محمد خواجهای، از زلزلهزدگانی که با فرزند و همسرش شب گذشته را در خیابان خوابیده بود میگوید که با وجود اینکه خانهاش ممکن است قابل سکونت باشد اما جرات بازگشت به خانه را ندارد: «حس میکردی آجرهای خانه هم دارند جدا میشوند و روی سر خودت و خانوادهات میریزد. سرما استخوانسوز است. با چند پتو که از خانه برداشتهایم نمیشود گرم ماند اما بهتر از این است که سقف خانه روی سرت خراب شود.»
او ادامه میدهد: «به آنهایی که خانههایشان قابل سکونت است چادر نمیدهند اما ما نمیتوانیم به خانه بازگردیم. همه مردم میترسند. در روستاها، در شهر. بچههایمان از ترس شبها نمیخوابیدند با این زلزله دیگر که زندگی برای همه ما کابوس شده است.»
زهرا میاندوآب، یکی دیگر از زلزلهزدگان خوی هم از بلاتکلیفی مردم در روزهای سرد زمستان نگران است: «به ما چادر دادند. اما متاسفانه توزیع غذا منظم نیست. وسایل گرمایشی نداریم. ما که آدم بزرگ هستیم نمیتوانیم این سرما را تحمل کنیم، چه برسد به بچهها و افراد آسیبدیده. نمیدانیم باید چه کنیم. بار سوم است که این اتفاق میافتد. زلزله خبر نمیکند. هم میترسیم که دوباره زیر یک سقف برویم. هم نمیدانیم چطور تا آخر زمستان در چادر بمانیم.»
آخرین آمار خسارات جانی
بلافاصله پس از زلزله، استاندار آذربایجان غربی در جلسه ستاد بحران استان اعلام کرد که باید با توجه به تجربه 2 زلزله پیشین برآورد خسارتها، اسکان و روند بازسازی شروع شود. بنا بر اعلام وبسایت خبری استانداری آذربایجان غربی، محمدصادق معتمدیان در حضور احمد وحیدی، وزیر کشور و در جلسه ستاد بحران استان گفت: «اکیپهای مربوط به ارزیابیها از سوی بنیاد مسکن و برخی نهادهای دیگر به صورت سه شیفته در این مورد مشغول کار میشوند. البته در کنار بررسیهای کارشناسی باید اکیپهای ویژه در راستای اقناعسازی مردم درباره میزان خسارتها فعالیت کنند. چون نارضایتی برخی خانوادهها از میزان خسارت تعیین شده در زلزلههای پیشین وجود داشت.»
زهرا میاندوآب، یکی از زلزلهزدگان خوی: به ما چادر دادند. اما متاسفانه توزیع غذا منظم نیست. وسایل گرمایشی نداریم. ما که آدم بزرگ هستیم نمیتوانیم این سرما را تحمل کنیم، چه برسد به بچهها و افراد آسیبدیده. نمیدانیم باید چه کنیم. بار سوم است که این اتفاق میافتد. زلزله خبر نمیکند. هم میترسیم که دوباره زیر یک سقف برویم. هم نمیدانیم چطور تا آخر زمستان در چادر بمانیم
معتمدیان با اشاره به فوت سه نفر بر اثر زمین لرزه ۵.۹ ریشتری خوی که یکی از آنها به علت سکته قلبی بوده است، ادامه داد: «۸۱۶ نفر هم تا صبح یکشنبه به مراکز درمانی مراجعه کردهاند که از این تعداد، ۶۴ نفر به بیمارستانهای آذربایجان شرقی، ارومیه و سلماس ارجاع شده و ۶۰ نفر هم در خوی بستری هستند.»
او همچنین در مورد وضعیت اسکان زلزلهزدگان گفت: «با توجه به تجربه دو زلزله پیشین در منطقه که طی سه ماه گذشته اتفاق افتاده است، هماهنگی خوبی بین نهادهای مسئول بود و اردوگاهها و کمپهایی برای اسکان اضطراری را برپا کردهایم. البته در برخی روستاها که زیرساخت وجود نداشت، مجبور شدیم که چادرها را برپا کنیم که در این خصوص، تا صبح تیمهای مربوطه در منطقه حضور داشتند و خدمت رسانی میکردند. برآورد اولیه این است که واحدهای مسکونی ۷۰ روستا از ۲۰ تا ۸۰ درصد آسیب دیدهاند که البته آسیب در مناطق شهری ما نسبت به دو زلزله قبل، بیشتر بوده و خسارتهایی در داخل شهر خوی و شهر فیرورق گزارش شده است.»
استاندار آذربایجان غربی از وقوع بیش از ۴۰ زمین لرزه پس از زلزله ۵.۹ ریشتری در خوی تاکنون نیز خبر داد و گفت: «با توجه به ترس ایجاد شده در مردم که برخی از آنها را وادار به خروج از شهر کرده بود، به شهرستانهای سلماس و ارومیه فرمان آمادهباش داده شد تا در صورت لزوم موضوع اسکان اضطراری را در دستور کار داشته باشند.» معتمدیان، سرمای استخوانسوز را یکی از مهمترین مشکلات منطقه زلزلهزده عنوان کرد و ادامه داد: «با حضور به موقع نیروهای امدادی، هلال احمر و نیروهای نظامی، اقدامات قابلتوجهی برای اسکان و خدمترسانی به زلزلهزدگان انجام شده است. تخریب زیرساختهای برق را در شهر خوی، فیرورق و تعدادی از روستاها داشتیم که البته هشت صبح یکشنبه، تمام روستاها و مناطق شهری برق وصل شد. در حوزه گاز هم یکسری اختلالات بود که به سرعت حل شد؛ مشکل آب در سطح شهرستان گزارش نشده و در پوشش اینترنتی هم اختلالهایی ایجاد شده بود که پوشش برقرار شده و مردم میتوانند استفاده کنند.»
دستور وزیر برای اسکان سریع
بر اساس همین گزارش، وزیر کشور نیز در این جلسه با تاکید بر افزایش خدمات ارائه شده به زلزلهزدگان شهرستان خوی، گفت: «امشب تمام مردم زلزلهزده فاقد سرپناه باید در مکانهای گرم اسکان یابند. تیمهای ارزیاب باید سریعاً نیازهای زلزلهزدگان را در مناطق مختلف بررسی و اعلام کنند. امکانات رفاهی لازم باید در این اماکن سریعا فراهم شود.»
او همچنین خواستار بهرهمندی از ظرفیت مساجد برای اسکان موقت زلزلهزدگان در مناطق شهری و روستایی خوی شد. گفتههای وزیر کشور نیز در حالی انجام شد که ساعتی پس از وقوع زلزله محمد مخبر، معاون اول رئیسجمهوری در تماسهای تلفنی جداگانه با استاندار آذربایجان غربی و رئیس جمعیت هلال احمر، آخرین وضعیت زلزله خوی را پیگیری کرد. او در این تماسها، امدادرسانی سریع و رسیدگی به وضعیت مصدومان احتمالی در ساعات اولیه را ضروری دانست و بر بسیج همه نیروها و امکانات برای کمک به زلزلهزدگان تاکید کرده بود.
بیمارستان آسیب دید، برخی از مصدومان را به شهرهای دیگر فرستادیم
با وجود دستورهای فوری دولت اما سرپرست جمعیت هلال احمر استان میگوید تکرار حادثه و همچنین برودت زیاد عملیات را با دشواری مواجه کرده است. بابک محمودی، سرپرست تیم امداد و نجات جمعیت هلال احمر هم به «پیام ما» میگوید: «دقایقی پس از زلزله 15 تیم امداد به مناطق زلزلهزده اعزام شدند. آخرین آمار مصدومان و همشهریانی که جان خود را از دست دادهاند، مطابق اعلام رییس ستاد مدیریت استان است. متاسفانه هم برودت و بارش برف کار را سخت کرده است و هم اینکه زلزله بخشی از بیمارستان خوی را نیز دچار آسیب کرد. بنابراین ناگزیر از اعزام برخی مصدومان به بیمارستانهای سایر شهرها شدیم.»
او ادامه میدهد: «همه مراکز درمانی شهرستان در حال حاضر در حالت آمادهباش هستند. اولین ادوات و تجهیزات کمکی بلافاصله امروز از آذربایجان شرقی وارد استان شد. همچنین با وجود پیشبینی کمپهای اسکان موقت زلزلهزدگان، در تعدادی از روستاها چادر توزیع شده است. در حال حاضر اولویت با تجهیز چادرها به وسایل گرمایشی است.»