آهن برای تولید هموگلوبین در گلبول‌های قرمز ضروری است که به گلبول‌های قرمز خون (RBC) کمک می‌کند تا اکسیژن را به اندام‌ها و سایر بافت‌های بدن منتقل کنند. کمبود آهن این فرآیند را مختل می کند و کمبود اکسیژن می تواند باعث احساس خستگی و تنگی نفس در حین فعالیت های بدنی شود.

پزشک ابتدا سعی می کند علت و شدت کم خونی شما را شناسایی کند و سپس درمان مناسب را برای شما توصیه کند. بسته به آزمایشات خون شما (از جمله سطح هموگلوبین، تعداد گلبول های قرمز و غیره)، پزشک ممکن است به جای تجویز مکمل آهن، خوردن غذاهای غنی از آهن و غذاهای غنی از ویتامین C را توصیه کند. در موارد شدید ممکن است نیاز به انتقال خون باشد.

چه نوشیدنی هایی سرشار از آهن است؟

۱۴ نوشیدنی سالم غنی از آهن عبارتند از:

• آب سیب
• شهد زردآلو
• آب گوشت گاو
• آب چغندر
• کاکائو با استفاده از پودر کاکائو طبیعی
• اسموتی های سبز
• افزودن دانه‌های کتان یا دانه‌های کنجد به اسموتی‌ها نیز می‌تواند میزان آهن آن‌ها را افزایش دهد.
• آب پرتقال
• آب گریپ فروت
• اسموتی های پروتئین نخود
• آب آلو
• آب گوجه
• آب اسفناج
• آب کیوی
• آب توت فرنگی

نوشیدنی غنی از آهن معمولاً حاوی موادی مانند کلم پیچ، اسفناج، کرفس، چغندر سوئیسی، سبزه گندم، خیار، جعفری و نعناع است. پرهیز از نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه، چای و نوشابه که همراه غذا مصرف می‌شوند، می‌توانند جذب آهن را مسدود کنند.

چه غذاهایی می توانند به افزایش سطح آهن شما کمک کنند؟

مهم است که یک رژیم غذایی متعادل و غنی از ویتامین ها و مواد معدنی داشته باشید تا از هر گونه کمبود رنج نبرید. وقتی صحبت از کم خونی ناشی از فقر آهن می شود، به دنبال غذاهایی باشید که سرشار از آهن، ویتامین C، ویتامین B۱۲ و فولات (اسید فولیک) هستند.

۹ منبع غذایی آهن عبارتند از:

1. اسفناج
2. شاهی
3. کلم پیچ
4. کشمش
5. زردآلو
6. آلو خشک
7. گوشت
8. جوجه
9. غلات و نان غنی شده با آهن

۶ منبع غذایی ویتامین C عبارتند از:

1. گریپ فروت
2. پرتقال ها
3. کیوی
4. توت فرنگی
5. آلو
6. گوجه فرنگی ها

۵ منبع غذایی ویتامین B۱۲ عبارتند از:

1. گوشت
2. جوجه
3. ماهی
4. تخم مرغ
5. نان غنی شده، ماکارونی، برنج و غلات

علت کم خونی فقر آهن چیست؟

کم خونی ناشی از فقر آهن به دلیل از دست دادن آهن در بدن شما از طریق موارد زیر ایجاد می شود: از دست دادن خون، که ممکن است به دلیل موارد زیر باشد:

• دوره های سنگین پریود
• زخم معده
• فتق هیاتال
• پولیپ روده بزرگ
• سرطان روده بزرگ
• استفاده منظم از برخی از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نسخه ( NSAIDs )
• کمبود آهن در رژیم غذایی
• ناتوانی در جذب آهن به دلیل یک اختلال روده یا جراحی که بخشی از روده شما را جدا می کند. جذب آهن از غذا ابتدا در روده کوچک اتفاق می افتد و سپس در خون آزاد می شود. یک اختلال روده، مانند بیماری سلیاک ، این روند را مختل می کند. برداشتن بخشی از روده با جراحی توانایی جذب آهن کافی را نیز کاهش می دهد.
• دوره های افزایش نیاز به آهن، مانند بارداری و شیردهی نیز ممکن است به کمبود آهن منجر شود. بدون دریافت آهن کافی، زنان باردار اغلب از کم خونی ناشی از فقر آهن رنج می برند. خونریزی بیش از حد پس از زایمان نیز ممکن است باعث کم خونی شود.

عوامل خطر برای کم خونی فقر آهن چیست؟

افرادی که در معرض خطر ابتلا به کم خونی فقر آهن هستند عبارتند از:

• زنان: زنان در اثر از دست دادن خون به دلیل قاعدگی ماهانه آهن از دست می دهند.
• نوزادان: نوزادان نارس و نوزادانی که آهن کافی از شیر مادر دریافت نمی کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن هستند.
• گیاهخواران: اگر گیاهخواران آهن کافی را از منابع غذایی غیر از گوشت دریافت نکنند، به احتمال زیاد سطوح ناکافی آهن دارند.
• اهداکنندگان خون: اهداکنندگان خون همیشه باید به خاطر داشته باشند که ذخایر آهن خود را با رژیم غذایی غنی از آهن پر کنند.

چه مدت طول می کشد تا کم خونی بهبود یابد؟

میزان بهبودی کم خونی ممکن است به علت اصلی بیماری و همچنین به شدت کمبود و گزینه های درمانی بستگی داشته باشد. میزان بهبودی کم خونی ممکن است به علت اصلی بیماری بستگی داشته باشد؛ به عنوان مثال، اگر زخم معده باعث کم خونی شود، ابتدا باید زخم معده درمان شود تا خونریزی متوقف شود و کم خونی درمان شود. با این حال، کم خونی ناشی از نارسایی کلیه نیاز به نظارت طولانی مدت و پیوند کلیه دارد. بهبودی از کم خونی ممکن است به عوامل زیادی بستگی داشته باشد، از جمله:

• شدت کمبود
• علت زمینه ای
• گزینه های درمان

معمولاً افراد جوان سریعتر از افراد مسن تر از کم خونی بهبود می یابند. اثرات در افراد مسن معمولاً به دلیل مشکلات پزشکی مزمن زمینه ای بیشتر است. کم خونی می تواند هر شرایط قبلی را تشدید کند. جدای از این درمان ها، اصلاح سبک زندگی و داشتن یک رژیم غذایی متعادل سالم می تواند به بهبود سریع کم خونی کمک کند. گنجاندن مواد مغذی ضروری در رژیم غذایی می تواند سرعت بهبودی این بیماری را بهبود بخشد.

۷ نوع کم خونی

۷ نوع کم خونی شامل موارد زیر است:

نارسایی کمبود آهن

به طور کلی، با مکمل های خوراکی، سطح هموگلوبین باید ۲ گرم در دسی لیتر در عرض چهار تا هشت هفته افزایش یابد. معمولاً سطح هموگلوبین باید در عرض سه ماه بازیابی شود، در حالی که جایگزینی ذخایر آهن ممکن است بیشتر طول بکشد. بنابراین، مصرف مکمل‌های آهن باید برای چند ماه دیگر ادامه یابد، حتی اگر سطح هموگلوبین برای ایجاد ذخایر آهن بازیابی شود.

تزریق داخل وریدی آهن می تواند سطح آهن را سریعتر از مکمل های آهن خوراکی بازیابی کند. با این حال، در مواقعی که جذب روده ای فرد مختل شده یا زمانی که به دوزهای زیاد آهن نیاز است، تجویز آهن وریدی توصیه می شود. شرایطی که ممکن است تجویز آهن داخل وریدی توصیه شود، عبارتند از:

• بیماری سلیاک (بیماری ناشی از حساسیت به گلوتن )
• گاستریت خودایمنی
• برداشتن جزئی دوازدهه
• خونریزی بیش از حد قاعدگی
• خونریزی گوارشی
• خونریزی بعد از جراحی

کم خونی خطرناک پرنیشیوز

اگر کمبود ویتامین B۱۲ دلیل کم خونی (کم خونی پرنیشیوز) باشد، باید هر روز یا چند بار در هفته واکسن ویتامین B۱۲ به بیمار تزریق شود تا سطح B۱۲ به حالت عادی بازگردد.

مدت واکسن ممکن است کاهش یابد، اما بسته به شدت بیماری ممکن است مادام العمر ادامه یابد. اگر کم خونی خطرناک به دلیل کمبود ویتامین B۱۲ در رژیم غذایی باشد، می توان مکمل ها را توصیه کرد.

کم‌خونی آپلاستیک

ممکن است برای برخی از انواع کم خونی، به ویژه کم خونی آپلاستیک، تزریق خون توصیه شود. با این حال، آنها یک درمان دائمی برای این بیماری نیستند و ممکن است نیاز به درمان حمایتی داشته باشند.

اگر مغز استخوان نتواند سلول‌های خونی سالم تولید کند، پیوند مغز استخوان توصیه می‌شود

کم خونی همولیتیک

درمان کم خونی همولیتیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درمان عفونت هایی که عوامل استرس زا بالقوه هستند
• سرکوب سیستم ایمنی که به گلبول های قرمز خون حمله می کند

درمان کم خونی همولیتیک ممکن است مادام العمر ادامه یابد.

کم خونی داسی شکل

پیوند سلول های بنیادی یا مغز استخوان تنها راه درمان است، اما با توجه به خطری که در این روش ها وجود دارد، به ندرت برای درمان کم خونی داسی شکل توصیه می شود.

تالاسمی

اکثر موارد خفیف تالاسمی نیازی به درمان ندارند، در حالی که انواع شدید آن نیاز به تزریق خون مادام العمر، یا دریافت دارو، مکمل اسید فولیک، برداشتن طحال، یا پیوند خون یا مغز استخوان دارند.

کم خونی بیماری مزمن

کم خونی ناشی از یک بیماری مزمن ممکن است نیاز به تزریق اریتروپویتین داشته باشد که تولید گلبول های قرمز خون را برای کاهش خستگی تحریک می کند.

بیشتر بخوانید:

مزایای فوق العاده خوابیدن با چشم بند

آخرین وضعیت کرونا در ایران/ شناسایی ۳۵۸ بیمار جدید و ۶ فوتی

۳۵۲۳۶