به گزارش خبرگزاری صداوسیما، برنامه  تلویزیونی گفتگوی ویژه خبری جمعه شب به بررسی ابعاد حضور حماسی مردم در راهپیمایی ۲۲ بهمن پرداخته و به سوالات در این خصوص پاسخ داده است.

سوال: چه شد که نتیجه آنی نشد که دشمنان می‌خواستند این حضور در مقابل جنگ تمام تمام عیار چطور قابل تحلیل است؟
عبدالله گنجی کارشناس سیاسی: برای فهم ارزش حضور مردم در ۲۲ بهمن باید برگردیم به اواخر شهریور تا ۲۲ بهمن این مدت را ببینیم و اینطور پاسخ دهیم که مردمی که آمدند و مردمی که این سه چهار ماه نیامدند بالاخره مردم نیامدند اگر این داستان‌ها ناکام بود علت اصلی اش حضور نداشتن مردم بود که بالاخره معکوس آن را در راهپیمایی ۲۲ بهمن دیدیم، این را باید جزو سیره ملت حساب کنیم یعنی واکنش ملت ما به کنش‌هایی که این چند ماه شد پدیده خاص امروزی نیست، اگر یادتان باشد رئیس جمهور آمریکا در سال نو میلادی در کنگره معمولاً صحبت می‌کرد و یک اشاره‌ای هم به ایران می‌کرد و راهپیمایی ما باشکوه می‌شد، بنابراین تعبیر زیبای حاج قاسم که ما همیشه در تهدید‌ها فرصت ساختیم، یکی از مصادیق آن همین است، نکته دیگر برای ارزش گذاری به این حضور این است که مردمی آمدند که خیلی از آنها مشکل اقتصادی داشتند، بنابراین اگر مشکل اصلی کشور اقتصادی است مردمی که آمدند مشکل اقتصادی هم داشتند، نکته‌ای که خیلی برجسته است حضور اولین باری ها است کسانی که اولین بار آمدند نه اینکه صرفاً نوجوان باشند سنی از آنها گذشته بود، بنابراین همانطور که ملت ما یک تحمل ۶، ۷ ماهه داشت که منجر شد به ۹ دی اینجا هم یک تحمل چهار پنج ماهه‌ای بود که منجر به ۲۲ بهمن شد که رشد ۳۰، تا ۴۰ درصدی را داشتیم که حقیقتاً یک رفراندوم است، در حالی که مردم مشکل دارند بعضی‌ها می‌گویند برای رفع این مشکلات رفراندوم بگذارید و این حضور را بعضی از اوقات توهین آمیر به ملت، مثلا جیره خوار، ساندیس خور ... و از این ادبیاتی که به کار می‌برند، ولی این مانور ملی و این رفراندوم در واقع رشدش حتما برای این فضا واکنشی بود.
سوال: شما معتقدید این حضور خودش یک رفراندوم بود؟
محمد لسانی کارشناس رسانه و فضای مجازی: بله این افزایش جمعیت، هیجانی که وجود داشت، بالاخره کسی که نظام جمهوری اسلامی را قبول ندارد، نمی‌آید که در سالگرد گرامی بدارد انتخابات هم همین طور است کسی که می‌خواهد رای بدهد به شخصی به نظام رای می‌دهد، چون بی معناست شما نظامی را قبول نداشته باشید و به آن آدمی که نظام تایید کرده رای دهید بنابراین معنی نمی‌دهد.
سوال: در حوزه مسائل رسانه و فضای مجازی خیلی فعال هستید در این فضای جنگ رسانه‌ای از تکنیک‌های مختلفی استفاده شد از چه ابزارهای رسانه‌ای استفاده شد برای اینکه بخواهند به هدفشان برسند؟
 لسانی: برای اینکه نقشه رسانه‌ای را باز کنیم خیلی زمان می‌برد، همین الان داده‌های خام یک تحلیل جامع را خود اندیشکده‌های غربی بیرون دادند مثلا در بی بی سی نگاه می‌کنید می‌آید آقای جف گلور که کارشناس داده است آنجا از کمپین ایران دیس اینفو می‌گوید که در حوزه ارتباطات ما یک اشتباه و سوء تفاهم داریم که ممکن است هر کسی بگوید، مثلا رسانه‌ای تعداد کشته‌های سیل امام زاده داود(ع) را به جای ۲۰ تن ۲۰۰ تن گفت، این اشتباه است ممکن است در تحریریه هر جا پیش بیاید، نمی‌توان به عنوان جعل عامدانه از آن استفاده کرد، اما آنجایی که ما وارد دیس اینفو می‌شویم و اطلاعاتی که به صورت خاص با جهت گیری سیاسی و ضد هویت سیاسی و حاکمیت سیاسی کشور ساماندهی می‌شود این قاعده فرق می‌کند، همان مطلبی که سی ان ان راجع به بحث جنگ روایت‌ها زد این جنگ روایت‌ها را خیلی‌ها شاید در داخل کشور شنیده باشند، رهبر معظم انقلاب ۱۴۰۰ بحث جهاد روایت را مطرح کردند، اما اگر در عرصه جهانی وارد شویم ۲۰۱۰ بود که ارتش ایالات متحده به رده‌های خودش بخشنامه‌ای را صادر کرد و این بحث جنگ روایت‌ها را به معنای ساماندهی یگان‌های عملیات روانی برای بازتعریف اتفاقات در جامعه هدف باز کرد که خیلی بحث جدی است یعنی ما تقریباً ۱۲، ۱۳ سال است که در دوره‌ای که رسانه‌های خرد شبکه‌های اجتماعی که خیلی از افراد عضو هستند، پیام رسان‌هایی که کانال‌های یک طرفه ارسال پیام دارند، هر کدام از اینها قابلیت‌های متفاوتی را ایجاد می‌کند که ظاهر آن این است که قدرت به کف میدان سپرده شده است. اما در باطن وقتی وارد می‌شویم مثلا نشریه نات اورویو یکی از نشریاتی است که منتسب به خود ائتلاف نظامی ناتو است مطلبی را سال گذشته منتشر کرده بود و گفته بود بهترین راه ورود ما به یک جامعه این است که از این بستر رسانه‌های خرد استفاده کنیم، به این خاطر که یک هویت را می‌پوشاند هویت مشخص نمی‌شود، نکته دوم امکان وایرال سازی را دارد شما این امکان مهندسی پیام و انتشار را به شما می‌دهد این طور که وزن دهید عملا شبکه‌ای از رییتر‌ها کسانی که باز نشر می‌کنند صحبت می‌کنیم، در اتفاقات اخیر طبق اذعان مجموعه دیتا و مجموعه آنالیز محتوا رکورد بازنشر در تویئتر شکسته شد، تا الان این مقدار بازنشست ذیل یک هشتگ در هیچ اتفاقی نبوده، این یک تحلیلی را نشان می‌دهد که یک آرایش و نظامی است که از تکنیک‌هایی بهره می‌گیرد، اما ما پیش از اینکه به تکنیک‌ها بپردازیم به نظر من باید به آرایش میدان نگاه کنیم، برای بار اول همگرایی شبکه‌های ماهواره‌ای و شبکه‌های اجتماعی مجازی در اتفاقات ایران خیلی بالا رخ داد یعنی این همگرایی که افرادی را داشته باشید که مجریان شبکه‌های ماهواره‌ای هستند در کف میدان اکاننت‌هایی هم دارند اینها بیایند در هر دو رسانه یک الگویی است که ما در فضای تحلیل رسانه‌ای عنوان فرارسانه به آن می‌دهیم که از یک بستر در بستر‌های مختلف انتقال محتوا صورت می‌گیرد، نکته بعد خود این بحث تولید روایت‌های جعلی و تولید اکانت‌های جعلی این مسئله که اتفاق می‌افتد عملا روایت را از روایت مردم و بحث و خط را از مطالبه به براندازی تغییر می‌دهد اعتقاد داریم تا جایی که این اعتراضات در خط مطالبه بود واقعا به نفع کشور و به نفع منافع کشور بوده، باید سواد مطالبه را در آحاد جامعه از یک طرف دمید و از طرف دیگر ما باید نقدپذیری را در حاکمیت تقویت کنیم این دو بال می‌تواند به پیشرفت ملی و توسعه کشور کمک کند.
سوال: بحث نسل جدید و نسل نویی که اصلا انقلاب را ندیده است؟ در خصوص شگرد‌هایی که استفاده شد و این که چرا این روند با شکست روبه رو شد؟
 لسانی: یکی از موارد بسیار مهم تصویرسازی است یعنی تصویری که از جمهوری اسلامی ساخته می‌شود و می‌خواهند در ذهن مردم معتبر کنند و تبدیل به ادراک کنند در خیلی از حوزه‌ها با خود جمهوری اسلامی خیلی فاصله دارد آن تصویر، تصویر این است که هر کسی می‌آید به خیابان حرفی می‌زند و کشته می‌شود برای جوانان هم یعنی یک تصویری می‌سازند مانند انقطاع نسلی که در طیف جوانان ما که دهه هشتادی هستند یک پیوستگی است ممکن است عصر حاضر تنوع بیشتری در ذائقه‌ها باشد، اما اینکه فکر کنیم یک جایی کات شده و یک نسل جوان هستند که فضا را نمی‌فهمند، روزی که به راهپیمایی رفته بودم بنده ۲۲ بهمن و دو نفر هم که همراهم بودم در خیابان آزادی به آنها گفتم که من و شما الان اینجا یک کار میدانی کنیم و ببینیم که چقدر دهه هشتادی در این مراسم هستند فرض کنید رندوم مثلا هر صد نفر را می‌دیدیم که چند نفر از اینهاست، بدون تردید حداکثر ۳۰ نفر از جمعیت کسانی بودند که زیر ۲۵ سال بودند گروهی با هم آمده بودند و آن نشاط مراسم برای اینها بود، شور مراسم برای همین‌ها بود، هیجان مراسم و داغ کردن مراسم، خلاقیت‌ها از نوع پلاکاردهایشان حتی سرود‌هایی که می‌خواندند نوع شعار‌هایی که خودشان خلق کرده بودند اینها کاملاً مشهود بود که این انقطاع نیست این تصویر است که ساخته می‌شود، بالاخره جوانان در این جامعه زندگی کردند چطور ما طوری صحبت می‌کنیم که اینها از کره ماه آمده اند. ما حضور اولی‌هایی که سن بالاتری داشتند می‌توانیم به اغتشاشات ارجاع دهیم، من واقعاً نشاط را در جوانان در خیابان می‌دیدیم، یعنی بعد از اینکه ایده را که ما مطالعه کنیم و ببینیم چند درصد هستند ما واقعا تا نزدیک میدان آزادی همین موضوع را بررسی می‌کردیم که چقدر از این جوانان هستند، چه کار می‌کنند بعضی‌ها با خانواده بودند و بعضی‌ها خودشان آمده بودند من اعتقاد دارم تربیت نیرو و تراز انقلاب اسلامی در این بستر شکل می‌گیرد اتفاقا خیلی از این است که کاملا در جریان مسائل هستند یعنی دشمنی‌ها را خیلی ریز می‌دانند شبکه‌های اجتماعی در واقع تیغ دو لب هم است یعنی اینطور نیست که همه آن اسیب باشد، دشمنی‌ها را می‌دانند دشمن را می‌شناسند، به اسم و رسم دروغ‌ها را، خیلی از این‌ها کاملا به مسائل کشور توجیح هستند و می‌دانند بر روی کدام نقاط باید بایستند، مثلا فرض کنید سه مولفه اساسی که جریان براندازی مدت داشت مثلا تجزیه طلبی، تحریم و جنگ این سه گذاره‌ای که خود اپوزسیون آمد کنار جمهوری اسلامی، حتی موقتاً کسانی که نظام جمهوری اسلامی قبول ندارند، اما بالاخره با تجزیه تحریم ملت ایران و جنگ مخالف هستند، این سه گذاره خیلی برایشان مهم بود که ما آمدیم بزنیم در دهان کسانی که دنبال تجزیه ایران هستند. خیلی از آنها می‌گفتند ما برای ایران آمده ایم، معتقد هستم که جسارتاً دشمن در این شکوه نقش داشت یعنی آن عبارت معروف  را که عدو سبب خیر شود اگر خدا خواهد ما در راهپیمایی ۲۲ بهمن کاملا مشهود دیدیم.
سوال: خیلی از حضور اولی‌ها اهل فضای مجازی و فضای رسانه هستند و دقیقاً در بمباران اطلاعاتی این چند ماه قرار داشتند؟  علیرغم آن همه تلاش  حضور را حتی با رشد ۳۰ درصدی  که به آن اشاره کردم دیدیم، چه شد این اتفاق افتاد؟
 لسانی: من اول از یک تجربه سفر استانی بگویم که استقبال می‌کنیم از اینکه در استان‌های مختلف حضور پیدا کنیم در جمع جوانان و نوجوانان، در اعتکافی که در استان کرمان بودم واقعا تعجب کردم دیدم چهار، پنج مسجد را در شهر‌های مختلف کرمان حاضر شدند حجم حضور جوانان و نوجوانانی بودند و سوالاتی را مطرح می‌کردند، خیلی از این سوالات چالشی بود، که حضور جوانانی که راجع به بعضی از مسائل ممکن است سوال داشتند، راجع به بعضی از مسائل می‌آمدند دانه به دانه به صورت جزئی، عکس‌هایی که  داشتند می آمدند و یک فرصت گفتگو می‌شد من نقطه‌ای که باید به آن اشاره کنم این است که در جنگی که به عنوان جنگ شناختی می‌شناسیم، جنگ شناختی در ادبیات غربی، مبانی دارد عزیزانی اگر خواستند مطالعه کنند دو سه کتاب هم در داخل کشور پرداخته، ما معمولاً به اندیشکده‌های خارجی که مراجعه می‌کنیم یک محور اصلی دارد آن محور این است که خط مقاومت در ملت متخاصم باید شکسته شود، ما می‌گوییم الگوی جنگ جدید است که می‌تواند در هر کشوری اتفاق بیفتد، در بعضی جا‌ها ضد کشور امریکا در سال‌های گذشته اتفاق افتاده، اما آمده اند این مدل را کار کرده اند و علیه کشور‌های دیگر اقدام می‌کنند، لذا جنگ شناختی به خاطر اینکه با استدلال با تاثیر گذاری بر روی آحاد جامعه سر و کار دارد به نظرم خودش یک بستر و فرصت است، بحث جمله حاج قاسم برای همه ما یک الگو است، جنگ شناختی به خاطر اینکه روی استدلال است روی منطق است می‌شود افراد بنشینند گفتگو کنند، ما شاهد بودیم در کشورمان همه سوالاتی را مطرح می‌کردند بعضی از وقتها انبوه سوالات باعث این می‌شود که پاسخ دهنده یک کمی ابا داشته باشد، که دیرتر به افکار عمومی مراجعه کند خود این موضوع آغاز یک اتفاق مناسب است، ما شاهد بودیم سخنگوی دولت چندین دانشگاه رفتند و در جمع دانشجویان صحبت کردند لذا آن فهمی که من از کف میدان داشتند جوش و خروش نسل‌های جدید هنوز وجود دارد متاسفانه یک گریزی هم باید بزنم بعضی‌ها برای نسل‌های جدید عناوینی را به کار می‌برم در کار خوبی کشور‌های خارجی انجام شده در بازه‌های زمانی اسم گذاری کردند در نسل‌های خودشان اتفاقاتی که در آن زمان افتاده، بحران ۲۰۰۸ مالی اتفاق افتاده این نسلی که در این دوره هستند اضطراب از محیط دارند.