خبر بسیار بدی بود! اینکه بشنوی ورزش آبا و اجدادیت را در روز روشن دزدیدهاند و به نام خودشان ثبت کردهاند، اتفاقی نیست که بتوان در خصوص آن ساکت ماند و چیزی نگفت.
همه گفتند آقایان در فدراسیون بینالمللی و داخلی خواب بودهاند که این اتفاق افتاده، ولی گویا به آقایان برخورده، خب اگر خواب نبودهاید چگونه آذربایجان موفق به این کار شده؟ جالب این است به جای پاسخگویی حالا منتقدان را متهم و آنها را مغرض معرفی میکنند. ببخشید که بیدارتان کردیم و مزاحم خوابتان شدیم! شما آسوده بخوابید، چون دیگر چیزی نمانده، خیلی راحت ورزش باستانی ایران را به نام آذربایجان زدند، حالا شما بگویید هنوز ابلاغ نشده، نگران نباشید ابلاغ هم میشود و شما هم هیچ کاری نمیتوانید بکنید. درست مثل تمام چیزهای دیگری که دیگران به نام خودشان ثبت کردند و ابلاغ هم شد و ما فقط نگاه کردیم.
روی صحبتمان بیشتر با فدراسیون ایران است با ریاست بارانچشمه، والا تکلیف فدراسیون جهانی با مهرعلیزاده که روشن است. فدراسیونی که هرچند با مسئولین ایرانی اداره میشود، اما کاری کرده که بیشتر آرزو کنیم کاش ریاستش با خارجیها بود.
ریاست فدراسیون ورزشهای زورخانهای جناب بارانچشمه ما خوب میدانیم که در شاهنامه چه نوشته و چه چیزهایی میراث فرهنگی و باستانی و هویتی ایران و ایرانی است، اما سؤال اینجاست که آیا شما هم میدانید یا اینکه صرفاً برای توجیه خوابزدگی، غفلتها و کمکاریهایتان امروز دم از شاهنامه میزنید؟
جناب بارانچشمه هرچند این روزها بیشتر هوش و حواستان درگیر پست معاونت توسعه ورزش قهرمانی وزارت ورزش است، اما بد نیست قبل از اینکه بخواهید به رتبههای بالاتر فکر کنید حداقل برای نجات ورزش زورخانهای کاری انجام دهید و دلخوش به نمایندههای میراث فرهنگی و گردشگری نباشید که بهرغم توجیهاتی که میگویید انجام شده، بروند و در جلسه هیچ دفاعی از ایران نکنند. تقریباً ۴۸ ساعت بعد از انتشار خبر ثبت ورزش زورخانهای به نام آذربایجان در یونسکو، مهرعلی بارانچشمه، رئیس فدراسیون ورزشهای زورخانهای ایران در توجیهاتی که بیشتر شبیه فرار از پاسخگویی بود به تسنیم گفت: «در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۹، یعنی ۱۶ نوامبر سال ۲۰۱۰ میلادی و بنا به درخواست کشور جمهوری اسلامی ایران «آیینهای فرهنگ پهلوانی و زورخانهای» بهعنوان میراث معنوی بشریت به نام ایران به ثبت سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد رسید و سند آن در فدراسیون موجود است. کشور آذربایجان که زمانی قلمرو ایران بوده، پیشنهاد داده «فرهنگ ورزش پهلوانی و زورخانهای» به نام آنها ثبت شود که این در جلسه هفته گذشته در مراکش مورد تصویب یونسکو قرار گرفته و در واقع کلمهای در آن تغییر کرده است.»
بارانچشمه همچنین خاطرنشان کرد: «ما در فدراسیون ایران و همچنین مهرعلیزاده رئیس فدراسیون بینالمللی قبل از برگزاری اجلاس اخیر هم کتبی و هم شفاهی، پورعلی مدیرکل ثبت آثار ملی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و همچنین دارابی را که معاون وزیر است، در جریان گذاشتیم و آنها کاملاً در جریان این ماجرا بودند. این دو نفر الان مراکش هستند و در اجلاس هم حضور داشتند.»
رئیس فدراسیون زورخانهای و کشتی پهلوانی تصریح کرد: «پیشنهاد آذربایجان در جلسه یونسکو مطرح و تصویب شده، ولی هنوز ابلاغ نشده است. آذربایجان تا زمان قاجار تحت قلمرو ایران بوده و این ورزش زورخانهای و کشتی پهلوانی در آن سرزمین هم انجام میشده است. اینها اسنادی را نشان دادهاند مبنی بر اینکه مردمشان این ورزش را انجام میدهند و آن را دوست دارند. برای یونسکو مهم این نیست که اگر چیزی به نام کشوری ثبت شده به نام کشور دیگری ثبت نشود. البته این اظهارات آقای پورعلی است که اینگونه گفته است. او گفته که برای یونسکو محدودیتی در ثبت آثار چند کشور وجود ندارد. کاری که باید انجام دهیم، این است که کمک کنیم توسط نماینده ایران در یونسکو و وزارت میراث فرهنگی و دیگران، اجازه ندهیم یونسکو این مصوبه را ابلاغ کند. در واقع باید جلوی ابلاغ آن را بگیریم. این کار به نظرم شدنی است و میتوانیم آن را انجام دهیم.»
وی تصریح کرد: «میگویند فدراسیون و وزارت ورزش خواب هستند یا بیدار؟ ما خیلی هم بیدار و هوشیاریم، ولی در سازمان یونسکو نمایندهای از فدراسیون و وزارت ورزش وجود ندارد و وزارت میراث فرهنگی نماینده دارد و نمایندهاش هم حضور داشته است. برخی از دوستان مغرضانه گفتهاند که وزارت ورزش و فدراسیون خواب هستند، در حالی که ما هشدار دادهایم و یک ماه قبل نیز نامهای رسمی به وزارت میراث فرهنگی زده بودیم و آنها کاملاً در جریان بودند. نمیتوانیم بگوییم که کاری انجام ندادهاند. گفتند موضوع را دنبال کردهاند، ولی به هر حال رأی را آنگونه دادند. حالا اینکه دقیقاً چه گذشته است باید این دوستان بازگردند و از آنها سؤال شود. به هر حال وزارت میراث فرهنگی متولی اینگونه مسائل در کشور است.»
بارانچشمه ادامه داد: «در شاهنامه و آثار شاعران بزرگ ایران از چوگان و ورزش زورخانهای نام برده شده و همه دنیا میدانند که این ورزشها برای کشور ایران است. به هر حال آذربایجان هم با توجه به جریانات سیاسی که دنبال میکند، در پی چنین مباحثی است و ما باید اینجا خیلی هوشیارانه عمل کنیم و جلوی آنها را بگیریم. این مسئله برای ما از دست نرفته است و هنوز سند داریم. آذربایجانیها عنوانش را عوض کردهاند، یعنی عبارت «آیین» در آیینهای ورزش پهلوانی و زورخانهای را تبدیل به «فرهنگ» پهلوانی کردهاند. آذربایجان شیطنت میکند که دوستان باید فعالتر از این عمل کنند.»