خبرگزاری فارس - گروه آموزش و پرورش: روایت روزهای آلودگی هوا و تعطیلی مدارس به داستان تکراری و نخ نمایی تبدیل شده است؛ داستانی که در گذشته یعنی در سال‌های قبل از کرونا هم شاهدش بودیم اما تعطیلات متعدد کرونا انقدر طولانی، روزمره و سنگین بود که باعث شد حالا هم مسؤولان امر به راحتی با تعطیلی مدارس موافقت کنند.

در آذر ماه یعنی هفته اول تعطیلی مدارس به دلیل آلودگی هوا، یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش ۲۲ آذر در گفت‌وگو با معلمان، مدیران و دانش‌آموزان در شبکه آموزشی دانش‌آموزان «شاد»، اظهار کرد: «از طریق شبکه آموزشی دانش‌آموزان موسوم به «شاد» این ارتباط برگزار شده است؛ البته متأسفیم مدارس به صورت حضوری برگزاری نمی‌شود اما خوشحالیم از اینکه این امکان ایجاد شده است که دانش‌آموزان از درس، تحصیل و تربیت جا نمانند و این شبکه جامعیتی را داشته باشد تا نیازهای دانش‌آموزان را برطرف کند».

بر اساس آمار ثبت شده در شبکه شاد در روزهای ۱۹ تا ۲۱ آذر که فرایند آموزش مدارس در برخی از استان­‌های کشور به دلیل آلودگی هوا به صورت غیر حضوری برگزار می‌شد، به طور میانگین در هر روز بیش از شش میلیون و چهارصد هزار دانش­ آموز در شبکه شاد حضور داشته و آموزش خود را در این بستر دنبال کردند. تعداد کاربران یکتا که در شبکه شاد فعالیت داشته­‌اند بیش از ۹ میلیون نفر بوده و طبق آمار منتشر شده، میانگین حضور روزانه دانش ­آموزان مقطع ابتدایی بیش از سه میلیون و ۳۰۰ هزار، متوسطه اول بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار و متوسطه دوم بیش از یک میلیون و ۳۰۰ هزار دانش ­آموز بوده است.

* گلایه های مداوم آموزش و پرورش از تعطیلی مدارس

 وزیر آموزش و پرورش همچنان در برنامه‌های مختلف نسبت به تعطیلی مدارس گلایه داشت؛ یوسف نوری ۲۸ آذر در حاشیه نشست ارائه و نقد الگوی اجرایی‌سازی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش گفت: «به طور کلی درخواست می‌کنم برای آلودگی هوا فکری کنند. دانش‌آموزان ما نباید تعطیل باشند، چراکه از تحصیل و تربیت موثر محروم می‌شوند. همه هم به ما اعتراض می‌کنند که چرا مدارس تعطیل است. در حالی که ما هم در دوران کرونا و هم این ایام، تابع تصمیم دوستان ذی ربط هستیم و این موارد را اعلام می‌کنند؛ اما ما قلبا ناراحت هستیم».

البته اول بهمن امسال با دایر شدن تعداد بیشتری مدارس، نوری وزیر آموزش و پرورش در دیدار با وزرای آموزش، خانواده و جوانان کشور نیکاراگوئه، گفت: «در روزهای آلودگی هوا که مدارس به صورت فیزیکی تعطیل است، ۳ میلیون دانش‌آموز، در شبکه شاد آموزش می‌بینند».

با شدت گرفتن تعطیلی مدارس که تقریبا در دی ماه دانش‌‌آموزان به طور مداوم تعطیل بودند، گلایه آموزش و پرورش از حرف به عمل نزدیک شد. وزیر آموزش و پرورش ۱۳ دی در برنامه صف اول شبکه خبر درباره تعطیلات مدارس بر اساس آلودگی هوا، اظهار کرد: «این موضوع مشکل مزمنی هست؛ در هیأت دولت به رئیس‌جمهور منعکس کردم و ایشان هم دستور داد که سریعاً کمیته‌ای با مسؤولیت وزیر کشور تشکیل شود و چاره‌اندیشی کنند».

البته این چاره‌اندیشی به جایی نرسید و همچنان مدارس تعطیل بودند تا اینکه شب دوم بهمن وزیر آموزش و پرورش در شبکه خبر گفت: «با دوستان صحبت کردیم که واقعا تعطیلات دارد به دانش‌آموزان ضربه می‌زند و جدی هم این موضوع باید پیگیری شود. آقای رئیس‌جمهور در جلسه قبل و این جلسه هیأت دولت دستور داد که تعطیلی نباشد».
 
وی با بیان اینکه به شاخص‌های جهانی برای آلودگی هوا نگاه کردم و دیدم تعطیلات به این صورت نیست، گفت: «ما در زمینه آلودگی هوا مصوبه‌ای داشتیم که قرار شد مصوبه تغییر کند».

وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه مدارس تهران فردا باز است و با استاندار هم تماسی داشتیم، گفت: «موضوع باز بودن مدارس برای کل کشور است و در این خصوص به مدیران‌کل آموزش و پرورش پیام دادیم با وزیر کشور هم صحبت کردیم. البته ممکن است در یک منطقه‌ای موردی به دلایلی چون یخبندان یا برف تعطیل باشد اما این موارد استثناست. بارها این را عرض کردیم مدارس باید آخرین جایی باشد که تعطیل می‌شود اما اکنون مدارس را گذاشتیم اولین جایی که تعطیل می‌شود».

با این صحبت‌های وزیر آموزش و پرورش پرونده تعطیلی مدارس بسته شد اما انگار این جریان ادامه داشت.

* آغاز ماجرای تغییر شاخص‌های آلودگی هوا

شب دوم بهمن، وزیر آموزش و پرورش به تغییر مصوبه آلودگی هوا اشاره کرد اما در سخنرانی روز بعد یعنی سوم بهمن در همایش بانوی فرزانه به تعطیلی‌های مدارس در هفته‌های گذشته اشاره کرد و گفت: «اگر شاخص‌های جهانی کیفیت هوا را ببینید، در کشورهای دیگر شاخص کمتر از ۳۰۰ باشد تعطیل نمی‌کنند، اما شاخص برای تعطیلی مدارس را برای ما روی ۱۵۰ بستند و تعطیلی‌ها طوری بود که شبیه دوره کرونا شدیم؛ درحالی که شاخص‌های آلایندگی ما زیر ۲۰۰ هستند. قرار است در جلسه آتی هیأت دولت پیشنهاد دهیم این شاخص‌های مرتبط با کیفیت را به تعلیق در بیاورند».

بعد از این صحبت‌ها احمد وحیدی وزیر کشور هم در حاشیه نشست استانداران درباره تعطیلی مدارس به علت آلودگی هوا، گفت: «تعطیلی مدارس به خاطر رفع آلودگی نیست، بلکه به خاطر سلامتی فرزندان‌مان است. مصوبه‌ای وجود دارد که در آن مشخص کرده در چه شاخصی از آلودگی، مدارس باید تعطیل باشند. گروه‌های اضطراری استان‌ها براساس همین مصوبه ناچارند تصمیم به تعطیلی بگیرند. در هرحال این موضوع موجب شد تا با کمک سازمان محیط زیست پیشنهاد جدیدی را برای دولت تعیین کنیم تا این استانداردها را کمی تغییر دهیم تا لازم نباشد در این شرایط مدارسمان را تعطیل کنیم».

این صحبت‌ها با واکنش مسؤولان وزارت بهداشت مواجه شد؛ عباس شاهسونی رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت هم در این خصوص گفت: «مبنای رسیدن غلظت آلاینده‌های هوا به ۱۵۰ که به دنبال آن غیرحضوری شدن مدارس صورت می‌گیرد، در راستای قانون هوای پاک مصوب هیأت وزیران در سال ۱۳۹۶ است. برای تغییر این شاخص که در قانون مطرح شده است باید کمیته‌ای متشکل از وزارت بهداشت، سازمان محیط زیست، وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت تشکیل شود تا تصمیماتی با رویکرد سلامت محور اخذ کنند و نه اینکه بیاییم صورت مسأله را پاک کنیم. مگر سازمان محیط زیست که استانداردهای ذرات معلق هوا را افزایش داد، به هدف خود رسید که ما با عدم غیرحضوری کردن مدارس به هدف خود برسیم؟».

شاهسونی با تأکید بر اینکه اولویت وزارت بهداشت سلامت همه مردم بویژه گروه‌های آسیب پذیر از جمله کودکان، سالمندان و بیماران زمینه‌ای است، اظهار کرد: «هر چه که در راستای سلامت مردم باشد وزارت بهداشت با آن موافق است و هرچه که به سلامت مردم آسیب برساند، وزارت بهداشت به عنوان متولی سلامت مردم با آن مخالف خواهد بود».

 محمدعلی محسنی بندپی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز با بیان اینکه کودکان جز گروه‌های آسیب پذیر هستند، گفت: «در تمام دنیا کودکان جز گروه های حساس هستند و به آنها توجه ویژه می شود پس دولت به دنبال هماهنگی بیشتر برای حل مشکل آلودگی هوا باشد».

وی با اشاره به مخالفت وزارت بهداشت با تغییر استانداردهای آلودگی هوا جهت تعطیل نشدن مدارس گفت: «دولت به جای اینکه بخواهد استانداردهای شاخص آلودگی هوا برای جلوگیری از تعطیلی مدارس را افزایش دهد، برای اجرای قانون هوای پاک تلاش کند».

*آیا راه حل دیگری وجود ندارد؟

بعد از صحبت‌های وزارت بهداشت، تعدادی از معلمان پای کار آمدند و نسبت به تعطیلی مدارس گلایه کردند؛ شورای هماهنگی تشکل‌های فرهنگیان کشور در در بیانیه‌ای با عنوان اینکه «تعطیلات مداری را تعطیل کنید»، اعلام کرد: «هنوز خسارت سنگین و چند ساله تعطیلی مدارس به بهانه شیوع بیماری کرونا جبران نشده و هیچ یک از بانیان آن تعطیلی‌های بی‌رویه، استدلالات متقنی را ارئه نکرده‌اند. متأسفانه در سال جاری نیز به دلایل ناکافی، آسان‌ترین راه برای حل معضل سرما یا آلودگی هوا، تعطیلی مدارس پیشنهاد می‌گردد. آیا راه حل دیگری وجود ندارد؟ 

تعطیلی مدارس با شاخص آلودگی کمتر از 200 در دنیا رایج نیست. در بسیاری از کشورها هنگامی که کیفیت هوا در شرایط ناسالم یا بسیار ناسالم قرار می‌گیرد، مدارس تعطیل نمی‌شوند و فعالیت آموزشی برقرار است اما برای فعالیت‌های فیزیکی دانش‌آموزان محدودیت‌هایی در نظر گرفته می‌شود. برای مثال همین روزها شاخص آلودگی کشورهای هند، پاکستان و چین حتی بالاتر از 200 بوده ولی هیچ یک دچار تعطیلی گسترده مدارس در حد کشوری نشده‌اند.

عدد دقیقی برای شاخص کیفیت هوا به منظور تعطیلی مدارس در دنیا رایج نیست ولی در سنگاپور شاخص 314، در هند شاخص بیش از 500 ، در مالزی شاخص 267، در پاکستان شاخص 450 و در چین شاخص 500 منجر به تعطیلی مدارس شده‌اند به همین دلیل با پیشنهاد بررسی دقیق، بازنگری و اصلاح شاخص‌های تعطیلی آیین‌نامه اجرایی قانون هوای پاک مصوب سال 1397 را ضروری می‌دانیم.

 بسیاری از جامعه‌شناسان و روانشناسان معتقدند ایجاد بی‌نظمی در تشکیل کلاس‌های درس ضربه مهلکی به باورهای دانش‌آموزان در اهمیت علم و علم‌آموزی وارد می‌آورد و اساس تعلیم و تربیت را خدشه‌دار می‌کند و از طرفی به تأثیرگذاری تربیتی مدرسه لطمه جدی وارد می‌سازد».

* پیشنهاد تعطیلی زمستانی و تحصیل در تابستان

در این شرایط، برخی افراد هم پیشنهاداتی را مطرح می‌کنند؛ پیشنهاد تعطیلی زمستانی یکی از آنهاست. برخی افراد عنوان می‌کنند به جای دعوا در ماجرای تغییر آلودگی هوا، طرح تعطیلات زمستانی مطرح شود و به جای تعطیلی زمستانی هم تحصیل در تابستان ادامه داشته باشد. 

محمدی کارشناس آموزش و پرورش در این خصوص به خبرنگار فارس گفت: در قانون شوراهای آموزش و پرورش مصوب سال ۱۳۷۲ اختیار تقویم آموزشی به شوراهای آموزش و پرورش سپرده شد اما بعدها مجلس ورود کرد و تقویم آموزشی از اول مهر تصویب شد. حالا هم می‌توان با مصوبه مجلس، تغییرات در آغاز سال تحصیلی ایجاد کرد. 

وی ادامه داد: با توجه به اینکه هر استان دارای اقتضائاتی است باید آغاز سال تحصیلی به مسؤولان همان استان سپرده شود و در این صورت، با تغییراتی در هر استان تعطیلات تابستانی و زمستانی وجود دارد. 

به گزارش فارس، آنچه مسلم است موافقان و مخالفان باید با مستندات رو به روی هم بنشینند و ضمن ارزیابی تمام جوانب، تصمیم درستی در این خصوص اتخاذ کنند. چیزی که البته تمام مسؤولان هم در گفت‌وگو و سخنان‌شان اذعان دارند اما معلوم نیست چرا این جلسه چند جانبه چرا به مرحله اجرایی و خروجی مناسب هنوز نرسیده است؟

پایان پیام/