل دولت وحدت ملي، استعفاي خود را ارايه ميدهد. با آنكه شرط عضويت فلسطين در دادگاه كيفري بينالمللي وحدت فلسطيني است، از سوي ديگر، عريقات گفت: فلسطين در بيست و پنجم ماه جاري ميلادي (4 تير) شروط عضويت در دادگاه كيفري بينالمللي را محقق ميكند. صائب عريقات، مذاكرهكننده ارشد تشكيلات خودگردان فلسطين همچنين در نامهاي به ديديه بوركهالتر، وزير امور خارجه سوييس (كشوري كه پيمان ژنو در سال 1949 در آن به امضا رسيد) خواستار آن شد كه سوييس كارشكنيهاي رژيم صهيونيستي را كه باعث پايمال شدن حقوق مردم فلسطين در كرانه باختري رود اردن، بيتالمقدس و باريكه غزه ميشود، براي همه جهانيان آشكار سازد.
∎