گروه اجتماعی
زلزله‌۵/۹ریشتری شامگاه شنبه، هزاران خانه در خوی و روستاهای اطراف این شهرستان را دچار آسیب‌دیدگی و تخریب کرده است. باگذشت پنج روز از این رخداد، به دليل تعلل و کندی درروند امدادرسانی، بسياری از افراد حتی پتو برای گرم كردن خود ندارند و سرمای هوا و نبود امكانات، زلزله‌زدگان را آزار می‌دهد.
 هرچند امدادرسانی از همان ساعات اولیه آغازشده‌ اما مردم خوی و روستاهای اطرافش که از نحوه کمک‌رسانی گلایه‌مند هستند، در سرمای زير صفر درجه، در فضای باز بدون چادر و پتو شب را به صبح می‌رسانند! زلزله‌‌های پی‌درپی و پس‌لرزه‌های آن، مردم را ترسانده و حالا برخی از آن‌ها باوجوداین‌که خانه‌هایشان آسیب خاصی ندیده، ترجیح می‌دهند در خیابان باشند و حداقل چيزی كه در اين سرمای جانسوز درخواست دارند چادر و پتویی است كه با آن سردی هوا را تاب بیاورند. نارضایتی و اظهار ناخرسندی مردم خوی به گوش مسئولان رسیده و رئیس‌جمهور بر ضرورت تسریع در عملیات امدادرسانی به‌ویژه تأمین سرپناه مناسب، خوراک و وسایل گرمایشی و نیز برنامه‌ریزی برای آغاز بازسازی منازل آسیب‌دیده مردم تأکید کرده است. 
«محمد مخبر»  معاون اول رئیس‌جمهور هم‌عصر سه‌شنبه برای بازدید از مناطق زلزله‌زده و روند رسیدگی به آسیب‌دیدگان زلزله خوی، به این شهرستان سفر کرد، تا در گفت‌وگوی بی‌واسطه با اهالی شهر، وضعیت و روند امدادرسانی به آسیب‌دیدگان زلزله را بررسی کند. 
معاون اول رئیس‌جمهوری ضمن شنیدن دغدغه‌ها و مطالبات مردم، دستورات لازم را جهت کمک‌رسانی و تأمین نیازها به مسئولین استان صادر و آنان را مکلف کرد به‌سرعت نسبت به رفع مشکلات زلزله‌زدگان اقدام کنند.
مخبر همچنین با اشاره به سرمای شدید هوا، بر تأمین هرچه بیشتر امکانات اسکان و لوازم گرمایشی تأکید و به مردم اطمینان داد که دولت با جدیت و با تمام توان خسارات وارده به منازل مسکونی و لوازم‌خانگی آن‌ها را جبران خواهد کرد.
حالا که هیجان و شوک اولیه ناشی از وقوع زلزله‌۵/۹ریشتری‌خوی فروکش کرده است برخی کمبودها شرایط مردم را سخت‌تر و آن‌ها را نگران کرده است. یکی از مشکلاتی که پس از هیجانات و شوک  اولیه مردم را اذیت می‌کند، تعطیلی تمامی نانوایی‌ها، سوپرمارکت‌ها، رستوران  و به‌طورکلی فروشگاه‌هاست.
 در شرایطی که چند روزی از زلزله گذشته و مردم همچنان جرئت حضور در خانه‌ها را ندارند دسترسی به فروشگاه‌هایی که بتوانند نیازهای اولیه خود را تأمین کنند می‌تواند
 بار و فشار روانی ناشی از خسارات را کمتر کند. به علت تعطیلی داروخانه‌ها، اقلام پزشکی و پوشک برای کودکان در دسترس نیست و داروخانه‌هایی که باز هستند به‌اندازه کافی داروی مصرفی ندارند.
شهر نیمه‌تعطیل است، همه مغازه‌ها به‌خصوص آن‌هایی که خدمات می‌دادند، بسته شدند و اگر کسی بخواهد حتی در تأمین یک وعده‌غذا، مواد اولیه تهیه کند، دستش به‌جایی بند نیست. یکی از ساکنان روستاهای اطراف خوی که کارخانه‌دار است و این روزها را با خانواده‌اش در کانکس به صبح می‌رساند، به «پیام ما» می‌گوید: «اوضاع مردم خوب نیست. آن‌ها نیازمندند، همه‌چیز می‌خواهند. آذوقه…نان…نان نیست.» او می‌گوید که نانوایی‎های شهر تعطیل‌شده‌اند و به‌جز سوپرمارکت‌ها، تک و توکی از نانوایی‌ها فعالیت می‌کنند که نسبت به نیاز مردم، خیلی کم است. 
او حال و هوای امروز روستاهای اطراف شهرک صنعتی خوی را آرام می‌داند اما می‌گوید: «خرابی همه‌جا زیاد است. یعنی خانه‌ای نیست که آسیب‌ندیده باشد. در کمترین حالت، نمای خانه‌ها تخریب‌شده است.»
 او می‌گوید هرچند که خانه‌ها هنوز قابل سکونت هستند اما آن‌قدر پشت سر هم زلزله آمده که کسی جرئت نمی‌کند در خانه‌اش بخوابد. همین ترس هم ظاهرا سبب شده که بیشتر مغازه‌داران، کار را تعطیل کنند. 
 سوز بحران مدیریت
رسانه‌های محلی گزارش داده‌اند که «مردم در این سرمای استخوان سوز، از نحوه توزیع اقلام ضروری و کمبود امکانات گلایه دارند و سوز بحران مدیریت، بیش از سرمای هوا، لرزه بر جان مردم زلزله‌زده انداخته است. 
ویدئوهای منتشرشده در فضای مجازی نشان می‌دهد، پتو و اقلام ضروری به‌درستی توزیع نشده و این به معنای پیشی گرفتن بحران مدیریت از مدیریت بحران است، اتفاقی که درد مردم آسیب‌دیده را مضاعف کرده است.» اگرچه مدیران استانی و کشوری تأکید می‌کنند حجم زیادی غذا، چادر و وسایل گرمایشی برای زلزله‌زدگان در خوی و روستاهای اطراف آن در آذربایجان غربی ارسال‌شده و اگرچه وزیر کشور در حاشیه نشست هیئت دولت اعلام کرده است: «تقریبا بیش از بیست هزار چادر توزیع و چهل کمپ ایجادشده و وسایل گرمایش اعم از برقی و نفتی تهیه و توزیع‌شده است»، اما همچنان بسیاری از زلزله‌زدگان در خیابان‌ها سرگردان‌اند و بدون دسترسی به چادر و وسایل گرمایشی شب را به صبح می‌رسانند. ویدئوهایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشرشده، نشان می‌دهد «خودروها در خیابان‌ها روشن است و مردم زلزله‌زده در ماشین می‌خوابند. پس‌لرزه‌ها ادامه دارد و مردم نمی‌توانند به خانه‌ها بروند و از نبود امکانات گله‌دارند. برای استقرار در کمپ‌های اضطراری و توزیع چادر، اولویت با خانه‌های ویران‌شده است و اگر چیزی باقی بماند، به مردمی می‌رسد که کمتر دچار آسیب شده‌اند. اما همه می‌ترسند به خانه برگردند. از طرفی جمعیت در کمپ‌ها زیاد است و امکانات پاسخگوی نیاز همه نیست. گروهی از مردم، بدون سرپناه و چادر، زیر پتو و کنار آتش به انتظار دریافت اقلام ضروری نشسته‌اند و یا در مقابل ساختمان هلال‌احمر برای تأمین نیازهای اولیه مانند غذای گرم و وسایل گرمایشی صف‌کشیده‌اند.»
«کردپرس» گزارش داده که شب‌ها، سرمای هوا در خوی ناجوانمردانه و بی‌رحم است: «زمستان‌های این شهر شوخی ندارد، 
سرما تا مغز استخوان می‌رود. در این وضعیت، تحمل سرمای هوا در چادرهای امداد با چند پتو هم دشوار است، چه رسد به این‌که زلزله‌زدگان چادری هم برای پناه گرفتن نداشته باشند. ‌در برخی مناطق چند خانواده به‌ناچار در یک چادر زندگی می‌کنند.» 
این رسانه در مطلبی انتقادی، باتوجه به شواهد میدانی خبرنگاران و برگزاری جلسات متعدد ستاد مدیریت بحران خوی با حضور وزیر کشور و رئیس سازمان مدیریت بحران، با محوریت  ساماندهی ارائه خدمات به زلزله‌زدگان تأکید کرده است: «تغییر چندانی در وضعیت مردم حاصل نشده است.
 احمد وحیدی، وزیر کشور روز یک‌شنبه در جمع اهالی یکی از روستاهای آسیب‌دیده نزدیکی محل کانون زمین‌لرزه ‌۹/۵ریشتری خوی با اشاره به اتمام عملیات امداد و نجات در روستاهای آسیب‌دیده از زلزله گفته بود: «اکنون در مرحله اسکان اضطراری هستیم که در این خصوص نیز اقدامات قابل‌توجهی انجام‌شده و کمپ‌های متعددی برای اسکان زلزله‌زدگان ایجادشده و چادرهای زیادی هم بین مردم توزیع‌شده است.» مرحله اسکان اضطراری اما مشخص نیست شامل چه اقداماتی می‌شود. تصاویر، ویدئوها و گزارش‌های مردمی حاکی از برپایی تعداد کثیری از چادرها روی زمین خاکی و در فضای باز است. برف و باران که ببارد تمام خانه وزندگی مردم گلی می‌شود! بااین‌حال هنوز هم چادر پاسخ اول و آخر ستاد بحران به زلزله‌زدگان است. یک هفته قبل از زلزله بزرگ‌۹/۵ریشتری هشتم بهمن‌ماه، ستاد بحران همچنان درگیر ساماندهی زلزله ۵/۴ ریشتری ٢٨ دی‌ماه بود و نماینده خوی و چایپاره در مجلس، دوم بهمن‌ماه با حضور در مناطق زلزله‌زده با اشاره به وضعیت نامطلوب اسکان مردم زلزله‌زده خوی در چادر و نقاط ضعف موجود در تأمین امکانات لازم برای حوزه بحران این منطقه، از قول رئیس‌جمهور برای تأمین کانکس موردنیاز زلزله‌زدگان خوی خبر داد. وقوع دو زلزله در
 ١٠ روز با حجم تخریب بالا برای مردم شهرستان خوی بسیار گران تمام‌شده است. هنوز تبعات زلزله اول تمام نشده بود و گلایه‌ها از نبود کانکس مطرح بود که زلزله دوم هم آمد و حالا هم بر حجم ویرانی‌ها افزوده‌شده و هم این‌که خبری از کانکس نیست و مشخص نیست چه زمانی کانکس‌ها به دست مردم زلزله‌زده می‌رسد!»
 سرما و برف ما را از پا درمی‌آورد
شهر فیرورق که بیش از مناطق دیگر، از زمین‌لرز‌۵/۹ریشتری متأثر شده و موردتوجه اکثر مسئولان کشوری برای سرکشی قرارگرفته، اوضاع بدی دارد. برمبنای مشاهدات خبرنگاران محلی و فیلم‌ها و تصاویر ارسالی، چادرها در فضاهای باز برپاشده و زلزله‌زدگان در سرمای منفی صفر درجه در داخل چادرها زندگی می‌کنند. 
یکی از ساکنان محله پیره فیرورق به خبرنگار ایلنا می‌گوید: «بعد از وقوع زمین‌لرزه به ما چادر دادند تا در سرمای زیر صفر درجه خوی در این چادرها زندگی کنیم. درحالی‌که از مسئولان انتظار داشتیم به‌جای چادر به ما کانکس بدهند. سؤالی که از مسئولان دارم این است که آیا آن‌ها توان ماندن در چادر را در این سرما دارند!؟ آیا راضی هستند با خانواده خود در این سرما و درحالی‌که امکاناتی وجود ندارد در این چادرها زندگی کنند؟  زلزله نتوانست جان ما را بگیرد ولی اگر فکری به حال ما نشود سرما و برف بالاخره ما را از پا درمی‌آورد.»
نحوه امدادرسانی نیروهای هلال‌احمر و بنیاد مسکن در زلزله‌های گذشته، متفاوت از زلزله اخیر بوده است و این مسئله اعتراض و نارضایتی مردم را در پی داشته، بسیاری از خانواده‌ها در هوای سرد و برفی بیرون مانده‌اند و حتی به علت عدم ورود جدی نیروهای امدادی به ساده‌ترین و ضروری‌ترین اقلام موردنیاز خود دسترسی ندارند.  
حضور میدانی استاندار و مدیران دستگاه‌های مرتبط آذربایجان‌غربی در مناطق زلزله‌زده، اعزام محموله‌های جمعیت هلال‌احمر، حضور وزیر کشور و رؤسای سازمان‌های مرتبط و نیز تشکیل جلسات متعدد و پیاپی، ناهماهنگی میان دستگاه‌های خدمت رسان را برطرف نکرده و این موضوع در نحوه خدمت‌رسانی و توزیع اقلام موردنیاز مردم زلزله‌زده مشهود است. از زاویه دید مسئولان، علت این ناهماهنگی، عدم همکاری مردم است. مردمی که خانه‌هایشان تخریب نشده و باید به منازل خود بازگردند، اما زلزله پنج شب گذشته با بیش از ۶۰ پس‌لرزه، ترس بازگشت به خانه‌ را به جان خویی‌ها و روستاهای اطرافش انداخته و مشکلات توزیع چادر و غذا و پتو، ساماندهی زلزله‌زدگان را با دشواری همراه کرده است. 
 ساماندهی زلزله‌زدگان در گروی همکاری مردم
مرتضی مرادی‌پور- فرماندار خوی دراین‌باره می‌گوید: «مسئله این است که تعداد بالایی از خانه‌ها تخریب نشده است. از مردم خواستیم اگر نمی‌توانند به منزل بازگردند به مراکز اسکان موقت مانند ورزشگاه‌ها یا مدارس و مساجدی که معین‌شده است، بروند. اما مردم تقاضا دارند که چادر به آن‌ها داده شود تا در محوطه خانه‌ها یا کوچه‌های خودشان، ساکن باشند.
 موضوع این است که یا خانه‌ای خراب نشده پس قابل سکونت است یا خانه‌هایی هستند که باوجوداین‌که کامل تخریب نشدند، پایدار نیستند و نمی‌توانیم اجازه اسکان به اهالی را در محدوده یا محوطه همان خانه بدهیم. امکان دارد لرزه‌ای دیگر باعث ریختن آوار بر سر همان افراد شود. این امکان هم وجود ندارد که به همه افراد، هم چادر داده شود و هم وسایل گرمایشی مانند هیتر. در روستاها شرایط برای اسکان و توزیع چادر و اقلام موردنیاز متفاوت است. حیاط خانه روستائیان بزرگ است و به همین دلیل می‌شد که به آن‌ها چادر داد تا در حیاط خانه خودشان ساکن باشند. طبیعتا پتو و هیتر و وسایل موردنیاز هم در اختیار آنان قرارگرفته است. مرادی‌پور، بهبود وضعیت توزیع اقلام ضروری و ساماندهی زلزله‌زدگان را در گروی همکاری مردم دانسته و در گفت‌وگو با «پیام ما» عنوان می‌کند: «افرادی که دچار آسیب زیاد شده‌اند و یا بنا بر نظر کارشناسان، منازلشان در حال حاضر ایمن نیست وسایلی مانند پتو را از منزل تأمین کرده و به‌جای درخواست چادری که تحویل آن‌ها شود، در مراکز اسکان موقت ساکن شوند.
 تأمین گرما، غذا و وسایل موردنیاز کسانی که حقیقتا به مشکل و دشواری افتاده‌اند با این شرایط راحت‌تر خواهد بود.
 ما در حال حاضر هیچ مرحله آواربرداری نداریم. یعنی میزان تخریب منازل مسکونی به این حد نیست و این خودش یک امتیاز بزرگ برای ماست تا بتوانیم در سریع‌ترین زمان ممکن، خدمات ارائه دهیم و مردم هم در سریع‌ترین زمان به زندگی خود بازگردند.»